VL9 tuan 24

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 31/01/2010 Ngaøy daïy: 03/02/2010 Tuaàn 24 tieát 47 Bài 41. QUAN HỆ GIỮA GÓC TỚI VAØ GÓC KHÚC XẠ. A/ Muïc tieâu. * Kiến thức : - Mô tả được sự thay đổi của góc khúc xạ khi góc tới tăng hoặc giảm. - Mô tả được thí nghiệm thể hiện mối quan hệ giữa óc và góc khúc xạ. * Kỹ năng: Thực hiện được thí nghiệm vè khúc xạ ánh sáng. Biết đo đạc góc góc tới và góc khúc xạ để rút ra qui luật. * Thái độ: Nghiêm túc, sáng tạo. B/ Chuaån bò. 1 miếng thủy tinh hoặc bình nhựa trong suốt bình bán nguyệt, 1 miếng xốp không thấm nước, 3 chiếc đinh, thước đo góc. C/ Tieán trình daïy hoïc. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1/ Hoạt động 1: Ổn định lớp. HS báo cáo sĩ số lớp. 2/ Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ. GV neâu caâu hoûi, goïi HS traû baøi. - Phân biệt sự khác nhau giữa tia sáng đi từ nước sang không khí và tia sáng đi từ không khí sang nước. GV: Nhö SGK. Góc tới thay đổi  góc khúc xạ thay đổ như thế nào? 3/ Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động 3.1: Nhận biết sự thay đổi của góc khúc xạ theo góc tới . - Nghiên cứu mục đích thí nghiệm. I/ Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới. - Nêu phương pháp nghiên cứu. 1/ Thí nghieäm. - Neâu boá trí thí nghieäm. - Phöông phaùp che khuaát laø gì?. Neáu HS queân GV coù theå nhaéc laïi: Do aùnh sáng truyền theo đường thẳng trong môi trường trong suốt và đồng tính, nên khi các vật đứng thẳng hàng, mắt chỉ nhìn thấy vật đầu mà không nhìn thấy vật sau là do ánh sáng của vật sau bị vật đứng trước che khuất. - Giaûi thích taïi sao maét chæ nhìn thaáy ñinh A’ mà không nhìn thấy đinh I, đinh A (hoặc khoâng coù ñinh A maëc duø khoâng coù ñinh I). - Yeâu caàu caàu HS nhaác taám thuûy tinh ra. Roài dùng bút chì nối đinh A  I  A’ là đường. Caém ñinh A: 0  - AIN 60 - Caém ñinh taïi I. - Caém ñinh taïi A’ sao cho maét chæ nhìn thaáy ñinh A’. Giải thích: Aùnh sáng từ A  truyền tới I bị I chắn rồi truyền tới A’ bị đinh A che khuất.   - Ño goùc: AIN vaø A'IN' - Ghi keát quaû vaøo baûng..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> truyeàn cuûa tia saùng. - Yeâu caàu HS laøm thí nghieäm tieáp ghi vaøo baûng. - Yeâu caàu HS baùo caùo keát quaû. - HS so sánh kết quả của nhóm bạn với mình. - GV xử lí kết quả của các nhóm. Tuy nhieân goùc A’IN < AIN. - Yêu cầu HS rút ra kết luận (khoảng 3 HS).. - Góc tới giảm thì góc khúc xạ thay đổi như theá naøo? - Góc tới bằng 0  góc khúc xạ bằng ?  nhận xét gì trong trường hợp này.. HS phát biểu kết luận và ghi vào vở. 2/ Keát luaän. GV chuẩn lai kiến thức rồi yêu cầu HS ghi Aùnh sáng đi từ không khí sang thủy tinh. - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. keát luaän. - Góc tới tăng giảm thì góc khúc xạ tăng (hoặc giảm). 