Tiết 98 dung cum chu vi de mo rong cau

Tiết 98


I/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có
có,
Cụm danh từ
luyện những tình cảm ta sẵn có[…].
có
Cụm danh từ

(Hồi Thanh)


I/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để m rng cõu?
* Cấu tạo của các cụm danh từ
Phn trước

P.t.tâm

Phần sau

những

tình cảm

ta khơng có

những

tình cảm

ta sẵn có

ta khơng có

C

V

ta sẵn có

C

V

2 Cụm từ ở phần phụ sau có thể coi là
cụm C -V.


I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:

Khi nói hoặc viết, có

thể dùng những cụm
từ có hình thức giống
câu đơn bình thường,
gọi là cụm chủ - vị

(cụm C-V), làm
thành phần của câu
hoặc của cụm từ để
mở rộng câu.


II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị
để mở rộng câu
1. Ví dụ:

Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần
cụm từ trong câu?
Cho biết trong mỗi câu cụm C-V làm thành phần gì?

a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng
hái.
c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm,
cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
d. Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự
được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng
Tám thành công.


DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
ĐT

C

V

Chủ ngữ

V

C

PN
Vị ngữ

 Cụm C – V làm chủ ngữ và phụ ngữ trong cụm động từ.
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
V

C

Trạng ngữ

Chủ ngữ

Vị ngữ

 Cụm C – V làm vị ngữ để mở rộng câu.


DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm,
V

C

ĐT

BN 1
Chủ ngữ

Vị ngữ

(Cụm động
từ)

cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
C

Vị ngữ

BN 2

V

(Cụm động từ)

 Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.


d. Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thực sự
Vị ngữ

Chủ ngữ

được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công .
C

DT

PN

Vị ngữ

 Cụm C - V làm phụ ngữ trong cụm danh từ.

V


II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị
để mở rộng câu
1. Ví dụ:
2. Nhận xét :


Các thành phần câu
như chủ ngữ, vị ngữ
và các phụ ngữ trong
cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ
đều có thể được cấu
tạo bằng cụm C - V.

Tìm cụm C – V mở rộng trong các
câu sau và cho biết cụm C – V ấy làm
thành phần gì của câu hay cụm từ.

Nó cười khiến cả nhà cười theo.
C
V
CN

ĐT

C

V
VN

=> Cụm C – V làm chủ ngữ và phụ
ngữ trong cụm động từ.


Ngơi nhà này ngói rất tươi.
C

CN

V

VN

=> Cụm C – V làm vị ngữ


Dùng cụm chủ – vị để mở
rộng câu là dùng những
cụm từ có hình thức giớng
câu đơn bình thường
(cụm C – V) để làm thành
phần câu hoặc thành phần
của cụm từ.

êm
i
n
i
Khá

Dùng cụm C – V để
mở rộng câu
Các

trườ
n

g hợ

p

Các thành phần câu như
trạng ngữ, chủ ngữ, vị

ngữ và các phụ ngữ
trong cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ đều
có thể được cấu tạo bằng
cụm C – V.


III. Luyên tập
a/ Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng
những người chuyên môn mới định được,
C

TN

V

người ta gặt mang về.
CN

VN

=> Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm danh từ.


b/ Trung đội trưởng Bính khn mặt đầy đặn.
C
V
VN
CN
=> Cụm C – V làm vị ngữ.

c. Khi các cô gái Vòng / đỗ gánh, giở từng lớp lá sen,
V1

C1

chúng ta //thấy hiện ra từng lá cớm,/sạch sẽ và tinh khiết,
C2

V2

VN
CN
khơng có mảy may mợt chút bụi nào.
_ Cụm C1 – V1 làm thành phần phụ ngữ trong cụm danh
từ.
_ Cụm C2 – V2 làm thành phần phụ ngữ trong cụm động
từ.


d/ Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
C

CN

V

C

V

VN

=> Cụm C – V làm chủ ngữ và phụ ngữ trong
cụm động từ.


Viết một đoạn văn ngắn khoảng từ 3- 5 câu,
chủ đề học tập, trong đó có dùng cụm chủ vị
để mở rộng câu và cho biết cụm chủ vị đó làm
thành phần gì.


Câu 1
Thêm lựa chọn sau vào chỗ trống để được
1 câu có cụm C- V mở rộng trong câu sau:
“ Tơi đang chép lại bài thơ ..............”.
a. anh thích

hay đọc

mới làm
thích nhất


Câu 2
Cụm chủ- vị mở rộng được in đậm trong câu
văn :“Xe này máy cịn tốt lắm.” làm thành
phần gì trong câu?

A. Phụ ngữ.
C. Phụ ngữ và chủ ngữ.
B. Chủ ngữ.
D. Vị ngữ
D.


Câu 3
Câu: “ Con mèo chạy làm đổ lọ hoa” có cụm
chủ - vị mở rộng làm chủ ngữ đúng hay sai?
A.
B. Sai.
A. Đúng.


Câu 4
Câu :“ Tôi học giỏi khiến cha mẹ vui lịng.”
có dùng mấy cụm chủ- vị để mở rộng
câu?
C.
A. Một cụm chủ- vị.
C. Hai cụm chủ- vị.
B. Ba cụm chủ- vị.
D. Bốn cụm chủ- vị.


Hướng dẫn học tập
- Đối với bài học tiết này:
+ Học thuộc các ghi nhớ SGK/68,69.
+ Làm bài tập còn lại SGK/69.

+ Tìm câu mở rộng có cụm chủ-vị ở những văn bản đã học.
+ Viết hoàn chỉnh đoạn văn với chủ đề học tập trong đó có
cụm chủ vị mở rộng thành phần: chủ ngữ, vị ngữ và phụ ngữ.
- Đối với bài học tiết tiếp theo: Chuẩn bị bài “ Dùng cụm chủvị để mở rộng câu (tt)” . u cầu:

+ Chú ý các bài tập 1, 2, 3 SGK/ 96.
+ Tìm hiểu tác dụng của cụm chủ - vị để mở rộng câu.