Tải bản đầy đủ (.pdf) (103 trang)

Luận văn ban hành văn bản quy phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp của chính quyền địa phương lý luận và thực tiễn tại tỉnh tây ninh​

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (812.72 KB, 103 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM

TRẦN TRỌNG PHƯƠNG LOAN

BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM
PHÁP LUẬT VỀ HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP
CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TẠI TỈNH TÂY NINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Bình Dương – Năm 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM

TRẦN TRỌNG PHƯƠNG LOAN

BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM
PHÁP LUẬT VỀ HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP
CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TẠI TỈNH TÂY NINH
Chuyên ngành: Luật kinh tế
Hướng đào tạo: Hướng ứng dụng
Mã số: 8380107

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. VIÊN THẾ GIANG


Bình Dương – Năm 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên là Trần Trọng Phương Loan – là học viên lớp Cao học Khóa K282-DC-Luật-BD chuyên ngành Luật kinh tế, Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế
TP. Hồ Chí Minh, là tác giả của Luận văn thạc sĩ luật kinh tế với đề tài “Ban
hành văn bản quy phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp của chính quyền
địa phương - Lý luận và thực tiễn tại tỉnh Tây Ninh” (Sau đây gọi tắt là “Luận
văn”).
Tôi xin cam đoan tất cả các nội dung được trình bày trong Luận văn này
là kết quả nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của người
hướng dẫn khoa học. Trong Luận văn có sử dụng, trích dẫn một số ý kiến, quan
điểm khoa học của một số tác giả. Các thơng tin này đều được trích dẫn nguồn
cụ thể, chính xác và có thể kiểm chứng. Các số liệu, thông tin được sử dụng
trong Luận văn là hoàn toàn khách quan và trung thực.

Học viên thực hiện

Chữ ký
TRẦN TRỌNG PHƯƠNG LOAN


MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
TÓM TẮT LUẬN VĂN
ABSTRACT

LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1................................................................................................................ 9
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM
PHÁP LUẬT VỀ HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA
PHƯƠNG CẤP TỈNH .............................................................................................. 9
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG CẤP TỈNH .............................................. 9
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền
địa phương cấp tỉnh ..................................................................................................... 9
1.1.2. Thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền
địa phương cấp tỉnh ................................................................................................... 13
1.1.3. Vai trò của việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật với việc thực
hiện chức năng quản lý nhà nước của chính quyền địa phương cấp tỉnh ................. 19
1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP ....... 22
1.2.1. Sự cần thiết của việc hỗ trợ phát triển doanh nghiệp trong hoạt động
ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương cấp tỉnh .......... 22


1.2.2. Một số nội dung hỗ trợ doanh nghiệp theo quy định pháp luật hiện
hành ........................................................................................................................... 24
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................ 27
CHƯƠNG 2.............................................................................................................. 28
THỰC TIỄN BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VỀ HỖ TRỢ
DOANH NGHIỆP CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH TÂY NINH ........................... 28
2.1. TÌNH HÌNH BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
LĨNH VỰC HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG
TỈNH TÂY NINH .................................................................................................... 28
2.1.1. Kết quả ban hành và thực thi chính sách hỗ trợ doanh nghiệp ........ 28
2.1.2. Tác động của chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đối với doanh nghiệp
trên địa bàn tỉnh Tây Ninh ........................................................................................ 31

2.1.3. Đánh giá tình hình ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính
quyền địa phương tỉnh Tây Ninh lĩnh vực hỗ trợ phát triển doanh nghiệp............... 33
2.2. NHỮNG HẠN CHẾ, BẤT CẬP TRONG THỂ CHẾ HÓA NỘI DUNG
HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP KHI THỰC HIỆN CHỨC NĂNG
BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA CHÍNH QUYỀN
TỈNH TÂY NINH .................................................................................................... 39
2.2.1. Những hạn chế, bất cập xuất phát từ quy định pháp luật ................. 39
2.2.2. Những hạn chế, bất cập xuất phát từ tình hình thực tế tỉnh Tây Ninh....... 44
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 49
CHƯƠNG 3.............................................................................................................. 50
MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC BAN HÀNH VĂN
BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VỀ HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP CỦA CHÍNH
QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG ......................................................................................... 50