3/ Mởû rộng. Yêu cầu HS đọc tài liệu, trả lời câu: Aùnh sáng Aùnh sáng đi từ môi trường không khí vào đi từ môi trường không khí sang môi trường môi trường nước đều tuân theo qui luật này: khác nước có tuân theo qui luật này hay - góc tới giảm  góc khúc xạ giảm. - Góc khúc xạ < góc tới. khoâng? - Góc tới bằng 0  góc khúc xạ bằng nhau 0. Hoạt động 3.2: Vận dụng Chú ý B cách đáy bằng 1/3 h cột nước. C3: - Maét nhìn thaáy aûnh cuûa vieân soûi laø do aùnh sáng từ sỏi truyền đến mắt. Vậy em hãy vẽ đường truyền tia sáng đó.. - HS vẽ hình vào vở nháp, 1 HS vẽ trên baûng. Kết quả: có HS sẽ vẽ thẳng từ A  M  GV HS trả lời: hướng dẫn HS: ánh sáng truyền từ A  M có + Aùnh sáng không truyền thẳng từ A  B  mắt đón tia khúc xạ vì vậy chỉ nhìn thấy truyeàn thaúng khoâng? Vì sao? - Mắt nhìn thấy A hay B? Vì sao? Xác định ảnh của A đó là B. + Xác định điểm tới nối B với M cắt mặt điểm tới bằng phương pháp nào? phaân caùch taïi I  IM laø tia khuùc xaï. + Nối A với I ta được tia tới  đường truyền aùnh saùng laø AIM. 4/ Hoạt động 4: Củng cố. 5/ Hoạt động 5: Dặn dò. - Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp SBT. - Xem trước bài mới. Ngày soạn: 02/02/2010.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngaøy daïy: 05/02/2010 Tuaàn 24 tieát 48 Baøi 42. THAÁU KÍNH HOÄI TUÏ. A/ Muïc tieâu. * Kiến thức : - Nhận dạng được thấu kính hội tụ. - Mô tả được sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt (tia tới đi qua quang tâm,tia đi qua tieu điểm, tia // với trục chính) qua thấu kính hội tụ. - Vận dụng kiến thức đã học để giải bài toán đơn giản về thấu kính hội tụ và giải thích hiện tượng thường gặp trong thực tế. * Kyõ naêng : - Biết làm thí nghiệm dựa trên các yêu cầu của kiến thức trong SGK  tìm ra đặc điểm của thaáu kính hoäi tuï. * Thái độ : - Nhanh nheïn, nghieâm tuùc. B/ Chuaån bò. - 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 10 – 12 cm - 1 giá quang học, mà hứng để quan sát đường truyền của tia sáng. - 1 nguoàn saùng phaùt ra goàm 3 tia saùng song song. C/ Tieán trình daïy hoïc. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1/ Hoạt động 1: Ổn định lớp. HS bái cáo sĩ số lớp. Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ. GV neâu caâu hoûi, goïi HS traû baøi. - Hãy nêu quan hệ giựa góc tới và góc khúc xạ. - So sánh góc tới và góc khúc xạ khi ánh sáng đi từ môi trường không khí sáng môi trường nước và ngược lại, từ đó rút ra nhận xét. - Laøm baøi taäp 40 – 41.1. - Giải thích vì sao nhìn vậ trong nước ta thường thấy vật nằm cao hơn vị trí thật. GV đặt vấn đề : Như SGK. 3/ Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động 3.1: Tìm hiểu đặc điểm của thấu kính hội tụ. I/ Ñaëc ñieåm cuûa thaáu kính hoäi tuï. 1/ Thí nghieäm. - Nghiên cứu tài liệu và bố trí tiến hành thí - HS đọc tài liệu. nghieäm. - Trình bày các bước tiến hành thí nghiệm. - GV chỉnh sửa lại nhận thức của HS. - HS tieán haønh thí nghieäm. (Chú ý hướng dẫn HS cần bô strí sao cho các - Kết quả: dụng cụ để đúng vị trí). - Trả lời câu C1. - Yêu cầu đại diện 1 nhóm nêu kết quả (nếu có nhiều nhóm không nêu lên được chùm tia khuùc xaï ñi qua 1 ñieåm thì GV phaûi boá trí laïi cho HS cách để dụng cụ sao cho kết quả là.