Bai 15 Giun dat

TRƯỜNG THCS NGUYỄN DU

GV: PHAN CHU HẠ
TỔ: TỰ NHIÊN

1


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGỒI VÀ
DI CHUYỂN:
1. Hình dạng ngồi:
- Cơ thể đối xứng hai bên.
- Cơ thể dài, thuôn 2 đầu
- Phân đốt, mỗi đốt có vịng tơ
- Da trơn (có chất nhày)
- Có đaisát
sinh
dục và
lỗ chiếu
sinh dục
Quan
mẫu,
đối

với các hình. Nêu đặc
điểm hình dạng và cấu
tạo ngoài của giun đất?

Bằng kiến thức thực tế, hãy cho biết giun

đất sống ở đâu; chúng thường kiếm ăn
vào thời gian nào trong ngày?
-Giun đất sống trong đất ẩm: Ruộng,
vườn, nương, rẫy, đất rừng.
- Kiếm ăn vào ban đêm


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGỒI VÀ
DI CHUYỂN:
1. Hình dạng ngồi:
2. Di chuyển


Quan sát mẫu, hình 15.3; đọc thơng tin SGK trang 53, 54 hoàn thành
nội dung bài tập sau:
Đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự
các động tác di chuyển của giun đất
- Thu mình làm phồng đoạn đầu,
thun đoạn đi
- Giun chuẩn bị bị
- Thu mình làm phồng đoạn đầu
thun đoạn đi
- Dùng tồn thân và vịng tơ làm
chỗ dựa, vươn đầu về phía
trước

2
1

1
2
3
4

4
3

Giun đất di chuyển nhờ bộ phận nào?


1. Giun chuẩn bị bị

2. Thu mình làm phồng đoạn đầu,
thun đoạn đi
3. Dùng tồn thân và vịng tơ làm
chỗ dựa, vươn đầu về phía trước
4. Thu mình làm phồng đoạn đầu,
thun đoạn đuôi
Giun đất di chuyển nhờ bộ phận nào?


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGỒI VÀ
DI CHUYỂN:
1. Hình dạng ngồi:
2. Di chuyển
- Do sự chun dãn của cơ thể

- Vòng tơ làm điểm tựa kộo
c th v mt phớa
II. CU TO TRONG:

Hinh 15.5.Sơ đồ hệ tuần hoàn và
hệ thần kinh

Hinh 15.4.Sơ đồ hệ tiêu ho¸
So với giun đũa, Giun đất có hệ cơ quan
nào mới xuất hiện?


Quan sát các hình sau, thảo luận nhóm 3 phút hon thnh
ni dung phiu hc tp:
Mạch lng

Mạch vòng vùng hầu (tim)

Mạch bụng

Sơ đồ hệ tuần hoàn
Hạch nÃo

S h thn kinh
Vòng hầu

Chuỗi thần kinh bụng


NGÀNH GIUN ĐỐT

Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGOÀI VÀ 1. Xác định các bộ phận của hệ tiêu hóa, hệ
DI CHUYỂN:
tuần hồn, hệ thần kinh?

II. CẤU TẠO TRONG:
- Hệ tiêu hóa phân hóa:
Miệng
Diều

Hầu

Thực quản

Dạ dày cơ

M¹ch lng
H¹ch n·o

Ruột tịt

Ruột
Hậu mơn
- Hệ tuần hồn gồm: Mạch
lưng, mạch bụng, vũng hu
(tim n gin); tun hon
kớn

Mạch vòng vùng hầu (tim)
Vòng hầu

Mạch bụng

Sơ đồ hệ tuần
hoàn
Chuỗi
thần kinh bụng
S h thn kinh
-Hệ thần kinh dạng chuỗi
hạch, gồm: Hạch thần kinh,
dây thần kinh


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGỒI VÀ
DI CHUYỂN:
II. CẤU TẠO TRONG:
- Khoang cơ thể chính thức,
chứa dịch

2. Qua những đặc điểm
cấu tạo của giun đất,
hãy nêu những điểm

Đại diện
Đặc điểm

Giun đất

Đặc diểm
so sánh

Khoang
cơ thể

Chưa
Chưa chính Chính thức chính thức
thức
Chính
thức

Hệ tiêu
hóa

Chưa phân
hóa

khác nhau giữa giun đất
và giun đũa:

Giun đũa

Hệ tuần
hồn

Phân hóa

Phân hóa
Chưa phân

hóa

Chưa có
Đã xuất hiện Đã xuất
hiện (hệ
Chưa có
(hệ tuần tuần hồn
hồn kín) kín)


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGOÀI VÀ
DI CHUYỂN:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. DINH DƯỠNG:

Giun đất ăn loại thức ăn gì?
Thức ăn: Vụn thực vật, mùn đất


SƠ ĐỒ BIẾN ĐỔI THỨC ĂN TRONG HỆ TIÊU HÓA CA GIUN T

Hầu

Diều
Ruột
Hậu
môn

Miệng
Thc n
Rut

Thực
quản

Dạ dày
cơ

Ming Hu
Hu mụn

Thc qun

Ruột tịt
Diu

D dy cơ

Ruột tịt

Thức ăn được biến đổi như thế nào trong hệ tiêu hóa của giun đất?