3.1. ĐIỀU KIỆN BẢO ĐẢM NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỂ CHẾ HÓA NỘI
DUNG HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP TRONG BAN HÀNH VĂN
BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH TÂY NINH ......... 50
3.1.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp theo
hướng rõ ràng, cụ thể hơn ......................................................................................... 50
3.1.2. Bảo đảm chất lượng hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật
của chính quyền địa phương cấp tỉnh........................................................................ 51
3.1.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức chịu trách nhiệm
trong tham mưu, tư vấn, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật ............................. 52
3.2. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỖ TRỢ PHÁT
TRIỂN DOANH NGHIỆP THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG BAN HÀNH VĂN
BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TỈNH
TÂY NINH ............................................................................................................... 52
3.2.1. Kiến nghị đối với Trung ương.......................................................... 52
3.2.2. Kiến nghị đối với chính quyền địa phương tỉnh Tây Ninh .............. 54

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................ 58
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 59
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC VĂN BẢN PHÁP LUẬT
PHỤ LỤC 1
PHỤ LỤC 2
PHỤ LỤC 3
PHỤ LỤC 4


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT

VIẾT ĐẦY ĐỦ

VIẾT TẮT

1

QPPL

Quy phạm pháp luật

2

HĐND

Hội đồng nhân dân

3


UBND

Ủy Ban nhân dân

4

CQĐP

Chính quyền địa phương

5

Luật năm 2004

6

Luật năm 2015

Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội
đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2004
Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015
Nghị định số 57/2018/NĐ-CP ngày 17 tháng 4 năm

7

Nghị định số

2018 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến


57/2018/NĐ-CP

khích doanh nghiệp đầu tư vào nơng nghiệp, nơng
thơn

8

Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của

Nghị định số

Chính phủ Quy định chi tiết một số điều và biện pháp

34/2016/NĐ-CP

thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật
Nghị quyết số 25/2017/NQ-HĐND ngày 27/9/2017

9

của Hội đồng nhân dân tỉnh Tây Ninh về chính sách

Nghị quyết số
25/2017/NQ-HĐND

hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao và đổi mới công nghệ;
phát triển thị trường công nghệ, tài sản trí tuệ trên địa
bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2017-2020
Nghị quyết số 01/2019/NQ-HĐND ngày 12/4/2019


10

Nghị

quyết

số của Hội đồng nhân dân tỉnh Tây Ninh về chính sách

01/2019/NQ-HĐND

hỗ trợ lãi vay phát triển thực hành sản xuất nông
nghiệp tốt, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông


STT

VIẾT ĐẦY ĐỦ

VIẾT TẮT

nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn
2019-2025
Nghị quyết số 02/2019/NQ-HĐND ngày 12/4/2019

11

Nghị

quyết


số

02/2019/NQ-HĐND

của Hội đồng nhân dân tỉnh Tây Ninh về việc phê
duyệt chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ
sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai
đoạn 2019-2025
Nghị quyết số 15/2019/NQ-HĐND ngày 20/11/2019

12

Nghị

quyết

số

15/2019/NQ-HĐND

của Hội đồng nhân dân tỉnh Tây Ninh về chính sách
đặc thù khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông
nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn
2020 - 2025
Quyết định số 53/2017/QĐ-UBND ngày 21/12/2017

13

Quyết


định

số

53/2017/QĐ-UBND

của Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh ban hành quy định
hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao và đổi mới công nghệ;
phát triển thị trường công nghệ, tài sản trí tuệ trên địa
bàn tỉnh Tây Ninh
Quyết định số 21/2019/QĐ-UBND ngày 17/6/2019
của Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh ban hành Quy định

14

Quyết

định

số về mức hỗ trợ lãi vay phát triển thực hành sản xuất

21/2019/QĐ-UBND

nông nghiệp tốt, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao,
nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai
đoạn 2019-2025

15

Quyết


định

số Quyết định số 23/2019/QĐ-UBND ngày 28/6/2019

23/2019/QĐ-UBND

của Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh ban hành Quy định


STT

VIẾT TẮT

VIẾT ĐẦY ĐỦ
về hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông
nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2019-2025