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> chuøm tia khuùc xaï qua thaáu kính phaûi ñi qua moät ñieåm). - GV trợ giúp HS vẽ lại kết quả thí nghiệm. C1: Chuøm tia khuùc xaï qua thaáu kính hoäi tuï HS đọc thông báo và GV mô tả thông báo của tại một diểm. HS vừa nêu bằng các kí hiệu. - GV thông báo cho HS thấy thấu kính vừ làm thí nghieäm goïi laø thaáu kính hoäi tuï, vaäy yeâu caàu HS quan saùt thaáu kính hoäi tuï coù ñaëc ñieåm gì? C2: SI là tia tới; IK là tia ló. 2/ Hình daïng cuûa thaáu kính phaân kì. - GV tổng hợp tất cả các ý kiến lại và chuẩn - HS nhận dạng. laïi ñaëc ñieåm cuûa thaáu kính hoäi tuï baèng caùch qui ước đâu la rìa đâu là giữa. - GV hướng dẫn cách biểu diễn thấu kính hội - Thấu kính làm bằng vật liệu trong suốt. tuï. - Phần rìa mõng hơn phần giữa. - Qui ước vẽ và kí hiệu.. Hoạt động 3.2: Tìm hiểu các khái niệm trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thaáu kính hoäi tuï. 1/ Khaùi nieäm truïc chính. - HS đọc tài liệu, và làm thí nghiệm tìm trục chính. - Phaùt bieåu vaø ghi laïi khaùi nieäm truïc chính cuûa thaáu kính hoäi tuï.. Đọc tài liệu cho biết quang tâm là điểm nào?. Tia sáng tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ có một tia truyền thẳng không đổi hướng trùng với 1 đường thẳng gọi là trục chính . 2/ Quang taâm. - Truïc chính caét thaáu kính hoâi tuï taïi ñieåm O, ñieåm O laø quang taâm.. - Tia saùng ñi qua quang taâm ñi thaúng khoâng đổi hướng. 3/ Tieâu ñieåm. - Tia ló // với trục chính cắt trục chính tại F1. Coù theå khoâng laøm laïi thí nghieäm maø GV - F laø tieâu ñieåm. thoâng baùo ngay treân hình veõ vì coøn laøm thí nghiệm trong bài thực hành. - Mỗi thấu kính hội tụ có hai tiêu điểm đối GV thoâng baùo. xứng nhau qua thấu kính. Tia tới quay sang mặt bên kia của thấu kính 4/ Tiêu cự..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> thì hiện tượng xảy ra tương tự. Là khoảng cách từ tiêu điểm tới quang tâm - Yêu cầu HS đọc tài liệu và phát biểu, sau đó OF = OF’ = f ghi vở. - GV coù theå thoâng baùo luoân ñaëc ñieåm cuûa tia loù ñi qua tieâu ñieåm baèng hình veõ.. 4/ Hoạt động 4: Vận dụng - củng cố. Yêu cầu HS tự làm ra vở, ghi bằng bút chì. Yêu cầu HS trả lời. Nếu HS không trả lời được GV có thể gợi ý điểm hội tụ tập trung nhiều ánh sáng nên năng lượng nhiều gây chaùy. - Yêu cầu HS trao đổi nhóm và rút ra kiến thức thu thập của bài. - Yeâu caàu 2 HS phaùt bieåu – GV chuaån laïi kiến thức cho HS ghi vở phần củng cố. - Keát luaän (SGK). - Muïc coù theå em chöa bieát. HS đọc và giải thích. - GV cần nhắc nhở: + Kết luận trên chỉ đúng với thấu kính mỏng. + Thaáu kính moûng thì giao ñieåm cuûa truïc chính với hai mặt thấu kính coi như trùng nhau goïc laø quang taâm. 5/ Hoạt động 5:Dặn dò. - Laøm baøi taäp. - Hoïc thuoäc phaàn keát luaän. - Làm bài tập 42.1 đến 42.3 SBT..

<span class='text_page_counter'>(6)</span>