Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

LỜI NĨI ĐẦU
Sự hình thành và phát triển của ngành Thuế có quan hệ mật thiết với sự
hình thành và phát triển của Nhà nước, Thuế là công cụ chủ yếu trong việc thu
Ngân sách Nhà nước, nó góp phần điều tiết vĩ mơ nền kinh tế, thực hiện vai trị
phân phối nguồn lực tài chính.
Với định hướng phát triển và xu thế hội nhập của nước ta hiện nay thì việc
quản lý thu thuế hết sức phức tạp và gặp khơng ít khó khăn, vừa đảm bảo nguồn
thu cho Ngân sách Nhà nước và vừa phải phù hợp, đảm bảo cho phát triển sản
xuất của các thành phần kinh tế.
Thuế là nguồn thu chủ yếu của Ngân sách Nhà nước, và thuế là một trong
những công cụ rất quan trọng trong việc điều tiết vĩ mơ nền kinh tế. Chính sách
thuế của Nhà nước ln có mối quan hệ chặt chẽ đến việc giải quyết lợi ích kinh
tế giữa các chủ thể trong xã hội, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến các vấn đề vĩ
mô như: tiết kiệm, đầu tư, tăng trưởng kinh tế. Việc hồn thiện chính sách thuế
sao cho phù hợp với hoàn cảnh kinh tế - xã hội là sự quan tâm hàng đầu của Nhà
nước.
Việc đổi mới chính sách thuế của Nhà nước ta trong thời gian vừa qua góp
phần khơng nhỏ trong việc khuyến khích đầu tư trong nước và đầu tư nước
ngoài, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của các thành phần kinh tế, tạo nguồn thu
lớn cho ngân sách, góp phần tăng cường quản lý và điều tiết vĩ mơ nền kinh tế.
Bên cạnh mặt tích cực của chính sách thuế hiện hành của Nhà nước ta thì việc
thực thi pháp luật Thuế cịn nhiều phức tạp và khó khăn. Tình trạng vi phạm
pháp luật thuế cịn phổ biến ở tất cả các thành phần kinh tế của nước ta hiện nay
như: trốn thuế, lợi dụng việc hoàn thuế để “rút lõi” ngân quỹ nhà nước...
Nước ta đang đổi mới theo hướng cơng nghiệp hố - hiện đại hoá và đang
tiến dần đến việc hội nhập với thế giới, các thành phần kinh tế đang phát triển
nhanh và đa dạng, do đó nhiều chính sách thuế đã lạc hậu và tạo nhiều kẽ hở.

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

11


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

Vậy cần phải tiếp tục đổi mới và điều chỉnh các chính sách thuế cho phù hợp là
rất cần thiết.
Cùng với những vấn đề chung trong việc quản lý thu thuế của nước ta thì
huyện Hồnh Bồ - tỉnh Quảng Ninh cũng có nhiều vấn đề trong việc quản lý thu
thuế trên địa bàn nhất là việc quản lý thu thuế ngồi quốc doanh. Tình trạng vi
phạm pháp luật thuế đã làm ảnh hưởng đến ngân sách địa phương và việc đầu tư
cơ sở hạ tầng nhằm phát triển kinh tế của huyện.
Vậy công tác quản lý thu thuế đạt hiệu quả sẽ khơng chỉ có ý nghĩa về
kinh tế mà nó cịn góp phần ổn định chính trị. Để đưa ra các biện pháp quản lý
thu thuế cho phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế là rất cần thiết.
Hệ thống thuế Nhà nước hiện nay đã dần hoàn thiện, phù hợp, bao quát
hết nguồn thu, tạo thuận lợi nhất cho Người nộp thuế, chống thất thu ngân sách,
thu hút đầu tư... Từ năm 2007, thực hiện Luật quản lý thuế: Người nộp thuế tự
tính, tự khai, tự nộp thuế và tự chịu trách nhiệm về hành vi khai nộp thuế của
mình. Trong khi nhận thức về sự tuân thủ pháp luật của hộ kinh doanh và cá
nhân kinh doanh chưa cao khi tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh, chưa
tuân thủ quy định pháp luật về kê khai và nộp thuế. Vẫn còn tồn tại nhiều hành
vi gian lận thuế, trốn thuế, bán và tiêu thụ hàng trái pháp luật gây ảnh hưởng đến
nền kinh tế thị trường nói chung và nguồn thu Ngân sách nói riêng.
Là một cơng chức thuế cơng tác tại Chi cục thuế huyện Hồnh Bồ, từ thực
tiễn công việc được giao và qua 40 ngày học tập khoá bồi dưỡng ngạch Kiểm tra
viên thuế năm 2014, tơi lựa chọn tình huống: “Giải pháp xử lý hành vi gian lận
thuế của hộ kinh doanh” để làm bài tiểu luận cuối khố.
Trong q trình hồn thành bài tiểu luận, mặc dù đã có những nỗ lực, cố

gắng của bản thân, nhưng do kiến thức còn hạn chế, thời gian nghiên cứu hạn
hẹp, nên nội dung không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong sự góp ý
chân thành của các thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn!
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