DANH MỤC CÁC BẢNG
TÊN
BẢNG

NỘI DUNG BẢNG

Trang

Bảng 1.1. Số dư nợ cho doanh nghiệp vay tăng từ năm 2016 đến 2018

27


Bảng 2.1. Tình hình đăng ký doanh nghiệp lĩnh vực nơng nghiệp

29


TÓM TẮT LUẬN VĂN

Văn bản quy phạm pháp luật là một trong những công cụ quan trọng trong việc
cụ thể hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; thiết
lập trật tự, kỷ cương tại địa phương; góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn
xã hội, phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm qua, hoạt động ban hành văn bản
QPPL của chính quyền địa phương tỉnh Tây Ninh đã có những chuyển biến tích cực,
từng bước đi vào nền nếp, chất lượng văn bản QPPL ngày càng được nâng cao. Tuy
nhiên, quá trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật nói chung, về hỗ trợ
doanh nghiệp nói riêng vẫn cịn hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng được yêu thực tế; một
số văn bản được ban hành chưa phát huy được hiệu quả. Do đó, việc nghiên cứu tìm ra
giải pháp nâng cao hiệu quả việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền
địa phương cấp tỉnh về hỗ trợ doanh nghiệp là nhiệm vụ cấp bách hiện nay.

TỪ KHÓA

Văn bản quy phạm pháp luật; chính sách hỗ trợ; doanh nghiệp; chính quyền địa
phương; tỉnh Tây Ninh.


ABSTRACT
The legal normative document is one of the important tools in the local
government's economic development in general and business development in
particular. However, the activities of issuing policies to support enterprise

development in general and policies that encourage businesses to invest in agriculture
in particular, there are still limitations and shortcomings that do not get the actual
requirements; the promulgation has not been effective. Therefore, the study to find a
good solution for the law enforcement issued by the government's legislative
documents the acute local field of assistance and business development is an urgent
task present.

KEY WORDS
The legal normative document; supporting policies; enterprise; the local
government; Tay Ninh province.


1

LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta luôn xác định hoạt động ban
hành văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh có vai trị đặc biệt trong việc cụ thể hóa
đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; thiết lập trật
tự, kỷ cương tại địa phương; góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã
hội; phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm qua, hoạt động ban hành văn bản
QPPL của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh đã có những chuyển
biến tích cực, từng bước đi vào nề nếp, chất lượng văn bản QPPL ngày càng được
nâng cao. Việc xây dựng và ban hành văn bản QPPL của Hội đồng nhân dân, Ủy ban
nhân dân tỉnh cơ bản đảm bảo thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định; nội dung
của văn bản QPPL bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất. Sau khi
văn bản QPPL được ban hành, các cơ quan được giao nhiệm vụ đã chủ động tham
mưu, triển khai thực hiện, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương.
Bên cạnh những kết quả đạt được, thì hoạt động này cũng cịn một số hạn chế (việc
tổ chức khảo sát, sơ, tổng kết, đánh giá tác động, nhất là đối với văn bản ban hành

chính sách chưa được cơ quan chủ trì soạn thảo quan tâm thực hiện; một số công chức
chuyên môn sở, ban, ngành thực hiện còn lúng túng, chưa nắm rõ quy trình trong việc
xây dựng văn bản QPPL; đội ngũ công chức trực tiếp làm công tác xây dựng văn bản
QPPL ở các sở, ban, ngành cịn thiếu, ít ổn định, chất lượng chưa đồng đều, đã làm
ảnh hưởng đến tiến độ tham mưu ban hành văn bản QPPL; một số nội dung văn bản
QPPL của CQĐP ban hành chưa sát tình hình thực tế của địa phương; khơng mang
tính khả thi).
Ở Tây Ninh, CQĐP tỉnh xác định doanh nghiệp là cộng đồng quan trọng nhất
trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế. Doanh nghiệp đóng vai trị quan trọng nhất là
tạo ra việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, giúp huy động các nguồn lực xã
hội cho đầu tư phát triển, xóa đói giảm nghèo…Việc các doanh nghiệp chết, giải thể
hoặc phá sản có thể sẽ kéo theo sự thất nghiệp, khó khăn trong việc làm, khó khăn


