Tài liệu Giới Khởi sinh ppt

Giới Khởi sinh
5 sinh giới
Giới Khởi sinh (Monera) là một giới đã lỗi thời trong hệ thống năm giới của phân loại sinh học.
Nó là những sinh vật nhỏ bé có kích thước hiển vi (từ 1-3μm) cấu tạo bởi các tế bào nhân sơ, là
những sinh vật cổ sơ nhất xuất hiện khoảng 3,5 tỷ năm trước đây. Chúng sống khắp nơi, trong
đất, nước, không khí; phương thức dinh dưỡng rất đa dạng: hoá tự dưỡng, hoá dị dưỡng, quang
tự dưỡng và quang dị dưỡng. Nhiều vi khuẩn sống kí sinh trong các cơ thể khác. Vi khuẩn có
chứa nhiều sắc tố quang hợp trong đó có diệp lục như vi khuẩn lam có khả năng tự dưỡng quang
hợp như thực vật.
Giới Khởi sinh bao gồm phần lớn các sinh vật với cấu trúc tế bào nhân sơ. Vì lý do này nên giới
Monera đôi khi cũng được gọi là
Prokaryota hay Prokaryotae. Trước khi có sự tạo ra giới này
thì nhóm sinh vật trong giới đã được coi như là thuộc về hai ngành tách rời của thực vật:
Schizomycetes (
vi khuẩn) đã được coi là nấm, và Cyanophyta được coi là tảo lục-lam. Nhóm
cuối cùng này hiện nay được coi là một nhóm trong vi khuẩn, thông thường gọi là vi khuẩn lam
và hiện tại đã biết là không có quan hệ họ hàng gần với thực vật, nấm hay động vật.
Các phân tích chuỗi gen ADN và ARN gần đây đã chứng minh rằng có hai nhóm chính của sinh
vật nhân sơ là vi khuẩn (Bacteria) và vi khuẩn cổ (Archaea), chúng dường như không có mối
quan hệ gần gũi hơn với nhau khi so với mối quan hệ của từng nhóm đối với sinh vật nhân chuẩn
(Eukaryota/Eukarya). Vì thế, Monera kể từ đó đã bị chia ra thành Archaea và Bacteria, tạo thành
hệ thống sáu giới và hệ thống ba vực gần đây. Tất cả các sơ đồ mới đều loại bỏ Monera và hiện
nay coi Bacteria, Archaea, Eukarya như là ba vực (hay giới) tách rời.
Lịch sử
Theo truyền thống, sinh vật được phân loại như là động vật, thực vật, khoáng vật như trong
Systema Naturae. Sau khi phát hiện ra kính hiển vi, các cố gắng được thực hiện nhằm xếp đặt vi
sinh vật vào hoặc là giới thực vật hoặc là giới động vật. Năm 1866, Ernst Haeckel đề xuất hệ
thống ba giới với sự bổ sung Protista như là giới mới và chứa phần lớn các vi sinh vật.
[1]
Sau đó,
Haeckel đề xuất giới thứ tư mà ông gọi là Monera (từ tiếng Hy Lạp: μονήρης, moneres, nghĩa là

đơn giản). Một trong tám ngành chính trong Protista của ông được gọi là Moneres. Tiểu thể loại
Moneres của Haeckel bao gồm các nhóm vi khuẩn đã biết như Vibrio. Giới Protista của Haeckel
cũng bao gồm các sinh vật với nhân chuẩn mà hiện nay người ta gọi là Protista (sinh vật nguyên
sinh). Sau này người ta thấy rằng giới Protista của Haeckel là quá đa dạng để có thể coi một cách
nghiêm túc như là một giới thật sự.
Năm 1969, Robert Whittaker công bố hệ thống năm giới do ông đề xuất để phân loại các sinh
vật.
[2]
Hệ thống của Whittaker đặt phần lớn các sinh vật đơn bào vào trong hoặc là Monera với
nhân sơ hay Protista với nhân chuẩn. Ba giới còn lại trong hệ thống của ông là Fungi, Animalia,
và Plantae với nhân chuẩn.
Phân chia Monera
Cây phát sinh loài, dựa trên các dữ liệu chuỗi rARN,
chỉ ra sự tách rời của vi khuẩn, vi khuẩn cổ và sinh vật nhân chuẩn.
Dựa trên các nghiên cứu phát sinh loài ở mức phân tử, Carl Woese đã đề xuất rằng các sinh vật
nhân sơ (Monera) được chia thành 2 nhóm tách rời là Bacteria và Archaea. Trong phát sinh loài
do Carl Woese đề xuất năm 1990
[3]
, cả ba giới này đều có nguồn gốc từ một tổ tiên chung toàn
thế giới và điều này là phát sinh loài thể loại được chấp nhận phổ biến nhất ngày nay. Tuy nhiên,
diễn giải hiện đại nhất cho ba giới này là "Universal and Eukaryote Phylogenetic Tree" (Cây
phát sinh loài chung và sinh vật nhân chuẩn) dựa trên rADN 16s, như được thể hiện trong Tree
of Life Web Project (Dự án web cây sự sống).
[4]
Vi khuẩn và vi khuẩn cổ
Điểm khác nhau đáng chú ý nhất giữ vi khuẩn thật sự (Eubacteria) và vi khuẩn cổ
(Archaebacteria) là các môi trường mà chúng có thể sinh sống. Vi khuẩn thật sự chiếm phần lớn
trong vi khuẩn mà con người có thể tiếp xúc. Những vi khuẩn sống trong hay xung quanh con
người, như Escherichia coli và các loài từ chi Salmonella, là vi khuẩn thật sự. Vi khuẩn cổ sinh
sống trong các môi trường khắc nghiệt hơn, chẳng hạn trong các suối nước nóng có độ axít cao

hay tại các độ sâu hàng dặm dưới lớp băng Bắc cực. Các nhóm này sau đó đã được đổi tên thành
Bacteria và Archaea.
Tổng quan
Linnaeus
1735
2 giới
Haeckel
1866
[1]
3 giới
Chatton
1937
[5]

2 vực
Copeland
1956
[6]

2 siêu giới 4 giới
Whittaker
1969
[2]

5 giới
Woese và ctv.
1977
[7]

6 giới

Woese và ctv.
1990
[3]

3 vực
Eubacteria Bacteria
Prokaryota
Monera Monera
Archaebacteria Archaea
(không xử lý)
Protista
Protista Protista
Protista
Fungi Fungi
Vegetabilia Plantae
Plantae Plantae Plantae
Animalia Animalia
Eukaryota
Animalia Animalia Animalia
Eukarya