Tài liệu Thuật nói chuyện hằng ngày phần 29 pptx

Thuật Nói Chuyện Hằng Ngày Hoàng Xuân Việt
Phần 029
Phải Biết Khen
Trước hết, chúng tôi muốn bạn hiểu đúng tiếng "khen".
Khen để thu tâm trong câu chuyện không phải nịnh. Người
nịnh là người có tâm hồn đê mạt, tự hạ mình để tôn thờ giả dối
kẻ khác, hầu tìm một lợi ích nào, chúng tôi nhớ một câu: "Mọi
tên nịnh nọt đều sống nhờ kẻ nghe theo nó" Thật là những lời
biểu lộ được hết bụng dạ tiểu nhân của kẻ nịnh.
Ngọn lưỡi của người nịnh, không phải là ngọn lưỡi khen
người mà chúng tôi muốn bạn có.
Khen đây là một đức tính họa hiếm, như bông hoa thơm
dịu khó kiếm. Nó là kết quả của đầu óc khôn ngoan, thành
thật, tự chủ, khoan từ, tế nhị.
Trong câu chuyện, rất nhiều người không biết coi nó như
bí quyết để thu tâm. Không ít kẻ dùng nó quá lố, thành ra
người vụng xã giao. Chúng tôi muốn bạn khôn khéo sử dụng
nó, như chiếc chìa khóa thần diệu để mở mọi cửa lòng.
Mà làm sao cho lời khen có hiệu quả mong muốn. Phải có
những đức tính mà chúng tôi vừa kể trên.
Có màu sắc khôn ngoan. Người lặn lội nhiều với đời, sau
cùng nhận thấy con người rất yếu với lời khen. Bạn chắc từng
thấy nhiều em bé giúp bạn làm một việc gì, mà bạn khen giỏi,
chúng làm đổ mồ hôi hột mà cũng không rên khổ. Mà không
phải con nít thích lời khen. Washington lấy làm sung sướng
khi ai gọi ông là "Đại Tổng Thống Hoa Kỳ". Còn Victor
Hugo, lúc nào cũng muốn tên mình được đặt thế Paris. Trong
cuộc sống hàng ngày, quan sát một chút, bạn thấy không biết
bao nhiêu người cao tuổi, ăn học rộng, vẫn thèm lời khen. Biết
tâm lí bất diệt ấy, người khôn ngoan dùng lời khen để làm thỏa
dạ những kẻ họ giao tiếp.

Có màu sắc thành thật. Ở trên chúng tôi đã muốn bạn phân
biệt đức tánh khen ngợi với sự dua nịnh. Dua nịnh giả dối, còn
đức tánh khen do sự thành tâm. Bạn nhận rằng, người nói
chuyện với bạn có những khuyết điểm cũng như ưu điểm. Bạn
không mù quáng đâu. Nhưng bởi ưu điểm của họ, làm bạn quí
phục họ nên bạn mới nói cho họ biết tâm trạng của bạn. Tài
đức bạn nhận ở họ có thật, mà niềm quí phục trong lòng bạn
cũng thật. Ở đời ai mà không sung sướng nghe những lời khen
như vậy.
Do con người tự chủ. Bạn để ý điều này là khen ai một
cách thành thật không phải dễ như nhiều người tưởng. Nịnh thì
không có gì. Cứ gán cho kẻ khác đủ thứ tài đức họ không có,
và tâm hồn thì coi rẻ họ. Còn khen thật, phải tự chủ. Phải dẹp
đi tính tự ái, mới mong khiêm tốn nhận cái hơn ở người. Mỗi
lần bạn khen ai, là bạn chịu rằng, kẻ ấy có phần bằng bạn hay
hơn bạn. Mà khi bạn chịu cách thành thật như vậy, bạn bắt
mình lép xuống, làm kẻ mình khen nổi bật lên. Người được
khen có sẵn thị dục huyên ngã, thấy bạn gãi ngay chỗ ngứa, tự
nhiên thích bạn.
Mang tính chất khoan tử. Khi buông lời khen ngợi, bạn
phải có lòng vị tha. Bạn không thích nhận ở kẻ khác những
khuyết điểm, ưa tha thứ lỗi lầm của họ và chân thành ca ngợi
những ưu điểm của họ.
Tế nhị. Nhưng không phải lúc nào cũng khen, ở đâu cũng
khen, thấy cái gì cũng khen và gặp ai cũng khen. Bạn có đầu
óc tế nhị, bạn không quá hà tiện lời khen, nhưng phải xài đúng
lúc, đúng người. Và những điều bạn khen, ai cũng phải chịu là
đáng ca tụng. Sự tế nhị của bạn, cũng cầm cương cho ngọn
lưỡi của bạn. Kẻ kém lương tri khen quá lố, thành ra ngạo
nghễ, khiến người được khen phải đỏ mặt. Bạn không như họ.

Lời bạn khen rất xứng với công lao, tài đức kẻ khác, vừa đủ tỏ
rằng bạn kính phục họ. Vậy trong câu chuyện, bạn đừng tiếc
những lời khen hàm súc những đức tính trên. Khen nào tốn
tiền bạc gì đâu, nhưng nếu bạn biết dùng nó, đời sống bạn sẽ
được nhiều cái lợi do thiện cảm của bạn, gieo ở người nói
chuyện với bạn. Trên đời, kẻ nịnh có nhiều, mà kẻ không biết
khen cũng không ít. Một đàng làm cho người ta ngượng, một
đàng làm cho người ta buồn. Con người luôn luôn muốn thiên
hạ nhận mình có công lao, có giá trị. Một khi ai buông lời
khen đúng chổ, con người nghe tâm hồn lâng lâng. Bạn là
người khéo sử dụng lời khen. Bạn tập can đảm, buông những
lời thành thật tán dương người nói chuyện với bạn. Bạn sẽ
nắm tâm hồn họ.
Sự khen ngợi, không phải chỉ căn cứ ở một đôi tiếng bạn
thốt ra, để làm nổi bật những ưu điểm của kẻ khác. Bạn có thể
nhìn nhận cái hay của họ, bằng cách bạn che lấp mình đi khi
nói chuyện. Gặp vấn đề nào, kẻ đàm luận với mình không
hiểu, bạn đừng giành nói, hãy để họ tỏ bày. Bạn nên mở đầu:
"Xin ngài dùng kinh nghiệm của mình chỉ cho biết nhờ sức
học vấn uyên thâm của ngài, ngài cắt nghĩa cho " Những
tiếng ấy, vừa có giá trị khiêu khích kẻ khác nói, vừa khen họ.
Trong khi họ nói, bạn đừng quên có thái độ, có gương mặt
biểu lộ sự đồng tình của bạn. Thỉnh thoảng dùng cái ngó, hay
nói vài lời tán dương câu chuyện của họ. Những bí quyết gây
thiện cảm này xin bạn đừng tưởng ai làm cũng được. Phải lâu
ngày luyện tập, người ta mới biết lúc nào nên sử dụng chúng
một cách tinh tế cho người được khen mến yêu mình.
[ Phần Trước ] [ Phần Kế ]