2

cho nền kinh tế và có thể gây mất ổn định, an ninh, xã hội. Do đó, để nhanh chóng
tháo gỡ các vướng mắc pháp lý trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, góp phần
nâng cao ý thức pháp luật và nhận thức pháp lý trong quá trình hoạt động của doanh
nghiệp, tăng cường năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, hạn chế các rủi ro pháp lý
trong quá trình sản xuất kinh doanh, khuyến khích phát triển doanh nghiệp, Tây Ninh
đã ban hành nhiều giải pháp để hỗ trợ và đồng hành, chia sẽ khó khăn cùng doanh
nghiệp. Tuy nhiên, tình hình các doanh nghiệp đăng ký mới khơng có nhiều biến động
(Năm 2016 là 562 doanh nghiệp1; Năm 2017 là 598 doanh nghiệp2; Năm 2018 là 559
doanh nghiệp3; Năm 2019 là 657 doanh nghiệp. Lũy kế đến 31/12/2019 là 5.684
doanh nghiệp)4. Theo đánh giá của các cơ quan chun mơn, một trong những ngun
nhân của tình trạng trên là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chưa phát huy hết hiệu
quả. Trong quá trình triển khai thực hiện chính sách đặc thù gặp khó khăn, vướng
mắc như: một số điều kiện hỗ trợ chưa phù hợp với tình hình thực tế địa phương; nội
dung hỗ trợ chưa hấp dẫn được các nhà đầu tư; quá trình triển khai thực hiện các

chính sách hỗ trợ chưa kịp thời, chưa đồng bộ …

Ủy ban nhân dân tỉnh, 2016. Báo cáo số 361/BC-UBND ngày 19/12/2016 của Ủy
ban nhân dân tỉnh Tây Ninh báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
năm 2016 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017. Trang 4
1

Ủy ban nhân dân tỉnh, 2017. Báo cáo số 381/BC-UBND ngày 01/12/2017 của Ủy
ban nhân dân tỉnh Tây Ninh báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
năm 2017 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018. Trang 4
2

Ủy ban nhân dân tỉnh, 2018. Báo cáo số 375/BC-UBND ngày 03/12/2018 của Ủy
ban nhân dân tỉnh Tây Ninh báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
năm 2018 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2019. Trang 4
3

Ủy ban nhân dân tỉnh, 2019. Báo cáo số 418/BC-UBND ngày 19/11/2019 của Ủy
ban nhân dân tỉnh Tây Ninh báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
năm 2019 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020. Trang 4
4


3

Từ những phân tích trên cho thấy, cơng tác ban hành văn bản QPPL về hỗ trợ
doanh nghiệp của CQĐP tỉnh Tây Ninh phải tiếp tục được đổi mới, hoàn thiện. Với
những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về hỗ
trợ doanh nghiệp của chính quyền địa phương - Lý luận và thực tiễn tại tỉnh Tây
Ninh” làm luận văn thạc sĩ Luật Kinh tế.

2. Giả thuyết, câu hỏi nghiên cứu
2.1. Giả thuyết nghiên cứu
Trong giai đoạn 2016 – 2019, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Tây
Ninh đã ban hành nhiều văn bản QPPL về hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, các văn
bản này còn dàn trải, chưa đáp ứng được yêu cầu doanh nghiệp trên địa bàn. Thực tế
này đặt ra yêu cầu phải nâng cao hiệu quả cơng tác văn bản QPPL nói chung và văn
bản QPPL về hỗ trợ doanh nghiệp nói riêng.
2.2. Câu hỏi nghiên cứu
Luận văn được thực hiện nhằm làm rõ các câu hỏi nghiên cứu:
Thứ nhất, cơ sở pháp lý nào cho hoạt động ban hành văn bản QPPL về hỗ trợ
doanh nghiệp của CQĐP cấp tỉnh?
Thứ hai, thực tiễn ban hành văn bản QPPL về hỗ trợ doanh nghiệp của CQĐP
tỉnh Tây Ninh hiện nay như thế nào? Những khó khăn, vướng mắc trong quá trình
thực hiện?
Thứ ba, giải pháp, kiến nghị nào để nâng cao chất lượng văn bản QPPL về hỗ
trợ doanh nghiệp của CQĐP cấp tỉnh trong giai đoạn hiện nay?
3. Tình hình nghiên cứu
Liên quan đến hoạt động ban hành văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh và chính
sách hỗ trợ doanh nghiệp đã có nhiều văn bản, cơng trình nghiên cứu, các luận án,
luận văn, bài báo tạp chí đề cập. Có thể nêu một số cơng trình tiêu biểu như:


