Bài giảng bệnh thủy đậu môn da liễu

BỆNH THỦY ĐẬU


ĐẠI CƯƠNG
• Thủy đậu là bệnh cấp tính, do bị nhiễm Varicella- Zoster Virus (VZV)
tiên phát.
• Bệnh có nguy cơ lây nhiễm cao, chủ yếu truyền qua đường hơ hấp.
• Biểu hiện thường là phát ban và mụn nước toàn thân, có thể kèm theo
sốt cao, mệt mỏi.
• Bệnh nhân sau mắc bệnh sẽ có miễn dịch bền vững nên hiếm có tái phát,
trừ một số trường hợp suy giảm miễn dịch.


CĂN NGUYÊN VÀ BỆNH SINH
● Bệnh

gây ra do Varicella- Zoster Virus (VZV).

● Virus này vào cơ thể qua:
- đường hô hấp trên bằng các giọt bắn nhiễm virus,
- hoặc do tiếp xúc trực tiếp dịch của mụn nước,
→ sinh sôi ở các hạch vùng → nhiễm virus máu tiên phát
● Virus sau đó tiếp tục tăng sinh ở gan, lách → nhiễm virus máu thứ phát, và
phát ra da với các mụn nước.
● Bệnh hay gặp ở trẻ con tuổi bỏ bú đến thiếu nhi.
● Khoảng 95% trẻ em độ 9 tuổi có miễn dịch với VZV.
● Người lớn bị thủy đậu thường nặng và dễ có biến chứng hơn.


LÂM SÀNG
• Ủ bệnh 10-21 ngày, trung bình 14-16 ngày.

• Có thể sốt nhẹ, mệt mỏi trước khi phát mụn nước 1-2 ngày. Người lớn
thường mệt mỏi hơn và sốt cao.
• Thương tổn là ban đỏ, sẩn, sau là mụn nước; thương tổn thường xuất
hiện rất nhanh, từ đầu, mặt đến thân mình và tứ chi.
• Tính chất mụn nước: kích thước 1-3mm, quanh có quầng đỏ, rốn lõm,
chứa dịch trong.
• Mụn nước sau đó hóa mủ, giập vỡ, đóng vảy tiết.
• Có nhiều mụn nước với nhiều lứa tuổi khác nhau trên một bệnh nhân.
• Mụn nước xuất hiện cả trên da và niêm mạc miệng, sinh dục, mi mắt.
• Cơ năng: ngứa nhiều.


LÂM SÀNG


TIẾN TRIỂN VÀ BIẾN CHỨNG
• Mụn nước nếu khơng điều trị kịp
thời sẽ nhiễm trùng, hóa mủ,
giập vỡ, đóng vảy tiết.
• Thương tổn lành có thể để lại sẹo
lõm đáng kể.
• Một số trường hợp nặng có thể
có biến chứng như viêm phổi,
viêm màng não, hoặc nhiễm
khuẩn huyết, sốc nhiễm trùng.


CẬN LÂM SÀNG
• Test Tzanck: là xét nghiệm dùng
trong các bệnh da bọng nước. Ở

bệnh zona, làm test Tzanck sẽ
thấy tế bào gai lệch hình và tế bào
đa nhân khổng lồ.
• PCR với bệnh phẩm là dịch bọng
nước sẽ xác định được nhóm
virus.
Đây là 2 xét nghiệm quan trọng
để chẩn đoán bệnh


CHẨN ĐỐN
1. Chẩn đốn xác định:
- Chủ yếu dựa vào lâm sàng
- Cận lâm sàng cho các trường hợp nghi ngờ
2. Chẩn đoán gián biệt:
- Chốc
- Bệnh tay-chân-miệng
- Hồng ban đa dạng
- Herpes simplex…


ĐIỀU TRỊ
• Kháng virus: dùng trước 72h.
• Kháng sinh : nếu có bội nhiễm.
• Kháng histamin để giảm ngứa.
• Vitamin các loại tăng đề kháng.
• Chăm sóc tại chỗ.
• Một số trường hợp có biến chứng phải điều trị phối hợp với các chuyên
khoa liên quan.
• Các trường hợp sẹo lõm, xấu có thể điều trị thẩm mỹ.

DỰ PHỊNG
• Vắc xin thủy đậu được khuyến cáo dùng, phải dùng đủ 2 liều mới sinh
miễn dịch với bệnh thủy đậu
• Liều đầu nên dùng khi trẻ 12-15 tháng tuổi, liều thứ 2 lúc 4-6 tuổi.
• Nếu trẻ chưa được tiêm phịng mà < 13 tuổi thì nên tiêm 2 liều cách
nhau từ 3 tháng trở lên.
• Thanh thiếu niên từ 13 tuổi trơ lên và người lớn thì tiêm 2 liều cách nhau
4-8 tuần.