Tiểu luận sống gấp trong thanh niên hậu quả và lý luận (triết học)

GVHD : Ts. Nguyễn Tiến Hùng
SVTH: .................................................................
Lớp........................................................................


STT

NỘI DUNG

TRANG

1

PHẦN MỞ ĐẦU

3

2

Chương 1: QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN VỀ
LÝ LUẬN NHẬN THỨC

4

3

Chương2: THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ SỐNG GẤP TRONG
THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY

9

4

Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO
Ý THỨC VỀ LỐI SỐNG GẤP CỦA THANH NIÊN VIỆT NAM
TRONG THỜI GIAN TỚI

17

5

PHẦN KẾT LUẬN

21

6

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

22


PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Sống gấp trong giới trẻ hiện nay là một vấn đề đáng báo động vì nó gây ra nhiều hậu
quả trong lối sống của giới trẻ, làm mất đi sức khỏe và sự lành mạnh trong xã hội. Ý định
dùng đồng tiền để mua tất cả mọi thứ, kể cả tình cảm và danh vọng khơng cịn là cá biệt.
Đó thực sự là loại virus rất nguy hiểm, nếu chúng ta không nhanh chóng và kiên quyết tìm
cách tiêu diệt triệt để thì tác hại của nó sẽ rất khó lường.
Tuy nhiên, mn sự đều có tính hai mặt của nó cả. Bây giờ ra đường, ai cũng hối hả

đi thật nhanh, đi với những phương tiện có thể đi nhanh nhất. Bây giờ, ai cũng hối hả mua
thức ăn chế biến sẵn, hối hả mua các món ăn nhanh, hối hả mua các thứ đồ hộp gọn gàng
đến mức ăn xong chẳng có gì để phải rửa. Bây giờ tất cả mọi việc đều phải nhanh như email, tiện lợi và đa năng như điện thoại di động đời mới.
Ảnh hưởng của các trào lưu văn hóa ngoại nhập đối với lối sống của giới trẻ thành
phố hiện nay có những mặt rất tốt đẹp và cũng có cả những mặt gây phương hại cho
truyền thống đạo đức và văn hóa của cả dân tộc ta.
Cả đến việc tìm hiểu và tỏ tình, thậm chí là cả nhận diện nhau trước khi tiến tới kết
hôn cũng cậy nhờ ở mạng Internet. Đối với một bộ phận không nhỏ của tuổi trẻ, lối sống
vội vã và sống gấp cũng đang từng bước được hình thành. Một khi quá vội vã thì thật khó
mà chu tất, chất lãng mạn và thi vị của cuộc sống cũng vì thế mà vơi dần.
Vấn đề cịn lại của các cơ quan và những cá nhân có trách nhiệm là làm sao đưa
ra được những biện pháp kịp thời và thỏa đáng, mở đường cho cái tốt mau chóng hội
nhập và kiên quyết đẩy lùi, khơng cho cái xấu có cơ hội len lỏi vào bất cứ một ngóc
ngách nào của xã hội ta.Với ý nghĩa lý luận và thực tiễn như vậy, tác giả đã chọn đề
tài: “Sống gấp trong thanh niên - hậu quả của nó nhìn từ góc độ lý luận nhận

Page 3


thức” làm tiểu luận giữa phần môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến tiểu luận
Sống gấp trong thanh niên đã được đề cập trong nhiều bài báo, tiểu luận, khóa
luận của các tác giả tiền bối đi trước....Kết quả nghiên cứu của các cơng trình ấy rất
có giá trị về lý luận cũng như thực tiễn là cơ sở lý luận và thực tiễn cho tác giả kế
thừa trong q trình làm tiểu luận này.
3. Mục đích, nhiệm vụ của tiểu luận
* Mục đích: Trên cơ sở phân tích thực trạng sống gấp trong thanh niên Việt
Nam thời gian qua, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng sống
cho thế hệ thanh niên Việt Nam
* Nhiệm vụ

- Nêu bật cơ sở lý luận mà đề tài đề cập.
- Phân tích thực trạng sống gấp trong thanh niên Việt Nam từ năm 2007 đến
nay.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng sống, ý thức thanh niên
Việt Nam thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của tiểu luận.
* Đối tượng nghiên cứu:
Lý luận về ý thức, sống gấp trong giới trẻ.
* Phạm vi nghiên cứu:
Dưới góc độ lý luận nhận thức của triết học Mác - Lênin, tiểu luận chỉ
tập trung làm rõ vấn đề sống gấp trong thanh niên Việt Nam hiện nay.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của tiểu luận
* Cơ sở lý luận:
Tiểu luận được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa MácLênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm đường lối của Đảng Cộng sản
Việt Nam về sự phát triển, chất lượng sống thanh niên nước ta hiện nay. Tiểu
luận sẽ kế thừa có chọn lọc các cơng trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
đã được công bố.
* Phương pháp nghiên cứu:

Page 4


Tiểu luận được nghiên cứu trên lập trường duy vật biện chứng và
phương pháp biện chứng duy vật để xem xét những vấn đề đặt ra.
6. Kết cấu của tiểu luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được kết cấu thành 3 chương.

Page 5

NỘI DUNG
Chương 1
QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC LÊNIN VỀ LÝ LUẬN NHẬN THỨC

1.1.

