Tài liệu Quản lý các mạng Windows dùng script - Phần 2: Hoàn chỉnh script doc

Quản lý các mạng Windows dùng script - Phần 2: Hoàn chỉnh script


Ở phần trước chúng ta đã biết đến một số khái niệm cơ bản về kỹ thuật
scripting như đối tượng (object), phương thức (method), thuộc tính
(property) và viết ra một scritp đơn giản thay đổi địa chỉ IP gán cho bộ điều
hợp mạng. Sau đó, chúng ta đã sử dụng bốn script đầu tiên, được gọi là
ChangeIPAddress.vbs:
strComputer = "."
arrIPAddress = Array("172.16.11.99")
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" &
strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters =
objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic =
objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress,
arrSubnetMask)
Next
Khi chạy script này trên server Windows, nó thay đổi thành công địa chỉ IP
của máy từ .45 sang .99. (Kiểm tra bằng lệnh ipconfig trước và sau khi chạy
script). Kết quả hoàn toàn tốt.

Nhưng script chúng ta đã xây dựng mới từng lại ở mức khá đơn giản. Còn
thiếu nhiều yếu tố quan trọng khác như các định nghĩa biến, điều khiển lỗi,
dùng dữ liệu đầu vào và xác nhận dữ liệu đầu ra cần phải bổ sung vào để có
được một script tương đối hoàn chỉnh. Chúng ta sẽ thực hiện điều đó trong
phần hai này.

Các định nghĩa biến

Việc đầu tiên chúng ta cần làm để sắp xếp gọn gàng script là định nghĩa các
biến sẽ dùng. VBScript cho phép định nghĩa ngầm các biến đơn giản bằng
cách dùng nó trong một câu lệnh, nhưng sẽ tốt hơn nếu bạn khai báo tường
minh chúng ngay khi bắt đầu script. Khai báo một biến sẽ nói cho VBScript
biết về sự tồn tại của nó để cấp phát bộ nhớ lưu trữ. Vì sao khai báo biến
tường minh lại hay hơn? Ví dụ như trong một script dài, bạn thường phạm
phải một hay một số lỗi gõ phím nhầm. Và khi gõ nhầm tên của một biến,
script của bạn sẽ không chạy được. Nếu khai báo biến tường mình ở đầu
script thì bất kỳ biến nào được khai báo ngầm về sau trong script (có thể là
nguyên nhân gây ra lỗi gõ nhầm) sẽ tạo ra một lỗi runtime. Các thông báo lỗi
có thể sẽ giúp bạn xác định được vị trí nhầm lẫn và gỡ lỗi cho script của bạn.

Để VBScript biết bạn khai báo tường minh tất cả các biến trong script, thêm
lệnh sau vào đầu script:
Option Explicit
Nếu thêm lệnh này vào đầu script ChangeIPAddress.vbs và chạy nó từ
Command Prompt, kết quả là:
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All
rights reserved.
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop\ChangeIPAddress.vbs(2, 1) Microsoft
VBScript runtime error: Variable is undefined:
'strComputer'
Điều mà VBScript (hay cơ chế script đã đăng ký của Windows Script Host
để chạy các script VBScript) muốn nói ở đây là có một lỗi trong dòng 2 của

script:
strComputer = "."
Vì sao lại xuất hiện lỗi này? Đó là do chúng ta đang gán giá trị cho một biến
xâu (strComputer) chưa được khai báo. Vì thế, bây giờ chúng ta cần thêm
các khai báo cho biến dùng trong script:
Option Explicit
Dim objWMIService
Dim objNetAdapter
Dim strComputer
Dim arrIPAddress
Dim arrSubnetMask
Dim colNetAdapters
Dim errEnableStatic
strComputer = "."
arrIPAddress = Array("172.16.11.93")
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" &
strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters =
objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration where
IPEnabled=TRUE")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic =
objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress,
arrSubnetMask)
Next
Chú ý là khi dùng Option Explicit (tuỳ chọn khai báo tường minh), bạn phải
khai báo tất cả biến trong script của mình, gồm cả đối tượng, xâu, mảng, tập
hợp, biến cho đoạn mã lỗi… Nghe có vẻ rất rắc rối phức tạp nhưng thực tế

chỉ cần chạy một số trang dài, ngay cả khi chạy chương trình gỡ lỗi rungning
time, bạn sẽ biết nó hữu ích như thế nào. Cũng chú ý là không cần khai báo
biến theo trình tự, chỉ cần nhớ khai báo cho từng biến trước khi dùng là
được. Thông thường người ta đặt tất cả khai báo biến vào một phần riêng
trên đầu script như chúng ta đã làm ở trên.

