11 bí quyết giao tiếp để thành công

M.T Lederman

11 bí quyết giao tiếp để thành cơng
Bản quyền © 2014 Công ty Cổ phần Sách Alpha


Để trở thành người thành công trong mọi mối
quan hệ
Chúng ta đều biết networking là một yếu tố quan trọng để tạo nên những thành công, những hiệu quả
tuyệt vời trong cơng việc cũng như những mối quan hệ ngồi đời sống. Nhưng đơi khi có vẻ như
networking đã loại bỏ tất cả những cảm xúc từ sự thiết lập mạng lưới và chỉ tập trung vào mục tiêu
trước mắt. Trong khi các loại mối quan hệ có sức mạnh bền bỉ thực sự, mang lại cho chúng ta niềm
vui, và ủng hộ giúp đỡ lẫn nhau dài hạn lại được hình thành đơn giản từ sự yêu mến nhau.
Cuốn sách này bao gồm các hoạt động, những câu hỏi tự đánh giá, và những câu chuyện thực tế từ môi
trường chuyên nghiệp và xã hội, chỉ cho độc giả thấy cách để xác định những điều đáng yêu của bản
thân và tạo ra sự trung thực, tương tác đáng tin cậy trở thành "chiến thắng" cho tất cả các bên liên
quan. Độc giả sẽ khám phá ra cách:
Bắt đầu cuộc trò chuyện và giữ cho chúng diễn ra một cách dễ dàng
Chuyển đổi người quen thành bạn bè
Khám phá sở thích của mọi người và tinh chỉnh phong cách cá nhân của họ để cho phép hấp dẫn,
tương tác lẫn nhau
Tạo ra những theo dõi và ở lại trong tâm trí của người khác sau cuộc gặp gỡ đầu tiên
Một trong những chương hấp dẫn nhất, mang lại ảnh hưởng mạnh mẽ nhất trong cuốn sách này tập trung
vào việc tạo nên sự yêu mến trong cuộc trò chuyện, và nó tập trung xử lý các chi tiết như ngơn ngữ cơ
thể, sự tị mị, và những câu hỏi mở. Một điều đặc biệt trong cuốn sách là Lederman khuyên sử dụng từ
“Sao vậy?” thay vì “Tại sao?” bởi từ này sẽ tự động đặt người nghe vào thế phịng thủ.
Những câu chuyện xen kẽ ví dụ minh họa trong mỗi chương đều có thể áp dụng cho cuộc sống của mọi
người. Hơn nữa, trong cuốn sách hữu ích này, chúng ta được cung cấp định nghĩa cũng như phân tích
về bốn loại cá tính theo tác giả: đường thẳng, vịng trịn, zig zag và góc. Những tính cách này cùng
những đặc điểm được phân tích cặn kẽ sẽ giúp chúng ta xác định nhanh chóng tính cách của những

người cùng ta giao tiếp, từ đó đưa ra những hành động, lối giao tiếp phù hợp.
Cuốn sách này đặc biệt dành cho những người nội tâm, những người muốn kết nối một cách tự nhiên
hơn. Nó là một nguồn động lực lớn, cung cấp một sự hiểu biết mới, đặc biệt hữu ích cho những người
lo sợ việc kết nối mạng lưới.
Điều tồi tệ nhất chúng ta có thể làm khi cố gắng thiết lập một liên kết cá nhân với một người nào đó là
thể hiện những thái độ hời hợt. Kết nối đích thực cần những hành động sâu sắc hơn và cảm nhận dễ
dàng hơn việc cố gắng để thu thập những tấm danh thiếp. Cuốn sách này trình bày một mơ hình mới cho
thấy ngay cả những người khơng thích kết nối mạng lưới nhất cũng có thể kết nối và... u thích nó.


Alpha Books trân trọng gửi đến độc giả cuốn sách này!
Tháng 1 năm 2014
CÔNG TY CỔ PHẦN SÁCH ALPHA


GIỚI THIỆU
Tơi từng tin rằng mình biết mọi điều về networking và tạo dựng các mối quan hệ. Nhưng rồi một ngày,
niềm tin của tơi đã hồn tồn sụp đổ. Đó là khi tơi dạy chun ngành truyền thơng tổ chức cho sinh
viên kinh doanh năm thứ 2 của Đại học New York. Chúng được học về các chiến thuật chiến lược để
giao tiếp hiệu quả. Dù rất nhiều chủ đề đã được đưa ra thảo luận trong suốt học kỳ − từ khả năng nắm
bắt tâm lý khán giả đến năng lực xây dựng các bài thuyết trình và trình bày bằng văn bản – nhưng thơng
điệp bao trùm duy nhất mà tơi đưa ra đó là: Mọi hoạt động giao tiếp của các anh/chị phải có mục
đích. Tơi nói với các sinh viên của mình rằng, nếu khơng có mục đích giao tiếp, “các anh chị đang
lãng phí thời gian và sự kiên nhẫn ngồi đây nghe tôi nói”. Tơi đã lặp đi lặp lại thơng điệp đó bất cứ
khi nào có cơ hội.
Rồi một ngày, tơi hỏi cả lớp, “Các anh/chị nghĩ mục tiêu của tôi trong học kỳ này là gì? Ý định của tơi
là gì?” Một sinh viên nam ngồi ở hàng ghế đầu háo hức giơ tay xin trả lời câu hỏi. Vừa cười, cậu sinh
viên trẻ vừa nói, “Cơ muốn chúng em u q cơ!”
Tơi giật mình trước lời nhận xét của cậu học trò, và đáp lại ngay lập tức với giọng điệu khá thờ ơ,
“Khơng, đó khơng phải là ý định của tôi”. “Tôi không quan tâm đến việc liệu các anh/chị có thích tơi

hay khơng”. Tuy vậy, sau này, khi nghĩ lại về tình huống đó, tơi nhận thấy phản ứng lúc đó của tơi chỉ
là một trị ngụy biện. Tơi rất muốn chúng u q tơi. Sao lúc đó tôi lại phủ nhận?
Tôi cảm thấy vô cùng buồn phiền khi phản ứng của tôi trước câu trả lời của cậu học trị nọ có phần
khắc nghiệt và đột ngột, và cũng bởi tơi cảm thấy khó chịu khi cậu chàng đã “nói trúng tim đen”. Tất
nhiên, ngay cả khi sẵn sàng thừa nhận mình muốn được học trị u q, tơi cũng khơng muốn cả lớp
biết điều đó. Tơi nghĩ rằng, kẻ muốn được người khác yêu quý là kẻ yếm thế, cầu cạnh và khơng có vẻ
gì là “oai” cả.
Cho đến tận bây giờ, tôi cũng không chắc câu trả lời của cậu sinh viên nọ được cho là một nhận định
ngạo mạn hay chân thành, nhưng dù là gì, nó vẫn có ảnh hưởng rất sâu sắc đến tơi. Nó khiến tơi phải
suy nghĩ về bí quyết hấp dẫn, về không chỉ lý do chúng ta muốn được u thích mà cịn cả lý do chúng
ta nên muốn được u thích. Sự việc tại lớp học đó đã thay đổi cách làm việc và cách tiếp cận của tôi
đối với vấn đề giảng dạy và huấn luyện, các phương pháp của tôi về networking và xây dựng mối quan
hệ. Giờ đây, tôi chỉ tập trung vào tầm quan trọng của sự hấp dẫn, tơi u mình và yêu người.
Rất nhiều chuyên gia networking khuyên mọi người nên thận trọng và có tư duy chiến lược khi đối mặt
với bất cứ sai sót nào, chú trọng cả đến cách ăn nói và hành xử trước những người quan trọng. Việc
gặp gỡ mọi người và tìm kiếm các mối quan hệ bắt đầu có cảm giác như những việc thường nhật chán
ngắt, và khi nó được cho là những việc phải làm chứ khơng phải muốn làm, thì thật khó để bạn có thể
tự khích lệ bản thân làm và quan trọng hơn là làm tốt việc đó.
Trái với những gì nhiều chuyên gia về networking tư vấn (và cả những gì tơi đã từng tin), mọi tương
tác đều khơng cần phải có mục đích hay mục tiêu cụ thể. Chúng ta không cần phải tập trung cao độ vào
kết quả có được từ một cuộc nói chuyện, bởi việc xây dựng các mối quan hệ không phải các giao dịch
mà là những kết nối. Nó liên quan đến việc tạo ra các cơ hội cho những mối quan hệ đáng tin cậy và


trung thực, đồng thời mang lại lợi ích cho tất cả các bên liên quan. Nó liên quan đến sự u thích và
được u thích.
Để hấp dẫn khơng có nghĩa là phải luôn tràn đầy sức sống, tươi mới hay ngời vẻ hạnh phúc. Xét theo
một số khía cạnh, khai thác sự hấp dẫn liên quan đến việc phát hiện ra những điểm hấp dẫn thực sự – ở
bản thân, ở những người xung quanh và ở cả các mối quan hệ của bạn thông qua niềm tin mạnh mẽ rằng
những kết nối ý nghĩa là nhân tố tạo dựng mọi mối quan hệ. Thuật ngữ “networking” đơn thuần chỉ là

một cách nghĩ khác về điểm khởi đầu của một mối quan hệ. Các mối quan hệ của chúng ta là mạng
lưới của chúng ta. Cho dù bắt nguồn từ công việc hay cuộc sống, các mối quan hệ vẫn là điểm tựa của
chúng ta, kết nối chúng ta lại với nhau, và hỗ trợ chúng ta trong mọi khía cạnh của cuộc sống.
Để khai thác triệt để sức mạnh của sự hấp dẫn, chúng ta phải hiểu nó là gì và hoạt động ra sao. Rõ
ràng, chúng ta đều là những thực thể khác biệt, và đó là một thực tế cần được chấp nhận và đối mặt.
Mỗi chúng ta có quan điểm khác biệt về sự hấp dẫn của bản thân. Nhưng các nhân tố cơ bản thúc đẩy
sự hấp dẫn về cơ bản là như nhau đối với tất cả chúng ta. Tôi gọi chúng là 11 bí quyết giao tiếp để
thành cơng. Cuốn sách này sẽ đi sâu vào soi tỏ lần lượt từng bí quyết này, đào sâu chúng để tìm hiểu
về vai trị của chúng trong cả môi trường kinh doanh lẫn xã hội, và cách thức tổng hịa 11 bí quyết này
trong cuộc sống của chúng ta.
Mơ hình mới về networking và xây dựng các mối quan hệ dựa trên sự hấp dẫn này giúp tối thiểu hóa
những khoảnh khắc giả tạo và những cơ hội bị bỏ lỡ. Thay vào đó, tơi sẽ chỉ cho bạn cách phát hiện ra
những gì vốn đã hấp dẫn trong con người bạn, và làm thế nào để chia sẻ những phẩm chất tuyệt vời này
với những người bạn gặp để tạo dựng các mối quan hệ chân thành, thẳng thắn, khởi nguồn cho các tình
huống đơi bên cùng có lợi. Bằng cách tiếp cận các mối quan hệ thông qua sự hấp dẫn, bạn sẽ được
hạnh phúc hơn, thoải mái hơn và thành công hơn trong quá trình thiết lập các mối quan hệ đầy ý nghĩa.
Ngay cả những người cảm thấy thoải mái khi tiếp cận với những người mới, bắt đầu một cuộc nói
chuyện, hoặc yêu cầu thứ bạn muốn cũng sẽ được hưởng lợi từ việc thay đổi tư duy truyền thống liên
quan đến cách thức hình thành các kết nối. Với cái nhìn cởi mở hơn về networking, lấy sự hấp dẫn làm
tôn chỉ cho cuộc sống và công việc, bạn chắc chắn sẽ tự mở ra cho mình con đường hoàn toàn mới dẫn
đến tiềm năng kết nối với mọi người và nuôi dưỡng các mối quan hệ bền chặt.
Xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp và bền lâu bắt đầu bằng việc từ bỏ lối tư duy “tôi” phổ biến trong
công việc, vốn dễ dàng lây lan sang đời sống cá nhân của mỗi người. Suy nghĩ “Anh làm được gì cho
tơi?” trở thành “Tơi làm được gì cho anh?”; “Tình huống này có lợi gì cho tơi?” trở thành “Tình huống
này có lợi gì cho chúng ta?”
Bạn phải thay đổi suy nghĩ:
Từ tôi đến chúng ta
Từ công việc đến bất kỳ chủ đề nào
Từ bây giờ đến mãi mãi

Bởi đây là sự thật rất quan trọng về các kết nối ý nghĩa: Không phải về bạn – mà về các mối quan hệ.


