Các kiểu hệ thống dẫn động trên ô tô(1)

Các kiểu hệ thống dẫn động trên ô tô
(phần 1)
Chủ nhật, 19/02/2017 07:08
•
•

Rất nhiều người khi mua xe gần như hồn tồn khơng quan tâm đến việc chiếc xe của
mình dẫn động bằng cầu nào, cuối cùng chọn chiếc 1 cầu sau đó tiếc nuối vì đã khơng
chọn xe 2 cầu. Có người sở hữu xe 4x4 bán thời gian nhưng lại không biết những chiếc
xe này không nên gài cầu khi chạy đường trường. Hiểu rõ hệ thống dẫn động trên ơ tơ
sẽ giúp ích trong việc chọn xe đúng nhu cầu, và dùng xe đúng cách.

Xe máy có hai bánh, tuy nhiên thông thường bánh trước lăn tự do và chỉ có bánh sau được
động cơ truyền lực để kéo xe di chuyển. Bánh sau lúc này được gọi là bánh dẫn động. Ơ tơ có
tới 4 bánh, hai bánh trước nằm trên trục trước gọi là cầu trước, còn hai bánh sau thuộc cầu
sau. Tuy nhiên, khác với xe máy, ơ tơ có thể có loại dẫn động bằng cầu trước (FWD – Front


Wheel Drive), loại dẫn động bằng cầu sau (RWD – Rear Wheel Drive), hoặc loại dẫn động bằng
cả hai cầu (4WD/4x4/AWD).

Cấu hình động cơ đặt trước nằm ngang, dẫn động cầu trước của mẫu xe Honda Civic. Hầu hết
các mẫu xe dẫn động cầu trước có động cơ nằm ngang.
Tại sao ơ tơ có nhiều loại cấu hình dẫn động? Và loại nào là tối ưu nhất? Trả lời nhanh câu hỏi
này là điều khơng thể, vì khơng có một loại cấu hình dẫn động nào chiếm ưu thế tồn diện ở
mọi khía cạnh, mọi điều kiện sử dụng. Tùy vào dịng xe, các nhà sản xuất ơ tơ có thể lựa chọn
một hoặc nhiều kiểu dẫn động khác nhau để áp dụng cho một loại xe cụ thể nhằm phù hợp với
yêu cầu về tính năng và điều kiện vận hành.
1. Hệ thống dẫn động cầu trước
Hệ thống dẫn động cầu trước hay còn gọi là FWD (Front Wheel Drive) hiện nay là loại cấu hình
dẫn động phổ biến nhất trên thị trường ô tô. Hệ thống này được sử dụng trên hầu hết các dịng

xe đơ thị, xe gia đình, trên các mẫu xe sedan cỡ nhỏ và cỡ trung, công suất động cơ vừa phải,
không yêu cầu nhiều về phẩm chất thể thao, tải trọng không quá lớn… đặc biệt là trong phân
khúc giá trung bình và rẻ.


Trên thị trường Việt Nam thì Kia Picanto, Toyota Yaris, Mazda 2, Mitsubishi Mirage, Mitsubishi
Attrage, Mazda 3, Honda City, Toyota Vios, Nissan Sunny, Kia K3, Honda Civic, Toyota Corrolla,
Ford Fiesta, Ford Focus và rất nhiều mẫu xe khác trong các phân khúc tương tự đều sử dụng
hệ thống dẫn động cầu trước. Các dòng sedan hạng trung như Toyota Camry, Honda Accord,
Hyundai Sonata, Mazda 6… cũng sử dụng cấu hình dẫn động này. Ngoài ra, nhiều mẫu
crossover cỡ trung và cỡ nhỏ như Honda CRV, Mitsubishi Outlander Sport, Hyundai Tucson,
Mazda CX-5 cũng có phiên bản dẫn động bằng cầu trước.


Hệ thống dẫn động cầu trước phổ biến là do hầu hết ơ tơ có động cơ và hộp số đặt trước, việc
dẫn động bằng cầu trước sẽ giúp cho cấu tạo của xe đơn giản hơn, không cần trục truyền động
và các linh kiện khác để dẫn động ra cầu sau, nên chi phí sản xuất thấp và khơng chiếm khơng
gian bố trí trục truyền động bên dưới gầm, nên không ảnh hưởng đến không gian nội thất và
thiết kế của sàn xe, thay vào đó, tất cả được bố trí thành cụm phía trước, gần động cơ. Đặc
biệt, do động cơ và hộp số đặt trước, phân bố trọng lượng nghiêng về phía trước nhiều hơn, vì
vậy việc dùng cầu trước làm cầu dẫn động sẽ giúp bánh dẫn động bám đường tốt hơn trong
phần lớn thời gian vận hành.


Nguyên cụm khối động cơ đặt ngang, hộp số, ly hợp, trục truyền động được bố trí phía trước
của dịng xe Honda Civic (phiên bản hộp số CVT).
Nhiều ưu điểm như vậy tại sao các nhà sản xuất ô tô không áp dụng hệ thống dẫn động cầu
trước cho mọi chiếc xe? Như đã nói, khơng một loại cấu hình dẫn động nào chiếm ưu thế tồn
diện ở mọi khía cạnh. Hệ thống dẫn động cầu trước tận dụng tốt khối lượng động cơ để tăng
độ bám đường cho bánh dẫn động phía trước, nhưng cũng làm nặng đầu xe, khiến xe dễ bị

hiện tượng “quăng đầu” ra ngoài đường cong khi vào cua với tốc độ cao (thiếu lái). Bên cạnh
đó, trong trường hợp cần tăng tốc nhanh, trọng lượng dồn ra phía sau sẽ dễ khiến bánh trước
mất độ bám và không tận dụng được trọng lượng bám trên bánh sau. Ngoài ra, động cơ đặt
ngang, ly hợp, hộp số, trục truyền động đều bố trí ở phía trước khiến không gian khoang động
cơ và gầm trước của xe trở nên chật chội, không thể trang bị các loại động cơ dung tích lớn. Đó
là lý do mà người ta vẫn phải đưa ra các phương án dẫn động khác.