22


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

1. Mơ tả tình huống
Nội dung sự việc được nêu ra trong tiểu luận này diễn ra trong lĩnh vực
đăng ký kinh doanh, trốn thuế và giải quyết các vi phạm Pháp luật về đăng ký
kinh doanh, trốn thuế của cơ quan quản lý thị trường, cơ quan thuế và của Uỷ
ban nhân dân ( gọi tắt là UBND) cấp huyện. Cụ thể như sau:
Ông Đặng Văn A: khu 5, Thị trấn X, huyện Y, tỉnh Quảng Ninh.
Trung tuần tháng 1 năm 2014 ông Đặng Văn A và gia đình dự kiến mở
một cửa hàng tạp hoá tại nhà, nên đã làm đơn xin cơ quan chức năng cấp đăng
ký kinh doanh cho phép kinh doanh, gửi đến Bộ phận một cửa của UBND huyện
Y.
Trong đơn, ông A đăng ký kinh doanh 10 mặt hàng tiêu dùng thơng
thường gồm: xà phịng, thuốc lá nội, mì ăn liền, nước mắm, mì chính... với số
vốn là 50 triệu đồng.
Sau khi xem xét, Phịng Tài chính kế hoạch ( gọi tắt là TCKH) huyện Y đã
cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho hộ gia đình ơng A, trong đó ghi rõ
ngành nghề kinh doanh.
Trong 6 tháng đầu, hộ tư nhân này kinh doanh theo đúng giấy đăng ký
kinh doanh đã được cấp và nộp thuế đúng quy định.
Không may vợ ông A bị tai nạn giao thông phải nằm viện hơn 1 tháng cửa

hàng khơng có ai quản lý nên thời gian đó ơng A phải nghỉ bán hàng. Ơng A
khơng khai báo gì với cơ quan Thuế. Sau khi vợ ra viện, gia đình ơng A rất khó
khăn, vì đã phải tiêu tốn nhiều tiền để chạy chữa. Cửa hàng mở lại nhưng buôn
bán rất kém vì trong thị trấn có nhiều nhà cũng kinh doanh loại hàng hố này.
Do đó, ơng A có ý định thay đổi mặt hàng kinh doanh để tăng lợi nhuận.
Trong một lần đến chơi nhà người quen ông A gặp anh Chiến là người
chuyên vận chuyển hàng lậu từ biên giới Trung Quốc về Việt Nam. Biết ơng A
có cửa hàng ở vị trí trung tâm của huyện nên anh Chiến đã khuyên ông A chuyển
sang buôn bán thuốc lá ngoại, ti vi và đầu video nhập lậu vì lãi xuất rất cao. Khi
ơng A nói khơng có vốn, Chiến hứa sẽ cho chịu vốn chuyến hàng đầu, bán xong
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

33


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

mới trả tiền. Chỉ mấy ngày sau, Chiến đã chuyển tới cửa hàng ông A một lơ hàng
đã được bố trí trước với giá đầu vào rất thấp.
Chuyến bn đầu được thực hiện chót lọt, ơng A sửng sốt trước số tiền lãi
thu được nên quyết định thế chấp ngôi nhà đến vay tiền ngân hàng để nhập hàng
của anh Chiến về bán; việc nộp thuế theo các mặt hàng đã đăng ký trong Giấy
đăng ký kinh doanh cũ theo mức khoán ổn định được thực hiện đều đặn. Cơ
quan thuế không phải bận tâm đến việc nộp thuế hàng tháng vì ơng A ln thực
hiện nộp đúng, nộp đủ mức thuế khoán ổn định cho mình với thời hạn là 6
tháng. Ơng cũng khơng khai báo xin đăng ký bổ sung mặt hàng điện tử với cơ
quan cấp giấy phép kinh doanh. Việc buôn bán của ông tự nhiên phát đạt trông
thấy.
Nhận được tin báo của quần chúng, Đội chống thất thu của huyện gồm
cán bộ liên ngành : Quản lý thị trường , Thuế, Cơng an huyện Y gồm 4 người do

