Phú nhìn lại mình

Tênsách:Phútnhìnlạimình Tác
giả:SpencerJohnson
Tủsách:Tâmlý–Giáodục
NhàxuấtbảnTổnghợpTP.HCM
Khổsách:13x20.5cm

1


MỤCLỤC


MỤCLỤC
GIỚITHIỆUTÁCGIẢ
LỜIGIỚITHIỆU
PHÚTNHÌNLẠIMÌNH
Phần1:Khởiđầu
Phần2:Quantâmđếnbảnthân
Phần3:Quantâmđếnngườikhác
Phần4:Chiasẻvớitấtcảmọingười
Phầnkết

2


GIỚITHIỆUTÁCGIẢ


TiếnsĩSpencerJohnsonlàmộttrongnhữngtácgiảnổitiếngnhấtvới
cáctácphẩmkhámphácuộcsốngvàcáchsốngđượchàngtriệuđộcgiảtrên

tồnthếgiớiuthích,mếnmộ.Đólànhữngcuốnsáchnhỏđầyýtưởngđộc
đáo đã và đang thuộc hàng bestselling do Thời báo Neu York Times bình
chọnnhư“QTặngDiệuKỳ”,“NhữngQuyếtĐịnhThayĐổiCuộcSống”,
“PhútNhìnLạiMình”,“PhútDànhChoCha”,“PhútDànhChoMẹ”,“Phút
DànhChoThầy”,“AiLấyMiếngPhoMátCủaTơi”…

Cáctácphẩmđộcđáocủaơngđãmanglạichođộcgiảmọilứatuổinhững
khámphámới,thúvịvàrấthữuíchvềcáchsống,cáchhồnthiệnbảnthân.
Bằngnhữngchânlýgiảndịnhưngrấtmớimẻvàthựctế,chúnghướngbạn
đếnthànhcơngvàhạnhphúctrongcuộcsống.
Thúvị,tinhtếvàđầyýnghĩa.Đólànhữnggìmàtácphẩmcủaơngđểlại
tronglịngngườiđọc.Chúngchứađựngnhữngcâuchuyệnthựctếnhữngbài
họcđithẳngđếntráitim,làmbừngtỉnhtâmhồn,nhậnthức,chỉracácgiải
phápđơngiản,tốiưuchonhữngvấnđềphứctạpmàchúngtađangphảiđối
mặttrongcuộcsốnghiệntại.Cácgiátrịấymangtínhtriếtlýsốngsâusắcvà
mãitồntạivớithờigian.
TốtnghiệpKhoaTâmlýhọccủaĐạihọcSouthernCalifonia,Johnsontheo
họcngànhytạiĐạiHọcYkhoaHồngGiavàtiếptụcnghiêncứutạibệnh
việnMayovàĐạihọcHarvard.
ƠngđãtừnglàGiámđốcTruyềnthơngchoMedtronic-mộtCơngtyđồng
phátminhthiếtbịđiềuhịanhịptim,đồngthờilànhànghiêncứutâmlýtại
ViệnNghiêncứuTổnghợpvàlàChunviêntưvấnTrungtâmnghiêncứu
Nhânhọc.Hiệnnay,ơngđanglàỦyviênHộiđồngtạiĐạihọcHarvard.
Nhữngtácphẩmnổitiếngcủaơngđượccáccơquanthơngtấnhàngđầu
như CNN, To day Show, Time, BBC, Business Week, New York Tlmes,
Readers Digest, Wall Street Journal, Fortune, USA To day và Hiệp hội Báo
chíQuốcthánhgiánhưlànhững“liềuthuốctinhthần”choconngườitrong
cuộc sống hiện đại. Các tác phẩm của Spencer lohnson được đưa vào thảo
luận, giảng dạy về nhân văn, cách sống và quản trị kinh doanh ở nhiều
chươngtrìnhđạihọcvàsauđạihọc.

Nhữngtácphẩmcủaơngđượcđộcgiảtrêntồnthếgiớiuthíchvàvận
dụngthànhcơngvàocuộcsốngthựctếcủamình-đãvàđangtrởthànhkim

3


chỉnamtưduysốngcủanhiềuthếhệ.

