Bài giảng môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 2: Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc

28-Mar-20

NỘI DUNG CHƯƠNG
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ
DÂN TỘC
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CM
GIẢI PHÓNG DÂN TỘC

CHƯƠNG II: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ CÁCH MẠNG
GIẢI PHÓNG DÂN TỘC

KẾT LUẬN

1

2

1. Vấn đề dân tộc thuộc địa

a. Thực chất của vấn đề DT thuộc địa

I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC

- Đấu tranh chống CNTD, GPDT giành độc
lập DT, thực hiện quyền DT tự quyết, thành
lập nhà nước độc lập
- Lựa chọn con đường phát triển của DT:
trong bối cảnh thời đại mới là CNXH
4

3

1. Vấn đề dân tộc thuộc địa

1. Vấn đề dân tộc thuộc địa
b. ĐLDT nội dung cốt lõi của vấn đề DTTĐ
- Cách tiếp cận từ quyền con người:
Từ quyền con người được nêu trong Tuyên ngôn độc lập của
Mỹ và Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp,
HCM -đã
khái qt
thành
dânMỹ
tộc:(1776):
Tun
ngơn
độc quyền
lập của
“Tất
cảngười
các dân
tộcra
trên
thế
giớibình
đều sinh
ra bình
“Tất cả
mọi

sinh
có
quyền
- Tun ngơn nhân quyền và dânđẳng.
quyềnTạo hóa
đẳng,
dân tộcquyền
nào
cũng
có quyền
sống,
quyền
sung
sướng
cho
họ những
khơng
ai có
thể
xâm
phạm
được,
của cách
mạng
Pháp
(1791):
trong
những
quyền
đượcvềsống,

do
và quyền
do”.
“Người
ta tự
sinh
ra tựấy
docó
vàquyền
bình đẳng
quyềnquyền
lợi và tự
phải
và
quyền
phúc”.
ln
đượcmưu
tự docầu
và hạnh
bình đẳng
về quyền lợi”
5

b. Nội dung của ĐLDT
+ Độc lập, tự do là khát vọng lớn nhất của các DTTĐ.
+ Độc lập DT phải là một nền độc lập thực sự, hồn tồn gắn
với hịa bình, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ.
+ Độc lập DT phải mang lại cơm no, áo ấm cho người dân
+ Độc lập, tự do là mục tiêu chiến đấu, là nguồn sức mạnh

làm nên chiến thắng của DT VN trong thế kỷ XX, là khát
vọng trong suốt cuộc đời hoạt động CM của HCM

KHƠNG CÓ GÌ Q HƠN ĐỢC LẬP TỰ DO
6

1


28-Mar-20

2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc
và vấn đề giai cấp

1. Vấn đề dân tộc thuộc địa
c. Chủ nghĩa yêu nước chân chính – một động lực lớn
của đất nước

a. Vấn đề DT và vấn đề GC có quan hệ chặt chẽ với nhau

- HCM thấy rõ sức mạnh của CNYN ở các DT
thuộc địa

- HCM luôn đứng trên quan điểm GC để nhận thức và
giải quyết vấn đề DT

- CNYN chân chính là một bộ phận của tinh
thần QT
- HCM

đề nghị những người CS phải nắm bắt
và phát huy được sức mạnh của CNYN

- Nội dung sự kết hợp vấn đề DT và vấn đề GC
7

8

2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân
tộc và vấn đề giai cấp

2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân
tộc và vấn đề giai cấp

b. GPDT là vấn đề trên hết, trước hết, ĐLDT gắn liền
với CNXH

c. Giải phóng DT tạo tiền đề giải phóng GC

- HCM ln gắn DT với GC, DT với quốc tế, ĐLDT và
CNXH

- HCM giải quyết vấn đề DT theo quan điểm GC, đồng
thời đặt vấn đề GC trong vấn đề DT

