Bai 32 Chuyen hoa

TRƯỜNG THCS MINH THUẬN
ẬN 33

S I NH HỌC 8

GD
KIÊN GIANG


Vuquynh
THCS Hùng Dũng - Hng Hà - Thái Bình
Tháng 01 Năm 2010



Kiểm tra bài cũ

Quá trình trao đổi chất ở cấp độ tế bào diễn ra như thế nào?

Trả lời:
Ở cấp độ tế bào, các chất dinh dưỡng và ôxi tiếp nhận từ
máu và nước mô được tế bào sử dụng cho các hoạt
động sống; đồng thời các sản phẩm phân hủy được thải
vào môi trường trong, đưa tới cơ quan bài tiết, cịn khí
C02 được đưa tới phổi để thải ra ngồi.
O2+ chất dinh dưỡng
Mơi trường trong

CO2+ Q + sp phân hủy

Tế bào cơ thể

Tiết 33:


Một
Mộtsố
sốquy
quyĐịnh
Định

*/ Phần cần phải ghi vào vở:
- Các đề mục.
- Chữ có màu xanh ở cột bên trái
*/ Tập trung trong khi thảo luận nhóm .
*/ Cá nhân phát biểu ý kiÕn


Tiết 33:

CHUYỂN HỐ.

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
II. Chuyển hóa cơ bản:
III. Điều hồ sự chuyển hố vật chất và năng lượng:


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
Dựa vào sơ đồ sau và thông tin 1 và 2 SGK:

TẾ BÀO
Chuyển hóa vật chất và năng lượng
Đồng hóa

>

>

Chất dinh
dưỡng đã
hấp thụ

*Tổng hợp chất
*Tích lũy năng lượng

O2
Dị hóa
*Phân giải chất
*Giải phóng năng lượng

CO2
Chất
thải

Trả lời câu hỏi: Q trình chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào
- Quá trình chuyển hoá vật chất ở tế bào gồm

gồm những quá trình nào?
2 q trình đồng hố và dị hố.


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng
trong tế bào gồm hai q trình đồng
hóa và dị hóa.


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:

Chuyển hố vật chất và năng lượng

Chất
dinh
dưỡng
đã hấp
thụ

Ơxi

TẾ
BÀO

TẾ BÀO
Khí
cacbonic

Đồng hố
*Tổng hợp chất

Chất
thải

Sơ đồ trao đổi chất ở tế bào

* Tích luỹ năng
lượng




Dị hố

* Phân giải chất
* Giải phóng
năng lượng

Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng

Phân biệt trao đổi chất ở tế bào với sự

chuyển hóa vật chất và năng lượng?


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
Khơng nên nhầm lẫn giữa trao đổi
chất vaø trao đổi năng lượng. Chỉ
Trao
đổiq
chất trình
là biểuchuyển
hiện bênhóa
ngồi
trong
mới
của
trình
chuyển
hóa trong
bào.
baoq
gồm
hai
mặt đồng
hóatếvà
dị
Mọi

hoạt
động
sốngđổi
củachất
cơ thểlàđều
bắt
hóa,
cịn
trao
hiện
nguồn
sựchất
chuyển
hóa
trong tế
bào
Traotừđổi
Chuyển
hố
tượng
trao
đổi chất
giữa
tế
bào
với mơi
trong
giữa
ở tế trường
bào:

vậtvà
chất
và cơ
thể với mơi trường
ngồi.
năng
lượngTuy
nhiên, trao đổi chất và chuyển
Là trao
q trình
biến
hóa
vật đổi
chấtcác
và Là
năng
lượng
là
chất giữa tế đổi chất có tích
ch̃i sự kiện kế tiếp nhau, gắn
bào và mơi luỹ và giải phóng
bó nhau xảy ra trong cơ thể:
trường trong.
năng lượng.
Trao đổi chất cơ thể  trao đổi
chất tế bào  chuyển hóa (đồng
hóa, dị hóa)


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:

Năng lượng giải phóng ở tế
bào được sử dụng vào các hoạt
động nào?
-

Các hoạt động co cơ
Các hoạt động sinh lí
Sinh nhiệt.