NGUỒN GỐC CỦA Ý THỨC
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lê nin thì trong lịch sử triết học, vấn đề nguồn
gốc, bản chất của ý thức là một trong những vấn đề trung tâm của cuộc đấu tranh giữa
chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm.
*Mặt tự nhiên: Theo quan điểm của triết học Mác - Lê nin, ý thức là một thuộc tính
của một dạng vật chất có tổ chức cao là bộ óc người, là sự phản ánh thế giới khách
quan vào bộ não người. Nếu khơng có sự tác động của thế giới khách quan vào bộ não
người và khơng có bộ não người với tính cách là cơ quan vật chất của ý thức thì sẽ
khơng có ý thức. Bộ não người và sự tác động của thế giới khách quan vào bộ não
người là nguồn gốc tự nhiên của ý thức. Các nhân tố bao gồm:
-Bộ óc: Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định rằng ý thức là thuộc tính của một
dạng vật chất sống có tổ chức cao là bộ óc người. Bộ óc người hiện đại là sản phẩm
của q trình tiến hố lâu dài về mặt sinh vật - xã hội và có cấu tạo rất phức tạp, gồm
khoảng 14 - 15 tỷ tế bào thần kinh. Các tế bào này tạo nên nhiều mối liên hệ nhằm thu
nhận, xử lý, dẫn truyền và điều khiển toàn bộ hoạt động của cơ thể trong quan hệ với
thế giới bên ngồi thơng qua các phản xạ có điều kiện và khơng điều kiện. [1]
-Sự phản ánh: Cũng theo chủ nghĩa Mác-Lê nin, hoạt động ý thức con người diễn ra
trên cơ sở hoạt động sinh lý thần kinh của bộ óc người. Sự phụ thuộc của ý thức vào
hoạt động của bộ óc thể hiện ở chỗ khi bộ óc bị tổn thương thì hoạt động ý thức sẽ bị
rối loạn. Tuy nhiên, nếu chỉ có bộ óc người mà khơng có sự tác động của thế giới bên
ngồi để bộ óc phản ánh lại tác động đó thì cũng khơng thể có ý thức. Phản ánh là

Page 6

thuộc tính chung, phổ biến của mọi đối tượng vật chất. Phản ánh là năng lực giữ lại,
tái hiện lại của hệ thống vật chất này những đặc điểm của hệ thống vật chất khác.
Trong quá trình phát triển lâu dài của thế giới vật chất, thuộc tính phản ánh của vật
chất cũng phát triển từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp:
-Phản ánh vật lý: Là hình thức phản ánh đơn giản nhất ở giới vô sinh, thể hiện qua các
q trình biến đổi cơ, lý, hố.
-Phản ánh sinh học: Là những phản ánh trong sinh giới trong giới hữu sinh cũng có
nhiều hình thức khác nhau ứng với mỗi trình độ phát triển của thế giới sinh vật.
-Phản ánh ý thức: là hình thức cao nhất của sự phản ánh thế giới hiện thực, ý thức chỉ
nảy sinh ở giai đoạn phát triển cao của thế giới vật chất, cùng với sự xuất hiện của con
người.
*Mặt xã hội: Để ý thức có thể ra đời, bên những nguồn gốc tự nhiên thì điều
kiện quyết định cho sự ra đời của ý thức là nguồn gốc xã hội, thể hiện ở vai trị của
lao động, ngơn ngữ và các quan hệ xã hội.
“Sau lao động và cùng với lao động là ngơn ngữ đó là hai sức kích thích chủ yếu của
sự chuyển biến bộ não lồi vật thành bộ não loài người, từ tâm lý động vật thành ý
thức” [1]
-Lao động:Là hoạt động đặc thù của con người, là hoạt động bản chất người. Đó là
hoạt động chủ động, sáng tạo, có mục đích. Lao động đem lại cho con người dáng đi
thẳng đứng, giải phóng hai tay. Điều này cùng với chế độ ăn có thịt đã thực sự có ý
nghĩa quyết định đối với q trình chuyển hố từ vượn thành người, từ tâm lý động
vật thành ý thức.
“Lao động là điều kiện cơ bản đầu tiên của toàn bộ đời sống loài người, và như thế
đến một mức độ và trên một ý nghĩa nào đó, chúng ta phải nói: Lao động đã sáng tạo
ra bản thân con người” [1]
Việc chế tạo ra cơng cụ lao động có ý nghĩa to lớn là con người đã có ý thức về mục
đích của hoạt động biến đổi thế giới. Thực chất của hoạt động lao động là tác động
vào thế giới khách quan, làm biến đổi thế giới nhằm thỏa mãn nhu cầu của con người.

Page 7


Nhờ có lao động, bộ não con người được phát triển và ngày càng hoàn thiện, làm cho
khả năng tư duy trừu tượng của con người ngày càng cao. Cũng là lao động ngay từ
đầu đã liên kết con người lại với nhau trong mối liên hệ tất yếu, khách quan. Mối liên
hệ đó khơng ngừng được củng cố và phát triển đến mức làm nảy sinh ở họ một nhu
cầu "cần thiết phải nói với nhau một cái gì đó". Và ngơn ngữ xuất hiện.
Ngơn ngữ: Theo quan điểm của triết học Mác - Lê nin thì ngơn ngữ là phương tiện để
con người giao tiếp trong xã hội, là hệ thống tín hiệu thứ hai, là cái vỏ vật chất của tư
duy, là hình thức biểu đạt của tư tưởng. Ngôn ngữ là yếu tố quan trọng để phát triển
tâm lý, tư duy của con người và xã hội loài người.
1.2.

