Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (126.18 KB, 4 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>Tuần 12: Ngày soạn: 05/11/2017</b>
<b>Tiết 24: Ngày dạy: 09/11/2017</b>
<b>Bài 14: BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC</b>
<b>MÔNG - NGUYÊN (thế kỉ XIII) - (tiết 2)</b>
<b>I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:</b>
<b>1. Kiến thức: </b>
- Biết được âm mưu xâm lược Đại Việt và Chăm - pa của nhà Nguyên.
- Biết và hiểu sự chuẩn bị kháng chiến của nhà Trần.
- Trình bày trên lược đồ nét chính diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên
lần thứ hai (1285).
<b>2. Thái độ: </b>
- Niềm tự hào dân tộc và lòng căm thù giặc ngoại xâm.
- Lòng biết ơn tổ tiên đã kiên cường và mưu trí để bảo vệ chính quyền đất nước.
<b>3. Kỹ năng: - HS biết sử dụng lược đồ để thuật lại sự kiện lịch sử.</b>
<b>II. CHUẨN BỊ: </b>
<b>1. Giáo viên:</b>
- Lược đồ cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên (1285).
- Tranh ảnh minh hoạ liên quan bài học, đoạn trích Hịch tướng sĩ.
<b>2. Học sinh: Đọc và chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK.</b>
<b>III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:</b>
<b>Ổn định: 7A1………. ……… 7A2……….7A3……….</b>
<b>7A4……… 7A5……… 7A6. .……….. </b>
<b>1. Kiểm tra bài cũ:</b>
- Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến lần I chống quân xâm lược Mông Cổ bằng lược đồ?
<b> 2. Giới thiệu bài mới: Sau thất bại năm 1258, quân Mông Cổ không từ bỏ âm mưu xâm lược</b>
Đại Việt. Năm 1279, sau khi thôn tính được Trung Quốc, lập ra nhà Nguyên và đặt nền thống
trị. Vua Hốt Tất Liệt đem quân xâm lược Chăm-pa và Đại Việt nhằm âm mưu gì? Nhà Trần
chuẩn bị và tiến hành cuộc kháng chiến chống quân Nguyên ra sao? (Vào bài).
<b>3. Bài mới:</b>
<b>II - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN</b>
<b>(1285)</b>
<b>Hoạt động của GV – HS</b> <b>Nội dung kiến cần đạt</b>
<b>Hoạt động 1: Tìm hiểu âm mưu xâm lược </b>
<b>Cham-pa và Đại Việt của nhà Nguyên.</b>
GV khái quát vài nét về sự thành lập nhà Nguyên.
GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 1/57 cho biết:
H: Hốt Tất Liệt cho quân xâm lược Cham-pa và Đại
Việt nhằm mục đích gì? Tại sao quân Nguyên đánh
Cham-pa trước khi đánh Đại Việt?
HS: Làm cầu nối thơn tính và xâm lược các nước
phía nam Trung Quốc. Làm bàn đạp tấn cơng Đại
Việt.
H: Với âm mưu đó nhà Ngun đã làm gì ?
HS: 300 chiến thuyền do Toa Đô chỉ huy tấn công
Cham-pa.
<b>1. Âm mưu xâm lược Cham-pa và</b>
<b>Đại Việt của nhà Nguyên:</b>
- Làm cầu nối xâm lược các nước phía
nam Trung Quốc.
H: Quân dân Chăm-pa đã làm gì và kết quả như thế
nào?
HS: Chiến đấu anh dũng - rút 1 bộ phận cố thủ ở phía
Bắc.
H: Thắng lợi của nhân dân Chăm- pa có ý nghĩa như
thế nào?
<b>HS: làm thất bại kế hoạch dùng Chăm-pa làm bàn</b>
<i><b>đạp tấn công Đại Việt; thể hiện tinh thần chiến đấu</b></i>
<i><b>anh dũng của nhân dân Chăm –pa.</b></i>
<b>=>GV chuyển ý: Như vậy ý định ban đầu của nhà</b>
Nguyên đã thất bại và tan vỡ, lúc này nhà Trần làm
gì?
<b>Hoạt động 2: Tìm hiểu sự chuẩn bị của nhà Trần.</b>
*GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 2/58 cho
H: Biết tin quân Nguyên có ý định xâm lược Đại
Việt, vua Trần làm gì? (hs yếu)
HS trả lời, GV chuẩn kiến thức và giảng: Hội nghị
này rất quan trọng vì tập hợp các vương hầu và quan
lại nhà Trần tìm kế sách đánh giặc.
GV gọi HS đọc đoạn trích /58 và giới thiệu về Trần
Quốc Toản (mới 15 tuổi nhưng có lịng yêu nước và
luyện tập đánh giặc) ...
H: Vua Trần giao cho Trần Quốc Tuấn trọng trách
gì? (hs yếu)
HS trả lời.
<b>=>GV trích đoạn “Ta thường tới bữa ... cam lịng”.</b>
H: Nhà Trần cịn chuẩn bị những gì cho cuộc kháng
chiến?
H: Tại sao trong hội nghị Diên Hồng, vua Trần chỉ
mời các bậc phụ lão tham gia?
HS: có uy tín, có kinh nghiệm, động viên con cháu
<i>đánh giặc…</i>
H: Theo em, Hội nghị Diên Hồng có tác dụng như
thế nào với việc chuẩn bị kháng chiến?
<b>HS: thể hiện tinh thần đoàn kết, kiên quyết chiến</b>
<i><b>đấu của nhân dân Đại Việt..</b></i>
<b>Thảo luận nhóm 2’: Sự kiện nào thể hiện ý chí quyết</b>
tâm chiến đấu của quân dân thời Trần?
<i><b>(Trần Quốc Toản căm thù giặc đến nỗi bóp nát quả</b></i>
<i><b>cam; “các phụ lão dều nói là nên đánh, muôn</b></i>
<i><b>người cùng lời như một”; Quân sĩ đều thích vào</b></i>
<i><b>tay chữ “Sát thát”- giết gặc Mông cổ.)</b></i>
H: Việc nhà Trần chuẩn bị chống quân xâm lược đã
có tác dụng như thế nào đối với cuộc kháng chiến?
HS: góp phần quan trọng đưa đến thắng lợi của cuộc
kháng chiến.
bàn đạp tấn công Đại Việt => thất bại.
<b>2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến:</b>
- Triệu tập hội nghị ở Bình Than (Chí
Linh - Hải Dương) bàn kế đánh giặc.
- Trần Quốc Tuấn: được vua giao cho
chỉ huy cuộc kháng chiến, soạn “Hịch
<b>tướng sĩ”.</b>
- Đầu năm 1285, mởì các vị bô lão họp
Hội nghị Diên Hồng (Thăng Long) ->
- Cả nước sẵn sàng đánh giặc.
- Quân đội tập trận lớn ở Đông Bộ
Đầu.
<b>3. Diễn biến, kết quả cuộc kháng</b>
<b>chiến.</b>
GV chốt, chuyển ý: Vậy cuộc chiến đã diễn ra như
thế nào?
<b>Hoạt động 3: Tìm hiểu diễn biến và kết quả cuộc</b>
<b>kháng chiến.</b>
<b>*GV sử dụng lược đồ kháng chiến lần hai chống</b>
xâm lược Nguyên cho HS quan sát và cùng tìm hiểu:
H: Cho biết lực lượng quân Nguyên khi vào nước ta?
=>HS trả lời, GV chuẩn kiến thức và khẳng định:
Lực lượng giặc gấp gần 20 lần so với lần I.
H: Để bảo toàn lực lượng, Trần Quốc Tuấn làm gì?
<b>=>GV xác định các điểm đóng quân của nhà Trần,</b>
sau đó gọi HS đọc đoạn trích /59 và giảng: Trong
trận kìm chân giặc ở Thiên Mạc, Trần Bình Trọng
bị bắt và bị dụ - ơng đáp “Ta thà làm ma nước Nam
<i>cịn hơn làm vương đất Bắc” -> bị giặc chém.</i>
H: Khi qn Thốt Hoan vào ta thực hiện chủ trương
HS: Ta tiếp tục chủ trương “vườn không nhà trống”.
<b>=>GV giảng theo lược đồ: Qn Thốt Hoan dựng</b>
trại ở bờ Bắc sơng Hồng.
H: Được tin qn Thốt Hoan dựng trại, Toa Đơ làm
gì?
=>HS trả lời, GV chuẩn kiến thức và cho HS xác
định các hướng tấn công của giặc và giảng: Lúc này
ta gặp phải khó khăn (một số quý tộc Trần hàng giặc)
nên ta rút lui để chuẩn bị lực lượng tiêu diệt địch.
GV: Em hãy dùng lược đồ để trình bày tóm tắt diễn
biến cuộc kháng chiến trong những tháng đầu năm
1285?
HS: Dùng lược đồ tường thuật lại diễn biến.
H: Không thực hiện được âm mưu bắt sống vua Trần
và qn chủ lực, Thốt Hoan làm gì?
HS: Chúng cho qn rút về Thăng Long chờ tiếp viện
<i>nhưng bị động và thiếu lương thực.</i>
H: Chớp thời cơ đó, quân Trần làm gì?
=>HS trả lời, GV chuẩn kiến thức và yêu cầu HS xác
<b>định trên lược đồ các địa điểm giặc bị đánh bại như</b>
Tây Kết, cửa Hàm Tử (Khoái Châu – Hưng Yên),
H: Khi quân Trần phản cơng, Thốt Hoan làm gì?
=>GV có thể cho HS quan sát tranh Thoát Hoan
chui vào ống đồng và bắt quân lính khiêng về nước.
<b>Trao đổi bàn 2’: Nhận xét về nghệ thuật đánh giặc</b>
lần 2 của nhà Trần?
<i>(khôn khéo, biết vừa cản vừa rút lui, tránh thế mạnh</i>
<i>của giặc, chớp thời cơ phản công, thực hiện “vườn</i>
- Cuối tháng 1/1285, 50 vạn quân
Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tiến
công Đại Việt.
+ Quân ta do Trần Hưng Đạo chỉ huy
chặn đánh địch ở biên giới rồi rút về
Vạn Kiếp (Hải Dương) -> Thăng Long
-> Thiên Trường (Nam Định).
+ Nhân dân Thăng Long thực hiện
“vườn không nhà trống”.
- Toa Đô từ Chăm- pa đánh ra Nghệ
An -> Thanh Hố.
- Thốt Hoan và Tây Đơ tạo thế “gọng
kìm” để tiêu diệt ta.
=> Ta rút lui để củng cố lực lượng.
- Quân Nguyên lâm vào thế bị động.
+ 5/1285, ta phản công, đánh bại giặc ở
nhiều nơi và giải phóng Thăng Long.
<b>b. Kết quả:</b>
- Sau hơn 2 tháng, đánh bại hơn 50 vạn
quân Nguyên.
<i>không nhà trống”, lấy yếu đánh mạnh, lấy ít đánh</i>
<i>nhiều..)</i>
H: Em có nhận xét gì về kết quả của cuộc kháng
chiến?
=>GV chuẩn kiến thức và giảng: Diệt một đạo quân
hùng mạnh bậc nhất hồi đó, đất nước sạch bóng quân
thù và ca khúc khải hoàn (gọi HS đọc 4 câu thơ cuối
bài /61).
<b>4. Củng cố: </b>
<b>*GV chốt lại bài học: Nhấn mạnh sự chuẩn bị cũng như tác dụng của sự chuẩn bị để thể hiện </b>
ý chí quyết tâm của quân dân nhà Trần …
<b>5. Hướng dẫn học tập ở nhà:</b>
- Học bài theo nội dung bài học.
- Đọc và trả lời trước các câu hỏi trong sgk bài 14/62 (mục III).
<b>IV. RÚT KINH NGHIỆM</b>