Đờng đơn

Quá trình đồng hoá các chất
Gluxít đặc trng
Enzim

Axít amin
Protein đặc trng
Enzim

Lipít đặc trng

Axít béo và glixerin

Enzim

Gluxít đặc trng

Quá trình dị hoá các chất

CO2

Oxi hoá

+Q
Sản phẩm phân hủy

CO2

Protein đặc trng
Oxi hoá

+Q
Sản phẩm phân hủy

CO2

Lipít đặc trng

+Q

Oxi hoá

1

Sản phẩm phân hủy


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:

Đồng hóa:
- Tổng hợp các
chất.
- Tích lũy năng
lượng.
- Cung cấp ngun
liệu xây dựng tế
bào

Dị hóa:
- Phân giải các
chất.
- Giải phóng năng
lượng
- Cung cấp cho
hoạt động sống của
tế bào

- Mối quan hệ: đồng hóa tạo nguyên
liệu cho dị hóa. Dị hóa giải phóng năng

lượng cung cấp cho đồng hóa. Đồng hóa
và dị hóa là hai q trình đối lập
nhưng thống nhất, xảy ra đồng thời và
liên quan mật thiết với nhau.

Đọc thông tin
2, thảo luận
nhóm trả lời 2 câu hỏi sau
(3 phút):
1. So sánh đồng hóa và dị hóa.
Nêu mối quan hệ giữa đồng
hóa và dị hóa?
2. Tỉ lệ giữa đồng hóa và dị hóa
trong cơ thể ở những độ tuổi
và trạng thái khác nhau thay
đổi như thế nào?


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:

TỉTỉ lệlệ giữa
giữa đồng
đồng hóa
hóa và
và dịdị hóa
hóa

trong
trongcơ
cơthể
thểởởnhững
nhữngđộ
độtuổi
tuổivà
và
trạng
trạng thái
thái khác
khác nhau
nhau thay
thay đổi
đổi
như
nhưthế
thếnào?
nào?
TỉTỉlệlệđồng
đồnghố
hốvà
vàdịdịhố
hốkhác
khác
nhau
tuỳ:
nhau tuỳ:
++Lứa
Lứatuổi:

tuổi:
ỞỞtrẻ
trẻem,
em,đồng
đồnghố
hố>>dịdịhố.
hố.
ỞỞngười
lớn
ngược
lại.
người lớn ngược lại.
++Thời
Thờiđiểm
điểmlao
laođộng:
động:
Dị
hố
>
đồng
Dị hố > đồnghố.
hố.
Lúc
nghỉ
ngơi
thì
Lúc nghỉ ngơi thìngược
ngượclại.
lại.

TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:

Hãy điền từ “ít” hoặc “ nhiều” vào
bảng sau?

Độ tuổi, trạng
thái:

Đồng
hóa

Dị hóa

Trẻ em

nhiều

ít

Người già

ít

nhiều

Nghỉ ngơi

nhiều

ít

Làm việc

ít

nhiều


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
II. Chuyển hóa cơ bản:
??Cơ
Cơthể
thểngười
ngườiởởtrạng
trạngthái
tháinghỉ
nghỉ
- -Chuyển
hố
cơ

bản
là
năng
lượng
Chuyển hố cơ bản là năng lượng ngơi có tiêu dùng năng lượng
ngơi có tiêu dùng năng lượng
tiêu
tiêudùng
dùngkhi
khicơ
cơthể
thểnghỉ
nghỉngơi
ngơihồn
hồn khơng? Tại sao?
khơng? Tại sao?
tồn.
tồn.
- - Sau
Năng
lượng
dùng
cho
chuyển
Sau khi
khi kiểm
kiểm tra
tra chuyển
chuyển hoá
hoá cơ

cơ Khi
Năng
lượng
dùng
cho
chuyển
nghỉ
ngơi,
cơ
thể
vẫn
tiêu
hao
bản
ở
một
người
và
so
sánh
với
Khi
nghỉ
ngơi,
cơ
thể
vẫn
tiêu
hao
hoá

khi
cơ
thể
nghỉ
ngơi
làlà
bản ở một người và so sánh với năng
hố
khi
cơ
thể
nghỉ
ngơi
lượng
để
duy
trì
các
hoạt
thang
năng
lượng
để bản.
duy trì các hoạt
chuyển
hố
cơ
thangchuẩn,
chuẩn,người
ngườitatacó

cóthể
thểchuẩn
chuẩn động
chuyển
hố
cơ
bản.
cơ
bản
như:
hoạt
động
của
đốn
tình
trạng
bệnh
lí
của
người
đó.
động
cơ
bản
như:
hoạt
động
của
đốn tình trạng bệnh lí của người đó. tim,
Vậy

chuyển
hố
cơ
bản
là
gì?
Tại
hơ
hấp
và
duy
trì
thân
nhiệt.
Vậy
chuyển
hố
cơ
bản
là
gì?
Tại
tim,
hơ
hấp
và
duy
trì
thân
nhiệt.

sao
saophải
phảixác
xácđịnh
địnhchuyển
chuyểnhố
hốcơ
cơ
bản?
bản?


