Bai 39 Bai tiet nuoc tieu

TRƯỜNG THCS VÕ LAO
SINH HỌC 8

GV: NGÔ THỊ PHƯƠNG


KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu?
2
1

3
4
5

A. Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu
Hình 38 – 1. Sơ đồ cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu


TIẾT 41: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU


Em hãy nghiên cứu thông tin và quan sát sơ đồ 39.1 sách
giáo khoa để tìm hiểu sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở đâu ?
Gồm những quá trình nào ?


Có ba q trình bài tiết diễn ra ở các
đơn vị chức năng của thận
+ Lọc máu ở nang cầu thận
+ Hấp thụ lại

Ở ống thận
+ Bài tiết tiếp


Tóm tắt sự tạo thành nước tiểu bằng sơ đồ?


Tóm tắt sự tạo thành nước tiểu bằng sơ đồ

Lọc máu qua
màng lọc

Hấp thụ lại
(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)

(trừ tế bào máu và prôtein)

Máu

Nước tiểu đầu
Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

Bài tiết tiếp

Nước tiểu
chính thức

(các chất khơng cần thiết và

chất có hại)

THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU
Ở CHỖ NÀO?


Đại bộ: phận
nước,
cácchính
chất dinh
dưỡng
(tồn bộ
đường
Kết quả
Nước
tiểu
thức
được
hình
thành

ở

glucơzơ), các ion cần thiết như Na+, Cl- … từ trong ống thận
ống góp
, theo
ốngvào
góp
đổmạch
vàomáu

bể đểthận
và theo
được thấm
quacác
ống thận
thành
vào máu
(qdẫn
trình nước
này phảitiểu
sử dụng
ATP)
ống
đổnăng
vàolượng
bóng
đái

Lọc máu qua
màng lọc

Hấp thụ lại

(trừ tế bào máu và prôtein)

Máu

(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)

Nước tiểu đầu
Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

Bài tiết tiếp

Nước tiểu
chính thức

(các chất khơng cần thiết
và chất có hại)

Các chất được bài tiết tiếp là: urê, axit amin, crêatin …,
các chất thuốc, các ion thừa H+, K+ …
(quá trình này cũng cần năng lượng ATP)

NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC KHÁC VỚI
NƯỚC TIỂU ĐẦU Ở CHỖ NÀO ?


NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC KHÁC VỚI
NƯỚC TIỂU ĐẦU Ở CHỖ NÀO ?

Đặc điểm
- Nồng độ các chất hòa tan
- Chất độc, chất cặn bã
- Chất dinh dưỡng

Nước tiểu đầu

Nước tiểu chính thức


Đáp án
Đặc điểm
- Nồng độ các chất
hòa tan
- Chất độc, chất cặn
bã
- Chất dinh dưỡng

Nước tiểu đầu
- Lỗng

Nước tiểu chính thức
- Đậm đặc

- Có ít

- Có nhiều

- Có nhiều

- Gần như khơng có


HIỆN TƯỢNG GÌ SẼ XẢY RA NẾU
MÀNG LỌC BỊ TỔN THƯƠNG?
Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị thương tổn và
trở nên dễ thấm hơn làm cho prôtêin và các tế bào

máu nguyên vẹn cũng vào nước tiểu gây ra hiện
tượng đái đường, đái ra máu


CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA THẬN VÀ CỦA THẬN NHÂN
TẠO

- Máu hấp thụ lại và bài
tiết tiếp qua ống thận là
chủ động, mang tính
chọn lọc (vì cần nhiều
năng lượng)
- Ở thận nhân tạo cơ chế bị động do
áp lực lọc


VẬY EM CĨ NHẬN XÉT GÌ VỀ VAI
TRỊ CỦA BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU ?

- Lọc máu giữ lại các chất cần thiết
- Bài tiết các chất độc hại
- Cân bằng, ổn định thành phần máu đi nuôi cơ thể.


Ở NGƯỜI BÌNH THƯỜNG CĨ KHOẢNG
1440 LÍT MÁU QUA THẬN ĐỂ LỌC MỖI
NGÀY, TẠO THÀNH KHOẢNG 170 LÍT
NƯỚC TIỂU ĐẦU SAU THÀNH KHOẢNG
1,5 LÍT NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC.

Vậy nước tiểu chính thức được bài tiết
ra ngồi cơ thể như thế nào ?


Sự tạo thành nước tiểu diễn ra như thế nào?
2
1

3
4
5

Ống thận  ống góp  bể thận  ống dẫn nước tiểu  bóng đái


Có sự khác
nhau đó là
do đâu ?
SỰ TẠO
THÀNH NƯỚC
TIỂU DIỄN RA
LIÊN TỤC

Nhưng sự
thải nước
tiểu ra khỏi
cơ thể chỉ
xảy ra vào
những lúc
nhất định

GIẢI THÍCH

Tại sao trẻ em thì hay đái dầm? Cịn người già thì khó điều khiển phạn xạ đi tiểu?


Tại sao không nên nhịn tiểu?


Tại sao nói: “Thận nhân tạo là vị cứu tinh của những bệnh nhân suy thận”?


CỦNG CỐ
Câu 1. Giai đoạn hấp thụ lại các chất dinh dưỡng,nước và
các ion cần thiết của quá trình tạo nước tiểu xảy ra ở
đâu?
A. Ống đẫn tiểu.
B. Bàng quang.
C. Màng cầu thận.
D. Ống thận.