Tài liệu Tìm hiểu về tuyến nội tiết pdf

Tìm hiểu về tuyến nội tiết


Trong cơ thể có hai loại tuyến : nội tiết
và ngoại tiết
Tuyến ngoại tiết có các ống dẫn những
sản phẩm của chúng đến bề mặt màng
sinh chất. Ngược lại tuyến nội tiết là
tuyến không có ống dẫn, các tuyến nội
tiết phóng thích hoocmon vào máu hay
bạch huyết.
Hầu hết các tê bào sản xuất hoocmon đều
được sắp xếp theo dây và hệ thống mạch
nhánh để có thể mở rộng tối đa sự liên
lạc giữa các tế bào và các mao mạch.
Tuyến nội tiết của cơ thể gồm : tuyến
yên, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến
thượng thận, tuyến tùng và tuyến ức.
Ngoài ra nhiều cơ quan của cơ thể chứa
các vùng mô nội tiết rời rạc và sản xuất
hoocmon cũng như sản phẩm ngoại tiết,
ví dụ : tuyến tuỵ và tuyến sinh dục
(buồng trứng và tinh hoàn), vùng dưới
đồi.
Ngoài các cơ quan nội tiết chính, nhiều
cơ quan và mô khác nhau cũng sản xuất
hoocmôn. Trên vách của ruột non, dạ
dày, thận và tim có các túi chứa tế bào
sản xuất hoocmôn.
Các tế bào sưng tấy do bệnh ung thư phổi

hoặc tuỵ cũng có thể tổng hợp hoocmôn
giống như các tuyến nội tiết thông
thường khác, nhưng lượng hoocmôn tạo
ra nhiều hơn và không kiểm soát được.
Tham khảo Sinh lý hoc người và động
vật -NXB ĐH QG TPHCM 2000-
Nguyễn Đình Giậu


Hoocmôn thuỳ trước tuyến yên và
chức năng
1. hoocmôn tăng trưởng (GH) :

GH được tạo ra bởi những tế bào kích
thích sinh dưỡng (somatotropes), mặc dù
GH kích thích hầu hết tế bào cơ thể gia
tăng về kích thước và sự phân chia,
những mục tiêu chủ yếu của nó là xương
và cơ xương. sự kích thích đĩa sụn sẽ làm
xương dài tăng trưởng, tác động của nó
lên cơ xương sẽ hỗ trợ khối cơ tăng
trưởng.
Với chức năng là một hoocmôn đồng
hoá, GH hỗ trợ việc tổng hợp và khuyến
khích việc sử dụng mở để làm nhiên liệu,
do đó bảo toàn được glucose.

* Sự tiết GH có một chu kỳ theo ngày,
với cường độ hoạt động mạnh nhất là vào
lúc ngủ đêm và lượng GH tiết ra hàng

ngày nhiều nhất là trong khoảng tuổi dậy
thì và sau đó giảm dần theo tuổi.

Sự tiết GH quá mức sẽ gây hiện tượng
khổng lồ. Ở người trưởng thành, thừa GH
sẽ gây bệnh to đầu ngón.

2. hoocmôn TSH :

TSH là một hoocmôn kích thích sự phát
triển thông thường và hoạt động tiết của
tuyến giáp.

3. hoocmôn ACTH :

ACTH kích thích vỏ thượng thận phóng
thích những hoocmôn corticosroid mà
quan trọng nhất là glucorticoid giúp cơ
thể tránh được những căng thẳng.

4. hoocmôn kích thích sinh dục :

FSH, LHlà những hoocmôn kích thích
sinh dục được điều tiết bởi tuyến sinh
dục (buồng trứng và tinh hoàn) ở cả hai
giới tính, FSH kích thích việc sản xuất
(tinh trùng và trứng) của tế bào sinh dục,
trong khi đó LH kích thích việc sản xuất
những hoocmôn sinh dục.

Ở nữ LH kết hợp với FSH làm chín
trứng, sau đó LH sẽ kích thích sự rụng
trứng, thúc đẩy sự tổng hợp và phóng
thích hoocmôn buồng trứng (estrogen và
progesteron).

Ở nam LH kích thích những tế bào của
tinh hoàn để sản xuất testosteron.

LH và FSH do thuỳ trước tuyến yên tiết
ra.

Trước tuổi dậy thì FSH và LH hầu như
không có trong máu. Tuy nhiên suốt tuổi
dậy thì, hoocmôn kích thích sinh dục bị
kích hoạt và mức độ kích dục bắt đầu gia
tăng, khiến cho bộ phận sinh dục phát
triển đầy đủ để thành người thành niên.

5. Prolactin (PRL)

PRL là một hoocmôn có cấu trúc tương
tự như hoocmôn tăng trưởng. Tuy nhiên
PRL chỉ được biết đến nhờ tác dụng kích
thích tuyến vú sản xuất sữa ở người.