Điều khiển lỗi

Bây giờ, chúng ta đã loại bỏ được các lỗi gõ nhầm khi chạy script đã được
soát lại, script hoạt động. Nhưng nếu nó không hoạt động thì sao? Ví dụ,
chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta thay đổi script đi một chút để chạy trên một
máy từ xa thay vì máy cục bộ mà trong đó máy từ xa không nằm trên mạng?
Một lần nữa lỗi thời gian chạy (tức lỗi xảy ra khi script đang được thực thi,
ngược lại với lỗi cú pháp mà VBScript có thể nhận ra khi biên dịch script
trước khi chạy nó) sẽ xuất hiện và script sẽ bị ngừng lại, hiển thị một thông
báo lỗi tương tự như thông báo chúng ta đã thấy ở trên. Chuyện gì sẽ xảy ra
nếu chúng ta viết ra một script để thực hiện một số thao tác? Trong trường
hợp này tất nhiên chúng ta không muốn có một lỗi thời gian chạy khiến
script phải dừng lại giữa chừng mà ít nhất script cũng phải thực hiện tất cả
các thao tác khác đã được xây dựng. Một ví dụ điển hình là script giám sát
các thiết lập trên một số máy tính mà không thay đổi các thiết lập đó. Trong
trường hợp này bạn sẽ cần xây dựng script chạy liên tục cho dù một hay một
số máy bị hư hỏng không chạy được.

Cách đơn giản nhất để kiểm soát các lỗi thời gian chạy là lờ chúng đi khi
chúng xuất hiện. Bạn có thể nói với VBScript thực hiện điều này bằng cách
thêm lệnh sau vào gần nơi bắt đầu của script, chẳng hạn như ngay sau
Option Explicit:
On Error Resume Next
Tất nhiên, bạn còn muốn thực hiện thêm nhiều thứ khác trong kiểm soát lỗi.

Ví dụ như kiểm tra sự tồn tại của một điều kiện lỗi thời gian chạy ở một số
điểm nào đấy trong script (như ngay sau khi kết nối tới dịch vụ WMI trên
một máy từ xa) để xác định xem liệu một hoạt động nào đó script được quy
định để thực hiện có thành công hay không. Sau đó, dựa trên kết quả kiểm
tra điều kiện lỗi, bạn có thể quyết định script các hoạt động tiếp theo của
script. Ví dụ, nếu một lỗi xuất hiện, bạn có thể nhận được thông báo nói
rằng: “Computer X not found” (không tìm thấy máy tính X) và sau đó script
tiếp tục chạy. Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về kiểm soát lỗi trong một số bài
khác, còn bây giờ bạn chỉ cần thêm lệnh trên vào để bỏ qua bất kỳ lỗi thời
gian chạy nào xuất hiện.

Dữ liệu đầu vào của người dùng

Sẽ phải làm gì nếu chúng ta muốn mô tả địa chỉ IP mới cho máy khi chạy
script thay vì viết mã cho nó vào script dưới dạng 172.16.11.99? Trong
trường hợp này chúng ta cần chỉnh sửa script để cho phép cung cấp dữ liệu
vào của người dùng khi chạy nó. Thực hiện bằng cách thêm vào các tham số
khi chạy script từ dòng lệnh. Ví dụ gõ ChangeIPAddress.vbs
172.16.11.188 sẽ thay đổi địa chỉ IP của bộ điều hợp mạng thành
172.16.11.188… Chúng ta có thể thực hiện như sau:
Option Explicit
On Error Resume Next
Dim objWMIService
Dim objNetAdapter
Dim strComputer
Dim strAddress
Dim arrIPAddress
Dim arrSubnetMask
Dim colNetAdapters
Dim errEnableStatic

If WScript.Arguments.Count = 0 Then
Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs
new_IP_address"
WScript.Quit
End If
strComputer = "."
strAddress = Wscript.Arguments.Item(0)
arrIPAddress = Array(strAddress)
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" &
strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters =
objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration where
IPEnabled=TRUE")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic =
objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress,
arrSubnetMask)
Next
Chúng ta hãy phân tích từng phần một. Đầu tiên là khai báo một biến mới:
Dim strAddress
Đây là một biến xâu (string) sẽ chứa tham số (địa chỉ IP) chúng ta mô tả khi
chạy script. Tiếp theo là thêm các dòng bên dưới vào sau phần khai báo:
If WScript.Arguments.Count = 0 Then
Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs
new_IP_address"
WScript.Quit
End If
Các dòng này thực hiện điều gì? Thuộc tính Arguments của đối tượng

WScript trả về tập hợp các tham số được mô tả khi chạy script. Phương thức
Count trả ra số lượng tham số chúng ta nhập vào và mục đích của phần đoạn
mã này là kiểm tra xem liệu chúng ta có quên nhập bất kỳ tham số (số tham
số bằng 0) nào không. Nếu có, nó sẽ báo hiệu (hoặc hiển thị) một thông báo
nói cho bạn biết cách sử dụng script phù hợp như thế nào và chương trình
chạy của script bị ngừng lại hoàn toàn.

Cuối cùng, dòng cũ:
arrIPAddress = Array("172.16.11.93")
nơi chúng ta viết mã cho địa chỉ IP mới theo kiểu gán mảng bây giờ đã được
thay thế bằng hai dòng bên dưới:
strAddress = Wscript.Arguments.Item(0)
arrIPAddress = Array(strAddress)
Dòng đầu tiên lấy ra phần tử đầu tiên (phần tử 0) của tập hợp
WScript.Arguments và gán nó trở thành biến xâu strAddress. Dòng thứ hai
sau đó lấy biến xâu strAddress này và gán nó trở thành phần tử đầu tiên của
mảng arrIPAddress.