PHẦN I.TRƯỚC KHI BẮT ĐẦU CUỘC TRÒ
CHUYỆN: "HÃY THỰC TẾ MỘT CHÚT ĐI!"
Cha từng nói với tơi và chị gái tôi rằng, “thế giới là một tấm gương phản chiếu”. Khi cịn nhỏ, tơi
thường nhắc đi nhắc lại câu nói này, nhưng chưa bao giờ hiểu hết ẩn ý sâu xa của nó. Rồi một ngày,
ơng đưa tơi đến trước gương và nói: “Con cười đi!” Tơi đã làm theo và tơi ở trong gương mỉm cười
lại. Ơng nói, “Con thử tỏ vẻ giận dữ xem nào”. Cô gái trong gương lúc đó khó chịu “đáp lại” tơi với
vẻ mặt cau có. Sau đó, ơng bảo tơi ngồi xuống và kiên nhẫn giảng giải cho tôi về bài học ông vừa chỉ
dạy: Thế giới phản chiếu cách con hành xử với nó. Nhiệt huyết con cho đi, suy nghĩ con chia sẻ, con
sẽ được nhận về y nguyên như vậy. Điều này đúng đến mức sau này tôi nhận ra vơ số câu nói được
dùng để thể hiện cùng một ý tưởng: “Cho đi bao nhiêu, nhận về bấy nhiêu”, “Gieo nhân nào, gặt quả
ấy”, “Gieo gió, ắt gặp bão” và cả từ u thích của tơi “nghiệp chướng”.
Tơi ngày càng hiểu rõ hơn khái niệm này. Sau khi tốt nghiệp, bắt đầu xây dựng sự nghiệp, tôi đã ngộ ra
rằng câu nói của cha năm nào đóng vai trị rất quan trọng hơn bao giờ hết trong cuộc sống. Tôi nhận
thấy dù gặp khách hàng mới hay đồng nghiệp quen thân, thì năng lượng và nhiệt huyết của tơi cũng đều
ảnh hưởng rất lớn đến cuộc gặp gỡ đó. Nếu phải trải qua một ngày dài đằng đẵng thì cuộc gặp gỡ cũng
chẳng mấy suôn sẻ, ngược lại, nếu ngay từ đầu, tôi đã cảm thấy tự tin và vui vẻ thì câu chuyện giữa
chúng tơi cũng sẽ kết thúc trong vui vẻ. Thái độ của tôi tại bất kỳ thời điểm nào – suy nghĩ của tôi, giả
định của tơi về một tình huống, các hành động của tôi – đều ảnh hưởng đến ấn tượng ban đầu của người
khác về tơi. Họ đã hình thành nên nhận thức về tơi như vậy, và điều đó ảnh hưởng khơng ít đến mối
quan hệ giữa chúng tơi. Càng nhận thức rõ tâm trạng của mình, tơi càng có thể đảm bảo rằng con người
thật trong tôi đã trải qua các tình huống khác nhau, và tơi có thể điều chỉnh hành vi của mình khi cần để
giao tiếp một cách hiệu quả nhất.
Tất cả những điều này ám chỉ điều gì? Một phần tạo nên các kết nối có ý nghĩa và phát triển các mối
quan hệ sẽ xảy ra thậm chí trước cả khi bạn gặp một ai đó. Tóm lại, 4 chương trong phần I của cuốn
sách sẽ tập trung vào việc nâng cao nhận thức của chúng ta về sự chân thật và giá trị, hay điểm hấp
dẫn của chúng ta, và năng lượng chúng ta đầu tư vào mỗi tình huống ảnh hưởng như thế nào đến quan

điểm của người khác về chúng ta và khả năng kết nối có ý nghĩa của chúng ta. Hiểu rõ những điểm này
là bước đầu tiên hướng tới việc thể hiện sự hấp dẫn của bản thân trước những người khác. Khi nhận
thức đầy đủ về sự hấp dẫn này, chúng ta có thể khai thác nó để hình thành nên các mối quan hệ lâu dài,
tích cực với những người xung quanh, cho dù chúng ta biết họ từ lâu hay chỉ mới gặp họ lần đầu.


1. BÍ QUYẾT VỀ SỰ CHÂN THẬT
“Hãy ln là chính mình. Bạn là chính mình khi khơng sợ chỉ trích hoặc trước khi thế giới xung
quanh đẩy bạn quay vòng và cho bạn biết bạn phải trở thành người như thế nào.”
− Tiến sĩ Phil McGraw (hay còn gọi là “Tiến sĩ Phil”),
nhà tâm lý học kiêm người tổ chức chương trình truyền hình
Samuel là một quản lý cấp trung tại một bảo tàng uy tín ở New York. Anh từng tham dự một cuộc hội
thảo kéo dài một ngày do tôi tổ chức với chủ đề về sự quyết đốn. Trong suốt chương trình, anh hầu
như khơng nói chuyện mà chỉ tập trung vào ghi chép. Đến cuối ngày, anh nán lại và chờ mọi người ra
khỏi hội trường, sau đó tiến lại gần tơi. Anh bày tỏ sự thất vọng sâu sắc về cảm giác choáng ngợp khi
phải tham dự các bữa tiệc, các buổi hội thảo, các công tác xã hội hay hoạt động kinh doanh khác mà
anh buộc phải tham gia với tư cách một thành viên của nhóm phát triển bảo tàng, một vị trí mà anh mới
được đề bạt gần đây.
Các mục tiêu của anh đối với bảo tàng cho tôi thấy anh rất đam mê cơng việc hiện tại, vì vậy, tơi khá
sốc khi nghe anh thú nhận có ý định nghỉ việc. Anh nói rằng, việc thiếu khả năng quan hệ hay ngoại
giao của mình sẽ ảnh hưởng khơng tốt đến bảo tàng, vì thế, anh nghĩ mình khơng phải là người phù hợp
với vị trí này. Lúc đó, tơi đã nói với anh rằng sự lo ngại của anh về khả năng kết nối là điều hồn tồn
có thể loại bỏ. Anh ấy dường như được khích lệ bởi lời động viên của tôi. Để đưa ra một kế hoạch
giúp anh ấy đối mặt với thách thức này, tôi cần phải mục sở thị hành động của Samuel để hiểu rõ hơn
về những lo lắng của anh ấy. Vì vậy, anh đã mời tôi tham dự một sự kiện gây quỹ sắp tới tại bảo tàng,
nơi tơi có thể trực tiếp đánh giá khả năng xử lý tình huống của anh ấy.
Khi xuất hiện tại sự kiện, tơi giật mình trước một tràng cười chói tai. Tơi ngoảnh lại và bất ngờ khi
nhận ra đó là Samuel. Tơi khơng thể tin âm thanh khó chịu vừa nghe được lại của cùng một người hịa
nhã mà tơi đã trị chuyện chỉ một vài ngày trước đó.
Suốt tối hơm đó, Samuel vẫn ln thường trực nụ cười giịn tan trên mơi. Mỗi lần bắt gặp ánh mắt của

tôi, anh ta đều nhướng mày để ám chỉ rằng anh đang “đón tiếp mọi người”. Nhưng đến nửa đêm, anh
có vẻ kiệt sức do căng thẳng. Và đó là vấn đề − anh đã nỗ lực hết sức để “diễn”, thay vì kết hợp khả
năng mỉm cười, nói chuyện, lắng nghe và chia sẻ thật hài hịa.
Khi chúng tơi nói chuyện về buổi tối này sau đó, anh đã rất ngạc nhiên khi biết rằng tơi đã nhìn xun
thấu con người anh qua nụ cười đó. “Nhưng tơi đã cố gắng hết sức để hịa mình vào sự kiện,” anh giải
thích, “để hành động như thể một người làm tốt cơng việc của mình”.
“Tơi biết chứ,” tơi trả lời. “Nhưng đó mới là vấn đề đấy.”
Khi xuất phát từ sự chân thành, sức mạnh kết nối với những người xung quanh của chúng ta đạt mức độ
cao nhất. Các mối quan hệ của chúng ta nảy nở dễ dàng hơn và bền vững qua thời gian hơn; chúng ta
cảm thấy thoải mái hơn với những người xung quanh cả trong cuộc sống lẫn công việc.


Tôi đã dành thời gian huấn luyện các sinh viên cách chuẩn bị cho một trong những tương tác công việc
cơ bản nhất – buổi phỏng vấn xin việc. Tôi nhớ đã thấy Raj, một trong những sinh viên của tơi, liên tục
tỏ ra bối rối trong các tình huống. Đó là một cậu chàng hài hước, lém lỉnh và có thể bắt chuyện dễ
dàng trong các tình huống giao tiếp thông thường, nhưng ngay khi chúng tôi bắt đầu thực hiện một cuộc
phỏng vấn giả, cậu ta biến thành một con người hồn tồn khác. Tơi đã cố gắng kéo cậu ta ra khỏi sự
bồn chồn, e dè, nhưng ngay sau đó, khi nhận thấy tơi đang đặt ra một câu hỏi phỏng vấn, cậu ta lại quay
trở về vẻ nghiêm túc, trang trọng, thiếu tự nhiên. Thậm chí cả việc lựa chọn từ ngữ của cậu ta cũng
thay đổi.
Tôi cố gắng hướng dẫn cho cậu ta hiểu rằng khơng có cách giao tiếp đúng hay sai, hay khơng có bất cứ
chuẩn mực nào trong giao tiếp. Điều quan trọng nhất là miễn sao bạn tìm được cách phù hợp nhất với
mình. Ngay khi Raj giữ được bình tĩnh và bắt đầu trở lại là chính mình, cậu ta bắt đầu suy nghĩ linh
hoạt hơn, phản ứng nhanh hơn và trở nên hấp dẫn hơn rất nhiều.
Hãy là chính mình, chân thành và chân thật
Chân thật có nghĩa là gì? Đương nhiên, điều này cịn tùy thuộc vào mỗi người, bởi tất cả chúng ta đều
có những thái độ, hành vi, niềm tin, kỹ năng, kiến thức, mục tiêu và giá trị riêng. Tuy nhiên, nói chung,
sự chân thật đối với tất cả mọi người là như nhau: Nó liên quan đến việc “hãy là chính mình”. Đây là
quy tắc về sự chân thật: Con người thật của bạn là con người tuyệt vời nhất.
Con người chân thật mang lại cảm giác tự nhiên, đến nỗi khi thể hiện những khía cạnh chân thật đó, bạn