Đội phó đội Quản lý thị trường huyện Y làm Tổ trưởng, đến kiểm tra đột xuất
phát hiện được ông A đang buôn bán 3 mặt hàng ngoài đăng ký kinh doanh gồm:
Hai thùng thuốc lá ngoại, 20 ti vi mầu và 15 đầu video đa hệ. Số vốn này lên đến
hơn 200 triệu đồng.
Trước thực tế trên, Đội chống thất thu thuế liên ngành (sau đây gọi tắt là
Đội chống thất thu thuế) đã lập biên bản và Quyết định thu hồi Giấy phép kinh
doanh và thu giữ toàn bộ số hàng hóa trên gồm thuốc lá ngoại, ti vi và đầu
video.
Bị cắt nguồn thu nhập chính của gia đình, cộng với việc ngân hàng thúc
ép địi nợ, gia đình ơng A (gồm 2 bố mẹ già, 2 con nhỏ và người vợ là công nhân
đã về mất sức) rất hoảng sợ.
Được một người bà con đang công tác tại một cơ quan Pháp luật trong
huyện mách nước. Ông Y làm đơn kêu kiện gửi đến thường trực UBND huyện
Y. Trong đơn ông khẩn khoản xin được tiếp tục kinh doanh và sẵn sàng chịu các
khoản tiền phạt. Nếu không được tiếp tục kinh doanh ơng sẽ khơng có tiền trả nợ

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

44


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

ngân hàng và gia đình sẽ bị thu mất nhà cũng như khơng có nguồn nào khác để
ni sống gia đình.
Thường trực UBND huyện do Phó Chủ tịch UBND phụ trách khối kinh tế
Tài chính, sau khi xem xét ý kiến trình bày của chuyên viên Văn phịng UBND
huyện. Phó Chủ tịch đã kí ngay văn bản yêu cầu Đội chống thất thu thuế trả lại
giấy phép kinh doanh, hàng hóa tạm giữ cho ơng A và chỉ xử phạt tiền với hộ tư
nhân này là 2 triệu đồng, cho tiếp tục kinh doanh một cách bình thường theo

Giấy phép kinh doanh cũ.
2. Xác định mục tiêu xử lý tình huống
Để tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, giữ nghiêm kỷ cương, pháp
luật bảo vệ lợi ích chính đáng của Nhà nước và nhân dân, đảm bảo công bằng
trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, đòi hỏi cần phải xử lý nghiêm minh các cá
nhân, tổ chức kinh doanh, có sai phạm trong q trình sản xuất kinh doanh theo
luật định, đồng thời giải quyết hài hồ các mối quan hệ về các mặt.
Qua tình huống này ta có thể nhận thấy, Giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh do Chủ tịch UBND huyện Y cấp, hộ gia đình ơng A chỉ đăng ký 10 mặt
hàng tiêu dùng thông thường với số vốn là 50 triệu đồng. Nhưng trên thực tế,
sau một thời gian ông A đã kinh doanh thêm 3 mặt hàng mới là: Thuốc lá ngoại,
ti vi và đầu video nhập lậu khơng có trong đăng ký kinh doanh. Trong đó mặt
hàng thuốc lá ngoại nằm trong danh mục hàng hoá hạn chế kinh doanh ban hành
tại điều 4, điều 5 Nghị định số 59/2006/NĐ-CP của Chính Phủ ngày 12/6/2006
quy định chi tiết Luật thương mại về hoá đơn dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế
kinh doanh, kinh doanh có điều kiện và các văn bản sửa đổi, bổ sung. Gia đình
ơng A đã kinh doanh thêm mặt hàng điện tử nhưng chưa được cơ quan chức
năng cho phép. Hơn nữa, trong thời gian gia đình ơng A ngừng kinh doanh hơn
30 ngày mà không thông báo cho Chi cục Thuế huyện Y biết là trái với quy định
tại Điều số 55 của Nghị định số 43/2010/NĐ - CP của Chính phủ ban hành ngày
15/4/2010. Ơng cũng khơng gửi đơn xin tạm nghỉ kinh doanh là vi phạm vào
Pháp luật thuế (Thuế GTGT)
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