TIẾT 33: CHUYỂN

HĨA

I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
II. Chuyển hóa cơ bản:
III. Điều hồ sự chuyển hố vật chất
và năng lượng:
- - Sự
Sựđiều
điềukhiển
khiểncủa
củahệ
hệthần
thầnkinh:
kinh:các
các
trung

trungkhu
khuởởnão
nãobộ
bộđiều
điềukhiển
khiểntrao
trao
đổi
đổigluxit,
gluxit,lipit,
lipit,nước,
nước, muối
muốikhống
khống
và
vàtăng
tănggiảm
giảmnhiệt
nhiệtđộ
độcơ
cơthể.
thể.
- - Các
Các hoocmơn
hoocmơn điều
điều tiết:
tiết: insulin,
insulin,
glucagon.
glucagon.

Trình
Trình bày
bày các
các điều
điều kiện
kiện ảnh
ảnh
hưởng
đến
sự
chuyển
hố
vật
hưởng đến sự chuyển hoá vật
chất
chấtvà
vànăng
nănglượng
lượngtrong
trongcơ
cơ
thể?
thể?
- - Sự
Sự điều
điều khiển
khiển của
của hệ
hệ thần

thần
kinh:
các
trung
khu
ở
não
kinh: các trung khu ở não bộ
bộ
điều
khiển
trao
đổi
gluxit,
lipit,
điều khiển trao đổi gluxit, lipit,
nước,
nước, muối
muối khoáng
khoáng và
và tăng
tăng
giảm
nhiệt
độ
cơ
thể.
giảm nhiệt độ cơ thể.
- - Các
Các hoocmôn

hoocmôn điều
điều tiết:
tiết:
insulin,
glucagon.
insulin, glucagon.


CHUYỂN HĨA

Tổng kết:
TIẾT 33:
I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:

Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào gồm hai q trình đồng hóa và dị hóa.
Đồng hóa:

Dị hóa:

- Tổng hợp các chất.
- Phân giải các chất.
- Tích lũy năng lượng.
-BỢ
GiảiKIẾN
phóng năng lượng
ĐÂY
LÀ
TOÀN
ĐÂY
LÀ

TOÀN
BỢ
KIẾN
- Cung cấp ngun liệu xây dựng tế bào - Cung cấp cho hoạt động sống của tế bào

THỨC
THỨCCỦA
CỦABÀI
BÀIHƠM
HƠMNAY
NAY
“CHỦN
HÓA
”.”.
CHỦN
HÓA
- Mối quan hệ: đồng hóa tạo“ngun
liệu cho
dị hóa.
Dị hóa giải phóng năng lượng
HÃY
TÓM
TẮT
KIỀN
THỨC
CỦA
HÃY
TÓM
cung cấp cho đồng hóa.
Đồng

hóa TẮT
và dịKIỀN
hóa là THỨC
hai q CỦA
trình đối lập nhưng thống
BÀI
BẰNG
BẢN
ĐỜ
TƯ
DUY
nhất, xảy ra đồng thời và
liênBẰNG
quan mật
thiết
vớiTƯ
nhau.
BÀI
BẢN
ĐỜ
DUY
(3-4’)
(3-4’)

II. Chuyển hóa cơ bản:

- -Chuyển
Chuyểnhố
hốcơ
cơbản

bảnlàlànăng
nănglượng
lượngtiêu
tiêudùng
dùngkhi
khicơ
cơthể
thểnghỉ
nghỉngơi
ngơihồn
hồntồn.
tồn.
- -Sau
Saukhi
khikiểm
kiểmtra
trachuyển
chuyểnhố
hốcơ
cơbản
bảnởởmột
mộtngười
ngườivà
vàsososánh
sánhvới
vớithang
thangchuẩn,
chuẩn,người
ngườitata
cócóthể

thểchuẩn
chuẩnđốn
đốntình
tìnhtrạng
trạngbệnh
bệnhlílícủa
củangười
ngườiđó.
đó.

III. Điều hồ sự chuyển hố vật chất và năng lượng:
- -Sự
Sựđiều
điềukhiển
khiểncủa
củahệ
hệthần
thầnkinh:
kinh:các
cáctrung
trungkhu
khuởởnão
nãobộ
bộđiều
điềukhiển
khiểntrao
traođổi
đổigluxit,
gluxit,
lipit,

nước,
muối
khoáng
và
tăng
giảm
nhiệt
độ
cơ
thể.
lipit, nước, muối khoáng và tăng giảm nhiệt độ cơ thể.
- -Các
Cáchoocmôn
hoocmônđiều
điềutiết:
tiết:insulin,
insulin,glucagon.
glucagon.