4

3.1. Tình hình nghiên cứu về văn bản quy phạm pháp luật
- Tài liệu hội nghị tập huấn chuyên sâu “Luật Ban hành văn bản quy phạm
pháp luật năm 2015” (phần 1, 2), năm 2016. Tài liệu này giới thiệu chi tiết các nội
dung được quy định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, đặc
biệt là quy trình ban hành văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh.
- Hoàng Thị Minh Tuyên, “Nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật

của chính quyền địa phương trong giai đoạn hiện nay”, 2017, Luận văn thạc sĩ luật
học tại trường Đại học Luật Hà Nội. Trong Luận văn này, tác giả làm sáng tỏ các tiêu
chí để đánh giá chất lượng của văn bản QPPL nói chung, tiêu chí đánh giá chất lượng
văn bản QPPL do CQĐP ban hành nói riêng. Đánh giá tình hình ban hành văn bản
QPPL của CQĐP chỉ ra những tồn tại, bất cập trong quy định của pháp luật cũng như
trong thực tiễn thi hành các quy định pháp luật này trên cơ sở các tiêu chí được đưa
ra nhằm đánh giá chất lượng một văn bản QPPL của CQĐP. Trên cơ sở đó, tác giả
đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng ban hành văn bản QPPL của CQĐP.
- Trần Thị Kim Ngọc, Đề án “Nâng cao chất lượng công tác ban hành văn bản
quy phạm pháp luật của Ủy ban nhân dân tỉnh tây ninh giai đoạn 2017 – 2020”, 2017,
Đề tài tốt nghiệp lớp Cao cấp lý luận chính trị Học viện Chính trị khu vực II. Trên cơ
sở lý luận, cơ sở pháp lý và thực trạng của hoạt động ban hành văn bản QPPL của
CQĐP tác giả đưa ra các giải pháp để nâng cao chất lượngvà hiệu quả của công tác
ban hành văn bản QPPL của UBND tỉnh Tây Ninh.
3.2. Tình hình nghiên cứu về chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp
- Tạp chí Dân chủ và phát luật, số chun đề “Mơi trường pháp lý cho doanh
nghiệp”, NXB Tư pháp, Hà Nội 2016. Số chuyên đề này xoay quanh chủ đề xây dựng
và hồn thiện thể chế mơi trường kinh doanh, kiến tạo hành lang pháp lý vững chắc
cho các doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.
- Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số chuyên đề “Nhận diện rào cản pháp lý đối
với hoạt động khởi nghiệp”, NXB Tư pháp, Hà Nội 2019. Số chuyên đề này đã xác
định cụ thể những rào cản và nguyên nhân dẫn đến những rào cản pháp lý trong hoạt


5

động khởi nghiệp, đồng thời đưa ra những giải pháp tổng thể, căn bản nhằm hoàn
thiện các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động khởi nghiệp.
- Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số chuyên đề “Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp
nhỏ và vừa”, tháng 6-2019. Số chuyên đề này phân tích về sự cần thiết xây dựng Nghị

định về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đối tượng thụ hưởng, tổ chức
thực hiện, giải pháp nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ pháp luật cho doanh nghiệp
nhỏ và vừa ở Việt Nam.
Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu liên quan đến hoạt động ban hành văn
bản QPPL của CQĐP đã đưa ra những định nghĩa về văn bản QPPL nói chung cũng
như văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh nói riêng một cách tổng qt nhất. Trên cơ sở
đó, các cơng trình nghiên cứu cũng đưa ra các dấu hiệu, đặc trưng, đặc điểm của văn
bản QPPL. Đánh giá những mặt tồn tại, hạn chế của hoạt động ban hành văn bản
QPPL, chỉ ra nguyên nhân của những tồn tại từ đó đưa ra giải pháp nâng cao chất
lượng hoạt động ban hành văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh. Đối với các cơng trình
nghiên cứu liên quan đến chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đã phân tích một
số chính sách liên quan đến hoạt động khởi nghiệp, hoạt động hỗ trợ pháp lý doanh
nghiệp…Nhưng có thể khẳng định rằng, có rất ít cơng trình nghiên cứu về hoạt động
ban hành văn bản QPPL của CQĐP tỉnh Tây Ninh. Đồng thời, chưa có cơng trình
nghiên cứu nào đánh giá về tình hình thi hành pháp luật về ban hành văn bản QPPL
về hỗ trợ doanh nghiệp của chính quyền địa phương tỉnh Tây Ninh. Những cơng trình
nghiên cứu trên là những tư liệu có giá trị tham khảo, giúp tác giả tiến hành nghiên
cứu trực tiếp hoạt động ban hành các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh
Tây Ninh.
4. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là tập trung làm rõ cơ sở lý luận của việc
ban hành văn bản QPPL về hỗ trợ doanh nghiệp của CQĐP cấp tỉnh; trên cơ sở đánh