- TTHCM phản ánh:
+ Quy luật khách quan của sự nghiệp GPDT trong thời
đại ĐQCN

+ Phản ánh mối quan hệ khăng khít giữa GPDT với

GPGC và giải phóng con người

- GPDT là điều kiện để GPGC. Lợi ích của GC phải phục
tùng lợi ích của DT

9

10

II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁCH MẠNG
GIẢI PHÓNG DÂN TỘC

2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân
tộc và vấn đề giai cấp
1

d. Đấu tranh cho ĐL của DT mình, đồng thời tơn
trọng ĐL của DT khác

Tính chất, nhiệm vụ và mục tiêu của CMGPDT
CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường CMVS

2

- HCM không chỉ đấu tranh cho ĐL của DT VN mà còn
đấu tranh cho ĐL của các DT bị áp bức
- HCM ủng hộ các cuộc đấu tranh GPDT trên thế giới với
phương châm “giúp bạn là tự giúp mình”.
5
- HCM chủ trương phải bằng thắng lợi của CM mỗi nước

mà đóng góp vào thắng lợi chung của CM thế giới
11

6

3

CMGPDT trong thời đại mới phải do ĐCS lãnh đạo

4

Lực lượng của CMGPDT tộc bao gồm toàn dân tộc
CMGPDT cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả
năng giành thắng lợi trước CMVS ở chính quốc

CMGPDT phải được tiến hành bằng con đường CM bạo lực
12

2


28-Mar-20

2. Cách mạng GPDT muốn thắng lợi
phải đi theo con đường CMVS

1. Tính chất, nhiệm vụ và mục tiêu
của CM GPDT
- Mâu thuẫn trong XH phương Đông: DTTĐ >< CNĐQ

Bài học từ sự thất bại của con
đường cứu nước trước HCM
Cách mạng DCTS là khơng triệt
để

- Tính chất: đấu tranh GPDT
- Đối tượng: CNTD và và tay sai

Thắng lợi của CM T10 và sự
ra đời của QTCS

- Nhiệm vụ hàng đầu: chống ĐQ, giành ĐLDT

Con đường CM vô sản

- Mục tiêu cấp thiết: là quyền lợi chung của DT
13

3. CMPGDT trong thời đại mới phải do ĐCS lãnh đạo
- CM cần phải có Đảng lãnh đạo để định ra đường
lối, tập hợp lực lượng, tổ chức đấu tranh giành
chính quyền
- Đảng lấy chủ nghĩa M– LN làm cốt và phải được
tổ chức chặt chẽ, kỷ luật nghiêm minh và mật thiết
liên lạc với quần chúng

14

4. Lực lượng của CMGPDT bao gồm tồn DT
- HCM đánh giá cao vai trị của QC trong đấu tranh CM

Người đánh giá cao vai trò của
QC trong khởi nghĩa vũ trang

QC lao động là
người bị áp bức
nên có khả năng
tham gia CM

- ĐCSVN là đảng của GCCN, ND lao động và
toàn DT, là nhân tố hàng đầu đảm bảo cho thắng
lợi của CM

Phê phán việc lấy ám sát cá
nhân, bạo động non làm
phương thức hành động CM

Sức mạnh, năng lực
của QC là nhân tố
then chốt đảm bảo
thắng lợi của CM

15

4. Lực lượng của CMGPDT bao gồm toàn DT

- Lực

4. Lực lượng của CMGPDT bao
gồm toàn DT

Đại bộ phận GCCN, GCND, TTS, TS, TT, trung
nông... đi vào phe GC vô sản

lượng của
CMGPDT
tộc bao

Phú nông, trung, tiểu địa chủ, tư bản An Nam
chưa rõ mặt phản CM thì phải lợi dụng, ít lâu mới
làm cho họ đứng trung lập

gồm toàn
DT

16

Bộ phận nào đã ra mặt phản cách mạng thì phải
đánh đổ
17

“Bất kỳ đàn ơng, đàn bà, bất kỳ người già,
người trẻ, không chia đảng phái tôn giáo,
dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải
đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ
quốc. Ai có súng dùng súng, ai có gươm
dùng gươm, khơng có súng, gươm thì
dùng quốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải
ra sức chống thực dân Pháp cứu nước”
18