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGOÀI VÀ
DI CHUYỂN:
II. CẤU TẠO TRONG:

III. DINH DƯỠNG:
Thức ăn

Miệng

Thực quản
cơ Ruột tịt
Hậu mơn

Diều

Hầu
Dạ dày
Ruột

Dựa
thơng
về dinh
dưỡng
và cấu
tạobộ
trong
Giunvào
đất
traotinđổi
khí (Hơ
hấp)
nhờ
của giun đất, hãy giải thích các hiện tượng sau
phận

đâynào?
ở giun đất:
1. Sự
Vìtrao
sao mưa
nhiều,
giun được
đất lại chui lên mặt
đổi khí
(hơ hấp)
đất?hiện qua da
thực
Trả lời: Mưa nhiều giun chui lên mặt đất vì: nước
ngập cơ thể chúng làm chúng ngạt thở (Giun
đất hô hấp qua da)
2. Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ
chảy ra. Đó là chất gì và tại sao lại có màu đỏ?
Trả lời: Vì giun đất có hệ tuần hồn kín, máu
mang sắc tố chứa sắt nên có màu đỏ


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGỒI VÀ
DI CHUYỂN:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. DINH DƯỠNG:
IV. SINH SẢN:

Hình: Giun đất ghép đơi

-Giun đất lưỡng tính

Quan sát tranh hình, nêu
Có hiện
tượng
đặc- điểm
sinh
sảnghép
củađơi
- Trứng
giun
đất? phát triển trong kén
tạo thành giun con.
Tại sao giun đất lưỡng tính, khi sinh
sản lại ghép đôi?
TL: Ghép đôi giúp giun đất trao đổi
tinh dịch tạo điều kiện cho thế hệ sau
phát triển tốt hơn


NGÀNH GIUN ĐỐT
Tiết 15. Bài 15. GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGỒI VÀ
DI CHUYỂN:
1. Hình dạng ngồi:
- Cơ thể đối xứng hai bên.
- Cơ thể dài, thuôn 2 đầu
- Phân đốt, mỗi đốt có vịng tơ
- Da trơn (có chất nhày)

- Có đai sinh dục và lỗ sinh dục

2. Di chuyển
- Do sự chun dãn của cơ thể
- Vòng tơ làm điểm tựa kéo
cơ thể về một phía
II. CẤU TẠO TRONG:
- Hệ tiêu hóa phân hóa:
Miệng Hầu Thực quản Diều
Dạ dày cơ Ruột tịt
Ruột
Hậu mơn

- Hệ tuần hồn gồm: Mạch lưng, mạch
bụng, vịng hầu (tim đơn giản); tuần
hồn kín
III. DINH DƯỠNG:
Thức ăn
Miệng Hầu Thực quản
Diều
Dạ dày cơ Ruột tịt
Ruột
Hậu môn
Sự trao đổi khi (hô hấp) thực hiện qua da
IV. SINH SẢN:
-Giun đất lưỡng tính
- Có hiện tượng ghép đơi
- Trứng phát triển trong kén
tạo thành giun con.

Củng cố - Kiểm tra đánh giá:
1. Những đặc điểm cấu tạo ngồi của giun đất thích nghi với lối sống
chui rúc trong đất ẩm là:
a. Cơ thể lưỡng tính
x b. Đầu thn nhỏ
x c. Cơ thể phân đốt, có vịng tơ ở mỗi đốt.
x d. Da trơn – có chất nhầy
e. Hệ tuần hồn kín
2. Những điểm tiến hóa của giun đất so với giun đũa:
a. Có đai sinh dục
x b. Hệ tiêu hố phân hố rõ
c. Hơ hấp qua da
x d. Xuất hiện hệ tuần hoàn
x e. Hệ thần kinh tập trung thành chuỗi hạch


Bài tập 3
Đacuyn có nói: “Trước khi con người
phát minh ra lưỡi cày thì giun đất đã biết cày
đất trước con người và sẽ cày đất mãi mãi…

Hoạt độngEm
di hiểu
chuyển:
Giun đào đất,
ý nghĩa
xáo trộn đất
độ xốp
của tăng

câu nói
đó cho đất
Hoạt
động
tiêu
hố:
Phân
giun
có đất
Hoạt
động
sống
chủ
yếu
nào của
giun
như
thế
nào?
kếtnó
cấu
rất phù
với cây
trồng:
giúp
cóhạt
ý nghĩa
to hợp
lớn trong
trồng

trọt?
(tăng độ mùn,giảm độ chua cho đất,
tăng muối khoáng….)


HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
a. Bài vừa học:
- Học thuộc bài
-Trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK/55
-Đọc mục “Em có biết”
b. Bài sắp học: “THỰC HÀNH QUAN SÁT
GIUN ĐẤT”
- Chuẩn bị con giun đất, kính lúp.
- Đọc trước nội dung ▼ SGK để chuẩn bị thực
hành.



PHIẾU HỌC TẬP:
1. Xác định các bộ phận của hệ tiêu hóa, hệ tuần hồn, hệ thần kinh?
2. Qua những đặc điểm cấu tạo của giun đất, hãy nêu những điểm
khác nhau giữa giun đất và giun đũa:
Đại diện
Đặc điểm
Khoang cơ thể
Hệ tiêu hóa

Hệ tuần hồn

Giun đũa

Chưa chính thức
Chưa phân hóa

Chưa có

Giun đất

Đặc diểm so sánh

Chính thức

Chưa chính thức
Chính thức

Phân hóa

Phân hóa
Chưa phân hóa

Đã xuất hiện (hệ
tuần hồn kín)

Chưa có
Đã xuất hiện (hệ
tuần hồn kín)


PHIẾU HỌC TẬP:
1. Xác định các bộ phận của hệ tiêu hóa, hệ tuần hồn, hệ thần kinh?

2. Qua những đặc điểm cấu tạo của giun đất, hãy nêu những điểm
khác nhau giữa giun đất và giun đũa:
Đại diện
Đặc điểm

Giun đũa

Giun đất

Đặc diểm so sánh

Khoang cơ thể

Chưa chính thức
Chính thức

Hệ tiêu hóa

Phân hóa
Chưa phân hóa

Hệ tuần hồn

Chưa có
Đã xuất hiện (hệ
tuần hồn kín)