Tài liệu Đặc điểm của các vi sinh vật docx

Đặc điểm của các
vi sinh vật


• Kích thước bé nhỏ:
Các vi sinh vật có kích thước rất bé, đo
bằng đơn vị micromet (1µm = 10-6m)
như các vi nấm, vi khuẩn hoặc nanomet
(1nm = 10-9nm) như các virus. Ví dụ:
Các tế bào nấm men có đường kính 5 -10
µm. Các vi khuẩn có đường kính x chiều
dài cơ thể thay đổi trong khoảng (0,2 -
2,0) x (2,0 - 8,0) µm; hay như E. coli
chẳng hạn rất bé: 0,5 x 2,0 µm v.v.

• Hấp thụ nhiều, chuyển hoá nhanh:
Các vi sinh vật tuy nhỏ bé nhất trong sinh
giới, nhưng năng lực hấp thu và chuyển
hoá của chúng có thể vượt xa các sinh vật
bậc cao. Chẳng hạn, vi khuẩn lactic
(Lactobacillus) trong 1 giờ có thể phân
giải một lượng đường lactose nặng hơn
1.000-10.000 lần khối lượng cơ thể
chúng
• Khả năng sinh sản nhanh:
So với các sinh vật khác thì các vi sinh
vật có tốc độ sinh trưởng và sinh sôi nảy
nở cực kỳ nhanh. Chẳng hạn, ở E. coli,
trong điều kiện thích hợp, thời gian một

thế hệ kéo dài khoảng 20 phút. Nếu
không bị các điều kiện tự nhiên khống
chế, chỉ sau một ngày đêm từ một tế bào
ban đầu sẽ sinh sản được 272 tế bào,
nặng 4.722 tấn!
• Khả năng thích ứng rất cao và phát sinh
biến dị mạnh:
Nói chung, các vi sinh vật vốn có các cơ
chế điều hoà chuyển hoá để thích ứng
được với các điều kiện sống bất lợi.
Trong một tế bào vi sinh vật, số lượng
các enzyme thích ứng chiếm tới 10%
hàm lượng protein. Nếu có một thay đổi
chất dinh dưỡng thì chỉ sau 1/1.000 giây,
chúng đã có thể thay đổi để thích ứng rồi.
Một số vi khuẩn có thể tiến hành quang
hợp dưới tác dụng của ánh sáng, sống
không cần oxy; nhưng nếu chuyển vào
trong tối lập tức chúng có thể sử dụng
oxy để sống. Một số vi sinh vật khi gặp
các điều kiện khắc nghiệt thì chuyển sang
trạng thái bào tử, ngừng hoạt động. Một
số có thể sinh trưởng ngay cả ở nhiệt độ
rất cao 250oC, hoặc sống ở đáy sâu đại
dương với áp suất khoảng 1.100 atm, v.v.
Liên quan tới khả năng thích ứng cũng
như sự phong phú về chủng loại, các vi
sinh vật còn có đặc tính quan trọng nữa
đó là dễ phát sinh biến dị, với tần số
trung bình 10-5-10-10. Nguyên do bởi vì

cơ thể chúng thường là đơn bào với bộ
gene đơn bội, sinh sản nhanh, số lượng
nhiều, tiếp xúc trực tiếp với môi trường
sống. Hình thức biến dị thường gặp là
các đột biến gene và kéo theo các biến
đổi về hình thái, cấu tạo, kiểu trao đổi
chất, sản phẩm trao đổi chất, tính kháng
nguyên, tính đề kháng
• Phân bố rộng, chủng loại nhiều:
Các vi sinh vật phân bố khắp mọi nơi và
phát triển nhanh chóng ở những nơi có
đủ thức ăn, độ ẩm, và nhiệt độ tối ưu cho
sự phân chia và lớn lên của chúng.
Chúng có thể được mang đi bởi gió từ
nơi này sang nơi khác. Cơ thể người là
nơi cư trú của hằng tỷ vi sinh vật; chúng
ở trên da, đường ruột, trong mũi, miệng
và những chỗ hở khác của cơ thể. Chúng
có trong không khí, nước uống và thức
ăn.
Về chủng loại, ước tính có trên 100 nghìn
loài, trong đó nấm chiếm khoảng 69
nghìn loài, vi tảo - 23 nghìn, vi khuẩn
lam - 2,5 nghìn, vi khuẩn - 1,5 nghìn,
virus và ricketsi - 1,2 nghìn