TNST Bai CHUNG CAT NUOCTiet 1

PHI ẾU THU TH ẬP THÔNG TIN

Bài 26-27: Sự bay hơi và sự ngưng tụ (SGK Vật lí lớp 6)
Người đọc:…………………………………. Ngày đọc: …………………………

Từ khóa

Nội dung đọc liên quan đến từ khóa
…………………………………………………………………………

Sự bay hơi

…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………

Sự ngưng tụ

…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………

Các yếu tố ảnh
hưởng đến tốc
độ bay hơi

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………

Các yếu tố ảnh
hưởng đến tốc
độ ngưng tụ

Quy trình chưng
cất nước (có thể
thể hiện bằng
hình vẽ)
Các dụng cụ cần
dùng chưng cất
nước (có thể vẽ
hình minh họa)

…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
Tuần 33 - tiết 32
Ngày soạn : 10/5/2018
Ngày dạy: 19/5/2018

TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO (Tiết 1)

Bài: CHƯNG CẤT NƯỚC
(Tiết 1: Nghiên cứu lý thuyết về sự bay hơi và sự ngưng

tụ)

I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: - Trên cơ sở lý thuyết về sự bay hơi và sự ngưng tụ (quá trình
ngược với bay hơi) học sinh nắm được ý nghĩa, tầm quan tr ọng c ủa vi ệc ch ưng c ất
nước.
2. Kỹ năng: - Huy động được các kiến thức về sự bay hơi, ngưng tụ, truyền nhiệt,
dẫn nhiệt vào giải thích hiện tượng và chế tạo thiết bị chưng cất nước từ những
nguyên vật liệu đơn giản, dễ tìm kiếm, gần gũi với cuộc sống.
3. Thái độ: - Ý thức được sự cần thiết của việc nắm bắt, vận dụng kiến thức đã
được học vào thực tế cuộc sống, từ đó nâng cao thái độ học tập và trách nhi ệm c ộng
đồng trong hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ:
*Gv: - Tham khảo tài liệu, dự kiến phương pháp phù hợp dạy trải nghi ệm, so ạn
bài.
- Phương tiện: sgk, sgv, sách tham kh ảo.
- Phương pháp: Phát hiện và giải quyết vấn đề. Hoạt động nhóm.

*Hs: - Ơn tập các kiến thức có liên quan và hồn chỉnh phiếu thu th ập thông tin
theo
mẫu đã được giao.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức: (1 phút)
2. Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh: (4 phút)
3. Bài mới: Chúng ta đã học về sự bay hơi và sự ngưng tụ. Hãy ôn tập, kiểm ta lại
các nội dung, hồn thiện phiếu thu thập thơng tin và rút ra nguyên t ắc về ch ưng cất
nước.
Thờ
i
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
gia
n
12
Hoạt động 1: Hệ thống hóa kiến thức sự bay hơi.
phú + Để một cốc nước ngồi trời, một thời
gian sau nước trong cốc khơng còn nữa, - Nước đã biến thành hơi và bay đi.
t
nước đã đi đâu?
+ Khi nước đã biến thành hơi, nước
chuyển từ thể gì sang thể gì?
+ Nếu trong cốc không phải là nước mà
là một chất lỏng khác như rượu, dầu
hỏa, … thì hiện tượng trên có xảy ra
khơng?
+ Hiện tượng một chất lỏng chuyển từ
thể lỏng sang thể hơi gọi là gì?
* Nói rõ:

Khơng phải chỉ có nước mới bay

- Khi nước đã biến thành hơi, nước chuyển từ
thể lỏng sang thể hơi.
- Nếu trong cốc không phải là nước mà là một
chất lỏng khác một thời gian sau chất lỏng
trong cốc cũng khơng cịn nữa mà đã biến thành
hơi và bay đi.
- Hiện tượng một chất lỏng chuyển từ thể lỏng
sang thể hơi được gọi là sự bay hơi.
- Tốc độ bay hơi của một chất lỏng phụ thuộc