6

giá thực tiễn ban hành văn bản QPPL về hỗ trợ doanh nghiệp của CQĐP tỉnh Tây
Ninh để đưa ra các giải pháp kiến nghị.
4.2 Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là:
- Các nguồn nghiên cứu của Luận văn là: các quan điểm, tư tưởng về ban hành
văn bản QPPL, quy định pháp luật về chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp.
- Khuôn khổ hỗ trợ doanh nghiệp thông qua hoạt động ban hành pháp luật của
CQĐP cấp tỉnh và thực tiễn tại tỉnh Tây Ninh.
- Thi hành pháp luật của CQĐP cấp tỉnh và thực tiễn tại tỉnh Tây Ninh.
4.3 Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian : Luận văn nghiên cứu hoạt động ban hành văn bản QPPL về
hỗ trợ doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
- Về thời gian : Từ 01/7/2016 (Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật
2015 có hiệu lực) đến ngày 30/12/2019.
- Các văn bản của Hội đồng nhân dân tỉnh và Ủy ban nhân dân tỉnh được đề
cập trong Luận văn này là văn bản quy phạm pháp luật.
5. Các phương pháp tiến hành nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau đây:
- Phương pháp phân tích, tổng hợp, quy nạp, diễn dịch được sử dụng linh hoạt
và xuyên suốt trong toàn bộ luận văn để làm rõ các luận điểm khoa học được đề cập
ở Chương 1.
- Phương pháp phân tích logic quy phạm được sử dụng để phân tích ở Chương
2 và kiến nghị khoa học ở Chương 3.


7

6. Giá trị ứng dụng của đề tài
Kết quả nghiên cứu của đề tài có giá trị tham khảo cho công tác nghiên cứu và
ứng dụng vào thực tiễn đối với các vấn đề liên quan đến hoạt động ban hành văn bản
QPPL về hỗ trợ doanh nghiệp tại tỉnh Tây Ninh.
7. Kết cấu dự kiến của Luận văn
Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về ban hành văn bản quy phạm pháp

luật về hỗ trợ doanh nghiệp của chính quyền địa phương cấp tỉnh
Chương 2: Thực tiễn ban hành văn bản quy phạm pháp luật về hỗ trợ doanh
nghiệp của chính quyền tỉnh Tây Ninh
Chương 3: Một số kiến nghị nâng cao hiệu quả công tác ban hành văn bản quy
phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp của chính quyền địa phương



9

CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BAN HÀNH VĂN
BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VỀ HỖ TRỢ DOANH
NGHIỆP CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG CẤP TỈNH

1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA
CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG CẤP TỈNH
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa
phương cấp tỉnh
1.1.1.1. Khái niệm văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương cấp
tỉnh
Hiện nay, hệ thống pháp luật Việt Nam không có quy định riêng về khái niệm
văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh. Mặc dù, Luật năm 2004 có quy định về khái niệm
văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân nhưng sau khi
Luật năm 2015 được ban hành thì khái niệm này khơng cịn được sử dụng nữa. Do
đó, để hiểu nội hàm của văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh theo quy định của Luật
năm 2015 ta tìm hiểu một số nội dung sau:
Một là, về khái niệm “văn bản QPPL”. Văn bản QPPL là công cụ quan trọng
để CQĐP cấp tỉnh quản lý nhà nước. Giúp CQĐP cấp tỉnh truyền tải các chủ trương,
chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước đến với nhân dân. Đồng thời, văn

bản QPPL cũng giữa vai trò quan trọng trong việc tổ chức, thực hiện các quy định đó
tại địa phương; điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh ở địa phương. Do đó, việc
nắm rõ khái niệm văn bản QPPL có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định thẩm
quyền, nội dung ban hành văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh khi xây dựng, ban hành
văn bản QPPL.
Xuất phát từ ý nghĩa quan trọng của khái niệm văn bản QPPL và để khắc phục
những hạn chế từ thực tiễn triển khai, Luật năm 2015 đã tách khái niệm “Văn bản