cũng khơng để ý đến chúng. Trái lại, chúng ta đều biết, khi bản thân giả tạo, chúng ta cảm thấy khó
chịu, thậm chí luống cuống vụng về, không tự tin và áp lực, hơn nữa, khi khơng cịn là chính mình,
chúng ta sẽ cảm thấy suy sụp. Mệt mỏi và suy sụp hoàn toàn khác nhau. Mệt mỏi chỉ trạng thái về thể
chất. Nhưng suy sụp là cảm giác trống rỗng về tinh thần, trong trường hợp này là khi buộc phải hành
động thiếu tự nhiên, phải làm điều không đúng đắn hay một việc mang lại cảm giác giả dối.
Chúng ta nghĩ gì khi khơng cịn là chính mình? Trong nhiều năm qua, tôi đã đặt câu hỏi này cho nhiều
người và các câu trả lời thường gặp nhất là:
Tơi khơng thích tình huống này, nhưng tơi đang cố gắng để tỏ ra lịch sự nhất có thể.
Tơi khơng thích người này, nhưng tơi đang cố gắng hành xử thích hợp.
Tơi cần phải hành động giống như một người thành công.
Nếu mọi người khơng hành xử “đẹp” với tơi, ít nhất tơi cũng sẽ có lý do để “khơng là chính
mình”.
Tơi khơng thoải mái và khơng biết phải làm gì lúc đó.
Những câu trả lời này có điểm nào chung? Chúng đại diện cho những điều chúng ta nghĩ là nên làm
hay nỗi lo sợ bị tổn thương. Khi đeo chiếc mặt nạ giả dối, vì bất cứ lý do gì, chúng ta đều cảm thấy sợ
hãi trước một tình huống nào đó hoặc cảm thấy chúng ta phụ thuộc vào nó.


Sự chân thật không chỉ là chủ đề của chương đầu tiên này, mà cịn là tơn chỉ của cuốn sách. Càng đọc,
bạn sẽ càng khám phá ra rằng sự chân thật là cơ sở của mọi bí quyết cịn lại. Nó là nền tảng của sự hấp
dẫn, bởi bản chất của nó: Con người thật của bạn là con người tuyệt vời nhất, và đó là cơng cụ mạnh
mẽ số một để hình thành nên các kết nối thực sự.
ÁP DỤNG BÍ QUYẾT: KHI NÀO TƠI LÀ CHÍNH MÌNH?
Để bắt đầu làm rõ những gì được coi là sự chân thật, hãy chú ý đến cảm giác của bạn ngay từ đầu hoặc
cuối một tương tác mới.
■ Nếu bạn có cảm giác sợ hãi, hãy dừng lại và tự hỏi: Điều gì đã tạo nên cảm giác sợ hãi? Đó là một
người, nhiệm vụ lúc đó hay mơi trường xung quanh?
■ Nếu bạn cảm thấy nhẹ nhõm, thanh thản, một lần nữa hãy tự hỏi: Cảm giác thoải mái đến từ đâu?
Dù cảm giác của bạn đối với tình huống đó ra sao, hãy xem chúng là gì và tại sao chúng xuất hiện. Câu
trả lời của bạn sẽ tiết lộ thông tin về những kiểu trải nghiệm khiến bạn né tránh chính con người thật sự

của mình hay khiến bạn cảm thấy tự nhiên, thoải mái. Hãy coi các nhận thức về những gì được cho là
đúng đắn và chân thật tự nhiên là hiểu biết “nền tảng” của bạn, lấy nó làm tham chiếu cho sự chân thật
đối với bạn.
Tại sao sự chân thật
lại quan trọng đến vậy?
Hãy trở lại câu chuyện của Samuel. Khi lần đầu tiên nói chuyện với tơi về những nỗ lực gây quỹ cho
bảo tàng và các kế hoạch mở rộng, anh đã thể hiện sự hào hứng của mình một cách chân thành và thẳng
thắn. Sự chân thành của anh thực sự đã khiến tôi xúc động. Nhưng chỉ một vài ngày sau, khi tôi gặp lại
anh tại sự kiện của bảo tàng, từ nở nụ cười chân thành trở thành kiểu cười lớn chói tai đã cho thấy có
điều gì đó thực sự khiến anh khó chịu. Cũng vì lẽ đó, niềm đam mê cơng việc và cam kết của anh đối
với bảo tàng đã không được truyền tải đến đúng người – các nhà tài trợ tiềm năng – mà anh cần tiếp
cận.
Sự chân thật là con người bạn – những phản ứng chân thành, nhiệt huyết tự nhiên của bạn. Sẻ chia sự
chân thật của bạn là chìa khóa để xây dựng mối quan hệ thực sự với người khác. Khi bạn là chính
mình, mọi người sẽ chân thành đáp lại, từ đó đặt nền móng cho sự hiểu biết lẫn nhau và các mối quan
hệ bền vững.
Bạn làm điều đó bằng cách nào?
Vẻ đẹp của bí quyết về sự chân thật nằm ở sự giản đơn của nó: Đừng cố ra vẻ chân thật, hãy là chính
mình. Đương nhiên, nói thì dễ, nhưng thực hiện được nó là cả một vấn đề. Trong nhịp sống hối hả ngày
nay, chúng ta có xu hướng lướt qua các tình huống cùng với sự thiếu suy nghĩ, dẫn đến chúng ta thậm
chí cịn khơng nhận thức được khi nào chúng ta là chính mình, khi nào khơng. Ngay cả khi nhận ra
khơng cịn là chính mình – khi vờ thể hiện một thái độ nào đó mà chúng ta cho là “tốt hơn” cảm nhận
thực sự của mình lúc đó, hoặc phớt lờ một tình huống do nghĩ rằng chúng ta khơng có thời gian để
chuẩn bị – chúng ta cũng khó có thể ngăn được các hành vi này. Bí quyết là hãy dừng ngay lập tức suy


nghĩ cố gắng để là người mà bạn nghĩ mình “nên” trở thành, cho dù đó là một ơng chủ bận rộn đến mức
khơng có thời gian dành cho những việc lặt vặt hay một nhân viên mới không thấy thoải mái khi bày tỏ
quan điểm. Hãy thôi giám sát hoặc dự tính trước hành động của bạn. Đừng nghĩ, hãy là chính mình.
Trong những khoảng thời gian rảnh rỗi hiếm hoi, niềm vui của tôi là xem các chương trình truyền hình

thực tế. Nhiều trong số đó là các cuộc đấu tranh căn bản giữa các nhân cách, thật thú vị khi được xem
những cuộc chơi đầy kịch tính. Khi nghĩ về lý do tôi cổ vũ cho một số thí sinh nhất định nào đó, tơi
ln có cùng một đáp án: Các tính cách mà tơi rút ra đều rất thực tế. Trong một chương trình, một thí
sinh nói rất nhiều, đặc điểm này đơi lúc gây phiền nhiễu. Cơ ấy biết điều đó và đã cố gắng để kiểm
sốt nó, nhưng cơ khơng thể tránh khỏi việc “miệng liến thoắng”. Mặc dù một số thí sinh khác khơng
thích sự ồn ào của cơ ấy, nhưng bởi đó là một phần tự nhiên trong con người cô ấy, cơ ấy chấp nhận
điều đó và nhìn nhận đặc điểm này dưới góc độ hài hước, do vậy nó đã trở thành nét quyến rũ đích
thực của cơ. Trong một chương trình khác, một cơ gái xinh đẹp, người ban đầu có vẻ rất lạnh lùng, có
thể sẽ được coi là tiêu điểm của sự đố kỵ và sự bất đồng nội bộ. Tuy nhiên, cô ấy thực sự lại là một
người hồn tồn ngơ nghê. Cơ ấy thể hiện sự ngây thơ một cách bộc phát và tự nhiên, mà thậm chí cịn
khơng hề nhận ra sự đáng u của mình. Tổng hịa những yếu tố trên đã tạo nên vẻ hấp dẫn của cô ấy.
Sau khi hỏi cặn kẽ Samuel về hành vi thiếu chân thực của anh tại sự kiện của bảo tàng, tôi tiếp tục
hướng dẫn anh cách xác định những điểm yếu của mình và khai thác thế mạnh của bản thân khi phải đối
mặt với các tình huống tương tự. Trong một bài tập hữu ích nhất, chúng tơi xem xét việc bọn trẻ thường
khơng kiểm sốt được hành vi của chúng và thể hiện con người thật của chúng rất tự nhiên ra sao. Tôi
xin chia sẻ câu chuyện về một người bạn của tôi, người từng là hiệu trưởng của một trường tiểu học
với mái tóc nhuộm đỏ chói mắt. Cơ ln biết được bọn trẻ nghĩ gì về kiểu tóc của cơ bởi chúng thường
thốt ngay ra suy nghĩ của mình. “Em thích màu tóc mới của cơ, nó rất hợp với màu áo mưa của em ạ!”
Chúng nói, hoặc “Sao cơ lại làm thế với mái tóc của mình ạ?” Bất cứ khi nào kể những câu chuyện
này, cô ấy đều nở nụ cười rạng rỡ trước sự chân thật của bọn trẻ.
Cứ cho là Samuel và tôi không hướng tới sự lương thiện trẻ thơ, mà đang cố gắng xâu chuỗi những trải
nghiệm tự do khi còn là một đứa trẻ, trước khi sự trưởng thành bắt đầu thay đổi bản thân chúng ta do
bị ảnh hưởng bởi thế giới xung quanh. Chúng tôi cố gắng quay trở về thời gian trước khi có những mối
quan tâm và trách nhiệm của tuổi trưởng thành, thời kỳ những cảm xúc, dự định và hành vi của chúng
tôi phần lớn chưa được tinh lọc.
Khi có thể kết nối với những gì mang lại cảm giác thoải mái tự nhiên, Samuel nhận ra rằng dù rất sợ
đứng trong đám đông và các bữa tiệc, nhưng anh lại hoàn toàn thoải mái khi nói chuyện trực tiếp với
một người nào đó hoặc nhập cuộc vào một nhóm nhỏ, và dựa trên những điều kiện này, anh có thể dễ
dàng tham gia vào các nhóm bảo trợ và bảo trợ tiềm năng trong những cuộc thảo luận có ý nghĩa về
bảo tàng.

ÁP DỤNG BÍ QUYẾT: KIỂM CHỨNG SỰ CHÂN THẬT
Khi ở vào tình huống khiến bạn cảm thấy khó chịu hoặc gián đoạn, hãy dành một chút thời gian để tự
hỏi: Tơi có đang là chính mình khơng? Nếu câu trả lời là “Có”, thật tuyệt vời, bạn hãy tiếp tục. Đôi khi
cảm giác gián đoạn chỉ có nghĩa là bạn cần phải tái tập trung để kết nối lại một cách chân thành. Và sự
khó chịu của bạn với tình huống lúc đó có thể là do nỗ lực đẩy mình theo hướng tích cực, như vậy,
trong những trường hợp đó, cảm giác khó chịu là sự chân thật.