Hãy xem chuyện gì xảy ra khi chạy script mới này, đầu tiên không mô tả
tham số, sau đó là chạy với một tham số:
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ipconfig
Windows IP Configuration
Ethernet adapter Local Area Connection:
Connection-specific DNS Suffix . :
IP Address. . . . . . . . . . . . : 172.16.11.31
Subnet Mask . . . . . . . . . . . :
255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-

1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All
rights reserved.
Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.188
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All
rights reserved.
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ipconfig
Windows IP Configuration
Ethernet adapter Local Area Connection:
Connection-specific DNS Suffix . :
IP Address. . . . . . . . . . . . :
172.16.11.188
Subnet Mask . . . . . . . . . . . :
255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1
Chương trình chạy khá tuyệt!

Kiểm chứng đầu ra

Nếu bạn thấy chán khi phải gõ mãi lệnh ipconfig sau khi chạy script để kiểm
tra kết quả, còn một cách khác giúp bạn: sử dụng các dòng như bên dưới:
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic =
objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress,
arrSubnetMask)

Next
Mục đích của đoạn mã này là thay đổi địa chỉ IP được gán cho bộ điều hợp
mạng, dùng phương thức objNetAdapter.EnableStatic. Nhưng bạn nên chú ý
là cần phải có một biến err- (ở đây là errEnableStatic) dùng làm nơi lưu trữ
đoạn mã lỗi trả về khi chạy phương thức. Danh sách mã lỗi có thể được trả
về từ phương thức EnableStatic của lớp
Win32_NetworkAdapterConfiguration bạn có thể tham khảo trên MSDN.
Và từ danh sách này chúng ta có thể thấy kết quả trả về bằng 0 nghĩa là thao
tác script thực hiện đã thành công (ví dụ như địa chỉ IP của bộ điều hợp đã
được thay đổi thành công). Cách đơn giản nhất để kiểm tra là thêm dòng bên
dưới vào cuối script:
Wscript.Echo errEnableStatic
Chạy script lại một lần nữa:
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.237
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All
rights reserved.
0
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ipconfig
Windows IP Configuration
Ethernet adapter Local Area Connection:
Connection-specific DNS Suffix . :
IP Address. . . . . . . . . . . . :
172.16.11.237
Subnet Mask . . . . . . . . . . . :
255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1
Chắc chắn như vậy là đủ. Kết quả trả về bằng 0 cho thấy địa chỉ IP đã được

thay đổi thành công. Một phương thức hay hơn sẽ hiển thị một thông báo
bằng cách thay lệnh báo hiệu lại bằng lệnh sau:
If errEnableStatic=0 Then
Wscript.Echo "Adapter's IP address has been
successfully changed to " & strAddress
Else
Wscript.Echo "Changing the adapter's address
was not successful. Error code " & errEnableStatic
End If
Thêm các lệnh sau vào cuối script và chạy lại hai lần, một với địa chỉ IP
chính xác và một với địa chỉ IP tuỳ ý:
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.173
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All
rights reserved.
Adapter's IP address has been successfully changed
to 172.16.11.173
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.1492567
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All
rights reserved.
Changing the adapter's address was not successful.
Error code 70
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-
1\Desktop>
Kết luận

Việc cuối cùng chúng ta cần làm là thêm một vài chú thích vào script để

diễn giải cho script. Đây luôn là một ý kiến hay vì có thể một năm sau đọc
lại và muốn thay đổi một điểm gì đó trong script, bạn sẽ dễ dàng tìm ra cái
mình cần. Đây là script hoàn chỉnh cuối cùng của chúng ta để thay đổi địa
chỉ IP bộ điều hợp mạng:
=========================
' NAME: ChangeIPAddress.vbs
'
'AUTHOR: Mitch Tulloch
'DATE: October 2006
'
ARGUMENTS:
'1. new_IP_address
'=========================-
Option Explicit
On Error Resume Next
Dim objWMIService
Dim objNetAdapter
Dim strComputer ' Can specify IP address or
hostname or FQDN
Dim strAddress 'Contains the new IP address
Dim arrIPAddress
Dim arrSubnetMask
Dim colNetAdapters
Dim errEnableStatic
'Check for missing arguments
If WScript.Arguments.Count = 0 Then
Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs
new_IP_address"
WScript.Quit
End If

strComputer = "."
strAddress = Wscript.Arguments.Item(0)
arrIPAddress = Array(strAddress)
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" &
strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters =
objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration where
IPEnabled=TRUE")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic =
objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress,
arrSubnetMask)
Next
'Display result or error code
If errEnableStatic=0 Then
Wscript.Echo "Adapter's IP address has been
successfully changed to " & strAddress
Else
Wscript.Echo "Changing the adapter's address
was not successful. Error code " & errEnableStatic
End If