Tài liệu Cảnh báo dị ứng thuốc pptx

Cảnh báo dị ứng thuốc


Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng dị ứng thuốc, nhưng điều rõ
ràng là các hóa chất sử dụng trong dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm ngày
càng nhiều. Thuốc sẵn nhưng người dân lại không được trang bị kiến thức về
y dược một cách cặn kẽ, người bệnh tự động dùng thuốc đã làm tăng tình
trạng cảm ứng, tạo tiền đề cho dị ứng thuốc.
Danh mục các thuốc có tiềm năng gây dị ứng ngày càng mở rộng. Thông
thường nhất là: thuốc kháng sinh (pennicilin, streptomycin, chlorocid, sulfamid),
thuốc hạ nhiệt, giảm đau (aspirin, pyramidon, paracetamol, butadion), thuốc an
thần, gây ngủ, gây tê (luminal, gardenal, novocain), thuốc chữa phong, lao, sốt rét
(rimifon, nivakin), dẫn xuất iod brôm
Ngay cả nhiều loại thuốc bổ, vitamin, kể cả thuốc bổ Đông y với người có
cơ địa dị ứng cũng có thể gây tai biến dị ứng, nhiễm độc


Một trường hợp dị ứng thuốc.

Tiêm, uống, bôi, xông, nhỏ ở dạng nào, thuốc cũng có thể gây dị ứng,
nhưng nhanh nhất và nguy hiểm nhất vẫn là đường tiêm tĩnh mạch. Triệu trứng dị
ứng rất đa dạng, sớm hoặc muộn, cục bộ hoặc toàn thân, mức độ và tiên lượng
khác nhau.

Nếu do thuốc bôi ngoài da thì gọi là viêm da dị ứng. Tại chỗ nổi ban đỏ
mụn nước, ngứa, bệnh nhân gãi nhiều, bị trợt da dễ thành nhiễm khuẩn thứ phát
hoặc nổi ban dị ứng rải rác nhiều nơi trên cơ thể. Nếu nhỏ, uống, xông hoặc tiêm
thuốc, triệu trứng thường nặng và toàn thân biểu hiện rõ. Thường chia thành hai
loại là phản ứng sớm (tức thì) và phản ứng muộn (trì hoãn).

Phản ứng sớm xảy ra chỉ vài phút hoặc vài giờ sau khi thuốc vào cơ thể.

Biểu hiện thành một hội chứng choáng gọi là choáng phản vệ (sốc anaphilacxi).
Bệnh nhân vật vã, khó thở, tím tái, toát mồ hôi lạnh, mạch nhanh nhỏ, huyết áp hạ
dần. Nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ dẫn tới tử vong trong bệnh cảnh trụy tim
mạch.

Tai biến này thường gặp ở người có cơ địa dị ứng rõ (hen, mày đay,
eczema, thể tạng) khi tiêm pennicilin, sirepa, vitamin B1, novocain, nhất là tiêm
tĩnh mạch. Vì vậy đối với người đã có sẵn bệnh dị ứng, việc dùng thuốc bất cứ ở
dạng nào cũng cần rất thận trọng.

Phản ứng muộn xảy ra sau vài ngày hoặc lâu hơn. Biểu hiện ngoài da khá
rõ, nhưng rất đa dạng, cần có thầy thuốc chuyên khoa mới chẩn đoán được sớm và
chính xác (nhiều khi bệnh nhân cho là rôm, hoặc do nhiệt). Có khi nổi thành ban
đỏ lấm tấm giống như sởi, rải rác khắp người, ngứa sau đó róc vảy da nhẹ. Hoặc
thành sẩn nề ngứa kiểu mày đay. Hoặc thành ban đỏ phỏng nước sau đó nhiễm
sắc. Nặng nhất trong loại này là hội chứng Lyell, gây đỏ da, róc da, phỏng nước,
sau đó loét trợt rộng, rải rác nhiều nổi trên cơ thể, kể cả niêm mạc miệng họng,
hậu môn. Thường kèm theo sốt cao, mê sảng, tổn thương hầu hết các nội tạng và
ngũ quan (viêm gan, thận, phổi, cơ tim, mạch máu, tai mũi họng, mắt ) và thường
có tỷ lệ tử vong cao. Nếu có qua khỏi cũng phải qua một quá trình điều trị, săn sóc
hộ lý lâu dài, vất vả.

Như vậy dị ứng thuốc là một tai biến, nhiều khi rất nguy hiểm, gây tổn
thương ở hầu hết các cơ quan, từ ngoài da đến nội tạng. Cấp cứu và điều trị nhiều
khi rất phức tạp, kéo dài, tỷ lệ tử vong không phải ít nhất là đối với các phản ứng
tức thì mà bệnh nhân ở xa cơ sở y tế. Dự phòng dị ứng thuốc không phải dễ, nhiều
khi ngay cả bản thân thầy thuốc cũng không thể lường trước được phản ứng của
từng bệnh nhân đối với một loại thuốc nào đó.