Nhưng nếu câu trả lời là “Khơng”, thì câu hỏi tiếp theo là, “Tại sao lại vậy?”
■ Bạn có chủ động thay đổi hành vi theo cách bạn cho là nên làm vậy khơng?
■ Tình huống lúc đó có điều gì khiến bạn cảm thấy lo lắng, khơng hợp lý hoặc chưa sẵn sàng khơng?
Hãy hít thở sâu, kết nối với con người chân thật và trung thực của bạn. Hãy tự hỏi, “Điều tồi tệ nhất có
thể xảy ra là gì?” Bạn sẽ thấy rằng thường câu trả lời không phải quá tệ. Hãy nhắc nhở bản thân về
những gì bạn có thể làm trong hồn cảnh lúc đó. Sự chân thật sẽ giúp bạn nỗ lực hết mình dù kết quả
có là gì đi chăng nữa.
Kết bạn với những người mình muốn
Vào ngày đầu tiên tại trường kinh doanh, lớp tơi được chia thành các nhóm 65 người. Thành viên của
mỗi nhóm sẽ học chung mọi tiết học trong năm đầu tiên, vì vậy, tự nhiên chúng tơi hình thành nên các
bè phái.
Nhóm của tơi chia thành một vài nhóm nhỏ dựa trên tiêu chí tương đồng về xuất thân vùng miền, nền
tảng giáo dục và tài chính, hoặc con đường sự nghiệp ưa thích. Hai nhóm mà tôi cảm thấy bản thân liên
quan nhất xoay quanh một anh chàng đến từ Boston và một đến từ Brooklyn. Nhóm Boston gồm các
thành viên mặc quần kaki và áo polo. Phong cách và sự hài hước của họ khá tinh tế và trang trọng,
ngồi ra, họ có cuộc sống “thượng lưu”, với các mối quan hệ xã hội và kinh doanh dường như vơ tận.
Nhóm Brooklyn như hình ảnh thu nhỏ của một cậu chàng người Brooklyn tên là Dean (hay cịn gọi là
Dino), vốn khơng nhã nhặn hay tinh tế nhưng lại rất tự hào về điều đó. Họ khơng sở hữu những lợi thế
“thượng lưu” như nhóm Boston, thay vào đó, thường ồn ào, lớn tiếng và thoải mái cười đùa với nhau.
Có một sự khác biệt rõ ràng giữa hai nhóm, nhưng cả hai đều thân thiện đối với tơi. Tơi thích mọi
người trong cả hai nhóm và đều bị cả hai thu hút. Nếu suy nghĩ nghiêm túc về việc nhóm nào sẽ “có
lợi cho mình hơn”, thì có lẽ tơi đã đề ra mục tiêu phải trở thành một phần của nhóm giàu có và ưu tú –

nhóm Boston. Tơi có lẽ đã tiếp cận được một số người vơ cùng hữu ích (và tôi chắc chắn sẽ được mời
tham dự một số kỳ nghỉ tuyệt vời ở Hamptons), nhưng có điều, nét tinh tế của nhóm khơng hồn tồn
phù hợp với tính cách tự nhiên của tôi. Khi chơi cùng với các thành viên nhóm Boston, tơi thấy mình
dường như phải tiết chế bản tính hướng ngoại và sự nhiệt tình của mình. Các mối quan hệ của tơi với
nhóm có lúc hơi gượng ép và không bền chặt. Nhưng trái lại, khi dành thời gian với nhóm Brooklyn.
Tơi thấy mình thoải mái hơn, hạnh phúc hơn và vui vẻ hơn. Các mối quan hệ với bạn bè nhóm
Brooklyn ngày càng bền chặt hơn đơn giản chỉ bởi tơi được là chính mình.
Khi bắt đầu thân thiết với nhóm Brooklyn, tơi khơng vụ lợi bất cứ điều gì ngồi tình bạn và những sở
thích chung, nhưng các mối quan hệ ngược lại đã khiến cuộc sống và công việc của tôi đa sắc màu
hơn. Nhiều năm sau, khi gọi cho Dino, với tâm thế của một người bạn, để nói với cậu ấy rằng tôi bị sa
thải, tôi thực sự không mưu cầu cậu ấy nói rằng, “Đến chỗ tơi làm đi!”. Nhưng chưa đến một tuần sau
cuộc gọi đó, những thành viên nhóm Brooklyn khơng chỉ là bạn bè; họ đã trở thành những đối tác quan
trọng, các đồng nghiệp, những người giới thiệu, và nguồn thơng tin hữu ích đối với tôi, cả trong công
việc và cuộc sống cá nhân dù tơi khơng tìm kiếm bất kỳ điều nào như thế khi tôi kết bạn với họ.
Vậy nên, vấn đề là: Hãy nuôi dưỡng những mối quan hệ mà bạn muốn có, thay vì những người bạn nghĩ


mình phải có. Tạo dựng mối quan hệ với những người bạn thích dựa trên trải nghiệm đích thực về họ –
hãy là chính mình. Mạng lưới mà bạn tạo ra sẽ giúp bạn đứng vững.
ÁP DỤNG BÍ QUYẾT: LÀM, ĐIỀU CHỈNH HOẶC XÓA BỎ
Khi đưa ra lựa chọn ưa thích, khơng phải là những lựa chọn bạn nghĩ rằng nên đưa ra, bạn đã tự cho
phép sự chân thật của mình xuất hiện. Nó khơng chỉ liên quan đến việc chọn những tình huống mà bạn
muốn tham gia vào, mà còn cả cách ứng xử đối với sự kiện đó.
Có 4 thái độ cơ bản mà chúng ta thường thể hiện trong mỗi tình huống, và chúng có thể tái khẳng định
những điểm chân thật của chúng ta hoặc giúp chúng ta điều chỉnh lại cách tiếp cận của mình nhằm tạo
điều kiện cho sự chân thật xuất hiện.
Sẽ làm: Đây là cách bạn nghĩ về những gì khiến bạn cảm thấy thực sự bất ngờ, khẩn cấp và hào hứng.
Muốn làm: Đây là những điều bạn tự do chọn làm, dù việc lựa chọn và đạt được chúng không phải lúc
nào cũng dễ dàng.
Phải làm: Đây là những điều bạn sợ dù bắt buộc phải hoàn thành chúng.

Nên làm: Đây là những điều xã hội, công ty, hoặc một số thế lực bên ngoài khác nghĩ rằng sẽ tốt cho
bạn, và ngay cả khi bạn đồng ý với những quan niệm này, đây khơng phải là những gì bạn muốn làm,
mà là những gì bạn cảm thấy bắt buộc phải làm.
Để kiểm chứng những thái độ này, hãy chọn bất cứ điều gì từ danh sách việc phải làm hoặc lịch trình
sắp tới của bạn và nhanh chóng ghi lại thái độ phù hợp với từng nhóm trên. Bạn sẽ ngạc nhiên trước
tác dụng của bài tập đơn giản này. Ví dụ, nếu có một buổi nói chuyện tại một trường trung học địa
phương, bạn sẽ suy nghĩ tơi phải nói chuyện trước 400 thanh thiếu niên háo hức hay 400 thanh thiếu
niên mất trật tự. Cùng một tình huống, nhưng khác biệt về thái độ. Khi đã nắm rõ thái độ, bạn có thể
xem xét các quyền chọn và quyết định sẽ làm gì.
LỰA CHỌN 1: SẼ LÀM
Nếu bạn có thái độ “sẽ làm” hoặc “muốn làm” việc gì đó trong hồn cảnh nào đó, thì việc chọn làm
điều đó sẽ rất dễ dàng. Nếu thái độ của bạn là “phải” hoặc “nên làm”, bạn cần tìm cách thực hiện việc
đó nếu nhiệm vụ đó quan trọng. Ngay cả khi bản thân khơng muốn làm việc đó, bạn hãy tìm cách để
hồn thành nhiệm vụ sao cho bạn vẫn có thể là chính mình. Như trường hợp của Samuel, anh đã khơng
chỉ tham gia nhóm gây quỹ, mà cịn hịa lẫn với khách hàng. Đó là một phần quan trọng trong cơng việc
dù nó khiến anh khó chịu đến mức nào. Nhưng thay vì cố gắng để hòa vào cuộc sống ồn ào và gò ép
bản thân vào vị trí khơng phù hợp với mình, giờ đây anh chọn trị chuyện với các nhóm nhỏ hơn, một
phương pháp khiến anh thoải mái và mang lại hiệu quả cao hơn rất nhiều. Anh đã lựa chọn nhiệm vụ
phải làm và tìm cách để thực hiện điều đó nhưng vẫn giữ được sự chân thật và thành thực của mình.
LỰA CHỌN 2: ĐIỀU CHỈNH LẠI
Đơi lúc bạn có thể chọn lựa một nhiệm vụ phải làm hoặc nên làm và tiếp cận nó từ góc độ hồn tồn


mới, hay đơn thuần thay đổi cách quan sát nó. Ví dụ, thái độ ban đầu của Samuel với các đối tác là,
“Tơi phải tham dự vào nhóm gây quỹ và hịa hợp với các khách mời,” có thể điều chỉnh lại thành, “Tôi
muốn chia sẻ với mọi người về kế hoạch tuyệt vời của bảo tàng.” Bằng cách điều chỉnh một tình huống
khó khăn hoặc gây sợ hãi, bạn có thể tập trung vào các khía cạnh khác của tình huống khiến bạn cảm
thấy thoải mái và tràn đầy sinh lực, biến nó thành tình huống sẽ làm hoặc muốn làm.
LỰA CHỌN 3: XĨA BỎ
Khơng phải lúc nào bạn cũng có thể nhấn nút “Xóa” những điều khơng muốn làm. Có những điều bắt

buộc phải được thực hiện, và trong những trường hợp này, bạn cần phải thực hiện chúng tốt nhất có
thể. Nhưng trước khi bó tay ở các tình huống phải làm hoặc nên làm, hãy xem xét lại chúng. Chúng ta
thường quá “nặng nề” với các việc phải làm hoặc nên làm đến mức để chúng chi phối suy nghĩ và che
khuất con người thật của chúng ta tới độ để bản thân ngã gục trước áp lực. Nhưng, nếu bạn thấy việc
phải làm hoặc nên làm khơng thực sự cần thiết, và việc hồn thành nó chỉ mang tính chất “làm cho
xong chuyện”, thì hãy xóa nó khỏi danh sách của bạn. Nếu khơng thể đón chào nhiệm vụ đó bằng năng
lượng đích thực và tích cực, bạn sẽ khơng thể tận dụng tối đa thời gian và năng lực của bản thân.
Là một người hướng nội chưa hẳn là điều tiêu cực
Người hướng nội thường nghĩ rằng khả năng kết nối và tạo mối quan hệ là bản năng tự nhiên của người
hướng ngoại. Một người hướng ngoại thường có thể đồng ý hoặc phản đối quan điểm này; họ đơn giản
sẽ không nghĩ về điều đó, bởi họ thường quá bận rộn với việc là chính mình để có thể dừng lại và
phân tích hành động của bản thân. Trái với suy nghĩ của người hướng nội, người hướng ngoại cũng
phải đối mặt với những thách thức về khả năng kết nối của chính mình (chủ đề này sẽ được xem xét chi
tiết hơn trong chương 3).
Nhưng giờ đây, người hướng nội nên biết rằng họ cũng hồn tồn có thể thoải mái trong các công việc
và các giao tiếp xã hội, việc là một người hướng nội có thể được coi là một thế mạnh. Người hướng
nội vốn được trang bị khả năng bắt đầu các kết nối bởi họ thường là những người biết lắng nghe. Nếu
bạn là một người hướng nội, thì tiêu điểm nằm ở khả năng lắng nghe. Đừng cố gắng “chạy đua” với
các đồng nghiệp thích giao du của bạn, thay vào đó hãy chú ý đến những gì khiến bạn thoải mái. Bạn
có mệt mỏi sau cả đêm thức trắng để tán gẫu khơng? Bạn hồn tồn có thể từ bỏ việc đó ngay từ đầu,
để trị chuyện với người cần thiết và sau đó cáo lui trước khi tàn tiệc. Khi tham gia vào các cuộc trị
chuyện, bạn thích lắng nghe người khác nói hay “cầm trịch” buổi thảo luận? Xét về hành vi, dù bạn
quyết định ra sao, miễn bạn cảm thấy là chính mình thì mọi chuyện đều ổn.
Julie, một người bạn của tôi, là người hướng nội và khá nhút nhát. Khi cậu bạn trai cơ ấy đang hẹn hị
mời Julie đến nhà ăn tối để gặp bố mẹ cậu ta, cô ấy đã nói với tơi rằng mình đã vui vẻ chấp nhận,
nhưng trong lịng lại bồn chồn khơng n. “Tớ sẽ trải qua bữa tối sao đây?”cô ấy hỏi tôi. “Tớ nên làm
gì?” Khi tơi trả lời, “Hãy cứ là chính mình, cậu nghĩ sao?” Cơ ấy nhìn tơi như thể tơi là “người ngồi
hành tinh”. Rõ ràng, cơ ấy cảm thấy vơ cùng căng thẳng. Julie lo mình sẽ không “vừa mắt” bố mẹ bạn
trai, và cũng không biết làm sao để thể hiện như một cơ gái hồn hảo. “Nếu cậu cảm thấy cần im lặng
và chờ mọi người bắt chuyện, hãy cứ làm thế. Cậu được phép mà,” tơi nói.