3


28-Mar-20

4. Lực lượng của CMGPDT
bao gồm toàn DT

5. CMGPDT cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và
có khả năng giành thắng lợi trước CMVS ở chính quốc

- Trong lực lượng tồn dân tộc:

- Quan điểm của QTCS

Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò động lực cách
mạng của giai cấp công nhân và nông dân

Chưa quan tâm đúng mức đến CM thuộc địa

Các giai cấp tầng lớp khác “chỉ là bầu bạn cách
mệnh của công nông thôi”

Xem thắng lợi của CM thuộc địa phụ thuộc vào
thắng lợi của CMVS ở chính quốc
19

- Quan điểm của Hồ Chí Minh
Nội dung

quan
điểm

6. CMGPDT phải được tiến hành
bằng con đường CM bạo lực

-CMGPDT cần được tiến hành chủ động, sáng tạo
-CMGPDT và CMVS có mối quan hệ bình đẳng
khơng phải là quan hệ chính phụ, có quan hệ chặt
chẽ, tác động qua lại lẫn nhau
- CMGPDT có khả năng giành thắng lợi trước
CMVS ở chính quốc

Cơ sở
đưa ra
quan
điểm

- Khi CNTB chuyển sang giai đoạn ĐQCN thì một
trong những nguồn trong của nó là các TĐ
- CMTĐ có tầm quan trọng đặc biệt, nhân dân các
DTTĐ có khả năng cách mạng to lớn

Giá trị

Giá trị lý luận
Giá trị thực tiễn

20

- Tính tất yếu của BLCM
Kẻ thù sử dụng BL phản CM để xâm lược đất
nước ta nên con đường để giành và giữ độc lập
DT chỉ có thể là CMBL
BLCM là BL của quần chúng bao gồm: lực
lượng chính trị quần chúng và lực lượng vũ trang
nhân dân, tùy từng điều kiện mà sử dụng hình
thức đấu tranh phù hợp
21

6. CMGPDT phải được tiến hành
bằng con đường CM bạo lực

22

6. CMGPDT phải được tiến hành
bằng con đường CM bạo lực

- BLCM gắn bó hữu cơ với nhân đạo hịa bình

- Hình thái của bạo lực cách mạng

HCM luôn tranh thủ khả năng giải quyết xung đột bằng
đàm phán, hịa bình

Khởi nghĩa tồn dân và chiến tranh nhân dân là nét đặc
sắc trong tư tưởng HCM

Chiến tranh chỉ là giải pháp bắt buộc cuối cùng

Kết hợp các hình thái của bạo lực cách mạng: quân sự,
ngoại giao, kinh tế, văn hóa, tư tưởng

Kết hợp giành thắng lợi quân sự với giải pháp ngoại giao
để kết thúc chiến tranh

Tự lực cánh sinh, độc lập tự chủ, tranh thủ sự giúp đỡ của
bạn bè quốc tế
23

24

4


28-Mar-20

KẾT LUẬN
TTHCM về vấn đề DT và CMGPDT có những luận điểm
sáng tạo, đặc sắc, có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn:
1. Làm phong phú học thuyết Mác-Lênin về CMTĐ

HẾT CHƯƠNG II

- Về lý luận cách mạng giải phóng dân tộc
- Về phương pháp tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc

2. Soi đường thắng lợi cho CMGPDT ở Việt Nam
- Thắng lợi của cách mạng tháng Tháng Tám năm 1945
- Thắng lợi của 30 năm chiến tranh cách mạng (1945-1975)

- Trong công cuộc đổi mới hiện nay
25

26

5