10

quy phạm pháp luật” và khái niệm “Quy phạm pháp luật”, theo đó văn bản QPPL là
văn bản có chứa QPPL, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ
tục quy định trong Luật năm 2015. Văn bản QPPL là tập hợp nhiều QPPL. Trong đó,
“quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được áp
dụng lặp đi, lặp lại nhiều lần đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi cả
nước hoặc đơn vị hành chính nhất định, do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền
quy định trong Luật này ban hành, được Nhà nước đảm bảo thực hiện”. Theo quy
định, một văn bản có chứa QPPL nhưng được ban hành khơng đúng thẩm quyền, hình
thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật năm 2015 thì khơng phải là văn bản QPPL.
Hai là, về “Chính quyền địa phương”. Theo quy định tại khoản 2 Điều 111
Hiến pháp năm 2013, Điều 4 Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 thì cấp CQĐP gồm có
HĐND và UBND được tổ chức ở các đơn vị hành chính. Có ba cấp đơn vị hành chính
phổ biến là cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã và một cấp không phổ biến là đơn vị hành
chính - kinh tế đặc biệt. Nhiệm vụ của cấp CQĐP là (i) tổ chức và bảo đảm việc thi
hành Hiến pháp và pháp luật tại địa phương và (ii) quyết định các vấn đề của địa
phương do luật định. Như vậy, Hiến pháp năm 2013 tăng tính tự quản cho CQĐP
nhằm phát huy lợi thế của mỗi địa phương trên thực tế.
Theo quy định trên, để thực hiện nhiệm vụ được quy định trong Hiến pháp thì
CQĐP cấp tỉnh sẽ phải ban hành các văn bản QPPL nhằm cụ thể hóa, chi tiết hóa

những quy định của Trung ương cho phù hợp với điều kiện địa phương, đảm bảo
pháp luật được thực thi một cách đúng đắn, hiệu quả. Bởi ban hành văn bản QPPL là
hình thức pháp lý quan trọng nhất trong hoạt động quản lý nhà nước của CQĐP cấp
tỉnh nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình5. Đây cũng là cơ sở để CQĐP

Trần Minh Hương, 2008. Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam. Trường Đại học
Luật Hà Nội, trang 109
5


11

cấp tỉnh ban hành các chính sách đặc thù để thu hút, hỗ trợ doanh nghiệp phù hợp với
tình hình thực tế địa phương.
Từ những phân tích trên có thể rút ra khái niệm về văn bản QPPL của CQĐP
cấp tỉnh như sau: Văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh là văn bản có chứa QPPL
dùng để điều chỉnh các quan hệ xã hội ở địa phương do HĐND cấp tỉnh, UBND
cấp tỉnh ban hành theo hình thức, trình tự, thủ tục pháp luật quy định và có hiệu
lực trong phạm vi địa phương, được nhà nước bảo đảm thi hành bằng biện pháp
theo quy định pháp luật.
1.1.1.2. Đặc điểm văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương cấp
tỉnh
Từ khái niệm về văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh có thể nhận thấy văn bản
QPPL có những dấu hiệu đặc điểm sau:
Thứ nhất, hoạt động ban hành văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh là hoạt
động mang tính quyền lực nhà nước ở địa phương.
Đặc điểm này xuất phát từ vị trí, vai trị và nhiệm vụ được giao của CQĐP cấp
tỉnh. Theo đó, Điều 113, 114 Hiến pháp năm 2013 và Điều 6, 8 Luật Tổ chức CQĐP
năm 2015 xác định HĐND vừa là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương vừa là
cơ quan đại diện của nhân dân địa phương. HĐND có quyền quyết định các vấn đề

của địa phương do luật định. Và UBND là cơ quan chấp hành của HĐND, cơ quan
hành chính ở địa phương, chịu trách nhiệm trước HĐND và cơ quan hành chính cấp
trên. UBND có trách nhiệm tổ chức việc thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa
phương, tổ chức thực hiện nghị quyết của HĐND.
Trong phạm vi thẩm quyền được giao, CQĐP cấp tỉnh ban hành văn bản QPPL
để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Theo đó, HĐND cấp tỉnh ban hành văn
bản QPPL để quy định chính sách, biện pháp nhằm bảo đảm thi hành Hiến pháp, luật,
văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên; Biện pháp có tính chất
đặc thù phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương... UBND cấp
tỉnh ban hành văn bản QPPL để quy định biện pháp thi hành Hiến pháp, luật, văn bản
của cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp về phát