BẢN CHẤT CỦA Ý THỨC
Chủ nghĩa duy vật biện chứng cho rằng về bản chất, ý thức là sự phản ánh khách quan
vào trong bộ óc con người một cách năng động, sáng tạo.
Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan: Thể hiện rằng nội dung của ý
thức do thế giới khách quan quy định. Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách
quan vì nó nằm trong bộ não con quan, là thực tại chủ quan. Ý thức khơng có tính vật
chất, nó chỉ là hình ảnh ọn. ý thức là sự phản ánh thế giới bởi bộ não con người
Ý thức là sự phản ánh sáng tạo thế giới: Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan
vào trong bộ óc con người, là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan. Tuy nhiên,
không phải cứ thế giới khách quan tác động vào bộ óc người là tự nhiên trở thành ý
thức. Ngược lại, ý thức là sự phản ánh năng động, sáng tạo về thế giới, do nhu cầu của
việc con người cải biến giới tự nhiên quyết định và được thực hiện thông qua hoạt
động lao động.
“Ý thức chẳng qua chỉ là vật chất được đem chuyển vào trong đầu óc con người và
được cải biến đi trong đó” [1]
Sự phản ánh sáng tạo của ý thức biểu hiện ở sự cải biến cái vật chất di chuyển vào

trong bộ não con người thành cái tinh thần, thành những hình ảnh tinh thần. Sáng tạo
của ý thức là sáng tạo của phản ánh, dựa trên cơ sở của phản ánh, trong khn khổ và
theo tính chất, quy luật của phản ánh.
Page 8


Tính sáng tạo của ý thức được thể hiện ra rất phong phú. Trên cơ sở những cái đã có,
ý thức có thể tạo ra tri thức mới về sự vật, có thể tưởng tượng ra những cái khơng có
trong thực tế. Ý thức có thể tiên đốn, dự báo về tương lai, có thể tạo ra những ảo
tưởng, huyền thoại, những giả thuyết, lý thuyết khoa học hết sức trừu tượng và có tính
khái qt cao.
Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong bộ óc người, song đây là sự
phản ánh đặc biệt – phản ánh trong quá trình con người cải tạo thế giới. Quá trình ý
thức là quá trình thống nhất của 3 mặt là: trao đổi thông tin giữa chủ thể và đối tượng
phản ánh. Tiếp đến là mơ hình hóa đối tượng trong tư duy dưới dạng hình ảnh tinh
thần và cuối cùng là chuyển mơ hình từ tư duy ra hiện thực khách quan.
Ý thức là sự phản ánh sáng tạo, vì phản ánh đó dù trực tiếp hay gián tiếp, dù dười
dạng ý tưởng thì bao giờ củng phải dựa vào những tiền đề vật chất, dựa trên hoạt động
thực tiễn nhất định. Sự sáng tạo của ý thức không đối lập, loại trừ, tách rời sự phản
ánh mà ngược lại thống nhất với phản ánh, trên cơ sở của phản ánh.
Phản ánh và sáng tạo là hai mặt thuộc bản chất của ý thức. Ý thức – trong bất kỳ
trường hợp nào cũng là sự phản ánh và chính thực tiễn xã hội của con người tạo ra sự
phản ánh phức tạp, năng động, sáng tạo của bộ óc.
Ý thức là sản phẩm lịch sử của sự phát triển xã hội nên về bản chất là có tính xã hội:
Ý thức không phải là một hiện tượng tự nhiên thuần túy mà là một hiện tượng xã hội.
ý thức bắt nguồn từ thực tiễn lịch sử-xã hội, phản ánh những quan hệ xã hội khách
quan.
“Ngay từ đầu, ý thức đã là một sản phẩm xã hội, và vẫn như vậy đến chừng nào con
người còn tồn tại” [1]
*Cấu tạo của ý thức

Ý thức là một hiện tượng tâm lý - xã hội có kết cấu rất phức tạp bao gồm nhiều thành
tố khác nhau có quan hệ với nhau. Có thể chia cấu trúc của ý thức theo hai chiều:
Theo chiều ngang: Bao gồm các yếu tố như tri thức, tình cảm, niềm tin, lý trí, ý chí...,
trong đó tri thức là yếu tố cơ bản, cốt lõi.
Page 9


Theo chiều dọc: Bao gồm các yếu tố như tự ý thức, tiềm thức, vô thức.

Chương 2
THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ SỐNG GẤP TRONG
THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1.

KHÁI QUÁT THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI
Lối sống hối hả đang hình thành. Bây giờ ra đường, ai cũng hối hả đi thật
nhanh, đi với những phương tiện có thể đi nhanh nhất. Bây giờ, ai cũng hối hả mua
thức ăn chế biến sẵn, hối hả mua các món ăn nhanh, hối hả mua các thứ đồ hộp gọn
gàng đến mức ăn xong chẳng có gì để phải rửa. Bây giờ tất cả mọi việc đều phải
nhanh như e-mail, tiện lợi và đa năng như điện thoại di động đời mới. Cả đến việc tìm
hiểu và tỏ tình, thậm chí là cả nhận diện nhau trước khi tiến tới kết hôn cũng cậy nhờ
ở mạng Internet. Đối với một bộ phận không nhỏ của tuổi trẻ, lối sống vội vã và sống
gấp cũng đang từng bước được hình thành. Một khi quá vội vã thì thật khó mà chu tất,
chất lãng mạn và thi vị của cuộc sống cũng vì thế mà vơi dần.
Thẩm định mọi giá trị bằng đồng tiền. Có một thời, ước vọng lớn của tuyệt đại
đa số nhân dân ta là cơm no áo ấm, tiêu chí đạo đức phổ biến là “đói cho sạch, rách
cho thơm”. Giờ đây mức sống chung của người Việt Nam hiện nay chưa thể sánh với
mức sống của các nước tiên tiến, song có so với mức sống vài ba chục năm trước đây
của chính chúng ta thì mới thấy được những bước tiến lớn của Việt Nam. Giờ đây,
phần đông xã hội đã “ăn ngon, mặc đẹp” và do vậy, tiêu chí đạo đức có lẽ phải thay