Sau này, tơi trị chuyện với cơ ấy về bữa ăn tối hơm đó. “Mọi người khơng q thân thiết trong lần gặp
mặt đầu tiên, nhưng tớ không lúng túng đến mức lố bịch vì nhút nhát. Thành thật mà nói, cuộc gặp đó


đã giúp tớ biết thêm nhiều điều. Tớ nhận ra nhút nhát không phải là vấn đề lớn. Tớ không cần phải cố
gắng che đậy nó; thay vào đó, tớ chấp nhận nó và cảm thấy thoải mái trong các tình huống mới, ngay cả
khi họ vẫn có chút khó chịu”.
Khi cần giả, hãy biến nó thành thật
Đơi khi chúng ta buộc phải tiếp xúc với những người chúng ta khơng ưa. Trong giao tiếp thơng thường,
những tình huống này có thể được giải quyết đơn giản, bởi bạn thường chỉ cần hạn chế tối đa việc tiếp
xúc với người đó. Tuy nhiên, trong cơng việc, những tình huống đó có thể khơng đơn thuần chỉ là một
thách thức. Khi phải đối mặt với một đồng nghiệp khó chịu, bạn cần làm gì để biến khơng khí căng
thẳng thành giao tiếp hiệu quả?
Đối với tôi, đây là những thách thức khiến tơi đau đầu nhất xét về khía cạnh đánh giá kết quả hoạt
động. Ngay sau khi bắt đầu sự nghiệp quản lý, tơi nhận ra sẽ có lúc tơi phải xem xét lại những đồng
nghiệp gây phiền hà do năng lực kém, hoặc khiến tôi thất vọng bởi kỹ năng xã hội nghèo nàn của họ
gây ảnh hưởng tiêu cực đến những người cùng làm việc. Nhưng bằng cách nào tơi vẫn có thể đánh giá
hiệu suất của họ trong khi vẫn nâng cao được hiệu quả của môi trường làm việc?
Cơng việc tồn thời gian đầu tiên của tơi là tại một cơng ty kế tốn. Vào năm thứ hai, tơi được quản lý
đội ngũ kiểm tốn giao một dự án trong đó có Kevin, một tay “khơng phải vừa”. Dự án đòi hỏi cường
độ làm việc cao và thời gian chặt chẽ, vì vậy, mọi người cần phải thể hiện hết mình. Tuy nhiên, vào
cuối mỗi giai đoạn của dự án, Kevin đều làm sai vô số việc, và các thành viên cịn lại của đội chúng
tơi phải làm thêm giờ để “dọn dẹp phiền toái” anh ta gây ra. Điều đó đã khiến tơi “phát điên”.
Khi kết thúc đợt kiểm tốn, tơi phải nhận xét về hiệu suất làm việc của Kevin. Tuy thực sự phẫn nộ về
những phiền phức anh ta gây ra, nhưng tôi không thể đến buổi đánh giá với những suy nghĩ thật của
mình, bởi điều đó sẽ cho thấy năng lực quản lý yếu kém của tơi và khiến tình hình trở nên tồi tệ.
Sau nhiều đêm trăn trở, cuối cùng tôi cũng nảy ra ý tưởng. Tôi suy nghĩ rất nhiều về trường hợp nan
giải này và nhận ra rằng dù anh ta có một số khiếm khuyết, nhưng thành thực mà nói, anh ta cũng sở
hữu một số điểm mạnh đáng kinh ngạc. Anh ta luôn tỏ ra thân thiện khi đến văn phịng và cũng là người
trong nhóm thiết lập được các mối quan hệ tốt đẹp nhất với khách hàng. Nếu cần thông tin, Kevin luôn

là người đầu tiên nắm bắt được chúng. Vì vậy, tơi đã đưa ra nhận xét cả về ưu lẫn nhược điểm hiệu
suất của Kevin và chúng tơi có thể thảo luận về chúng một cách thẳng thắn.
Thông qua cuộc đối thoại cởi mở này, chúng tơi nhận ra vị trí hiện tại khơng mấy phù hợp với anh ta,
vì vậy, chúng tôi đưa ra kế hoạch chuyển anh ta sang bộ phận khác phù hợp hơn. Chúng tôi đưa ra kế
hoạch, thực thi và “đổi chiều hồn tồn” cơng việc của anh ta. Đó là bài học ấn tượng đối với tơi. Nó
đã cho tơi thấy sự chân thật có một phần quan trọng nằm ở khả năng luôn cởi mở tìm kiếm những gì
kích thích người khác thể hiện sự chân thật của họ. Bất chấp những phản đối và nghi ngờ ban đầu của
bản thân, tơi đã tìm cách để kết nối với các thế mạnh của Kevin, và điều đó đã mang lại lợi ích cho
đơi bên.
ÁP DỤNG BÍ QUYẾT: TÌM NHỮNG ĐIỂM TỐT
Đơi khi chúng ta phải giao tiếp và tạo dựng mối quan hệ với những người mà chúng ta khơng thích.


Phản ứng tự nhiên lúc đó có thể là cố gắng che giấu cảm xúc thật, trong khi đó sự khó chịu đang chốn
hết tâm trí chúng ta. Tất nhiên, vấn đề nằm ở chỗ, những nỗ lực nhằm che giấu cảm xúc thật của bản
thân buộc chúng ta phải giả tạo và những hành vi như vậy rất khó che giấu. Khi giao tiếp với một
người quen hay đồng nghiệp mà chúng ta không ưa, đừng mang một nụ cười gượng ép hay cố gắng
“ngọt nhạt” để che đậy cảm xúc của bạn, và đừng tìm cách phớt lờ ai đó chọc tức bạn.
Thay vào đó, hãy tìm những điểm tốt đẹp ở họ! Những người có tính cách đối ngược với chúng ta sẽ
khiến chúng ta khó chịu, và ngược lại, những người quá giống chúng ta có thể khiến chúng ta nao núng.
Nhưng cả hai tình huống này đều tạo ra cơ hội giúp chúng ta trân trọng bản thân và những người xung
quanh:
■ Bạn có thể thông cảm và thấu hiểu những người sở hữu điểm mạnh vốn là điểm yếu của bạn khơng?
■ Bạn có thể thông cảm và thấu hiểu cho những người phản chiếu hình ảnh mà bạn khơng muốn thừa
nhận ở chính mình khơng?
■ Tương tự như hai trường hợp trên, bạn có thể tìm thấy sự thơng cảm và thấu hiểu chính bản thân
khơng?
Hãy quan sát những người khiến bạn bực mình từ góc độ “cơng tư phân minh” và tìm kiếm những điểm
tốt hoặc thế mạnh ở họ mà bạn cảm thấy ấn tượng. Việc làm này sẽ giúp bạn có cái nhìn khác về người
đó, mang lại sự thoải mái cả trong suy nghĩ lẫn ngôn ngữ cơ thể của bạn. Bạn không cần phải trở thành

người bạn tốt nhất với người đó, nhưng cũng khơng vì thế mà tiếp tục có những hành động khiêu chiến
hoặc “đổ dầu vào lửa”. Khi tập trung vào những điểm mạnh mà bạn thực sự đánh giá cao ở người
khác, sự hấp dẫn của họ và cả của bạn sẽ tự nhiên xuất hiện.
Ứng dụng mạng lưới
“Chân thành” khơng có nghĩa là thể hiện sự thô lỗ, đáng ghét, hay cảm giác khó chịu của bản thân ngay
tại thời điểm nào đó về một vấn đề hoặc một người nào đó. Hơn thế, đó là khả năng kết nối với con
người thật của bạn và để nó tỏa sáng, dẫn lối cho những người khác đến với bạn. Đó là khả năng lắng
nghe và ghi nhận trong tâm trí những phản hồi ban đầu chưa được kiểm duyệt của bạn về mọi sự vật,
sự việc. Đó cũng là khả năng tham gia vào những tình huống khó khăn, khơng thoải mái, hoặc gây khó
chịu, tìm cách tiếp cận chúng bằng sự chân thành và con người thật của bạn. Có sự kiện gặp gỡ nào
bạn không hề hứng thú nhưng cảm thấy vẫn nên tham gia? Nếu đó là việc bạn nên làm nhưng khơng
nhất thiết phải làm, hãy bỏ qua nó và để bản thân được thoải mái. Ngược lại, nếu bắt buộc phải tham
dự sự kiện này, hãy điều chỉnh lại nó sao cho bạn có thể tham dự theo cách của mình, biến nó thành
việc bạn muốn làm hoặc vui vẻ làm. Hãy nghĩ về trường hợp của Samuel: Anh ấy đã tự khắc phục sự
sợ hãi của bản thân trong sự kiện gây quỹ cho bảo tàng bằng cách tập trung vào các nhóm nhỏ hơn
trong sự kiện, khơng chỉ tự tạo ra các tình huống cho bản thân để cảm thấy tự nhiên hơn mà còn tạo ra
các cơ hội giao tiếp thực sự.
Chân thật sẽ dẫn bạn đến nơi cần đến và nơi bạn muốn đi, và đó cũng là hành trình để bạn tạo dựng
các kết nối có ý nghĩa và phong phú nhất với những người khác.