55


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

Vì vậy, có thể khẳng định rằng hành vi của ơng A và gia đình đã vi phạm

Pháp luật nghiêm trọng .
Căn cứ vào Biên bản về hành vi vi phạm của hộ gia đình ơng A do Đội
chống thất thu liên ngành lập. Đội trưởng đội chống thất thu quyết định thu hồi
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và tạm giữ số hàng hóa bao gồm : thuốc
lá ngoại, ti vi và đầu video là không trái Pháp luật theo quy định tại Thông tư
liên tịch 60/2011/TT-LT- BTC-BCT-BCA của Bộ tài chính, bộ cơng thương và
Bộ cơng an hướng dẫn hố đơn chứng từ đối với hàng hố lưu thơng trên thị
truờng, Nghị định số 43/2010/NĐ - CP của Chính phủ ban hành ngày 15/4/2010
về đăng ký kinh doanh thì hành vi vi phạm của hộ gia đình ơng A thuộc vào
trường hợp bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Như vậy, xuất phát từ hành vi vi phạm Pháp luật của hộ gia đình ơng A,
các cơ quan quản lý Nhà nước đã có những biện pháp giải quyết khác nhau,
trong đó cách giải quyết của thường trực UBND huyện Y là khơng đúng với quy
định của Pháp luật. Do đó, việc giải quyết tình huống này phải đạt được mục
tiêu là đảm bảo cho các quy định của Pháp luật được thực hiện trong lĩnh vực
kinh doanh và trong hoạt động của cơ quan quản lý Nhà nước.
Mặt khác, chúng ta cũng phải xem xét đến nhu cầu làm ăn sinh sống của
nhân dân để có biện pháp giải quyết thoả đáng hợp lí, hợp tình.
3. Phân tích ngun nhân và hậu quả
3.1 Nguyên nhân phát sinh các vi phạm
Xem xét sự việc chúng ta thấy rằng hành vi vi phạm Pháp luật nghề kinh
doanh của hộ gia đình ơng A xuất phát từ sự hám lợi, muốn làm giàu nhanh
chóng dẫn đến làm ăn bất chính. Nhưng ngun nhân sâu xa của vi phạm là bởi
vì cuộc sống của gia đình ơng A rất khó khăn và bản thân ông cũng thiếu hiểu
biết về Pháp luật. Ông A biết việc kinh doanh thuốc lá ngoại, ti vi và đầu video
nhập lậu là trái phép, nhưng không biết được quy định của Pháp luật về việc
nghỉ kinh doanh quá 30 ngày khơng thơng báo cho phịng đăng ký kinh doanh
huyện thì bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (như trong đơn gửi
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

66


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

đến thường trực UBND huyện) ông cũng khơng thực hiện khai báo về tình hình
phát triển kinh doanh của gia đình cũng như làm đơn gửi cơ quan thuế cho nghỉ
kinh doanh khi vợ ốm để được xét miễn giảm thuế.
Nhưng sở dĩ hành vi vi phạm của hộ gia đình ơng A có thể xảy ra, nguyên
nhân chính phải thuộc về cơ quan quản lý Nhà nước, vì các cơ quan này đã
bng lỏng sự quản lý đến mức hộ gia đình ơng A nghỉ kinh doanh 1 tháng mà
không biết và khi ông A kinh doanh thêm các mặt hàng ngồi đăng ký cũng
khơng biết.
Chính việc bng lỏng sự kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng
huyện Y (Thuế và Quản lý thị trường) đối với các cơ sở kinh doanh trên địa bàn
đã tạo cơ hội cho vi phạm Pháp luật kinh tế có điều kiện phát triển.
Đối với hành vi vi phạm Pháp luật của thường trực UBND huyện Y,
nguyên nhân có thể do sự thiếu hiểu biết Pháp luật, năng lực cơng tác yếu kém
của cán bộ văn phịng UBND bộ phận tham mưu cho lãnh đạo huyện. Nhưng
cũng không ngoại trừ khả năng sự vi phạm đó là cố ý bởi vì ơng Phó Chủ tịch
UBND đã được tập huấn về công tác quản lý, các quy định đã được ban hành.
Vì thế việc cố ý ra văn bản chỉ đạo trái Pháp luật có thể do sự quen biết ( Vì ơng
A có một người bà con cơng tác ở một cơ quan pháp luật trong huyện mà nể
nang trong xử lý), hoặc khơng ngoại trừ có đường dây nhận hối lộ của gia đình
ơng A.
Từ việc phân tích các nguyên nhân của vi phạm cho thấy trong việc lựa
chọn người đại biểu của nhân dân huyện Y chưa chọn được những người thực sự
có năng lực chuyên mơn và phẩm chất đạo đức tốt có thể cơng tâm giải quyết
một cách kiên quyết mọi việc một cách đúng luật.