đổi. Nên chăng, chúng ta hãy thử cùng nhau giương cao một khẩu hiệu mới hơn và
phù hợp hơn, ví dụ như “giàu cho đàng hồng, sang cho tử tế”. [2]
Sẽ thật là đáng tiếc nếu cách sống tốt đẹp không phát triển ngang tầm với mức
sống vật chất đang ngày càng được nâng cao. Qua tiếp xúc và chân thành lắng nghe
tâm tư của giới trẻ, chúng tơi thấy khơng ít người hiểu chưa đúng về những giá trị

Page 10


đích thực của cuộc sống. Hiện tượng dùng đồng tiền để định lượng và định tính ý
nghĩa của mọi mối quan hệ trên đời khơng cịn là cá biệt nữa.
Nảy nở chủ nghĩa cá nhân. Trong khơng khí chung của công cuộc đổi mới, một
thế hệ trẻ đã và đang hăng say học tập, quyết nắm bắt cho bằng được tri thức khoa học
và kỹ thuật. Tài năng trẻ xuất hiện ngày càng nhiều và những cống hiến đa dạng của
họ là rất xứng đáng được trân trọng ghi nhận. Tuy nhiên, đặc trưng chung của q
trình lao động trí tuệ là phải huy động đến mức tối đa mọi khả năng sáng tạo riêng của
mỗi người và dẫu muốn hay khơng thì về khách quan, điều đó cũng đã từng bước tạo
ra xu hướng thiên dần về cá nhân.
Trong lao động trí tuệ, nếu khơng biết tìm cách để tự khẳng định mình thì tất nhiên là
sẽ khơng thể thành công, nhưng nếu lúc nào cũng chỉ biết đến đường đi riêng của
mình thì chủ nghĩa cá nhân sẽ có cơ hội để nảy nở và phát triển. Thực trạng này dù
chưa phải là đã đáng báo động, nhưng sau một thời gian tiếp cận khá dài, chúng tôi
thấy những dự báo đầu tiên đã rất đáng phải quan tâm.
Ảnh hưởng của các trào lưu văn hóa ngoại nhập đối với lối sống của giới trẻ thành
phố hiện nay có những mặt rất tốt đẹp và cũng có cả những mặt gây phương hại cho
truyền thống đạo đức và văn hóa của cả dân tộc ta. Vấn đề cịn lại của các cơ quan và
những cá nhân có trách nhiệm là làm sao đưa ra được những biện pháp kịp thời và
thỏa đáng, mở đường cho cái tốt mau chóng hội nhập và kiên quyết đẩy lùi, khơng
cho cái xấu có cơ hội len lỏi vào bất cứ một ngóc ngách nào của xã hội ta.
2.2.

BIỂU HIỆN CỦA VIỆC SỐNG GẤP
*Văn hóa ẩm thực chưa thật sự được coi trọng và đánh giá đúng mức. Thực tế
hiện nay các cửa hàng đồ ăn nhanh ngày càng phát triển do xu hướng rời xa ẩm thực
truyền thống hiện nay của một bộ phận thanh niên.
*Văn hóa trang phục gần như chỉ lấy sự tiện lợi làm mục đích hàng đầu. Hiện
nay, cứ đến bất cứ giảng đường của một trường đại học hay cao đẳng nào, đặc biệt là
vào mùa hè, đều thấy nhan nhản hình ảnh những cơ, cậu sinh viên khốc trên mình
những bộ áo quần hở hang, te tua, vá víu…Một số các bạn nữ với quan niệm thời
Page 11


trang khá cởi mở vẫn mặc nhiên cho rằng cứ phải hở một chút mới đẹp hay cứ ngắn,
cứ xẻ là thời trang. Thế nên, khơng biết vơ tình hay hữu ý, cũng không biết thời
thượng đến mức nào nhưng những chất liệu voan, ren từ mỏng đến “siêu mỏng”, áo
bó quần bị lịe loẹt xanh đỏ tím vàng, rách trên, rách dưới cứ ngang nhiên thấp thống
nơi sân trường.
*Ngơn ngữ trong văn hóa giao tiếp thường bị tỉa gọn đến mức thơ ráp. Chuyện
các bạn trẻ chửi thề, nói tục có vẻ như khơng cịn thuốc chữa bởi những ngơn từ ấy đã
trở thành một thói quen mất rồi. Và, có lẽ là để chứng tỏ sự... sang trọng, sành điệu,
đẳng cấp của mình, các bạn đã chửi thề bằng cả tiếng ngoại quốc nữa kia. Chuyện có
thật trong một quầy bida, sau khi cơ gái tóc nhuộm vàng hoe đánh hụt một cơ, cô
giậm chân: "Oh, shit!". Chàng trai đi cùng cô, cũng đánh hụt một cơ, cũng vung cây
cơ, buông tiếng "Damn it!". Chắc các bạn nghĩ rằng phải vậy mới là người văn minh
mà lại không hiểu rằng đó là một sự phỉ báng tiếng Việt - ngôn ngữ là niềm tự hào của
dân tộc. Các bạn đâu biết khi buông lời như thế, các bạn đang phỉ nhổ vào chính bản
thân mình. [6. Tr65]
*Thiếu quan tâm đầy đủ đến việc tổ chức cuộc sống (nhất là cuộc sống gia
đình). Theo Daily Mail, báo cáo chỉ ra rằng, trong 1.000 bạn trẻ tham gia cuộc khảo
sát, có đến 25% người chia sẻ họ rất ngại tiếp xúc với sự thay đổi và những điều mới

