PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG
Biên soạn : LS-ThS TRẦN ANH THỤC ĐOAN
Mục tiêu môn học
Giới thiệu nguồn gốc , bản chất của nhà
nước và pháp luật
Giới thiệu những khái niệm cơ bản về pháp
luật
Giới thiệu hệ thống pháp luật tại Việt Nam
hiện nay , tập trung vào một số ngành luật
thông dụng
Nội dung môn học
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về nhà
nước
Chương 2 : Những vấn đề cơ bản về pháp
luật
Chương 3 : Luật Hình sự
Chương 4 : Luật Dân sự
Chương 5 : Luật Hành chính
CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NHÀ NƯỚC
LS-ThS Trần Anh Thục Đoan
Nội dung chương 1
BÀI I : NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NHÀ NƯỚC
BÀI II : NHÀ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM
BÀI I
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NHÀ NƯỚC
LS-ThS Trần Anh Thục Đoan
Mục tiêu bài I
Giới thiệu về nguồn gốc và các đặc trưng cơ
bản của nhà nước
Nêu lên bản chất của nhà nước
Trình bày các kiểu nhà nước qua từng thời kỳ
lịch sử
Giới thiệu các cách thức tổ chức quyền lực Nhà
nước của những chính thể khác nhau trên thế
giới.
I-NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC
1/ Các học thuyết về nguồn gốc nhà nước
2/Sự xuất hiện của nhà nước theo học thuyết
Mác – Lênin
1/ Các học thuyết về nguồn gốc nhà nước
Thuyết thần học
Thuyết gia trưởng
Thuyết khế ước
Học thuyết Mác –Lênin
2/ Sự xuất hiện của nhà nước theo học thuyết Mác-Lê
Thời kỳ không có nhà nước : chế độ CSNT
Ba lần phân công lao động xã hội => chế
độ CSNT tan rã
Xuất hiện chế độ tư hữu và giai cấp đối
kháng .
⇒
phải có tổ chức đại diện cho giai cấp
thống trị và dập tắt sự xung đột giữa các
giai cấp
⇒
nhà nước ra đời
II-ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÀ NƯỚC
thiết lập quyền lực công đặc biệt
quản lý dân cư theo đơn vị hành chính lãnh thổ
có chủ quyền quốc gia
ban hành pháp luật
qui định và tiến hành thu các loại thuế
III-BẢN CHẤT NHÀ NƯỚC
1/Tính giai cấp
2/Vai trò xã hội
1/ Tính giai cấp của nhà nước
Xuất hiện và tồn tại trong xã hội có giai cấp
Là bộ máy để duy trì sự thống trị giai cấp
Thể hiện và thực hiện ý chí của giai cấp
thống trị .
2/Vai trò xã hội của nhà nước
Giải quyết những công việc mang tính xã
hội .
Bảo đảm trật tự an toàn xã hội , giữ cho xã
hội phát triển và ổn định .
IV-KIỂU NHÀ NƯỚC
là tổng thể những đặc điểm cơ bản của nhà
nước trong một hình thái kinh tế - xã hội có
giai cấp nhất định
lịch sử loài người đã trải qua bốn kiểu nhà
nước
1/Kiểu nhà nước chủ nô
Cơ sở kinh tế : chế độ tư hữu của chủ nô đối
với tư liệu sản xuất
Nhà nước là công cụ để thực hiện nền chuyên
chính chủ nô
2/Kiểu nhà nước phong kiến
Cơ sở kinh tế : chế độ tư hữu của giai cấp
địa chủ đối với tư liệu sản xuất
Nhà nước là công cụ để thực hiện nền chuyên
chính phong kiến
3/Kiểu nhà nước tư sản
Cơ sở kinh tế : chế độ tư hữu tư bản về tư
liệu sản xuất và bóc lột giá trị thặng dư
Nhà nước là công cụ để thực hiện nền chuyên
chính tư sản với toàn xã hội
4/Kiểu nhà nước xã hội chủ nghĩa
Cơ sở kinh tế : chế độ công hữu về tư liệu
sản xuất
Nhà nước là công cụ thực hiện chuyên chính
vô sản
V-HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC
là cách thức tổ chức quyền lực nhà nước. Nó
được hình thành từ ba yếu tố cơ bản :
1/ Hình thức chính thể
2/ Hình thức cấu trúc
3/ Chế độ chính trị
1/Hình thức chính thể
Là cách thức tổ chức các cơ quan tối cao
của nhà nước. Có hai dạng cơ bản :
Chính thể quân chủ
Chính thể cộng hòa
CÁC LOẠI CHÍNH THỂ
QUÂN CHỦ
TĐ PQ LH
NN ĐN
CỘNG HÒA
QT DC
TS
XHC
N
TT NV L
T
2/Hình thức cấu trúc
Là cách thức tổ chức hệ thống cơ quan nhà
nước , từ trung ương đến địa phương . Có
hai hình thức cơ bản :
Nhà nước đơn nhất
Nhà nước liên bang
ĐƠN NHẤT LIÊN BANG LIÊN MINH
CÁC LOẠI CẤU TRÚC
3/Chế độ chính trị
Là cách thức các cơ quan nhà nước sử dụng
để thực hiện quyền lực nhà nước. Có hai
loại chính :
Phương pháp dân chủ
Phương pháp phản dân chủ