hơi,
vào 3 yếu tố sau: nhiệt độ, gió và diện tích
mọi chất lỏng đều có thể bay hơi. mặt thống của chất lỏng.
+ Tốc độ bay hơi của một chất lỏng phụ
thuộc vào những yếu tố nào?
- (Phơi quần áo, phơi các sản phẩm nông
nghiệp như bắp, lúa, hồ tiệu; cắt bỏ bớt lá khi
+ Sự bay hơi được vận dụng rất nhiều
trồng chuối, mía; làm muối ở các vùng ven biển;
trong đời sống hằng ngày, Hãy nêu một ….)
vài ví dụ cụ thể mà em nhận biết được.
- Lau ướt bảng, một lúc sau nước bay hơi hết
+ Trong lớp chúng ta cũng có xảy ra
bảng sẽ khơ. Khi viết bài bằng bút mực, mực
hiện tượng sự bay hơi sau mỗi tiết học, khô sau khi viết.
trong lúc ghi bài học, đó là những hoạt
động nào?

* Có thể mở rộng:
a) Thả bèo hoa dâu vào ruộng lúa, ngoài
việc bèo cung cấp chất dinh dưỡng cho
đất, bèo còn che phủ mặt ruộng hạn chế
sự bay hơi nước trong ruộng.
- Hiểu được: Cần tăng cường trồng cây xanh và
b) (Giáo dục mơi trường) Quanh nhà
bảo vệ nguồn nước.
có nhiều sơng, hồ cây xanh, vào mùa hè,
nước bay hơi ta cảm thấy mát mẻ dễ
chịu.

14
phú
t

Hoạt động 2: Hệ thống hóa kiến thức sự ngưng tụ.
+ Ta đã biết: Hiện tượng chất lỏng
biến thành hơi là sự bay hơi. Còn
hiện tượng hơi biến thành chất lỏng
là sự ngưng tụ.
* Nói rõ: Sự ngưng tụ là quá trình ngược
với sự bay hơi.
+ Để dễ quan sát hiện tượng bay hơi, ta
có thể cho chất lỏng bay hơi nhanh
bằng cách tăng nhiệt độ chất lỏng. Vậy
muốn dễ quan sát hiện tượng ngưng tụ,
ta tăng hay giảm nhiệt độ của hơi?
+ Ở bài học 27,(mục b)Thí nghiệm
kiểm tra) Có hiện tượng gì xảy ra ở

mặt ngồi của cốc thí nghiệm? Hiện
tượng này có xảy ra với cốc đối chứng
khơng?
+ Các giọt nước đọng ở mặt ngồi của
cốc thí nghiệm có phải là trong cốc
thấm ra khơng? (cả hai cốc đều có nước
được pha màu như nhau)
+ Các giọt nước đọng bên ngồi cốc làm
thí nghiệm do đâu mà có?
* Có thể mở rộng:
a) + Khi nấu cơm, mở nắp vung ra ta
thấy bên trong nắp có các giọt nước
bám vào.
+ Khi mua nước giải khát ướp lạnh, ta
thấy mặt ngồi của chai, cốc thủy tinh
có bám các giọt nước.
b) (Giáo dục ATGT) Hơi nước trong
khơng khí ngưng tụ tạo thành sương
mù, làm giảm tầm nhìn, cây xanh giảm
khả năng quang hợp.

- Muốn dễ quan sát hiện tượng ngưng tụ, ta
phải giảm nhiệt độ của hơi, vì khi nhiệt độ của
hơi giảm xuống thì hơi ngưng tụ sẽ nhanh hơn.

- Có nước đọng lại ở mặt ngồi cốc làm thí
nghiệm, hiện tượng này khơng xảy ra đối với
cốc đối chứng.
- Khơng, vì nước đọng ở mặt ngồi của cốc
khơng có màu, nước khơng thể thấm qua thủy

tinh.
- Do hơi nước trong khơng khí xung quanh mặt
ngồi cốc gặp lạnh ngưng tụ lại.
(Hs có thể giải thích nếu gv yêu cầu:
- Đó là do hơi nước trong nồi bốc lên gặp lạnh
đã ngưng tụ lại.
- Đó cũng là do hơi nước trong khơng khí xung
quanh gặp lạnh ngưng tụ lại.)
- Hiểu được: Cần có biện pháp đảm bảo an tồn
giao thơng khi trời có sương mù.