mẻ trong cuộc sống. 33% bạn trẻ thừa nhận, hầu hết các cuộc phiêu lưu đều trải qua
trong trò chơi điện tử và họ khơng quan tâm đến thế giới bên ngồi. Thay vì ra ngồi,
giao lưu kết bạn, học hỏi những điều mới mẻ, giới trẻ chọn cách ngồi nhà, làm bạn
với máy tính, lướt điện thoại, iPad và chơi điện tử. [3]
Đặc biệt, khi được hỏi về kỷ niệm nhớ nhất trong một năm qua, có đến 27% người trẻ
nói là lần tham gia vào một trò chơi điện tử vừa ra mắt. 12% bạn chia sẻ lần được xem
bộ phim mới trên Netflix và 8% cho rằng đó là khi phát hiện ra ứng dụng mới
Faceswap.
Nghiên cứu còn thăm dò ý kiến của 2.000 người trong độ tuổi trưởng thành. Những
người này cho rằng, khoảng thời gian từ 15-20 tuổi họ thích được làm điều mạo
Page 12


hiểm, thách thức nhất. Họ cho rằng, đi du lịch lần đầu tiên khơng có cha mẹ là trải
nghiệm tuyệt vời.
66% trong số đó cũng nhận định giới trẻ ngày nay được bao bọc q nhiều. Bởi vậy,
chúng ít có cơ hội tham gia những điều thú vị trong cuộc sống.
41% các bậc phụ huynh khơng muốn con mình phải đi nhờ xe của bạn bè. 25% không
muốn con cái đi du lịch mà khơng có bố mẹ đi cùng.
Báo cáo cũng cho thấy, cuộc sống bận rộn khiến nhiều phụ huynh khơng có nhiều thời
gian dành cho con. Nhiều gia đình coi điện thoại, iPad như người giữ trẻ, để con vui
chơi một mình và có thời gian làm các việc khác. Điều này tạo thành thói quen cho trẻ
và vơ tình cướp mất cơ hội để chúng tham gia các hoạt động ngồi trời.
*Quan hệ tình dục trước hơn nhân và ngồi hơn nhân khá phổ biến. Một cuộc
khảo sát đã được thực hiện với 18.000 sinh viên trong độ tuổi 20 tại 130 trường Đại
học ở Trung Quốc đã tiết lộ những con số đáng giật mình: 76% bạn trẻ bày tỏ mình
“cởi mở” với việc quan hệ tình dục trước hơn nhân. Trong số đó có 31,8% sinh viên
coi đó là chuyện bình thường. 28% nam giới và 15% nữ giới thừa nhận đã quan hệ
tình dục, 10% nữ giới đã trải qua ít nhất một lần phá thai. 23,6% bạn trẻ khơng đồng
tình với quan hệ tình dục trước hơn nhân. Đa số sinh viên đều cho rằng chuyện quan

hệ tình dục trước hơn nhân là điều bình thường, miễn là họ yêu nhau thật lịng, kể cả
khơng đi đến hơn nhân thì chuyện quan hệ tình dục vẫn khơng phải vấn đề to tát.

2.3.

HẬU QUẢ CỦA VIỆC SỐNG GẤP
Khơng ít nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, việc nghiện mạng xã hội và sống gấp
làm người ta dễ rơi vào trầm cảm. Một bộ phận bạn trẻ chăm chú xây dựng cuộc sống
hào nhoáng trên mạng xã hội để quên đi cuộc sống không mong muốn ngồi đời. Họ
dùng những hình ảnh và câu chuyện tô vẽ để che đi sự tự ti, khiếm khuyết của bản
thân mà chưa bao giờ họ thẳng thắn thừa nhận.[5]
Bên cạnh đó, xuất phát từ việc tự ti đó khiến người trẻ trở nên tách biệt, bào mịn khả
năng hòa nhập ở đời sống thật mà phụ thuộc quá nhiều vào những giá trị ảo như lượng
Page 13


like và follow. Mạng xã hội không hề xấu hay có hại, có chăng là người sử dụng chưa
biết tận dụng đúng cách. Hãy để mạng xã hội dừng lại ở mức là món ăn tinh thần, là
phương tiện kết nối bạn bè, đem lại lợi ích thật.
Cịn những giá trị ảo mà bạn xây dựng trên mạng xã hội sẽ khơng giúp được gì
nếu bạn khơng có năng lực đạt được. Vì vậy hãy thơi sống ảo, bắt đầu tin tưởng vào
bản thân, hướng cuộc sống của bạn đến với những giá trị có ích cho bản thân và xã
hội. Đừng để đến khi cuộc sống ảo hoàn toàn thay thế và làm chủ cuộc sống thật của
bạn.
“Sống thử” mang lại nhiều khó khăn hơn những gì người ta tưởng tượng về nó,
và thực sự, trong cuộc sống “thử” người ta cũng ít có trách nhiệm với nhau hơn.
“Sống thử” là một cuộc sống khơng lâu bền vì hầu hết sau một thời gian sống chung
tạm bợ, những va chạm trong cuộc sống hằng ngày dễ làm cho người ta chán nhau,
nhất là những cặp sinh viên “sống thử” còn phải mang theo nỗi lo học hành, nỗi lo
“cơm áo gạo tiền” thì càng bức bối. “Sống thử” rất bấp bênh, thiếu một mục đích cụ

