CÁCH XÁC ĐỊNH NHÓM MÁU

XÁC ĐỊNH NHÓM MÁU HỆ ABO VÀ Rh
ĐỊNH THỜI GIAN PROTHROMBIN
Trình bày: Bs. Trần Châu Mỹ Thanh
Mơn giảng: TH. Sinh lý học
Tổ bộ môn Y học cơ sở - Khoa Y
Đối tượng: Dược, Điều dưỡng
Thời gian: 4 tiết
Tháng 5/2020


XÁC ĐỊNH NHÓM MÁU HỆ
ABO VÀ Rh


MỤC TIÊU BÀI HỌC
1
2
3

• Trình bày được ngun tắc xét nghiệm định nhóm máu.

• Thực hiện được kỹ thuật xét nghiệm định nhóm máu.
• Giải thích được kết quả xét nghiệm nhóm máu và biết được
ứng dụng của xét nghiệm định nhóm máu trong truyền máu.


NỘI DUNG BÀI HỌC
1. NHẮC LẠI LÝ THUYẾT
1.1. NHÓM MÁU ABO
1.2. NHÓM MÁU Rh
2. NỘI DUNG THỰC HÀNH

2.1. ĐỊNH NHÓM MÁU ABO
2.2. ĐỊNH NHÓM MÁU Rh
2.3. ỨNG DỤNG CỦA XÉT NGHIỆM ĐỊNH NHÓM MÁU TRONG TRUYỀN MÁU


1. NHẮC LẠI LÝ THUYẾT
1.1. NHÓM MÁU ABO


1. NHẮC LẠI LÝ THUYẾT
1.2. NHÓM MÁU Rh
- Kháng nguyên D tính miễn dịch mạnh nhất
- Chia 2 nhóm: Có kháng ngun D:
Rh+
Khơng có kháng ngun D: Rh- Kháng thể anti D khơng có tự nhiên: Máu (Rh-) tiếp xúc với máu (Rh+) !
người (Rh-) tạo ra anti D
- Truyền máu:
Lần 1: người (Rh-) nhận máu (Rh+) " Tạo anti D
Lần 2: người đó nhận tiếp Rh+ thì anti D được tạo ra ở lần 1 tiếp xúc
với KN D mới được truyền vào lần 2 gây ngưng kết " gây ngưng kết.


1. NHẮC LẠI LÝ THUYẾT
1.2. NHÓM MÁU Rh


1. NHẮC LẠI LÝ THUYẾT
• Khi kháng nguyên gặp kháng thể tương ứng sẽ gây ngưng kết
hồng cầu.

• Định nhóm máu của 1 người là phát hiện kháng nguyên có trên
màng hồng cầu của người đó.


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.1. ĐỊNH NHÓM MÁU ABO và Rh
Để xác định nhóm máu hệ ABO người ta dùng hai phương pháp:
- Phương pháp dùng huyết thanh mẫu của Beth Vincent.
- Phương pháp dùng hồng cầu mẫu của Simonin.
Thực hiện trên đá men hoặc trong ống nghiệm.


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.1. ĐỊNH NHÓM MÁU ABO và Rh
2.1.1. NGUYÊN TẮC ĐỊNH NHÓM MÁU ABO

Trộn máu người thử với huyết thanh mẫu

Dựa vào hiện tượng ngưng kết hay khơng ngưng kết

Xác định nhóm máu


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.1. ĐỊNH NHÓM MÁU ABO và Rh
2.1.2. NGUYÊN TẮC ĐỊNH NHÓM MÁU Rh

Dùng thuốc thử anti-D (IgM) để phát hiện kháng nguyên D
trên màng hồng cầu

2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.2. DỤNG CỤ, HÓA CHẤT

Bộ dụng cụ chích máu: bơng cồn, bơng khơ, kim chích máu.


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.2. DỤNG CỤ, HĨA CHẤT

Lam kính

Đá men


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.2. DỤNG CỤ, HÓA CHẤT

3 lọ huyết thanh mẫu ABO
- Kháng A (Kháng thể 𝛼)
- Kháng B (kháng thể 𝛽)
- Kháng AB (kháng thể 𝛼 và 𝛽)

Lọ huyết thanh mẫu Rh
- Anti D


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.2. DỤNG CỤ, HÓA CHẤT
- Hồng cầu mẫu A 20%

- Hồng cầu mẫu B 20%
CÁCH LÀM:
- Rửa hồng cầu
- Lấy tỷ lệ hồng cầu đã rửa: NaCl 0.9% là 1:5
Ta có dung dịch hồng cầu mẫu


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.3. CÁCH LÀM
Bệnh phẩm
—

Máu còn mới không bị tiêu huyết hay nhiễm trùng.

—

Lấy máu mao mạch hoặc máu tĩnh mạch


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.3. CÁCH LÀM
-

Chuẩn bị gạch men: Đánh dấu tên, vị trí nhỏ HT mẫu
A

B

AB

Rh

Tên
Tuổi
- Lấy máu mao mạch: Sát trùng, lấy máu đầu ngón tay thứ 3
hoặc 4, bỏ giọt máu đầu

KQ


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.3. CÁCH LÀM

A

Tên
Tuổi

Anti
A

ĐỊNH NHÓM MÁU TRÊN ĐÁ MEN
B

AB

Anti
B

Anti

AB

Rh

Anti
D

Mẫu kẻ trên đá men
Dùng các góc của lam kính trộn đều giọt máu với giọt huyết thanh mẫu.
# Lắc nghiêng tấm gạch men " đọc kết quả sau 2 phút
#

KQ


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.4. ĐỌC KẾT QUẢ
• Nếu có hiện tượng ngưng kết (+): hồng cầu tụ lại từng đám.
• Nếu khơng có hiện tượng ngưng kết (-): hồng cầu hịa lẫn với
huyết thanh như hiện tượng pha lỗng máu.

Hiện tượng ngưng kết

Hiện tượng không ngưng kết


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.4. ĐỌC KẾT QUẢ

2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.4. ĐỌC KẾT QUẢ

Anti A

Anti B

Anti AB

HCM A

(+)

(-)

(+)

(-)

HCM B
(+)

Nhóm máu
A


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.4. ĐỌC KẾT QUẢ

Anti A

Anti B

Anti AB

HCM A

(-)

(+)

(+)

(+)

HCM B
(-)

Nhóm máu
B


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.4. ĐỌC KẾT QUẢ

Anti A
(+)

Anti B
(+)

Anti AB
(+)

HCM A
(-)

HCM B
(-)

Nhóm máu
AB


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.4. ĐỌC KẾT QUẢ

Anti A
(-)

Anti B
(-)

Anti AB
(-)

HCM A
(+)

HCM B

(+)

Nhóm máu
O


2. NỘI DUNG THỰC HÀNH
2.4. ĐỌC KẾT QUẢ
Một kết quả xác định nhóm máu có giá trị khi kết quả của phương
pháp trực tiếp và gián tiếp phải phù hợp với nhau.
Huyết thanh mẫu
Anti B
Anti A
Anti AB
+
+
-

+
+
-

+
+
+
-

Hồng cầu mẫu
HCM A
HCM B

+
+

+
+

Nhóm máu
A
B
AB
O