3.2 Hậu quả của sự vi phạm Pháp luật
Hành vi kinh doanh mặt hàng ngoài đăng ký kinh doanh của hộ gia đình
ơng A làm rối loạn sự quản lý thị trường và làm thất thu cho Ngân sách Nhà
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

77


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

nước. Hơn thế nữa, những mặt hàng gia đình ơng A kinh doanh là hàng lậu, hàng
cấm lưu thông nên không những làm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của địa
phương mà còn gây khó khăn cho sản xuất trong nước, ảnh hưởng đến nền kinh
tế đất nước.
Tuy nhiên, những hậu quả về mặt kinh tế - xã hội do hành vi vi phạm
Pháp luật của hộ gia đình ơng A tạo ra khơng nghiêm trọng bằng những vi phạm
Pháp luật của cơ quan Nhà nước, cán bộ Nhà nước.
+ Sự buông lỏng quản lý hoạt động kinh doanh trên địa bàn huyện Y của
các cơ quan chức năng như: Quản lý thị trường, cơ quan thuế... dẫn đến việc
kinh doanh đã vượt qua khỏi sự kiểm soát và vi phạm Pháp luật sẽ xảy ra khơng
chỉ ở một hộ gia đình mà cịn tiếp tục xảy ra nhiều trong xã hội.
+ Việc chỉ đạo của những người đứng đầu UBND huyện Y tạo ra dư luận
xấu trong việc xử lý vi phạm Pháp luật. Nó gây ra tâm lý coi thường Pháp luật
trong nhân dân bởi vì vi phạm khơng được xử lý đúng Pháp luật và bản thân cán
bộ công chức trong bộ máy cơ quan Nhà nước lại vi phạm Pháp luật.
Đây chính là hậu quả nghiêm trọng nhất của sự việc này, bởi vì hiện nay
chúng ta đang phấn đấu xây dựng Nhà nước pháp quyền, củng cố pháp chế xã
hội chủ nghĩa, trong đó Pháp luật là căn cứ cho sự ứng sử của con người. Sự
không gương mẫu trong việc thực hiện Pháp luật của cán bộ và cơ quan quản lý
Nhà nước sẽ làm mất lòng tin của nhân dân vào Pháp luật, làm giảm hiệu lực

của Pháp luật trên thực tế.

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

88


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

Hiện nay, tình trạng sản xuất kinh doanh và làm dịch vụ không theo đúng
với nội dung đăng ký kinh doanh và mục tiêu trốn lậu thuế đã xảy ra nhiều để lại
những hậu quả nghiêm trọng cả về kinh tế và về chính trị và xã hội .
Có thể thấy rằng việc cấp giấy phép kinh doanh là thực hiện một bước
quản lý. Nhưng cũng có nhiều tổ chức và cá nhân đã bất chấp không những
không đăng ký bổ sung mặt hàng kinh doanh mà còn sử dụng một cách tùy tiện
như cho mượn, núp bóng có đăng ký kinh doanh để kinh doanh mặt hàng khác
có lợi nhuận cao hơn, khơng những vừa tránh sự kiểm soát của Nhà nước, trốn
lậu thuế mà cịn tạo ra sự mất an tồn trật tự xã hội.
4. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống
Từ nguyên nhân tình huống nêu trên, căn cứ vào Luật tổ chức Hội đồng
nhân dân và UBND, Luật xử lý vi phạm hành chính ngày 20/6/2012, Các Pháp
luật thuế, Nghị định số 43/2010/NĐ-CP của thông tư ngày 15/4/2010 về đăng ký
kinh doanh của và Bộ luật hình sự của nước Cộng hồ xã hội chủ nghĩa Việt
Nam, có thể giải quyết tình huống theo các phương án sau:
4.1 Phương án thứ nhất
- Giữ nguyên quyết định của Đội chống thất thu là thu hồi Giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh và tịch thu toàn bộ số hàng gồm thuốc lá ngoại, ti vi và
đầu video...chờ cấp có thẩm quyền xử lý.
- Chủ tịch UBND huyện Y ra văn bản bãi bỏ cơng văn do Phó Chủ tịch
UBND huyện ký chỉ đạo xử lý trước đây và cho tổ chức chỉ đạo xem xét hình

thức kỷ luật thích đáng đối với những cán bộ của Văn phịng UBND cũng như
bản thân đồng chí Phó chủ tịch xem có vi phạm pháp luật khơng ? (như nhận hối
lộ chẳng hạn ..) để dẫn đến việc xử lý sai trái.
- Chuyển hồ sơ sang Viện kiểm sát nhân dân huyện để điều tra, truy tố
ông A về tội kinh doanh trái phép. Xem xét điều tra xác minh xem có các dấu
hiệu của việc đưa hối lộ đối với ông A và tội nhận hối lộ đối với một số cán bộ
văn phòng UBND huyện.
* Phương án này sẽ có ưu điểm là :
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