thể, do vậy khi gặp khó khăn, mâu thuẫn đáng ra có thể giải quyết được, thì hai người
lại dễ bng xi và tan vỡ. Tâm lý “khơng hợp thì bỏ” khiến nhiều bạn trẻ thiếu
trách nhiệm với bản thân, người yêu và tình u của mình, “cả thèm chóng chán” và
mối quan hệ trở nên nhạt dần. Cuộc sống vợ chồng sẽ trở nên nhàm chán nhanh chóng
nếu cả hai khơng nhận thấy trách nhiệm phải vun đắp cho mối quan hệ thì tất yếu là
khơng vững bền.
Hơn nữa, vì chỉ có hai người coi nhau là vợ chồng, còn xã hội và gia đình thì
khơng, nên chẳng có ai giúp đỡ cho “vợ chồng” này khi gặp những khó khăn, trục trặc
nhỏ trong tình cảm để nó khơng bùng phát thành mâu thuẫn lớn; chẳng có ai bảo vệ
“gia đình” này khi có kẻ thứ ba dịm ngó. Và nỗi lo chẳng may có thai trước khi kết
thúc giai đoạn “sống thử” sẽ khiến cho cuộc sống tình dục “vợ chồng thử” của các
bạn trẻ khơng bao giờ có được niềm hạnh phúc tự nhiên như trong một cuộc hôn nhân
hợp pháp. Rồi nhiều chuyện không mong muốn xảy ra như nạo phá thai, con cái sinh
ra chưa được pháp luật công nhận và đặc biệt nó có thể kéo theo nhiều căn bệnh nguy
Page 14


hiểm và có thể gây ảnh hưởng xấu đến cuộc sống hôn nhân thực sự của các bạn sau
này.[3]
“Sống thử” làm cho hai người biết quá rõ về nhau, nhàm chán và đơn điệu,
chưa kể đến vấn đề “cơm áo gạo tiền”, những mâu thuẫn trong cuộc sống hằng ngày
là điều không thể tránh khỏi. Khi các bạn chưa thực sự là của nhau thì việc chia tay là
hồn tồn có thể xảy ra. Tất nhiên, đám cưới chỉ là hình thức nhưng giấy tờ hơn thú là
sự ràng buộc về giáo luật và pháp luật, đó là kết quả của một tình u chín muồi. Khi
sống thật, các bạn trẻ sẽ sống có trách nhiệm hơn, u và tơn trọng nhau hơn. Chẳng
hạn, một cuộc nghiên cứu của Trung tâm Hơn nhân và Gia đình tại trường Đại học
Crieghton (Mỹ) cho biết, những đôi bạn sống chung trước khi thành hôn thường phải
chịu đau buồn khốn khổ nhiều hơn bởi cách sống ấy, và cuối cùng dẫn tới tình trạng
không ổn định trong đời sống vợ chồng. Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là những
người đã chung sống trước hơn nhân như thế lại có khuynh hướng “cãi nhau liên

miên” ngay sau ngày cưới.
Một khi “sống thử” tan vỡ, bạn nữ chịu thiệt thòi đã đành, bạn nam cũng không
phải không bị ảnh hưởng; mất mát về thời gian, sức khoẻ, tiền bạc, mất mát nhiều cơ
hội trong cuộc sống… chia đều cho cả hai bên. Nhiều bạn gái gặp bế tắc sau khi
“sống thử” đã tự tử. Tỷ lệ nạo phá thai ở Việt Nam gia tăng rất nhanh và hiện là một
nước có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới, đóng góp khơng nhỏ là việc “sống thử”
của các bạn trẻ. Họ còn chưa đủ tiềm lực về kinh tế, nhận thức về trách nhiệm và hậu
quả cịn nơng cạn, thường cho rằng hiện đại là phải “sống thử”. “Sống thử” nhưng
chia tay là thật, theo thống kê từ Bộ tư pháp Mỹ cho thấy trong vòng 15 năm qua,
86% các cuộc “sống thử” đã kết thúc bằng chia tay. Tiếp tục theo dõi 14% tiến đến
hơn nhân thì tỷ lệ ly dị của những đơi này lại cao hơn những cặp trước đó đã ra sống
riêng. Vì thế, có thể khẳng định “sống thử” không thể là bước đệm cho một cuộc hôn
nhân bền vững. [4]
Giáo sư xã hội học, bà Linda Waite, sau nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy đã
cho biết: Những cặp chung sống gần như vợ chồng đã trải qua kinh nghiệm đau khổ
Page 15


như bị ngược đãi hay phản bội nhau mà hoàn tồn khơng nhận được sự trợ giúp nào
từ gia đình đôi bên. Bà cho biết tiếp, 16% phụ nữ sống chung với bạn trai hay bị đánh
đập vào những lần cãi vã, trong lúc chỉ có 5% phụ nữ bị đánh đập khi chung sống với
chồng của họ. Những cặp khác, có con chung, khơng giáo dục nổi con họ vì họ khơng
cảm nhận được ràng buộc thiêng liêng của vợ chồng thực thụ. Đặc biệt, người cha rất
vô trách nhiệm, và sống bê tha, không chu cấp cho con mình, mà tự cho mình chỉ là
"bạn trai" của mẹ đứa bé, và vơ hình chung, người đàn ơng đó đã chuyển trách nhiệm
nuôi và dạy đứa nhỏ cho bà mẹ. Hơn nữa, bà còn cho biết, đời sống sinh lý của những
người không phải là vợ chồng cũng không điều hịa như đời sống vợ chồng.
Mơi trường, cơng việc và nhiều yếu tố khách quan buộc mỗi người đều phải
sống với nhịp nhanh hơn. Tuy nhiên, sống gấp cũng có nhiều mặt trái.
Bác sĩ Đặng Tất Thắng (Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn) cho biết, khi làm việc ở cường