12

triển kinh tế - xã hội, ngân sách, quốc phòng, an ninh ở địa phương… Tất cả những
cá nhân, tổ chức ở địa phương thuộc đối tượng điều chỉnh của những văn bản trên
đều bắt buộc phải thực hiện. Chính vì vậy, có thể khẳng định hoạt động ban hành văn
bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh là hoạt động gắn liền với nhà nước nhằm thực hiện
quyền lực nhà nước ở địa phương.
Thứ hai, văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh là sự cụ thể hóa các quy định
pháp luật và văn bản QPPL của cơ quan có thẩm quyền ở Trung ương
Đây là đặc điểm phản ánh bản chất của văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh.
Trên thực tế cho thấy, các cơ quan có thẩm quyền ở Trung ương không thể ban hành
một văn bản QPPL phù hợp với tất cả những đặc điểm, điều kiện đặc thù từng địa
phương trong cả nước. Do đó, cần có sự cụ thể hóa văn bản của Trung ương, cấp trên
cho phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương. Mặt khác, do điều kiện tự nhiên,
đất đai, văn hóa... mà mỗi địa phương có sự khác biệt, có những vấn đề chỉ có ở địa
phương này mà khơng có ở địa phương khác. Cho nên văn bản do Trung ương ban
hành khó có thể được phù hợp với tất cả các địa phương trong cả nước. Trong trường

hợp này cũng cần ban hành văn bản QPPL của địa phương trực tiếp điều chỉnh các
vấn đề đó. Ví dụ, tại khoản 7 Điều 1 Nghị định số 149/2016/NĐ-CP ngày 11/11/2016
của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 177/2013/NĐ-CP ngày
14 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số
điều của Luật Giá giao thẩm quyền cho UBND tỉnh quy định giá tối đa đối với dịch
vụ thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.
Trên cơ sở quy định này, mỗi địa phương sẽ ban hành mức giá tối đa phù hợp tình
hình thu nhập của người dân địa phương.
Thứ ba, văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh được ban hành để điều chỉnh các
quan hệ xã hội phát sinh trong phạm vi do mình quản lý
Với vai trị là cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương, CQĐP cấp tỉnh có
nhiệm vụ tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trong mọi lĩnh
vực tại địa phương; quyết định các vấn đề của địa phương theo quy định của pháp
luật. Như vậy, hoạt động ban hành văn bản QPPL quy định cụ thể việc thi hành pháp


13

luật là một trong những công cụ để CQĐP cấp tỉnh thực hiện chức năng quản lý xã
hội. Ngoài ra, nhằm điều chỉnh một số quan hệ xã hội phát sinh mang tính đặc thù tại
địa phương kịp thời thì trong phạm vi thẩm quyền của mình, CQĐP cấp tỉnh có thể
ban hành văn bản QPPL để điều chỉnh những quan hệ xã hội nói trên.
Ví dụ: để quản lý hệ thống các cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên địa bàn
tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh đã ban hành Quyết định số 08/2018/QĐ-UBND
ngày 16 tháng 4 năm 2018 của Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quy định quản lý đầu
tư xây dựng hệ thống cửa hàng kinh doanh xăng dầu, kho xăng dầu trên địa bàn tỉnh
Tây Ninh. Đối với nội dung này, khơng có văn bản nào trực tiếp giao thẩm quyền cho
Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quy định quản lý đầu tư xây dựng hệ thống cửa hàng
kinh doanh xăng dầu. Tuy nhiên, căn cứ vào tình hình thực tế địa phương UBND tỉnh
có thể ban hành văn bản QPPL. Đây là quyết định của UBND tỉnh điều chỉnh hoạt

động quản lý đầu tư xây dựng hệ thống cửa hàng kinh doanh xăng dầu, kho xăng dầu
trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.
Thứ tư, văn bản QPPL của CQĐP cấp tỉnh chỉ có hiệu lực trên phạm vi địa
giới hành chính của địa phương
Đây là đặc điểm thể hiện tính hiệu lực về khơng gian của văn bản QPPL của
CQĐP. Theo đó, văn bản QPPL của HĐND, UBND ở đơn vị hành chính cấp nào thì
có hiệu lực trong phạm vi đơn vị hành chính cấp đó và phải được quy định cụ thể
ngay trong văn bản. Trường hợp có sự thay đổi về địa giới hành chính thì hiệu lực về
của văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương được xác định theo quy
định tại khoản 2 Điều 155 Luật năm 2015.
1.1.2. Thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa
phương cấp tỉnh
Thẩm quyền là quyền chính thức được xem xét, kết luận và định đoạt, quyết
định một vấn đề. Thẩm quyền gắn liền với quyền và nhiệm vụ mà pháp luật pháp luật
quy định cho cơ quan nhà nước, người nắm giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các


×