2. Hệ thống dẫn động cầu sau
Phần lớn các nhược điểm của hệ thống dẫn động cầu trước (FWD) đều được giải quyết bằng
phương án dẫn động cầu sau (RWD). Trong phương thức dẫn động này, người ta có thể chọn
phương án động cơ đặt sau, dẫn động cầu sau (áp dụng nhiều cho xe thể thao và siêu xe). Tuy
nhiên, xét tới tính phổ biến, chúng tơi chỉ nói đến hình thức bố trí động cơ đặt trước, dẫn động
cầu sau.

Hệ thống dẫn động cầu sau trên dòng xe 6 Series của BMW.
Động cơ trên những chiếc xe sử dụng cấu hình dẫn động này thường được bố trí theo chiều
dọc, tiếp đến ly hợp và hộp số được đặt ngay phía sau động cơ, điều này giúp khoang động cơ
có khơng gian đủ rộng để sử dụng các loại động cơ dung tích lớn, kiểu V8, V10…
Hệ thống dạng này địi hỏi các hãng ơ tơ phải sản xuất thêm các trục truyền động để dẫn ra
phía sau. Các trục truyền này sẽ chiếm một khoảng không gian bên dưới sàn xe, khiến khoang
nội thất trong xe sẽ có một dầm chạy dọc ở chính giữa. Bù lại, phân bố trọng lượng xe trên hai
cầu sẽ đều hơn, giúp xe có tính năng điều khiển và vận hành tốt, ổn định hơn.


Hệ thống dẫn động cầu sau của mẫu xe thể thao Toyota 86/Subaru BRZ.
Tuy nhiên, điểm mạnh quan trọng nhất của hệ thống dẫn động cầu sau là khả năng tận dụng
triệt để trọng lượng bám của xe khi tăng tốc nhanh, bởi trong trường hợp này thì qn tính sẽ
khiến trọng lượng của xe dồn nhiều ra phía sau. Chính vì ưu điểm này nên hầu hết các mẫu xe

thể thao đòi hỏi khả năng tăng tốc nhanh và u cầu cao về tính năng vận hành, đều có cấu
hình dẫn động cầu sau. BMW Z4, Mercedes-Benz SLK/SLC, Toyota 86/Subaru BRZ, Hyundai
Genesis, Nissan 370Z, Ford Mustang…. đều là những mẫu xe chủ yếu sử dụng hệ thống dẫn
động cầu sau.


Mercedes-Benz SLK nay là SLC cũng là một dòng xe dẫn động cầu sau.
Các dịng xe sedan thể thao tính năng cao, sedan hạng sang của Đức như Mercedes-Benz CClass, E-Class, BMW 3 Series, 5 Series, 6 Series… có thể có phiên bản dẫn động một cầu và
dẫn động 4 bánh AWD. Tuy nhiên, nếu là phiên bản dẫn động 1 cầu, thì cầu dẫn động của các
dịng xe này hầu hết là cầu sau. Tất cả các mẫu Mercedes-Benz E200, E300 AMG, C200,
C250, C300 đang bán tại Việt Nam đều là những chiếc dẫn động cầu sau.


Ford Mustang với động cơ đặt trước, dẫn động cầu sau.
Bên cạnh tính năng thể thao, hệ thống dẫn động cầu sau cịn có độ bền và độ tin cậy cao hơn,
dễ bảo dưỡng, sửa chữa, nên ngoài xe thể thao và xe sang, hệ thống dẫn động này còn được
sử dụng nhiều trên những chiếc crossover/SUV 7 chỗ, các dịng MPV, minivan, pickup, vốn có
tải trọng lớn, khối lượng lớn và phân bố nhiều về phía sau, bất chấp động cơ đặt trước. Toyota
Innova tại Việt Nam là một ví dụ, mẫu xe này hồn tồn khơng có u cầu nhiều về tính năng
thể thao, khơng địi hỏi phải tăng tốc nhanh, dung tích chỉ 2.0L và cơng suất không lớn, tuy
nhiên đây là một chiếc xe dẫn động cầu sau.


Toyota 86.
Mitsubishi Pajero Sport, Toyota Fortuner, Ford Everest có cả phiên bản 1 cầu và 2 cầu, nhưng
ở phiên bản 1 cầu thì cả ba mẫu xe này đều dẫn động bằng cầu sau. Tương tự như vậy đối với
Mitsubishi Triton, Toyota Hilux và Ford Ranger, phiên bản 1 cầu của ba dòng bán tải này cũng
đều là những chiếc dẫn động cầu sau.
So với hệ thống dẫn động cầu trước, nhược điểm của hệ thống dẫn động cầu sau là chi phí
cao, khối lượng lớn, gây tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn, chiếm không gian khoang hành khách…

Đặc biệt, tương tự như hệ thống dẫn động cầu trước, hệ thống này cũng khơng thể tận dụng
tồn bộ khối lượng xe để biến thành trọng lượng bám. Trong trường hợp cầu chủ động phía
sau mất độ bám với mặt đường, xe có thể mất lái hoặc khó thốt khỏi một tình huống sa lầy.
Đây là lý do chính khiến các nhà sản xuất ơ tơ phải có thêm phương án dẫn động bằng cả bốn
bánh.



>> Các kiểu hệ thống dẫn động trên ô tô (phần 2)