độ cao, áp lực lớn mà cơ thể không được nghỉ ngơi hợp lí thì sẽ dẫn đến tình trạng
stress và gây ra nhiều hệ quả về sức khỏe.
Giữa não và các bộ phận trong con người mối liên hệ chặt chẽ. Ví dụ, khi làm việc
vội vã, nhanh chóng, đầu óc căng thẳng, cơ thể dễ bị rối loạn tiêu hóa hấp thu, giảm
khả năng tư duy, hiệu quả cơng việc khơng cao chưa kể về lâu dài cịn ảnh hưởng đến
hệ thần kinh.
Nhiều chuyên gia đầu ngành ở các lĩnh vực đã chỉ ra tác hại của sự căng thẳng,
stress đối với sức khỏe con người. Tác hại dai dẳng nhất của stress là ảnh hưởng tiêu
cực đến đời sống tinh thần.
Nếu khơng có biện pháp chế ngự kịp thời, căng thẳng, mệt mỏi sẽ từng bước làm thui
chột khả năng tư duy, trí nhớ, khả năng tự kiểm soát, phán đoán…đồng thời dễ làm
mất đi niềm tin vào cuộc sống, cướp mất nghị lực, ý chí vươn lên….

Page 16


Chương 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM
NÂNG CAO Ý THỨC VỀ LỐI SỐNG GẤP
CỦA THANH NIÊN VIỆT NAM TRONG
THỜI GIAN TỚI
3.1.

GIẢI PHÁP XÃ HỘI
Để chữa “bệnh” sống “ảo” trong giới trẻ hiện nay, nhà trường, gia đình cần
quan tâm hơn nữa đến các bạn trẻ. Các tổ chức trong nhà trường cần phải tăng cường
thông qua các hoạt động để học sinh nâng cao bản lĩnh trước những luồng thông tin
trên mạng xã hội, khước từ những cám dỗ. Đặc biệt, cần tạo ra nhiều sân chơi thực tế
hơn là môi trường ảo cho học sinh, sinh viên hiện nay. “Đối với sinh viên, học sinh
trước khi làm một hành động nào đó phải suy nghĩ đến hậu quả và tránh a dua theo

bạn bè. Chỉ có các mối quan hệ thực tế mới giúp cho các bạn trưởng thành và suy
nghĩ thấu đáo hơn là các mối quan hệ ảo trên mạng”.
Vai trị của gia đình, nhà trường và xã hội là rất quan trọng, nên sự tác động rất
tích cực từ các lực lượng này sẽ định hướng tốt cho giới trẻ. “Hầu hết những bạn rơi
vào trường hợp này là những bạn thiếu sự quan tâm của gia đình, bởi vậy bản thân gia
đình phải làm được hết trách nhiệm của mình. Gia đình phải là nơi định hướng giá trị
sống cho con. Song song đó, nhà trường ngồi dạy về tri thức thì cần phải cung cấp
cho những bạn ấy những kỹ năng sống và các bạn cũng cần phải lựa chọn cho mình
những hoạt động sống phong phú và tích cực. Cịn xã hội thì cần phải có những giải
pháp hữu hiệu hơn, bởi hiện nay chúng ta chưa có những biện pháp thực sự hữu dụng
và không theo kịp được với trào lưu của giới trẻ”. [5]

Page 17


“Các bạn trẻ cần hiểu trí tuệ mới chính là thứ giúp bạn nổi tiếng hoặc thành công thật
sự. Thay vì bỏ thời gian và cơng sức để thu thập “like” thì hãy dùng thời gian, cơng
sức đó thu nhập kiến thức, hình thành kỹ năng để tạo ra thành quả. Cịn các bạn trẻ
khi mạo hiểm tính mạng, bạn có thể có số “like” cao nhất thời nhưng nếu gặp sự cố sẽ
mất mạng, tổn thương hoặc để lại di chứng cho đến suốt đời. Điều đó có nghĩa là bạn
tàn phá cơ thể, tàn phá công lao nuôi dưỡng của gia đình, tàn phá cả cơ hội tương lai.
Riêng cư dân mạng hãy tỉnh táo, đừng bao giờ phí nút “like” cho những hành động
suy nghĩ tiêu cực, nếu khơng chính chúng ta là kẻ tiếp tay cho những cá nhân "thèm
khát nổi tiếng đến mức không thể tin nổi" và đưa họ vào vòng nguy hiểm.
3.2.

GIẢI PHÁP GIÁO DỤC
Thứ nhất, thường xuyên chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng, lối sống trong
sạch, lành mạnh cho giới trẻ. Đây là giải pháp cơ bản nhằm xây dựng, hình thành
nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa cho sinh viên, vì đạo đức là “gốc của

người cách mạng”. Trước hết cần quan tâm giáo dục những vấn đề cơ bản về chủ
nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh, nhằm xây dựng
cho sinh viên thế giới quan, phương pháp luận đúng đắn để giải quyết những vấn đề
do thực tiễn đặt ra. Chú trọng giáo dục làm cho sinh viên nhận thức đúng các giá trị
chân, thiện, mỹ, những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Nhà trường, gia đình,
các tổ chức, đoàn thể, đặc biệt Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phải thường
xuyên quan tâm bồi dưỡng cho thanh niên những tình cảm cao đẹp về tình yêu quê
hương, đất nước: “mình vì mọi người, mọi người vì mình”, “thương người như thể
thương thân”, quên mình vì nghĩa lớn… Từ đó hình thành cho họ lối sống trong sạch,
lành mạnh, những hành vi đạo đức trong sáng phù hợp với các giá trị truyền thống tốt
đẹp của dân tộc và thời đại.[4]
Hai là, phải kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc giáo
dục, rèn luyện đạo đức, lối sống cho sinh viên.

Page 18


Đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ
chức, các lực lượng cùng chăm lo giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống cho thanh
niên, hình thành phẩm chất cao đẹp của con người mới XHCN.
Trước hết gia đình là nơi lưu giữ các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc,
là mơi trường đầu tiên hình thành đạo đức cho sinh viên. Gia đình là nơi mà tình yêu
quê hương, đất nước, yêu thương con người được truyền từ thế hệ này sang thế hệ
khác. Do đó trong gia đình, ơng bà, cha mẹ phải thật sự mẫu mực, làm gương về đạo
đức, yêu thương, chăm lo bồi dưỡng thế hệ trẻ. Hiện nay do sức ép về lao động, việc
làm khiến cho khơng ít các bậc làm cha, làm mẹ mải miết mưu sinh hoặc chỉ lo làm
giàu mà thiếu quan tâm việc giáo dục đạo đức cho con cái, hoặc khoán trắng cho nhà
trường và xã hội. Nhiều khi con cái vi phạm đạo đức hoặc vi phạm pháp luật mà cha
mẹ không hề hay biết, hoặc khơng biết cách ngăn chặn, phịng ngừa. Để giáo dục đạo
đức cho sinh viên, mỗi gia đình cần giữ gìn đạo đức, nề nếp gia phong, phát huy các

giá trị đạo đức truyền thống, làm cho các giá trị đó ngày càng toả sáng, góp phần bồi
dưỡng tư tưởng tình cảm cao đẹp cho thế hệ con cháu.
Nhà trường khơng chỉ dạy chữ, dạy nghề mà cịn là nơi dạy người. Giáo dục lý
tưởng, đạo lý làm người là nội dung giáo dục hàng đầu trong nhà trường hiện nay và
phải đặc biệt coi trọng. Một số nhà trường mới chỉ quan tâm trang bị kiến thức chuyên
môn, tay nghề mà xem nhẹ hoặc thiếu quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh
viên.
Sinh viên ngày nay đang sống trong thời kỳ bùng nổ thông tin, kinh tế tri thức
phát triển mạnh mẽ, giao lưu quốc tế ngày càng mở rộng. Sinh viên lại là người đã
có trình độ nhận thức nhất định vì vậy họ tiếp cận với những thông tin khoa học rất
nhạy bén.
Ba là, phát huy vai trò tự học tập, tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của
sinh viên.
Sinh viên là lớp người trẻ, khoẻ, có nhiệt tình cách mạng, nhạy cảm với cái mới, cái
tiến bộ. Phát huy vai trò của sinh viên trong tự học tập, tự tu dưỡng đạo đức lối sống
Page 19


là biện pháp quan trọng giúp họ nhanh chóng tiến bộ, trưởng thành. Đó cịn là điều
kiện quyết định kết quả rèn luyện của mỗi cá nhân. Trước hết phải hình thành cho
sinh viên nhu cầu, động cơ phấn đấu, rèn luyện đúng đắn, làm cho mỗi người có ý
thức làm chủ, ham học hỏi, cầu tiến bộ, vươn lên tự khẳng định mình. Cần tạo mọi
điều kiện thuận lợi để sinh viên phấn đấu, rèn luyện; đồng thời phải thường xuyên
theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết quả, định hướng phấn đấu cho sinh viên. Quan tâm
đáp ứng những nhu cầu chính đáng của sinh viên về vật chất, tinh thần; giao nhiệm
vụ phù hợp với sở trường, năng khiếu đặc điểm tâm, sinh lý của họ sẽ tạo điều kiện
tốt để sinh viên rèn luyện đạo đức, lối sống. Mỗi sinh viên phải xác định rõ trách
nhiệm trước Tổ quốc và nhân dân, sống có lý tưởng, có hoài bão, khát khao vươn tới
cái mới, cái tiến bộ. Bản thân mỗi người tự giác rèn luyện, biết tự kiềm chế, biết vượt
qua những cám dỗ và tiêu cực xã hội, những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, ích

kỷ, thực dụng, lợi mình hại người. Sinh viên cần phải tự tin vào chính mình, giữ vững
niềm tin trong cuộc sống, vào các giá trị chân, thiện, mỹ; vượt qua mọi khó khăn gian
khổ như Bác Hồ đã dạy: “gian nan rèn luyện mới thành công”.[5]

Page 20


PHẦN KẾT LUẬN
Việc sống gấp ngày nay của giới trẻ nhìn chung xuất phát từ mặt xã hội của ý
thức. Với việc ngày nay xã hội Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với quốc tế.
Lối sống, tác phong cơng nghiệp ngồi mặt tích cực thì mặt tiêu cực của nó là thay đổi
lối sống của giới trẻ. Tuy nhiên, với sự định hướng của xã hội, sự giáo dục của nhà
trường sẽ dần giúp giới trẻ nhận ra những hậu quả của nó để từ đó hạn chế phần nào
tác động tiêu cực của sống gấp.

Page 21


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Ý thức
/>%E1%BB%8Dc_Marx-Lenin)

2.

Sống gấp
/>
3.

Giới trẻ ngày nay khơng thích ra đường, chỉ mê sống ảo
/>
4.

Giật mình: 76% sinh viên quan hệ tình dục trước hơn nhân
/>
5.

Ngăn giới trẻ sống ảo, mất phương hướng
/>
6.

Robin Sharma, Đời ngắn đừng ngủ dài, NXB Trẻ, Hà Nội.

Page 22