99


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

- Đảm bảo tính nghiêm minh của Pháp luật.
- Có tác dụng tuyên truyền giáo dục tốt đối với mọi đối tượng hoạt động
sản xuất kinh doanh, kể cả quần chúng nhân dân.
- Nâng cao uy tín cho các cơ quan thực thi pháp luật như Cơ quanThuế,
Quản lý thị trường...nhất là cán bộ Đội chống thất thu đang thực thi nhiệm vụ.
* Nhược điểm là quá nghiêm khắc trong xử lý vì việc thu hồi đăng ký
kinh doanh, đồng thời truy tố ông A trước Pháp luật là cắt nguồn sống của cả gia
đình ơng vì ơng A là lao động chính trong gia đình, và buôn bán tại nhà là cách
kiếm sống duy nhất của cả gia đình, thêm vào đó Ngân hàng sẽ thu hồi nhà để
trừ nợ nên cả gia đình ơng A sẽ mất chỗ ở.
4.2 Phương án thứ hai
Cơ quan cấp trên của Đội chống thất thu liên ngành( Chi cục quản lý thị
trường) ra quyết định xử lý: không thu hồi giấy phép kinh doanh đối với ông A,
phạt vi phạm hành chính về Đăng ký kinh doanh. Khơng tịch thu số hàng lậu mà
định giá thu thuế nhập khẩu đối với 3 mặt hàng nhập lậu, phạt thêm một lần

thuế. Thực hiện biện pháp xử lý cán bộ như phương án một .
- Phương án này sẽ có ưu điểm: có lợi cho ơng A nhiều, đã chiếu cố ơng vì
vi phạm lần đầu, hồn cảnh khó khăn.
- Nhược điểm : Với việc xử lý nương nhẹ như vậy khơng có tính răn đe do
vậy các hành vi vi phạm tương tự sẽ dễ xảy ra. Mặt khác không đúng với chủ
trương chống buôn lậu theo Chỉ thị của UBND tỉnh chỉ đạo về công tác chống
buôn lậu trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
4.3 Phương án thứ ba
Cơ quan cấp trên của Đội chống thất thu ra quyết định hủy bỏ quyết định
của Đội : miễn thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của ông A nhưng
vẫn giữ nguyên điều khoản về tạm giữ 3 mặt hàng nhập lậu chờ giải quyết.
- Chủ tịch UBND huyện Y ra văn bản bãi bỏ cơng văn do Phó Chủ tịch
UBND huyện ký chỉ đạo xử lý trước đây và tổ chức chỉ đạo xem xét hình thức
kỷ luật thích đáng đối với những cán bộ của Văn phịng UBND cũng như bản
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

10
10


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

thân đồng chí Phó chủ tịch xem có vi phạm pháp luật khơng? (như nhận hối lộ
chẳng hạn...) để dẫn đến việc xử lý vụ việc sai trái..
- Chuyển hồ sơ sang viện kiểm sát điều tra truy tố ông A với tội danh
“Kinh doanh trái phép” và xem xét điều tra các dấu hiệu của tội đưa hối lộ của
ông A và tội nhận hối lộ của công chức.
- Trong Quyết định mới của Chủ tịch UBND huyện Y yêu cầu các cơ
quan chức năng kiểm tra giám sát thường xuyên việc kinh doanh của hộ gia đình
ơng A và u cầu gia đình nếu thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh phải thông

báo cho Phòng TCKH huyện biết.
* Ưu điểm của phương án ba là:
Vừa đảm bảo tính nghiêm minh của Pháp luật, vừa bảo đảm tính nhân đạo
của Pháp luật xã hội chủ nghĩa. Ông A phải chịu trách nhiệm về hành vi của
mình trước Pháp luật, nhưng gia đình ơng vẫn được tiếp tục kinh doanh đảm bảo
nguồn sống cho cả 6 người trong gia đình và trả nợ Ngân hàng. Đối với những
cán bộ Nhà nước vi phạm Pháp luật cũng bị xử lý nghiêm khắc và nâng cao
được trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh tế
trong địa bàn huyện.
* Nhược điểm là:
Yêu cầu các cơ quan chức năng phải kiểm tra, giám sát thường xuyên gây
tốn kém kinh phí của Nhà nước. Nếu bng lỏng thì hộ kinh doanh dễ tái diễn
hành vi vi phạm như trên. Thực tế hiện nay vẫn xảy ra trong việc kinh doanh
băng đĩa hình, thuốc lá ngoại nhập lậu...
4.4 Phương án lựa chọn
Theo suy nghĩ và nghiên cứu của bản thân, tôi lựa chọn phương án thứ ba
để giải quyết tình huống trên. Vì phương án này vừa đảm bảo thực thi Pháp luật
- xử lý đúng người, đúng tội - vừa đảm bảo quyền làm ăn sinh sống của nhân
dân.
5. Kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