+ Giải thích sự tạo thành giọt nước
đọng trên lá cây vào ban đêm?

- Vào ban đêm, nhiệt độ không khí hạ xuống nên
hơi nước gặp lạnh ngưng tụ lại thành các giọt
nước bám vào lá cây, ngọn cỏ,…

Hoạt động 3: Phát hiện nguyên lý về chưng cất nước.

+ Nếu ta mở nút chai thì chất lỏng bay hơi nhiều mà ngưng tụ trở lại thì ít hơn, nên chất
lỏng trong chai bị cạn dần. Cịn nếu ta đậy kín chai thì chất lỏng trong chai bay hơi bao
nhiêu lại ngưng tụ bấy nhiêu, nên chất lỏng trong chai không b ị cạn .
+ Sự bay hơi và sự ngưng tụ thường
đi kèm với nhau.
+ Ta chưng cất nước là ứng dụng của
- Ta chưng cất nước là ứng dụng của hiện tượng
hiện tượng vật lí nào?
của sự bay hơi và sự ngưng tụ.

+ Quá trình chưng cất nước bao gồm
- Quá trình chưng cất nước bao gồm hai giai
những giai đoạn nào?
đoạn:
-/ Nước chuyển từ dạng lỏng sang dạng
+ Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc
hơi.
chưng cất để thu được chất lỏng cần
-/ Nước chuyển từ dạng hơi sang dạng
thiết theo yêu cầu trong thực tế. (Lấy
lỏng.
nước ngọt từ nước biển, lấy tinh dầu và
các dược chất trong y học, …)
+ Để chưng cất được nước bộ thiết bị
phải gồm đủ các bộ phận cơ bản nào?

11
phú
+ Giới thiệu bộ thiết bị chưng cất làm
t
mẫu.
 Cách vận hành mẫu khi chưng cất
nước.

- Phải có đủ các bộ phận cơ bản:
-/ Cấp nhiệt để nước chuển sang dạng hơi.
-/ Ngưng tụ để hơi nước chuyển thành dạng
lỏng.
- Theo dõi, ghi chép các ý chính để thực hiện.
- Chú ý các yêu cầu sau của GV. Ghi chép các ý

chính để thực hiện.

Yêu cầu:
1) Các nhóm dựa vào mẫu, linh hoạt lựa chọn thiết bị vật tư thích hợp để tự chế tạo và
vận hành chưng cất nước. (Tìm hiểu thêm thông tin từ Internet, sách báo, …)
2) Phân công rõ ai vận hành thiết bị, ai vẽ sơ đồ thiết kế, ai vẽ sơ đồ tư duy, ai báo cáo quá
trình thực hiện, vận hành thiết bị và đánh giá sản phẩm (nước thu được sau khi chưng
cất), …
3) Khi vận hành thử nghiệm phải quan sát và ghi chép các hiện tượng xảy ra. Có biện pháp
đảm bảo an tồn suốt q trình thử nghiệm. (dặn dị chi tiết).
4) Vẽ sơ đồ tư duy phải thề hiện được các yếu tố ảnh hưởng đến sự bay hơi và ngưng tụ
của nước (có nêu nguyên lý về chưng cất nước).

IV. CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
1. Củng cố: (2 phút)
+ Tốc độ bay hơi của một chất lỏng phụ thuộc vào những yếu tố nào? (3 yếu
tố chính)
+ Ta chưng cất nước là ứng dụng của hiện tượng vật lí nào? (Bay hơi và ngưng
tụ)
+ * Có thể mở rộng: Vịng tuần hồn của nước trong tự nhiên xảy ra như thế
nào? Bao gồm những hiện tượng vật lí nào?
(- Nước bay hơi tạo thành mây (sự bay hơi), mây có nhiều hơi nước, hơi
nước
gặp lạnh ngưng tụ ( sự ngưng tụ) tạo thành mưa rơi xuống, rồi lại bay hơi
…)
2. Dặn dò: (1 phút)


+ Các nhóm kiểm tra lại, hồn thi ện các b ộ ph ận và s ự v ận hành c ủa các thi ết
bị chưng cất nước để tuần sau các nhóm lần lượt báo cáo.

+ Phải dùng nước sạch đ ể ch ưng c ất. ( bắt buộc)