2. BÍ QUYẾT VỀ SỰ TỰ NHẬN THỨC VỀ BẢN
THÂN
“Sự tự nhận thức về bản thân của mỗi người là cốt lõi nhân cách của họ. Nó ảnh hưởng đến mọi
khía cạnh trong hành vi ứng xử của người đó: khả năng học hỏi, năng lực phát triển và thay đổi.
Một cái tơi mạnh mẽ và tích cực là sự chuẩn bị tốt nhất cho thành công trong cuộc sống”.
Tiến sĩ Joyce Brothers, nhà tâm lý học
Sandy là một khách hàng đặc biệt, một người đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tơi từ những ngày tơi
cịn là một huấn luyện viên hướng nghiệp. Dĩ nhiên, các chi tiết trong câu chuyện là của cô, nhưng nỗi
sợ hãi về công việc của cô lại đại diện cho những nỗi sợ hãi và nỗ lực đấu tranh rất cơ bản của nhiều

khách hàng, đặc biệt là những người phải đối mặt với bước ngoặt giữa sự nghiệp do sự hạn chế về
kinh tế hoặc những người quay lại làm việc sau nhiều năm nghỉ.
Sandy là một phụ nữ hấp dẫn, một cử nhân thông minh, và khi chúng tôi gặp nhau, cơ đang ở tuổi ngồi
ngũ tuần. Cơ đã dành phần lớn 20 năm trước đó sống tại một thị trấn nhỏ ở miền Trung Tây, nuôi nấng
bốn đứa con khi chồng cô vẫn bám trụ với công việc mà anh đã gắn bó từ trước cả khi bọn trẻ chào
đời. Khi chồng cô bị sa thải, Sandy nhận thấy cô cần phải quay trở lại công việc lần đầu tiên sau gần
20 năm.
Cơ rụt rè bước vào văn phịng của tôi và đứng đợi đến khi được mời ngồi. Khi tôi cầm bản sơ yếu lý
lịch của cô lên, vẻ mặt cô lộ rõ sự sợ hãi và căng thẳng đến tuyệt vọng. Tơi gần như có thể cảm nhận
được suy nghĩ của cô ấy: Tôi là kẻ bỏ đi, nhưng có lẽ anh sẽ giúp được tơi.
Sau vài phút trị chuyện, cơ buột miệng, “Tơi có bằng đại học, nhưng đã lâu tơi khơng làm việc tồn
thời gian, vả lại, giờ tôi cũng đã hơn 50 tuổi.” Chia sẻ của cô như một lời thú nhận và cũng chẳng khác
nào một lời hối lỗi. Cơ giải thích rằng trước khi sinh con, cô là một nhân viên điều phối dịch vụ cho
một tổ chức phi lợi nhuận lớn, nhưng hiện nay, cơ cảm thấy mình khơng có đủ kỹ năng để xin việc.
Cuộc trị chuyện của chúng tơi tiếp tục, ngơn ngữ cơ thể, giọng nói và thậm chí cả lời nói của cơ đều lộ
rõ cảm nhận của cơ về bản thân mình. Cơ ấy ngồi khép nép trên ghế như sợ mình chiếm quá nhiều chỗ
và hầu như khơng dám nhìn vào mắt tơi. Giọng nói của cơ lí nhí và đầy vẻ lo lắng nhưng lại nhấn mạnh
và cao giọng ở những câu kiểu như: “Tôi không xứng đáng. Tôi không đủ giỏi. Mọi người đều có khả
năng hơn tơi.”
Nhận thấy sự tự nhận thức về bản thân của Sandy sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tìm việc của cơ,
tơi nói, “Chúng ta hãy qn những gì chị khơng làm được đi và nói về những gì chị có thể làm”. Cơ
dịch chuyển chỗ và ngồi thẳng lên một chút, sau đó bắt đầu kể lại một số hoạt động từng tham gia ở
trường của các con cơ. Cơ nói về cơng việc ở hội phụ huynh, về nhiệm vụ cung cấp thông tin tình hình
của các con đến bố mẹ chúng. Cơ hẳn rất tự hào với những nhiệm vụ này, và lộ rõ sự vui vẻ khi nói
mình khơng bao giờ bỏ lỡ một trò chơi hay buổi khiêu vũ nào. Cô trở nên hào hứng hơn khi chia sẻ về
khả năng sắp xếp lịch trình trong gia đình, đảm bảo mọi thành viên đều luôn đúng giờ. Tuy nhiên, vào
cuối mỗi câu chuyện, giọng cô lại chùn xuống, đột ngột rũ bỏ mọi cơng sức đóng góp của bản thân,


đánh mất hết sự hứng khởi ban đầu với câu trả lời đại loại như: “Việc đó chẳng đáng gì,” hoặc “Đó

chỉ là việc của các bà mẹ.”
Mạch câu chuyện giữa chúng tôi đôi lúc bị đứt quãng do việc Sandy thiếu niềm tin vào năng lực
chuyên môn của bản thân đã ăn quá sâu vào tiềm thức, nhưng cô có vẻ rất quyết tâm thay đổi. Chậm
nhưng chắc, dần dần chúng tôi cũng thảo ra cách khiến các kỹ năng cô đã phát triển trong hơn 20 năm
qua được áp dụng hiệu quả vào môi trường làm việc chuyên nghiệp, quan trọng hơn, cô bắt đầu thấy
tin tưởng vào giá trị của bản thân.
Với cương vị giáo sư tại một trường kinh doanh hàng đầu, tôi cố gắng truyền đạt các nguyên lý quan
trọng cho sinh viên của mình. Quan trọng nhất trong số đó là “nhận thức là thực tế”. Tơi biết câu châm
ngơn này nghe có vẻ sáo rỗng, nhưng rõ ràng rất đúng đắn. Nếu cảm nhận của bạn về người khác là
hiện thực về họ trong mắt bạn, thì cảm nhận của bạn về chính mình sẽ là thực tế của bạn. Niềm tin của
bạn về điểm mạnh, điểm yếu, kiến thức và kỹ năng của bản thân là những gì mà bạn thể hiện ra thế giới
bên ngồi.
Vài năm trước đây, tơi có một sinh viên MBA tên Dave làm cơng việc kiểm sốt thuế bán thời gian.
Bất cứ khi nào lớp chúng tôi có bài thuyết trình, Dave thường rất hứng thú và hỗ trợ các bạn, chỉ ra
những điểm tích cực của một bài thuyết trình nào đó ngay cả khi nó khơng có gì xuất sắc. Nhưng đến
phần trình bày của mình, Dave khơng tiếc lời tự phê bình, ln luống cuống khi thuyết trình trước
nhóm. Anh nghĩ rằng mình khơng thể làm tốt việc đó.
Tin tốt là, dù nhận thức về bản thân đã tạo ra thực tế của chúng ta, nhưng chúng ta có thể thay đổi
những nhận thức đó theo hướng hồn tồn tích cực. Đối với Dave, anh phải mất thời gian xem một số
đoạn video thuyết trình của mình để nhận ra rằng anh khơng có vẻ lo lắng như anh tưởng. Tôi từng
nhận được một e-mail đầy cởi mở từ Dave, cho tôi biết rằng vào phút cuối, anh đã ứng tuyển vào vị trí
một nhân viên cấp cao và chịu trách nhiệm thuyết trình trước một khách hàng rất quan trọng. Anh đã vô
cùng lo lắng khi đến buổi gặp mặt, nhưng trước đó, anh đã chuẩn bị kỹ càng và thuyết trình một cách tự
tin đến mức khiến cả vị khách hàng lẫn sếp của anh đều ngạc nhiên. “Tôi luôn nhớ đến cảm giác lo
lắng khi thuyết trình trong lớp của ngài, nhưng lại nói rất ổn và trơng chẳng có gì là lo lắng khi xem
qua video. Và chúng là những gì giúp tơi vượt qua điều đó”, anh ấy đã viết cho tôi như vậy, và không
quên bổ sung, “tôi thậm chí cịn nhớ là phải cười nữa”. Dave đã thay đổi nhận thức về thực tế của
chính mình, và sự nhận thức tích cực về bản thân của anh là cầu nối cho những kết nối và giao tiếp
mạnh mẽ trong những tình huống quan trọng.
Bạn phải tự yêu quý bản thân trước!

Để tạo ra những kết nối có ý nghĩa một cách chân thật, bạn phải thảo ra các ưu điểm trong con người
bạn. Nói cách khác, trước khi mong đợi người khác yêu quý, bạn phải biết trân trọng bản thân mình –
đó là bí quyết tự nhận thức về bản thân. Nhiều người trong số chúng ta ý thức được điểm mạnh của
mình, và thường thể hiện sự tự tin trong rất nhiều tình huống, nhưng ngay cả những người tự tin nhất
cũng có lúc bị lúng túng. Bí quyết là hãy học cách vượt qua nó. Một nhà điều hành hàng đầu đã từng
tâm sự với tôi rằng ông luôn cảm thấy như thể lúc nào cũng phải đối mặt với những người có chức
tước, địa vị cao trong nhiều năm. Ông kể lại: trong q trình thăng tiến tại cơng ty, ơng thường thấy
mình đang tham dự một cuộc họp, nhìn quanh và nghĩ, “Ơi, các đồng nghiệp của tơi thực sự xuất sắc.
Mình phải làm sao để theo kịp họ đây?” Mỗi lần như vậy, ông coi những giây phút tự ti này như một


thách thức để đánh giá lại các giá trị của mình và tăng cường khả năng tự nhận thức về bản thân bằng
cách kết nối lại với những gì ơng biết có thể đóng góp cho cơng việc. Dần dần, ông đã rèn luyện được
khả năng ý thức về thế mạnh của bản thân. Sự nghiệp của ơng cũng vì thế mà “lên như diều gặp gió”.
Hầu hết chúng ta đều khắt khe với bản thân hơn với người khác. Chúng ta cũng đồng ý rằng ích kỷ, nhỏ
nhen, phán xét người khác đều là những việc làm không đúng – vậy tại sao chúng ta lại làm vậy với
chính mình? Nhận thức là thực tế, và nhận thức về bản thân là một kiểu tự nhận thức. Khi không theo
đuổi các khách hàng tiềm năng bởi cho rằng họ có những đề nghị tốt hơn hoặc sẽ khơng tự nhiên
chuyển sang hợp tác với một nhà cung cấp khác, khi khơng theo đuổi một vị trí mới bởi cho rằng có
những ứng viên mạnh hơn, chúng ta đã biến các giả định tiêu cực thành thực tế của chúng ta. Khi thấy
mình có những suy nghĩ ngờ vực hoặc tự ti, bạn cần phải tự hỏi chính mình, “Mình có muốn có tư
tưởng đúng đắn về điều này khơng? Đúng đắn về việc khơng có được khách hàng hay khơng hồn thành
cơng việc?” Nếu câu trả lời là “Khơng”, thì bạn cần phải thay đổi thực tế của mình.
Tại sao sự tự nhận thức về bản thân
lại quan trọng?
Trước khi Sandy và tơi bắt đầu khóa huấn luyện, cơ ấy đã gửi đơn xin ứng tuyển một vài vị trí nhưng
thậm chí khơng nhận được bất cứ phản hồi nào. Tơi khơng tìm hiểu vấn đề này, nhưng khơng thấy ngạc
nhiên. Đương nhiên, bạn không thể khiến người khác tin vào trình độ và giá trị của bạn nếu bạn khơng
tin tưởng chính mình trước.
Những nhận thức tiêu cực về bản thân có thể ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất, quyết định, và thậm