11
11


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

- Chủ tịch UBND huyện Y lập tức ra Quyết định mới huỷ bỏ nội dung văn
bản cũ do Phó chủ tịch UBND huyện ký về việc không tịch thu Giấy chứng

nhận đăng ký kinh doanh của hộ gia đình ơng A, chỉ xử phạt 2 triệu đồng nhưng
vẫn giữ nguyên nội dung tịch thu tang vật. Đồng thời, trong Quyết định mới
cũng yêu cầu các cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm tra, giám sát thường
xuyên hoạt động kinh doanh của hộ gia đình ông A cũng như các cơ sở kinh
doanh khác trong địa bàn huyện và hoàn chỉnh chuyển hồ sơ sang Viện kiểm sát
huyện Y để kiểm tra, khởi tố vụ án hình sự.
- Chi cục Quản lý thị trường cùng Cơ quan thuế huyện Y thực hiện Quyết
định của Chủ tịch UBND huyện, hoàn chỉnh hồ sơ tịch thu toàn bộ số thuốc lá
ngoại, ti vi và đầu video phát hiện ở nhà ông A, đề xuất biện pháp xử lý, phát
mại sung công quỹ.
- Đội quản lý thị trường của huyện Y phối hợp với Chi cục Thuế và phịng
Tài chính của huyện kiểm tra, giám sát thường xun việc kinh doanh của các
cơ sở kinh doanh trên địa bàn huyện, đặc biệt là gia đình ơng A.
Biểu đồ cơng việc và xác định nguồn nhân lực, tài chính:
TT

NỘI DUNG

THỜI
GIAN

NGƯỜI
THỰC
HIỆN

1

UBND huyện Y lập tức ra Quyết định
mới huỷ bỏ nội dung văn bản cũ do Phó
01

chủ tịch UBND huyện ký về việc không
ngày
tịch thu Giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh của hộ gia đình ơng A

Chủ tịch
UBND
huyện

2

Hồn chỉnh hồ sơ tịch thu toàn bộ số
thuốc lá ngoại, ti vi và đầu video phát
5 ngày
hiện ở nhà ông A đề xuất biện pháp xử lý,
bán hóa giá xung cơng quỹ

Chi cục
QLTT
cùng Cơ
quan thuế
huyện Y

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hồnh Bồ

KINH
PHÍ

PTC
huyện

cấp
cho
Đội
chống
TTNS
PTC
huyện
cấp
cho
Đội
chống
TTNS
12
12


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

3

Kiểm tra, giám sát thường xuyên việc
thường
kinh doanh của các cơ sở kinh doanh trên
xuyên
địa bàn huyện

Đội quản
lý thị
trường của
huyện Y

phối hợp
với chi cục
thuế

PTC
huyện
cấp
cho
Đội
chống
TTNS

* Hệ thống văn bản giấy tờ
- Biên bản về hành vi vi phạm của hộ gia đình ơng A do Đội chống thất
thu liên ngành lập.
- Luật xử lý vi phạm hành chính ngày 20/6/2012.
- Thơng tư liên tịch số 60/2011/TT-LT-BTC-BCT-BCA ngày 12/5/2011
của Bộ tài chính, bộ cơng thương và bộ cơng an hướng dẫn hoá đơn chứng từ
đối với hàng hoá lưu thông trên thị trường.
- Nghị định số 43/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010 của Chính phủ về việc
đăng ký kinh doanh.
- Nghị định số 129/2013/NĐ-CP ngày 16/10/2013 của Chính phủ quy
định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế và cưỡng chế thi hành quyết định
hành chính thuế.
- Thơng tư số 166/2013/TT-BTC ngày 15/11/2013 của Bộ tài chính quy
định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính về thuế.
- Điều 35 và 36 của Luật tổ chức HĐND và UBND cũng như chính sách
pháp luật thuế hiện hành,thường trực UBND khơng phải và khơng có thẩm
quyền xử phạt các hành vi vi phạm về thuế, đăng ký kinh doanh cũng như giải
quyết khiếu nại, tố cáo của công dân trong lĩnh vực vi phạm này.

