Bai 15 Dong mau va nguyen tac truyen mau

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Bạch cầu đã tham gia bảo vệ cơ thể bằng
những cơ chế nào ?
- Thực bào : bạch cầu hình thành chân giả bắt và

nuốt vi khuẩn rồi tiêu hóa .
- Limpho B : tiết kháng thể vơ hiệu hóa kháng

ngun
- Limpho T : phá hủy tế bào đã bị nhiễm vi
khuẩn bằng cách nhận dạng và tiếp xúc với
chúng .


2. Miễn dịch là gì? Có mấy loại miễn dịch ?
- Miễn dịch là khả năng cơ thể không mắc 1
bệnh nào đó.
* Có 2 loại miễn dịch:
- Miễn dịch tự nhiên:
+ Miễn dịch bẩm sinh: có được từ khi mới sinh
ra
+ Miễn dịch tập nhiễm: sau khi cơ thể đã nhiễm
bệnh
- Miễn dịch nhân tạo: Có được do con người chủ
động tiêm vacxin khi cơ thể chưa mắc bệnh


Trong lịch sử phát triển y học, con người đã biết
truyền máu, song rất nhiều trường hợp tử vong.
Sau này cũng đã tìm được nguyên nhân là do
truyền máu thì máu bị đông lại. Vậy yếu tố nào

gây nên và theo cơ chế nào ?


Tiết 15. Bài 15:


Cơ thể người có khoảng 4- 5 lít
máu. Nếu bị thương chảy máu và mất
khoảng hơn 1/3 lượng máu của cơ thể
thì tính mạng có thể bị đe dọa .
Thực tế với những vết thương
nhỏ máu chảy vài phút chậm dần rồi
ngưng hẳn. Đó là khả năng tự bảo
vệ cơ thể. Khả năng này có được do
đâu ?


Tiết 15. Bài 15

I . Đông máu :

- Y/c hs đọc thông tin sgk


* Sơ đồ cơ chế q trình đơng máu :
Hồng cầu
Tế bào máu

Bạch cầu

Tiểu cầu
vỡ
enzim

Máu

Chất sinh tơ máu

Ca2+

Tơ máu

Khối
máu
đông

lỏng
Huyết tương
Huyết thanh


* Sơ đồ cơ chế q trình đơng máu :
Hồng cầu
Tế bào máu

Bạch cầu
Tiểu cầu
Vỡ
enzim

Máu

Chất sinh tơ máu

Ca2+

Tơ máu

Khối
máu
đông

lỏng
Huyết tương

Huyết thanh


Tiểu
đơng
cầu
máu
đóng
có
vai
ýquan
nghĩa
trị
gìtớigì
trong

đối
SựSự
đơng
máu
liên
yếu
Máu
khơng
chảy
ra khỏi
•trình
với
q
sự
sống
máu
Đơng
gì???
tố
nào
củađơng
máu
?làđâu
mạch
nữa
là?máu
nhờ
LàMáu
hiện
tượng

máu
lỏng
chảy
Bám
vào
vết
rách
và
bám
vào
Đơng
máu
có
liên
quan
tới
chủ
kết
mạng
lưới
ơm
giữ
Bảo vệ cơ thể chống mất máu
ra
khỏi
mạch
tạo
thành
cục
máu

yếu
nhau
của
để
tiểu
tạo
thành
cầu
với
nút
sự
tiểu
tham
cầu
gia
các
tế
bào
máu
tạo
thành
khối
khi bị thương chảy máu.
đơng
bịtion
kínrách.
vết xi.
thương.
máu
đơng.

của
bịt tạm
các
vết
can
Giải phóng Enzim hình thành
búi tơ máu để tạo thành khối
máu đông.


I . Đông máu :

- Đông máu: Là hiện tượng hình thành khối máu đơng hàn
kín vết thương.