chí, là cả sức khỏe của chúng ta, khi bị đẩy đến tột độ. Vậy, tại sao chúng ta vẫn giữ những nhận thức
tiêu cực về bản thân? Chúng ta thường thu được gì khi đắm chìm vào những kiểu tư duy đó? Đó có thể
là bản năng để bảo vệ chúng ta trước sự thất bại hoặc để tránh lặp lại những sai lầm trong q khứ,
hay đó có thể là mong muốn khơng làm ảnh hưởng đến những người xung quanh do hành động xáo trộn
hiện trạng của chúng ta. Kìm nén thể hiện bản thân có thể mang lại sự an tồn cho chúng ta, nhưng điều
đó cũng đồng nghĩa với việc hy sinh sự trưởng thành và hạn chế thành tựu của chính mình. Nhận thức
tích cực về bản thân khơng có nghĩa là xóa bỏ mọi nghi ngờ và dần đạt đến sự hoàn hảo. Sự tự tin xuất
phát từ khả năng kiểm soát sự tự ti và chấp nhận thực tế rằng chúng ta đang nỗ lực cải thiện những
khiếm khuyết của bản thân, ngay cả khi coi những điểm khơng hồn hảo này như những cá tính khiến
chúng ta độc đáo và hấp dẫn trong mắt người khác.
Một lần khi đi tàu điện ngầm, một cô gái khoảng 20 tuổi cùng khoang với tơi, và khi liếc nhìn, tơi đã
giật mình bởi trang phục kỳ quặc của cơ ấy. Cô ấy trông như một vũ nữ những năm 1970 với mái tóc
ngắn màu ngọc lam, đơi giày gót nhọn màu vàng và đồ trang sức to bản. Suy nghĩ đầu tiên loé lên trong
đầu tôi là, “Cô ta nghĩ gì thế khơng biết?” Nhưng khi nhìn vào khn mặt của cô ấy, đột nhiên tôi thấy
bộ trang phục trở nên vơ cùng quyến rũ. Cơ ấy đứng đó, nắm chắc thanh vịn, ánh mắt đầy tự tin và bình
tĩnh cho thấy cơ ấy tự nhận thức được vẻ đẹp của bản thân và thể hiện sự tự tin đó, và cho cả thế giới
thấy rằng cơ ấy nghĩ mình là một phụ nữ hấp dẫn.
Ngắm nhìn mình khi bạn đã sẵn sàng
là chính mình
Sau nhiều khóa huấn luyện hướng nghiệp, tôi đã dừng lời Sandy và hỏi, “Chị giỏi làm việc gì?”. Khi


cơ ấy khơng thể trả lời, cuộc trị chuyện diễn ra như thế này:
Tôi: Tôi cá chị là người rất có trách nhiệm.
Sandy (do dự): Vâng, chắc chắn rồi, nếu anh bảo tơi làm một việc gì đó, tơi sẽ hồn thành nó vào đúng
thời hạn.
Tơi: Được, tuyệt vời, chị là người có trách nhiệm. Chị tin điều đó, đúng khơng? (Cơ ấy gật đầu.) Giờ
chị cịn giỏi làm gì khác nữa?
Sandy (suy nghĩ một lúc, sau đó miễn cưỡng trả lời): Tơi là người có tổ chức. Tơi ln biết vị trí của
mọi thứ, và bạn bè thường đề nghị tôi giúp họ thảo ra hệ thống tổ chức của họ.

Tơi thực sự giỏi việc đó. Anh nhìn tủ của tơi thì rõ!
Tơi (nhìn vào bản mơ tả cơng việc và tìm một từ khác): Chị có thể mơ tả bản thân như một người có
chiến lược được chứ?
Sandy (giật mình và chớp mắt): Khơng!
Tơi: Theo chị, “chiến lược” là gì?
Sandy (nhún vai): Tơi khơng biết, tơi nghĩ là một CEO nào đó ngồi thảo ra những quyết định lớn cho
công ty.
Tôi: Vậy, ý chị là “chiến lược” chỉ người đưa ra những quyết định quan trọng có ảnh hưởng đến hạnh
phúc của người khác? Đó khơng phải là những gì chị vẫn làm hàng ngày cho gia đình mình sao?
Lúc đó, Sandy đã bắt đầu dần hiểu ý đồ của tơi. Sau đó, cơ kể cho tơi nghe về việc cơ đã giúp con gái
mình chọn trường đại học và đánh giá vô số các yếu tố chi phối một quyết định lớn lao trong đời như
vậy ra sao, và đã giúp con gái xử lý đơn xin học bổng và để cô bé chọn học tại trường mình thích như
thế nào. Cơ đã cười khi tất cả những điều này lóe lên trong đầu. Chúng tơi đã thêm được từ “chiến
lược” vào danh sách từ của mình.
Hầu hết mọi người khơng có ý định tự hạ thấp bản thân. Sự nhận thức tiêu cực về bản thân đã được
đẩy đến mức cực đoan, nhưng nhờ đó, họ cũng cho thấy những chuyển biến tích cực khi nhận thức tiêu
cực về bản thân bắt đầu trở thành những nhận thức tích cực. Khi cuộc trị chuyện của chúng tôi tiếp tục,
Sandy liệt kê ra ngày càng nhiều các từ mà cô cảm thấy thực sự lột tả được bản thân, và khi làm vậy,
toàn bộ biểu hiện của cơ đã thay đổi hồn tồn. Cơ dần tự tin hơn khi đưa ra những từ ngữ lột tả được
con người mình.
ÁP DỤNG BÍ QUYẾT: LỰA CHỌN TỪ NGỮ
Hành động này liên quan đến việc lựa chọn những từ ngữ tốt nhất để định hình con người bạn. Bản mơ
tả kết quả về các thế mạnh của bạn không những đúng mà còn xứng đáng để bạn tin tưởng. Đây là các
bước:


1. Viết một cách thoải mái. Lấy bút, giấy trắng và ghi ra mọi tính từ tích cực mà bạn nghĩ chúng mơ tả
bản thân bạn trong vịng 5 phút, sau đó tìm cách để thể hiện những phẩm chất này thông qua hành động.
Đừng cân nhắc quá lâu hay ngừng viết, hãy viết liên tục. Nếu bí từ, hãy viết lại những từ bạn vừa viết
ra. Đừng chỉ tập trung vào chất lượng cơng việc mà cả mọi khía cạnh trong cuộc sống. Bạn bè của bạn

có thường xuyên tâm sự với bạn khi họ gặp những vấn đề khó khăn, bởi bạn ln là người đưa ra
những lời khun bổ ích và thiết thực hay khơng? Mọi người có ln nhớ đến bạn mỗi khi cần tổ chức
những bữa tiệc vì bạn thường có những ý tưởng độc đáo? Hãy liệt kê chúng ra giấy. Khi hết giờ, hãy
đặt bút xuống và đọc những gì bạn đã viết. Sau đó đọc lại một lần nữa.
2. Phản hồi. Chúng ta thường bị che mắt trước phẩm chất tốt đẹp của chính mình, và thậm chí những
người xung quanh chúng ta cũng cảm nhận được điều đó. Thu thập thơng tin bằng cách yêu cầu mọi
người mô tả về bạn. Chọn những người hiểu rõ bạn ngoài những người quen biết thông thường. Hãy
đưa ra các câu hỏi của riêng bạn hoặc thử những câu dưới đây:
■ Bạn nghĩ tôi là người như thế nào?
■ Bạn nghĩ thế mạnh và phẩm chất tuyệt vời nhất của tơi là gì?
■ Nếu được chọn chỉ một từ tích cực duy nhất để nói về tơi, bạn nghĩ nó là gì?
Nếu khơng muốn đặt ra những câu hỏi mở như vậy, bạn có thể đưa ra loại câu hỏi lựa chọn. Và nếu
không rõ hoặc ngạc nhiên trước bất kỳ phản ứng nào, hãy đề nghị người trả lời giải thích về nó. Người
đó có thể đưa ra ví dụ minh chứng cho mô tả của họ về bạn chứ? Hãy chắc chắn bạn hiểu được điểm
mấu chốt của thông tin phản hồi. Phải thật thuyết phục.
Với nhiệm vụ tình huống này, một trong những khách hàng của tôi đã quyết định hỏi cả những người mà
ơng khơng thân thiết. Ơng giải thích: “Nếu họ cũng đưa ra phản hồi tích cực về tơi, thì hẳn là tơi là một
người như vậy.” Nếu một trong số họ đưa ra phản hồi chẳng liên quan đến mình, ơng ấy sẽ tìm hiểu căn
ngun và bỏ qua. Một chiến lược thật thú vị, đáng để xem xét.
3. Lựa chọn. Hãy so sánh những gì bạn viết về bản thân với các thông tin phản hồi nhận được từ người
khác, và chọn những từ tương xứng và phù hợp nhất với bạn. Bạn vừa chọn từ ngữ của mình. Và chúng
đều đúng sự thật.
Tự nói với bản thân nhưng phải tích cực!
Ai cũng đều có lúc tự nói chuyện với bản thân, và khi liên tục nói với bản thân về một điều gì đó,
chúng ta sẽ bắt đầu tin vào điều đó. Khái niệm “tự nói với bản thân” đã được chứng minh là đặc biệt
hữu ích trong lĩnh vực tâm lý học thể thao, và rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự khác biệt giữa
việc tự nói tiêu cực và tự nói tích cực ảnh hưởng đến thành tích của các vận động viên. Tự nói tiêu
cực có thể nảy sinh một cách tự nhiên khi gặp phải những trở ngại, các vận động viên chuyên nghiệp
cũng không phải là ngoại lệ. Nhưng học cách biến những suy nghĩ tiêu cực thành những lời tự khuyến
khích và lời nói tích cực sẽ xoay chuyển được tình thế.

Trong một nghiên cứu về y học thể thao, Daniel Gould, Kenneth Hodge, Kirsten Peterson và John
Giannini đã chứng minh các huấn luyện viên đã chuẩn bị cho các vận động viên thi đấu bằng cách mô


hình hóa sự tự tin và hướng dẫn họ biến những lời tự phê bình bất lợi thành sự tự tin mạnh mẽ. Trong
một nghiên cứu quan trọng khác, Tiến sĩ Joan A. Finn đã cho thấy tự nói tích cực đã làm giảm thiểu sự
lo lắng, tăng sự tự tin, và nâng cao thành tích.
Những suy nghĩ kiểu như “Tơi khơng giỏi làm việc đó”, “tơi chẳng có gì để thể hiện,” “việc đó q
khó, tơi khơng thể làm được,” sẽ trở thành thực tế khi bạn lặp lại suy nghĩ này nhiều lần. Những người
khác nhận thức và tin vào những gì bạn cảm nhận và tin tưởng ở bản thân. Để tăng mức độ hấp dẫn
đích thực ở bạn và tăng cường các kết nối thành công, hãy khai thác khả năng tự nói tích cực. Và người
duy nhất có thể làm điều đó chính là bạn.
ÁP DỤNG BÍ QUYẾT:
BẠN TỬ TẾ VỚI CHÍNH MÌNH RA SAO?
Nội tâm nói với bạn điều gì? Để tìm hiểu điều đó, hãy theo dõi tâm trạng của bạn trong một tuần bằng
cách viết ra mọi suy nghĩ. Bạn tự khích lệ và vỗ về bản thân được bao nhiêu lần. Mỗi lần như vậy, bạn
được cộng 1 điểm. Bạn nản chí và tự ti bao lần? Mỗi lần như vậy, bạn bị trừ 1 điểm. Nhưng nếu biến
suy nghĩ tiêu cực ban đầu thành tích cực, hãy cho mình 2 điểm.
Hãy cộng tổng số điểm của bạn vào cuối tuần. Bạn nhận được số điểm dương? Bạn có thể tăng điểm
số này vào tuần tới? Bạn có hài lịng với kết quả đó hay khơng? Nếu khơng, hãy chủ động thay đổi
nhận thức và theo đuổi những điểm mạnh của bạn. Hãy ln hành xử đúng mực. Bạn có thể tham khảo
một số ý tưởng dưới đây:
■ Luôn lưu một tập hồ sơ thành cơng. Mỗi khi ai đó nói điều tốt đẹp về bạn, khen ngợi công việc của
bạn, hoặc gửi e-mail đánh giá cao về bạn, hãy ghi lại hoặc in nó ra và đặt nó vào một tập hồ sơ. Bạn
thậm chí có thể gửi cho chính mình một e-mail ngắn gọn khi nhớ ra điều gì đó khiến bạn thực sự tự
hào. Bạn sẽ dễ quên các thành tích khi mải lo lắng về những sai sót. Hãy xem lại tập hồ sơ này thường
xuyên để nhắc nhở mình về những thành tích tốt đẹp bạn đã đạt được.
■ Xem lại những thành tích của bạn. Một người bạn của tôi rất thành công với dáng vẻ tự tin nhưng
thực tế, lại dễ bị ảnh hưởng bởi những lời đàm tiếu hay sai lầm không đáng bận tâm. Khi cảm thấy tinh
thần xuống dốc, cô ấy đóng cửa văn phịng, lấy cuốn sổ của mình và ghi ra mọi điểm mạnh của bản