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

13
13


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
6.1 Kết luận
Thơng qua sự việc trên có thể rút ra kết luận như sau:
Quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh thông qua việc quản lý giấy phép
kinh doanh và quản lý thuế là công việc hết sức quan trọng là công cụ quản lý
của Nhà nước không những về mặt kinh tế, chính trị mà cịn cả về mặt xã hội.
Việc lợi dung đăng ký kinh doanh để làm ăn phi pháp với động cơ trốn lậu thuế
vốn là sản phẩm hy hữu của cơ chế thị trường. Do vậy, việc quản lý chặt chẽ
hoạt đông sản xuất kinh doanh đặt ra một yêu cầu mới cho mỗi ngành và mỗi
cấp.
Trong việc thực hiện chức năng quản lý các cơ quan Nhà nước đều phải
hoạt động theo đúng thẩm quyền do Pháp luật quy định. Chỉ có như vậy mới
đảm bảo được sự thống nhất, đồng bộ trong hoạt động của bộ máy Nhà nước,
nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước. Để làm được điều đó, cần chú trọng hơn
nữa tới công tác tuyển chọn , đào tạo và sử dụng cán bộ, phải đảm bảo được cả
các yêu cầu về chuyên môn cũng như về đạo đức.
Không những thế, trong quản lý Nhà nước bên cạnh việc đảm bảo việc
thực thi Pháp luật Nhà nước cũng phải quan tâm tới việc tuyên truyền, phổ biến
Pháp luật và nâng cao đời sống cho nhân dân. Bởi vì, nếu trình độ Pháp lý và
đời sống nhân dân được nâng lên sẽ làm giảm số lượng vi phạm Pháp luật, tạo
thuận lợi cho cơng tác quản lý.

6.2 Kiến nghị
Để góp phần làm giảm số lượng vi phạm Pháp luật về đăng ký kinh doanh
ở huyện Y và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước tơi có một số kiến nghị :
1- Cần tổ chức tuyên truyền, phổ biến những quy định cơ bản của Pháp
luật kinh tế có liên quan tới lĩnh vực đăng ký kinh doanh ngay tại phịng đăng ký
kinh doanh của huyện, chính sách pháp luật thuế cho mội tổ chức và cá nhân
kinh doanh khi cơ sở kinh doanh mới nhận được Giấy chứng nhận đăng ký kinh
doanh, chứng nhận đăng ký thuế.
Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

14
14


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

2- Tổ chức các dịch vụ công ( không thu tiền) hướng dẫn tổ chức và cá
nhân thực hiện việc kê khai đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế, giải đáp kịp
thời các vướng mắc phát sinh.
3- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh thông
qua việc thu thuế hàng tháng.
4- Cần xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm Pháp luật về thuế cũng
như các hành vi vi phạm pháp luật của Nhà nước.

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

15
15

Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tạp chí Thuế Nhà nước ra tháng 10 năm 2014

2. Thông tư liên tịch số 60/2011/TT-LT-BTC-BCT-BCA ngày 12/5/2011
của Bộ tài chính, bộ cơng thương và bộ cơng an hướng dẫn hố đơn chứng từ
đối với hàng hố lưu thơng trên thị trường.
3. Nghị định số 43/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010 của Chính phủ về việc
đăng ký kinh doanh.
4. Nghị định số 129/2013/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành
chính về thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế.
5. Thơng tư số 166/2013/TT-BTC ngày 15/11/2013 của Bộ tài chính quy
định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính về thuế.
6. Luật xử lý vi phạm hành chính ngày 20/6/2012.
7. Tài liệu lớp bồi dưỡng ngạch Kiểm tra viên thuế dành cho cơng chức
chưa có chứng chỉ quản lý Nhà nước ngạch chuyên viên.

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

16
16


Tiểu luận: Giải pháp xử lý hành vi gian lận thuế của hộ kinh doanh

MỤC LỤC
LỜI NĨI ĐẦU..........................................................................................1
1. Mơ tả tình huống...................................................................................3
2. Xác định mục tiêu tình huống..............................................................5

3. Phân tích nguyên nhân hậu quả..........................................................6
3.1. Nguyên nhân phát sinh các vi phạm.................................................6
3.2. Hậu quả của sự vi phạm pháp luật...................................................8
4. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết....................9
4.1. Phương án 1........................................................................................9
4.2. Phương án 2......................................................................................10
4.3. Phương án 3......................................................................................10
4.4. Lựa chọn phương án........................................................................11
5. Kế hoạch tổ chức thực hiện phương án lựa chọn.............................11
6. Kết luận và kiến nghị..........................................................................14
6.1. Kết luận.............................................................................................14
6.2. Kiến nghị...........................................................................................14
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................16
MỤC LỤC................................................................................................17

Nguyễn Thuý Quỳnh – Chi cục Thuế Hoành Bồ

17
17