- Cơ chế : Khi máu ra khỏi thành mạch va chạm vào vết
rách, các tiểu cầu bị vỡ giải phóng enzim. Enzim kết hợp
với ion Ca2+ biến chất sinh tơ máu thành tơ máu. Tơ máu
kết thành mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối
máu đơng.
- Vai trị: Bảo vệ cơ thể chống mất máu khi bị thương chảy
máu.


II. Các nguyên tắc truyền máu :
1. Các nhóm máu ở người :
- Y/c hs đọc thí nghiệm sgk


* Dựa vào thông tin sgk trả lời các câu hỏi sau :

Huyết tương máu của người nhận có loại
kháng
thể
nào?
Chúng
có
gây
kết
dính
Hồng cầu máu người cho có
hồng cầu máu người cho hay khơng?

loại kháng ngun nào?

Huyết
tương
máu
của
người
Hồng cầu máu người cho
nhận có hai loại kháng thể là 
có hai loại kháng nguyên là A
(gây kết dính A) và  (gây kết
và B.
dính B). Chúng có gây kết dính
hồng cầu máu người cho.


A

O

Huyết
tương của
các nhóm
máu (người
nhận)

AB

B

Hồng cầu của các nhóm máu người
cho

O

A

B

Hồng cầu khơng
bị kết dính

AB

O (, )
A ()
B ()

AB (0)

Hồng cầu
bị kết dính

Bảng: kết quả
thí
nghiệm
phản ứng giữa
các nhóm máu


Đánh dấu chiều mũi tên để phản ánh mối quan hệ cho và
nhận giữa các nhóm máu để khơng gây kết dính hồng
cầu trên sơ đồ sau :
A
A

O

O

AB
B
B

AB


A

A

O

O

AB
B
B

Sơ đồ mối quan hệ giữa cho và nhận
các nhóm máu

AB


1. Các nhóm máu ở người :
• Ở người có 4 nhóm máu : A, B, AB, O
• Sơ đồ mối quan hệ cho và nhận giữa các
nhóm máu.
A
A

O

O

AB

B

B

AB


2. Các ngun tắc cần tn thủ khi truyền máu

Máu
Máucócó
khơng
cảnhiễm
kháng
có các
kháng
ngun
A vàgây
B
A có
và
tácngun
nhân
thể
B truyền
có thể
truyền
choviêm
người
cho
người
có O

nhóm
được
bệnh
(virut
gancó
B,nhóm
virut
HIV...)
khơng?
máu
có
thểOVì
truyền
được
sao?khơng?
cho người
Vì sao?
khác được
khơng? Vì sao?
Máu
cả kháng
ngun
A và A
B và
Máucókhơng
có kháng
ngun
Máu có nhiễm các tác nhân gây
khơng
B có thể

truyền
truyền
chocho
người
người
có nhóm
có nhóm
máu
bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...)
Omáu
được
O vì
được
sẽ bịvìkết
khơng
dínhbịhồng
kết dính
cầu.
khơng được đem truyền cho người
hồng cầu.
khác vì sẽ gây nhiễm các bệnh này cho
người được truyền máu.


Vậy
ngun
tắc truyền
Vậy
trước
khi truyền

máumáu
cần phải
là gì
gì ??
làm
Phải thử
Người
cho
máu.
và người
Thử máu
nhậnkhơng
phải chỉ
cùngnhóm
tìm
nhómmáu
máuthích
hoặchợp
thuộc
mà 2cịn
nhóm
để kiểm
máuxem
tra
thích
trong
hợp.máu người cho các tác
nhân gây bệnh khơng, nhất là đối với
bệnh AIDS .

2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu

Khi truyền máu cần xét nghiệm
trước để:
+ Truyền nhóm máu phù hợp đảm bảo
hồng cầu người cho khơng bị kết dính
trong máu người nhận.
+ Truyền máu khơng có mầm bệnh .
+ Truyền từ từ .


* Củng cố luyện tập:
1/ Chọn câu trả lời đúng: tế bào máu
nào tham gia vào q trình đơng máu ?
A. Hồng cầu

B. Tiểu cầu.

C. Bạch cầu.

D. Huyết tương.