thân, tự nhủ về những suy nghĩ tích cực có khả năng mang cơ đến bất cứ nơi đâu cô muốn.
Thay đổi giọng điệu
Tôi đã luôn muốn viết một cuốn sách. Trong nhiều năm qua, tôi đã nghĩ và phác thảo ra rất nhiều tiêu
đề hấp dẫn, nhưng các dự án cũng chỉ dừng lại ở đó. Tơi viện ra đủ lý do tại sao giấc mơ viết sách
của tơi khơng thành: “Khơng có đủ ý tưởng để viết,” “Việc này quá khó khăn,” “Khơng biết cách thực
thi,” “Chẳng ai thèm mua nó.”
Tơi ln tự tin, nhưng điều đó khơng ngăn được những suy nghĩ tiêu cực này lởn vởn trong trong tâm
trí. Bởi hành động tự nói lời tiêu cực đó mà tơi đã “án binh bất động” trong nhiều năm. Để đạt được
điều mình muốn – đến được nơi tơi muốn, có được vị trí tơi muốn và cả cuốn sách bạn đang cầm trên
tay – tôi đã phải thay đổi hành động tự nói lời tiêu cực của mình. Tơi khơng ngừng nhắc nhở bản thân
rằng những gì tơi nói với bản thân hồn tồn tùy thuộc vào chính tơi. Trong q trình đó, tơi biết được


rằng việc thay đổi từ tự nói lời tiêu cực sang tự nói lời tích cực khơng phải là một người cực kỳ lạc
quan, đứng trước gương mỗi ngày và hơ vang khẩu hiệu sáo rỗng. Đó là một loạt các bước hành động
đã giúp tôi sắp xếp lại những nhận thức và cảm nhận về khả năng của bản thân để can đảm ngồi vào
bàn làm việc mỗi ngày và đối mặt với những trang giấy trắng đáng sợ, bất chấp những nỗi sợ hãi tràn
ngập trong tâm trí. Tất nhiên, sự ngờ vực bản thân vẫn tiếp tục quanh quẩn đâu đó; đó là điều đương
nhiên, nhưng dần dần, tơi đã kiểm sốt được khả năng tự nói tiêu cực và việc làm đó đã ảnh hưởng rất
lớn đến tơi, giải phóng tơi khỏi những ràng buộc cũ để biến những mục tiêu khó khăn được đặt ra từ rất
lâu thành hiện thực.
Tương tự như vậy, Dave, cựu sinh viên của tơi, đã kiên trì đấu tranh trong một thời gian dài để cải
thiện kết quả các bài thuyết trình của mình. Khi học được cách lắng nghe tiếng nói nội tâm mách bảo
rằng anh hồn tồn có thể thuyết trình hiệu quả trước đám đơng, và phớt lờ những “lời xì xào” về việc
anh khơng thể làm điều đó, Dave đã dần khiến khách hàng ngạc nhiên, gây ấn tượng với cấp trên, và
quan trọng nhất là phát triển được sự nghiệp của bản thân. Anh ấy đã viết cho tơi rằng, “Khi thuyết
trình, tơi đã có thể giữ hình ảnh ‘đầy bình tĩnh và tự tin’ trong đầu, và chính điều đó đã làm nên sự
khác biệt.”
Giờ đây, bạn đã trải qua bài tập (Áp dụng bí quyết: Bạn tử tế với chính mình ra sao?) và đã phần nào
hiểu được những thông điệp về bản thân đằng sau việc tự nói lời tiêu cực, để rồi từ đó thay thế chúng

bằng những thơng điệp tích cực. Dưới đây là 3 kỹ thuật đặc biệt hữu ích, theo quan điểm của tơi, trong
q trình này:
1. Hãy trở thành người bạn thân nhất của chính mình.
2. Đóng khung hình ảnh tích cực.
3. Ăn mừng những niềm vui nhỏ nhặt.
Hãy trở thành người bạn thân nhất
của chính mình
Hãy nhớ lại thời gian những suy nghĩ tiêu cực luôn vảng vất trong đầu, sau đó giả định người bạn thân
nhất của bạn đang phải trải qua thời gian tồi tệ như vậy và chia sẻ chúng với bạn. Bạn sẽ làm gì? Bạn
sẽ ngay lập tức bắt đầu liệt kê ra mọi phẩm chất tuyệt vời của người bạn để xua tan những suy nghĩ tiêu
cực của cô ấy/anh ấy.
Hãy làm điều tương tự với chính mình: Hãy trở thành người bạn thân nhất của bản thân. Trong con
người mỗi chúng ta đều tồn tại những kẻ đáng ghét, ln dè bỉu và sẵn sàng thì thầm những lời khó
chịu. Nhưng cũng khơng thiếu một “đội qn cổ vũ”, gồm những người tin tưởng vào giá trị của chúng
ta và nhắc nhở chúng ta về thành công, các thế mạnh và mục tiêu của bản thân. Khi những kẻ đáng ghét
bắt đầu huênh hoang, hãy chặn ngay chúng lại, thay vào đó, hãy nghĩ đến những gì bạn muốn nghe và
để đội quân cổ vũ xốc lại tinh thần cho bạn. Kẻ đáng ghét với Sandy là những lời càu nhàu, “Mình
khơng có kỹ năng, thiếu kinh nghiệm, và mình cịn lâu mới xin được việc.” Cơ ấy đã nỗ lực chống lại
những kẻ đáng ghét bằng cách nhờ “đội trưởng đội cổ vũ” nhắc nhở cơ rằng, “Mình có rất nhiều kỹ
năng được tích lũy từ những trải nghiệm cuộc sống. Mình là người có trách nhiệm, có tổ chức, và


chiến lược trong mọi quyết định. Một nhà tuyển dụng sẽ thật may mắn nếu tuyển được mình.”
Quá trình này ngày càng trở nên dễ dàng hơn. Khi ý thức được những suy nghĩ tiêu cực manh nha xuất
hiện, bạn sẽ nhanh chóng nắm bắt được chúng, xác định các lựa chọn thay thế, và có thể biến chúng
thành khả năng tự nhận thức với những kết quả mạnh mẽ một cách nhanh chóng hơn.
Đóng khung hình ảnh tích cực
Kết quả tất yếu của việc đi ngược lại khả năng tự nói tiêu cực là học cách điều chỉnh nó, chuyển từ xấu
đến tốt. Một cốc nước có thể được nhìn nhận là vơi một nửa hoặc đầy một nửa, và hãy nhớ rằng dù
quan điểm của bạn là gì, thì điều đó cũng hồn tồn là sự lựa chọn của bạn.

Đóng khung hành động của mình xung quanh cảm giác lo sợ và những gì bạn cho rằng mình khơng thể
làm cũng chính là những gì bạn nhận được. Tái cấu trúc suy nghĩ của bản thân sẽ đưa quan điểm của
bạn từ sự sụp đổ đến thành công tiềm năng, ảnh hưởng đến kết quả có được từ quyết định và hành động
của bạn. Hãy nắm chắc các khả năng của bạn, thay vì tiềm năng thất bại. Bạn sẽ đạt được mong muốn
của bản thân.
Q trình đóng khung này gồm hai khía cạnh: suy nghĩ và hành động. Đóng khung suy nghĩ tương tự như
việc tưởng tượng ra những gì bạn muốn và diễn tập giả tưởng về tiềm năng chúng có thể mang lại. Bạn
tự hướng dẫn mình nghĩ tích cực về các kỹ năng, điểm mạnh, và nhiệm vụ cần làm của bản thân. Suy
nghĩ tích cực sẽ dẫn đến các kết quả tích cực.
Với đóng khung hành động, bạn thêm lời cho những suy nghĩ được đóng khung trước đó, hãy chia sẻ
chúng với những người khác để bổ sung giá trị và sức nặng cho chúng.
Tơi từng có một đồng nghiệp tên Yael có ý định trở thành cộng sự với cơng ty của chúng tôi, mặc dù
cô mới chỉ làm việc tại đây 8 năm và thâm niên tối thiểu đối với cộng sự thơng thường là 13 năm.
Thay vì tự nhủ, “Tốt nhất khơng nên lãng phí thời gian, mình sẽ không bao giờ trở thành được cộng sự
trong khoảng thời gian ngắn như vậy”, Yael đã tin tưởng chắc chắn vào khả năng của bản thân và nỗ
lực hết mình vì điều đó. Cơ khơng khó chịu hay q cực đoan về việc theo đuổi mục tiêu của mình,
thay vào đó, cơ ln có thái độ quyết tâm, kiên định đến cùng. Yael đã không trở thành cộng sự trong
năm đầu tiên, nhưng đã trở thành cộng sự duy nhất có thâm niên 10 năm của cơng ty tơi trong hơn một
thập kỷ qua. Cơ đã định hình suy nghĩ và hành động trong tâm tư, sau đó xác định cách thể hiện chúng,
kiên trì theo đuổi đến khi suy nghĩ và hành động nhất quán với nhau.
ÁP DỤNG BÍ QUYẾT: LÀM NỔI BẬT ĐIỂM TÍCH CỰC
Cách chúng ta lựa chọn từ ngữ để mô tả một sự vật/sự việc/ hiện tượng - dù chỉ trong suy nghĩ - có tác
động rất lớn đến quan điểm của chúng ta về chúng. Ngôn từ là các khung mà chúng ta đặt xung quanh
những hình ảnh trong tâm trí, và việc đóng khung này giữ một vai trò rất quan trọng trong việc hình
thành nên sự tự nhận thức của mỗi người. Lựa chọn cách điều chỉnh lại suy nghĩ như vậy chi phối hành
động và thành quả của mỗi người. Hãy chuyển hướng sự tập trung của bạn vào những điều tốt đẹp,
những điểm tiêu cực vì thế ắt hẳn sẽ giảm đi. Để gia tăng các khung tích cực, hãy thử làm theo các
chiến lược sau: