DE KIEM TRA 15P BAI 1 HAY

TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
TỔ VĂN - GDCD

ĐỀ KIỂM TRA 15 PHÚT - LẦN I
NĂM HỌC 2017 - 2018
ĐỀ 1

Đọc bài thơ sau và trả lời câu hỏi
Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,
Trơ cái hồng nhan với nước non.
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.
Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám,
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại.
Mảnh tình san sẻ tí con con!
Câu 1: Cho biết xuất xứ và ý nghĩa nhan đề của bài thơ?
Câu 2: Tác dụng của từ láy “văng vẳng” và từ “dồn” trong việc thể hiện tâm trạng
nhà thơ?
Câu 3: Nghĩa của từ “trơ” trong câu thơ “Trơ cái hồng nhan với nước non” là gì?
Câu 4: Tác dụng của biện pháp đảo ngữ và các động từ được sử dụng trong hai câu
Xiên ngang, mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân mây đá mấy hòn
Câu 5: Viết 1 đoạn văn ngắn (5-7 dòng) bày tỏ suy nghĩ của em về hai câu thơ cuối:
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại.
Mảnh tình san sẻ tí con con!


TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
TỔ VĂN - GDCD

ĐỀ KIỂM TRA 15 PHÚT - LẦN I
NĂM HỌC 2017 - 2018

ĐỀ 2:
Đọc bài thơ sau và trả lời câu hỏi
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
Tựa gối buông cần lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo
Câu 1. Cho biết hoàn cảnh sáng tác và xuất xứ của bài thơ?
Câu 2. Tác dụng của từ láy “lạnh lẽo” và từ “tẻo teo” trong việc miêu tả cảnh sắc
thiên nhiên trong hai câu thơ đầu?
Câu 3. Cách gieo vần trong bài thơ có gì đặc biệt? Cách gieo vần ấy gợi cảm giác gì
về cảnh thu, tình thu ?
Câu 4. Sáu câu thơ đầu tác giả đã sử dụng thành công bút pháp nghệ thuật nào? Tác
dụng của bút pháp nghệ thuật đó?
Câu 5. Em hãy cho biết đằng sau bức tranh ngoại cảnh ẩn chứa điều gì ? Vì sao ?


ĐÁP ÁN
ĐỀ 1
ĐÁP ÁN
Câu 1: - Bài thơ nằm trong chùm 3 bài thơ Tự tình của Hồ Xuân Hương (1,0 điểm)
- Nhan đề bài thơ “Tự tình II”: tự bộc lộ tâm tình. Ở đây nhà thơ tự đối diện với
chính mình để tự vấn, xót thương (1,0 điểm)
Câu 2: Từ “ văng vẳng”: gợi không gian quạnh hiu, vắng lặng (0,5 điểm)

Từ “dồn”: Gợi bước đi vội vã, dồn dập, gấp gáp của thời gian
=> Hai từ “văng vẳng, dồn”: gợi tâm trạng rối bời, lo âu, buồn bã, cô đơn của con
người khi ý thức được sự trôi chảy của thời gian, của đời người (0,5 điểm).
Câu 3: Từ “trơ”: Nghĩa trong câu thơ: trơ trọi, cô đơn, có gì như vơ dun, vơ phận,
rất bẽ bàng và đáng thương (0,5 điểm) .
– Ý nghĩa: Thể hiện sự bền gan, thách thức, sự kiên cường, bản lĩnh của con người,
nhất là người phụ nữ trong cảnh ngộ trớ trêu.(0,5 điểm).
Câu 4: Tác dụng của phép đảo ngữ: (2,0 điểm)
- Miêu tả hình ảnh thiên nhiên như muốn vùng lên, phá ngang, phẫn uất với đất trời
– Đó là hình ảnh thiên nhiên qua cảm nhận của người mang sẵn niềm phẫn uất và sự
bộc lộ cá tính, bản lĩnh không cam chịu như muốn thách thức số phận của Hồ Xuân
Hương.
Câu 5: HS có thể diễn đạt nhiều cách khác nhau song cần thể hiện được nội dung: (4
điểm)
Hai câu thơ thể hiện tâm trạng của người phụ nữ mang thân đi làm lẽ, bạc bẻo,
trớ trêu. Đó là nỗi lịng của người phụ nữ trong xã hội xưa, với họ hạnh phúc chỉ là
cái chăn quá hẹp

ĐỀ 2
Câu 1. (2 điểm)
+ Vị trí : Bài thơ “ Mùa thu câu cá “ một trong chùm ba bài thơ thu của Nguyễn
Khuyến.
+ Hoàn cảnh sáng tác: Viết trong thời gian khi Nguyễn Khuyến về ở ẩn tại quê nhà.
Câu 2. (1 điểm)
- Giải nghĩa từ (0.5 điểm)
+ Lạnh lẽo : gợi cảm giác khí lạnh của hơi nước, làn nước mùa thu
+ Tẻo teo : gợi hình ảnh bé nhỏ, như teo lại, co rút lại
- Ý nghĩa (0.5 điểm)

+ Hai từ láy góp phần diễn tả hình ảnh của cảnh vật bình dị và đặc trưng của làn nước
mùa thu Bắc Bộ
+ Cảnh vật không chỉ thể hiện cái hồn của cảnh thu mà còn thể hiện cái hồn của cuộc
sống ở nông thôn xưa.
Câu 3.(1,0 điểm)
+ Vần "eo" (tử vận) khó làm, được tác giả sử dụng một cách thần tình, độc đáo, góp
phần diễn tả một khơng gian vắng lặng, thu nhỏ dần, khép kín, phù hợp với tâm trạng
đầy uẩn khúc của nhà thơ.
Câu 4. (2,0 điểm)
+ Bút pháp nghệ thuật lấy động tả tĩnh - nghệ thuật thơ cổ phương Đơng.
+ Tác dụng :
Góp phần làm nổi bật cảnh thu với những hình ảnh quen thuộc, dân dã, bình dị
mang đặc trưng mùa thu của đồng bằng Bắc bộ. Mùa thu đẹp, nên thơ, tĩnh lặng,
phảng phất buồn.
Câu 5 (4 điểm)
Đằng sau bức tranh ngoại cảnh là không gian thu tĩnh lặng như sự tĩnh lặng trong tâm
hồn nhà thơ, khiến ta cảm nhận về một nỗi cô đơn, man mác buồn, uẩn khúc trong cõi
lòng thi nhân.