4


LỜIGIỚITHIỆU


“Trongcuộcsốngcónhữnglúccầnhướngvềphíatrước,suynghĩvà
chuyểnđộngnhanh,cónhữnglúccầntĩnhlặng,nhìnlạivàđiềuchỉnh.
Mọithànhcơngtrongcơngviệcvàhạnhphúctrongcuộcsốngđềubắt
đầutừnguồnsángnộitâm”
_Khuyếtdanh_

“Phútnhìnlạimình”làmộtcâuchuyệnthựctế,hữuíchvàsâusắcvềcách
nhìnlại,tựđiềuchỉnhmìnhđểvượtquanhữngkhókhăn,trởngạivàđạtđược
thànhcơngvàhạnhphúcthựcsựtrongcuộcsống.
Giữa dịng đời hối hả, bộn bề, một chành trai - nhân vật chính của câu
chuyện-bêncạnhnhữngvấtvả,tổnthươngtinhthần-đãcónhữnglúctưởng
chừngđuốisứcvìcơngviệcvàáplựccuộcsống.
Chínhanhđãcảmnhậnmìnhcịnthiếumộtđiềugìđórấtquantrọngvàbắt
đầucuộctìmkiếmsựtĩnhlặng,phútnhìnlạimình,đểthanhthản,đểtrởvề
với chính mình, để đạt được thành công trong công việc và đặc biệt là tìm
đượchạnhphútvớingườithânu,bạnbè,giađìnhvàvớimọingười

Chàngtraikhámpharaconđườngdẫnđếnhạnhphúc,thànhcơng–khơng
ởđâuxahaykhónắmbắtđượcnhưtrướcđâyanhtừngnghĩ–màđơngiảnlà
chỉvớimộtthờigianrấtngắn-mộtphútnhìnlạimình,dànhriêngchomình.
CùngvớiQtặngDiệukỳvàNhữngQuyếtđịnhthayđổiCuộcsống,cuốn
sách nổi tiếng của Spencer Johnson này với cách nhìn mới và rất giản dị
nhưng thực sự có thể làm thay đổi cuộc sống của bạn, giúp bạn vượt qua
nhữngkhókhănthửtháchvàtrênhếtlàtránhlãngphísứclựcvàthờigian
trongcuộchànhtrìnhđitìmchínhmình.
Đâylàmộtcáchtưduycógiátrịnhưmộtchânlýrấtcầnthiếtchocuộc
sống hiện tại của chúng ta. Khi thành công và hạnh phúc cuộc sống có lúc
mâu thuẫn với nhau. Khi áp lực công việc và những lo toan, những nghịch
cảnh, những suy nghĩ đa chiều đã khiến chúng ta chuyển quá nhanh trong
cuộcsống.Đểrồiđếnmộtlúcchúngtamuốntìmlạiđượcsựthanhthảncủa
tâmhồn,tìmlạiđượcsựtĩnhlặngcủanộitâm,giúpchúngtakhơigợicảm
hứng và sức mạnh tiềm ẩn để tìm được hạnh phúc trong tình u, ý nghĩa,
niềmvuicủacuộcsốngvàthànhcơngtrongcơngviệc.
ĐộcgiảJeffJohnởDecaturđãnhậnxétcuốnsáchtrêntờTime:“Bạncó
thểtưởngtượngđượclàbạnsẽchỉcần365phútdànhchomìnhtrongmột

5


năm có ý nghĩa?Bạn nghĩ bạn có thể làm được gì cho chính mình với sáu
mươigiâytrongtĩnhlặngbìnhn?Hầuhếttấtcảmọingườiđềusẽkhơng
tinrằngvớithờigianngắnngủiđócóthểlàmcuộcsốngbạnthậtsựthayđổi
vàkhácđi?…Nhưngđólàsựthật!Mộtcuốnsáchcóthểlàmthayđổicuộc
đờibạn!Thậtsựđólàcáchtốtnhấtvàđơngiảnnhấtmàchúngtacóthểlà
đượcchochínhmình,vàđiềuđóđúngtrongmọitrườnghợp”
Hãydànhchobạn“phútnhìnlạimình”, nhìn lại những gì bạn đang làm
hayđangsuynghĩ,rồisauđótựhỏiđiềugìlàýnghĩavàtốtnhấtchobạn.Rồi

bạnsẽthấymộtphútđóthậtsựqgiá.Khinhìnlạiđượcmình,tìmđượcsự
tĩnhlặng,chiêmnghiệmvềnhữnggiátrịcủathấtbạivàthànhcơng,củađiều
mất,củasựchovànhận,bạnsẽcảmthấynhẹnhàng,tựtinhơntrênchặng
đườngsắptới.Vàtìnhu,hạnhphúctrongcuộcsốngsẽmỉmcườivớibạn.
Chúcbạnlnđượchạnhphúcvàthànhcơng.

6


PHÚTNHÌNLẠIMÌNH


SpencerJohnson



7


Phần1:Khởiđầu


Rờimáitrườngbướcvàocuộcsống,mộtchàngtrai,saunhữngkhókhăn,

thửtháchdầntrưởngthànhvớinhữngmụcđíchđãđạtđược.Anhlàmviệc
khơng mệt mỏi và điều có ý nghĩa là anh đã tìm được niềm vui trong cơng
việc. Cơng việc thực sự có một sức hút với anh. Cũng nhờ thế, anh đã đạt
đượckhơngítthànhquảkhiếnchonhữngnguờixungquanhrấtthánphục.
Nhưngđếnmộtngày,anhcảmthấyqcăngthẳng,bởihầunhưcơngviệc
ởcơngtyanhcứliêntụctiếpdiễn,khơngcóđiểmdừng.Bấtkìvấnđềnào

anhcũngmuốnquantâmđếnbằngtấtcảnhiệthuyết,songcónhữngđiềuxảy
ra khơng theo ý muốn của anh. Những hiểu lầm dẫn đến bất hồ với đồng
nghiệp,nhữnglầnxungđộtquanđiểmvớingườiukhiếntìnhcảmrạnnứt
dẫn đến cuộc chia tay mới đây… đã khiến anh thực sự mất phương hướng.
Tìnhuđổvỡ,anhmấtđinguồnđộngviênlớnnhấtcủamình.Điềunàyđã
ảnhhưởngrấtlớnđếnanh,trongsuynghĩriêngcũngnhưtrongcơngviệc.
Chàng trai khơng thể lí giải được điều gì đang xảy đến với mình. Nhiều
đêmkhơngngủ,mọinghĩsuytrăntrởtronganhchỉxoayquanhcâuhỏi:”Tại
sao?”.Tạisaocónhữngsựviệcanhchắcchắnnósẽdiễnbiếnnhưthế,nhưng
cuối cùng khơng thể làm anh hài lịng? Sự tự tin trong anh khơng mất đi,
nhưnganhkhơngtìmrađâulàhướngđiđúng.Anhcảmthấyhìnhnhưmình
cịnthiếumộtđiềugìđó-mộtđiềurấtquantrọng.
Nhữngkhingồilạimộtmình,tronganhlạixuấthiệnnhữngsuynghĩ
mâuthuẫn.Anhchợtthấymìnhlàmộtngườixalạ-mộtngườimàchínhanh
cũngkhơngthích-nhưngcáitơicủaanhđãngăncảnkhơngchoanhnhìnrõ
vàthừanhậnđiềuđó.Nhữngmâuthuẫnnộitạicùngvớicácsựcốkhơngthể
khắc phục được trong cuộc sống đã khiến anh trở nên trầm lặng hẳn. Tuy
nhiên,trongthâmtâm,anhbiếtđóchỉlàmộtsự“tựvệ”tạmthời,chứkhơng
phảilàbảnchấtthậtlnhướngngoại,tíchcựccủamình.
Nhưng dần dần, anh nhận ra vấn đề đã trở nên nghiêm trọng hơn anh
tưởng:sựsángtạovànăngđộngvốncótronganhđãgiảmđirấtnhiều.Từ
lúc nào không hay, anh đã mắc phải chứng trầm cảm - hậu quả của những
đêmdàikhơngngủ,trăntrởnghĩsuy.Anhkhơngbiếtphảikhắcphục,tựđiều
chỉnhnhưthếnàohoặcphảibắtđầulạitừđâu?
“Mìnhđangthậtsựcầnđiềugìđây?-Anhtrăntrở-Liệumìnhcóđịihỏi
q nhiều khơng, khi vừa muốn được thành cơng, lại cũng vừa muốn tìm
kiếmsựbìnhnvàhạnhphúctrongtâmhồn?Khơngbiếtcóaiđócùnglúc
đạtđượccảhaiđiềunàykhơng?Nếucóthìngườiđóquảthậtmaymắnvìcó
8

đượcmộtcuộcsốngtrọnvẹnnhưvậy!”.
“Mìnhphảisớmthốtkhỏitìnhtrạngnày–Anhtựnhủ-Nếukéodài,hậu
quảsẽkhólườngtrước.Phảicóaiđóthậttừngtrảimớicócáchlígiảinhững
mâuthuẫntrongcuộcsống-nhưnhữnggìmìnhđanggặp-mớicóthểgiúp
đượcmình”.Anhbỗngthấyphấnchấnkhitiếptụctheođuổidịngsuynghĩ:
“Liệucóaiđólàmđượcnhưvậykhơng?Vàlàmsaobiếtđượcngườiđóở
đâu?Mànếugặpđượcthìkhơngbiếthọcósẵnlịngchiasẻnhữngbíquyết
qbáuđóvớimộtngườilạnhưmìnhkhơng?”.
Bất chợt anh nhớ đến một người mà trong một lần tình cờ đã giúp một
ngườibạncủaanhgiảiquyếtmộttìnhhuốngkhóxửkhiếnanhnhớmãi.Về
sau, anh mới biết được ông là một bác sĩ, hình như là bác sĩ tâm lí. Thỉnh
thoảng,anhcũngcótrịchuyệncùngơng.Sựhiểubiết,vốnsốngphongphú
vàphongtháitrẻtrungcủaơngkhiếnanhthầmcảmphục.Ngồicơngviệc
chính,ơngcịngiảngdạyởnhiềunơivàđơikhicũngdànhthờigianthamgia
các trận đá bóng với sinh viên của mình. Anh từng nghe mọi người nói rất
nhiềuvềơng.Ơngtrầmtĩnh,sâusắc,hiểubiếtnhiềuvềcuộcsốngvàcóóc
hàihước.Đóthậtsựlàmộtngườiđángtincậy.Thếnên,ơnglnlnđược
mọingườiqtrọng.Dườngnhư,ơngđangnắmgiữtrongtaymọiđiềutuyệt
vời nhất của cuộc sống: có những mối quan hệ tốt đẹp, một gia đình hạnh
phúcvàmộtcơngviệcýnghĩa.Bấtcứaiđãtừngtiếpxúchoặctrịchuyệnvới
ơngđềucảmnhậnđượctinhthầnlạcquanvàuđờicủaơng.Hìnhnhương
cókhảnăngtạoraniềmvuichonhữngngườixungquanhvàchochínhmình.
Chàngtraicảmnhậnmộtcáchmạnhmẽrằngơngcóthểchínhlàchỗdựatinh
thầncủaanhlúcnày.
Dùđượcbiếtvềơngkhárõnhưnganhlạichưabaogiờtrịchuyệnnhiều
vớiơng.Trongnhữnglầngặpgỡ,anhthườngchỉtraođổixungquanhcácvấn
đềthờisựvàcơngviệc,hiếmkhianhđềcậpvớiơngvềđềtàicuộcsống.Tuy
cịnchúthồinghitronglịng,anhvẫnquyếtđịnhtìmgặpvịbácsĩđặcbiệt
nọvàbắtđầucuộckhámphácủamình.

Chàngtraicảmnhậnđượcngaykhơngkhíấmápvàthoảimáikhibướcvào
nhàơngbácsĩ.Ngơinhàgiảndịnhưngđượcthiếtkếrấtthẩmmĩvàmang
một phong cách riêng. Chính giữa phịng khách là bộ ghế gỗ xinh xắn, bên
cạnhlàmộtkệsáchđượcthiếtkếđộcđáo.Lướtmắtquagáysách,anhnhận
ra tên những tác phẩm văn học nổi tiếng cùng với các cuốn sách về tâm lí,
cuộcsốngvàmộtbộtừđiển.Nhữngvậtlưuniệmnhỏxinhđượcđặtxenkẽ
giữacácngănkệ;cólẽđólànhữngkỉniệmtừnhữngchuyếnđidạyởnước
ngồicủaơng.Bêncạnhbộbànghếlàmộtkhơnggianmởtrànngậpánhsáng
tựnhiên;mộtvàichậucâycảnhdẫnrathảmcỏxanhvớivườnhoaxinhxắn.
Giómáttừngồithổinhẹvàophịngkháchthậtdễchịu.
Ơngbácsĩvuivẻmờianhngồirồitựtayphahaitáchcàphênóngvàmột
9


bìnhtrà.Chờmộtlúcchothậtthoảimái,tựnhiên,chàngtraimớibắtđầubày
tỏmốiquantâmcủamình.Anhngậpngừng:
-Tuyđãđượcbiếtvềchúkhánhiềunhưngthỉnhthoảngcháumớicódịp
trịchuyệnvớichú.Cháutừngmongsẽcómộtngàyđượctrịchuyệnvớichú
lâuhơn.Cháutựhỏikhơngbiếtviệccháuđườngđộttớiđâycólàmphiềnchú
khơngvìcháubiếtthờigianvớichúlàrấtq.
Ngườibácsĩnhìnanhmỉmcười:
-Thậtsựmớigặpcháuđơilầnnhưngchúcũngrấtmếncháu.Hơmnaylà
ngàynghỉvàchúcũngchưacódựđịnhgì,cháuđếnchơicũngđúnglúcđấy.
Cháucứởđâytrịchuyệnvớichú.Đừngngạigìcả.Cháucóđiềugìcầntâm
sựphảikhơng?
Saumộtlúcphânvân,chàngtraiđivàovấnđề:
-Cháumuốnhỏiđiềunày.Điềugìđãthậtsựgiúpchúđạtđượcnhiềuthành
cơngđếnthế,cảtrongcơngviệcvàcuộcsốngriêng?
Ơngmỉmcườihỏi:
-Ýcháumuốnhỏivềthànhcơngbềngồihayởbêntrong?

Chàngtraithànhthực:
-Cháucũngkhơngrõnữa….
- Thú vị đấy! Điều đó chứng tỏ cháu cũng khá nhạy cảm với những cái
mới.Rồicháusẽcịnngạcnhiênkhibiếtrằnghầuhếtnhữngthànhcơngđều
bắt nguồn từ bên trong bản thân mỗi người. Và chú cũng hi vọng cháu sẽ
hiểu, rằng thành công bên trong mới đúng là thành cơng thực sự và quan
trọng nhất. Cũng khơng khó khăn gì lắm để đạt được điều đó, nếu khơng
muốnnóilàrấtdễ.Vàkhiđạtđượcrồi,cháucóthểtìmthấyniềmvuiởmọi
nơi,cuộcsốngcủacháulúcấysẽtrởnênthúvị.
Lắngnghevàcảmnhận,chàngtraitinrằngmìnhđãgặpđượcđúngngười.
Những gì ơng nói chính là những điều anh đang trăn trở trong lịng. Chàng
traibắtđầubộcbạchnhữngvấnđềđanggặpphải.
Ngườibácsĩcườicảmthơng:
-Trướcđây,mỗikhicảmthấykhơnghàilịngvềbảnthânlàchúlạitựlàm
chomọiviêcxungquanhmìnhtrởnênrốirắm.Chútựđánhgiáthấpnhững
điềumìnhđãlàmđược.Rồitựnhiênchútrởnênkhắtkhevớichínhmìnhvà
dễcáugắtvớinhữngngườixungquanh.
Thếđấy!Cuốicùngchúchẳngthểnàokiếmđâurathờigiandànhchovợ
con,bạnbè,đồngnghiệpvànhữngngườithânkhác.Cóthểcháukhơngtin
nhưngchúđãtừnglàngườisốngchếtvìcơngviệcđấy,theokiểuthamcơng

10


tiếcviệcấymà.
-Nhưngsauđóchúđãthayđổihồntồnphảikhơng?
-Đúngthế!Dầndầnchúđãhọcđượccáchtựquantâmđếnbảnthânmình
tốt hơn. Chú cũng hiểu ra được rất nhiều điều. Đầu tiên là về những người
thamcơngtiếcviệc.Họ-cũngnhưchú-thườngcholàmìnhđangsốngrất
tốt.Nhưngthậtrahọcđangdầntựđánhmấtmìnhbởicáchlàmviệcnhưthế.

Qbậnrộn,họkhơngcịntìmđâurathờigianvàtâmtríđểnghĩđếnbản
thân,nóichiđếnngườikhác.
Rồicómộtsốngườichỉthíchlàmvàlàm.Vấnđềcủahọclàlẫnlộngiữa
việc làm và kết quả. Không phải cứ làm nhiều là thu được kết qủa tốt. Họ
muốn dùng sự bận rộn để chứng minh cho người khác thấy là mình đang
thànhcơng.Nhưngnếunhìnchothấuđáothìsẽthấylàđaphầnnhữnggìhọ
làmlạikhơngphảilàcầnthiết.
Những người này đã bỏ qua một điều gì rất quan trọng, rằng thật ra, để
kiểmsốtđượccuộcđời,trướchết,phảihọccáchkiểmsốtbảnthân.
Chàngtraihỏilại:
-Ýcủachúlàcàngkiểmsốttốtconngườibêntrongthìchúngtacàngcó
cơhộisốngvuivàtậnhưởngnhữnggìmìnhcó?
Ngườibácsĩtánthành:
- Đúng đấy! Điều đó khơng những giúp chấu đạt được nhiều thành cơng
hơntrongcuộcsốngmàcịnđemlạichocháusựthanhthảntrongtâmhồn.
Chàngtraikhơnggiấuvẻnghingại:
-Nhưngcóthậtlàchỉđơngiảnnhưthếkhơngchú?
- Cháu nghi ngờ cũng đúng thơi. Nhưng bí quyết lại thực tế và đơn giản
nhưvậyđó.Thựchiệnđượcđiềunàykhơngnhữngsẽtốtchobảnthânmình
màcịnchomọingườixungquanh.Chắccháuchưanghĩđếnđiềunày:

* Quan tâm đến công việc, cuộc sống nên đi cùng
với việc biết quan tâm đến bản thân mình. Đó cũng
chínhlàcáchcảmnhậncuộcsốngtốtnhất*
-Hãytạmqnđithựctrạngrốirencủacuộcsống,chúngtasẽquaylại
sau.Bâygiờchúngtahãytậptrungtìmhiểucáitơinhé.
“Tơi”trảlờichocâuhỏi“Tơilàai?”.Cháulàmộttổngthểtấtcảnhữnggì
thuộc về con người của cháu. Mỗi người đều có cái tơi của riêng mình.
Nhưngcháuđừngxemcáitơigiốngnhưlàmộtkiểunhậndạngdấuvântay

11


hayđạiloạithế.Nócóýnghĩaquantrọnghơnnhiều.Chínhvìthế,cáitơirất
cầnsựquantâmcủachúngta…
-Nhưngthậtsựthìcháuvẫnchưahiểuđượctạisaocáitơilạiquantrọng
nhưvậy?
-Bởivìchỉkhinàobiếtcáchquantâmđúngmứcđếnbảnthânvàcảmthấy
hàilịngvớichínhmìnhthìkhiđóchúngtamớicóthểcảmnhậnđượcnhững
niềmvuiđếntừbênngồi.Rồinhờđómàchúngtavuihơn,làmviệctốthơn,
lạicóthểsẵnlịnggiúpđỡkẻkhác.Thậtkhóđểtrởthànhchỗdựachongười
khácmộtkhichínhmìnhkhơngtìmthấyđiểmtựachobảnthân.
Cómộtdạocáchđâyvàinăm,chúthấycầnphảibắtđầuhọccáchthayđổi
mìnhvàthửnhìncuộcsốngtheomộtcáchkhác.Nhờthế,chúngàycànghiểu
rõhơnconđườngđưatađếngầnvớibìnhanvahạnhphúc.Hãythửquansát
mộtngườisốngthiếuniềmvui,tathấyngayvẻuểoải,trìtrệđếnphátchán
củahọ.Cóbaogiờcháutựhỏitạisaolạicónhữngngườiđángchánnhưthế
khơng?
-À,nhữngngườiđóthìsốngvậythơi.Họchẳngquantâmnhiềuđếncáigì
cả,giađình,bạnbè…ngaycảbảnthânhọcũngkhơngnốt.Họthấytấtcảđều
nhưnhau,mộtcáchhờhững.
-Hồntồnchínhxác!-Vịbácsĩgậtgù-Đúnglàhọthiếuquantâmđến
cuộcsống.Nhưthếcháucũngcóthểđốnđượccảmgiáccủamọingườikhi
ởbêncạnhkiểungươi“vơcảm”đó,phảikhơng?
Chàngtraimỉmcườiýnhị:
-Thậtkhơngcógìtệhơn!
-Vậy,bấtcứai,khikhơngthểtựquantâmbảnthânmình,thìcũngchẳng
thểnàoquantâmđếnngườikhácđược.Sẽrasaonếuhọthayđổivàbiếtq
trọngbảnthânmìnhhơn?
Tronglúcchờđợicâutrảlờicủachàngtrai,ơnglạihỏithêm:

- Theo cháu thì làm thế nào để nhận biết một người nào đó đã vượt qua
đượccảmgiácchánnản?
- Có lẽ là họ bắt đầu biết tự chăm sóc mình hơn, chẳng hạn chịu bỏ thời
gian đứng ngắm mình trước gương hoặc ăn mặc chỉnh tề hơn trước khi ra
ngồi.
-Rõrànglànhưthế!Nhữngngườicótháiđộsốnglạcquan,uđờibao
giờcũngbiếtcáchquantâmđếnbảnthântốthơnnhữngngườikhác.
Và chú đã bắt đầu như vậy - trở thành một người chăm sóc. Nếu muốn,
cháucũngcóthểbắtđầutừđó.Cháuthửđặtmìnhvàovịtrímộtngườilàm

12


vườngiỏiphảichămsócchomộtkhuvườn.Điềugìsẽxảyranếucháubiến
khuviềnđóthànhnhữngmảnghoađủmàusắc.Đâuđólàsắcđỏngọtngào
củahồngnhungđanghénụ,sắcvàngrựcrỡcủakhómcúckiêusa.Rồixen
kẽlàsắctrắngtinhkhiếtcủađốtràmidịudàng.Vàkianữa,nhữngtáncây
bách tùng mạnh mẽ vươn cao đang mùa trổ lá… Thật dễ đốn phải khơng,
cháusẽrấthàilịngvàngườikháccũngvậy.Mọingườisẽtìmđếnvườnhoa
của cháu để có những giây phút hồ mình với thiên nhiên, để thư giãn tâm
hồn.
Hãydùngtrítưởngtượngđểhìnhdungranhữngkếtquảtuyệtvờidocơng
việclàmvườnmanglại.Cháucóthấymùihươngtừvườnhoađưalạikhơng?
Chàng trai khẽ nhắm mắt. Anh cảm thấy dường như mùi hương cỏ hoa
đangtừtừlenvàohồnanh,sauđóxâmchiếmcảtâmtríanh.Mộtlúcsau,vị
bácsĩhỏi:
-Cháucảmthấythếnàokhitrởthànhngườichămsóc-mộtngườilàmvườn
saymê?
Suynghĩmộthồi,chàngtraitrảlờitrongkhimắtvẫncịnkhép:
-Cảmgiácthậtnhẹnhàng.Cháucảmthấythoảimáilắm.

-Vớichú,việcnghĩđếnkhuvườntưởngtượngthườnggiúpchúlấylạisự
cânbằngtrongtâmhồn.Chúchiakhuvườncủamìnhthanhbaphầnđạidiện
chobathếgiớikhácnhau:Tơi,NgườikhácvàChúngta.
-Cóphảichúmuốnnói…làchúđangquantâmđếnchínhmình,đếnngười
khácvàcuốicùnglàquantâmđếntấtcảmọingười?
-Đúngthế!Tơichínhlàbảnthânchú.CịnNgườikháclàcáitơicủacháu.
Bấtcứaitrongchúngtacũngđềucónhucầuđượccơngnhậnnhưnhau.Nghĩ
đếnngườikhácđồngnghĩavớiviệcchúđãnhìnracáitơitrongcháu.
Nóixong,ơngđưatayxoaynhẹquảđịacầuởgócbàn:
-Cịnchúngtatượngtrưngchomốiquanhệgiữaconngườivớinhau.Đó
làmốiquanhệgiữachúcháumìnhvớigiađìnhvàcộngđồng.Ngồira,nó
cũngcóthểlàmộtmốiquanhệvơhìnhvớinhữngngườikhơngquenbiếtnhữngngườivơtìnhgặpngồiđường,haycảvớinhữngngườicáchxachúng
tanửavịngtráiđất.
Lúcnày,chàngtraiđãcóthểcảmnhậnđượcsựnbìnhvàtìnhucuộc
sốngtừvịbácsĩ.Anhcàngmuốnkhámphávàhiểunhiềuhơnvềnhữngđiều
ơngnói.-Chúcóthểnóichocháunghevềphầnthứnhấtkhơng?Phầncáitơi
-Quantâmđếnbảnthânấy!
-Bâygiờcháuhãyđưatâmtrímìnhtrởlạikhuvườnvàbắtđầucảmnhận
mọithứởđây:nhữngkhómhoalunglinhtrongnắng,giónhènhẹlayđộng
13


hàngcây,mùihươngngọtngàothoangthoảng…
Nghe lời ông, chàng trai bắt đầu nhắm mắt lại. Anh nghe thoảng đâu đó
mùihươngthậtdễchịu.Trướcmắtanhhiệnranhữngkhómhoarựcrỡđang
khoesắcdướiánhnắngmặttrời.Cảkhơnggianngậptrànhươnghoathắm
tươi, dịu ngọt. Thật tĩnh lặng và sinh động. Và dường như, anh đã bắt đầu
hiểuđượcthếnàolàmộtngườichămsóc.
Ngườibácsĩlạinói:
-Trongnhữnglúcthưtháinhưthếnày,thậtkhómàmườngtượngđượclà

trướckia,chúđãgặpbiếtbaokhókhăn,phiềnmuộn.
-Vàolúcnàovậychú?
-Hồiđó,chúkhơngbaogiờnghĩlàcầnphảibiếtquantâmđếnbảnthân.
Banđầu,chúcũngkhơnghiểulàđangcóchuyệngìxảyravớimìnhnữa.Chú
đãđạtđượcmộtvàikếtquảtốttrongcơngviệc,cịncuộcsốnggiađìnhthì
cũngêmấm.Nhưngnhữngđiềuđókhơnggiúpchúcảmthấykháhơn.Sau
nàynhìnlại,chúmớithấymìnhđãmắcsailầm:quantâmqnhiềuđếncơng
việchơnlàgiađìnhvàbảnthân.Chínhvìthếmàcuộcsốngcủachúmấtcân
bằng.Lúcđó,chúkhơngnhậnra.Chỉđếnsaunàymới…
-Vàrồichúđãlàmgìđểthốtkhỏitìnhtrạngđó?
-Chúbắtđầuthửsuynghĩkhácđi.Điềuchúlàmcũngkháđơngiản:bỏhết
mọithứquamộtbênvàbắtđầudànhmộtphútnhìnlạimình,choriêngmình.
-Mộtphútư?Liệucóđủkhơng?-Chàngtraikhơngkhỏingạcnhiên.
-Theochúthếlàđủ,đủđểcháucóthểtìmlạisựthanhthản.Nếukhơng
tin, cháu hãy thử nhìn đồng hồ mà xem… Nào,bắt đầu thử nhé! Cháu hãy
ngồiimvàđừngđểýđếnchiếcđồnghồnữa.Cứngồithếchođếnkhicháu
nghĩrằngđúngmộtphútđãtrơiqua.
Haingườingồitrongimlặng.Mộthồisau,chàngtrainghĩrằngcólẽđãhết
mộtphútnênđưamắtnhìnđồnghồ.Thậtkhótin,chỉmớicó38giâytrơiqua.
Hóaramộtphútlàkhoảngthờigiandàihơnanhnghĩ.
Ơngmỉmcườivàkhơnghềbấtngờtrướcsựngạcnhiêncủachàngtrai.
-Cháuạ!Khitĩnhlặngthìmộtphútcũngdàilắm.
-Nhưngsaolạichỉlàmộtphút?-Anhvẫnchưahếtthắcmắc.
-Mộtphúttĩnhlặngdànhriêngđểquantâmđếncáitơiđemlạichomình
rấtnhiềuđiềuđấycháu.Trongkhoảngthờigiantưởngnhưrấtngắnđó,chú
thựcsựtrầmtĩnhvànhìnlạinhữnggìmìnhđãlàm,rồisauđó,chúcóthểxác
địnhđượcnhữnggìmìnhcầnlàmtiếptheo.Quyếtđịnhđókhơngchỉtốtcho
bảnthânchúmàcịntốtchongườikhác,rộnghơnlàchonhữngngườixung

14

quanh.Nghethìcóvẻnhiềuđấynhưngcháusẽlàmđượcchỉvớimộtphút
thơi.
-Chúcóthểnóirõvàcụthểhơnchúđãnghĩgìtrongmộtphútđó?
-À,trướckhichúgiảithích,cháuhãythửnghĩvềđiềunàyxem:

* Những ai biết dành một phút nhìn lại mình sẽ có
cơhộiđiềuchỉnhvàgiúphiệntạicủamìnhtốthơnlên
*
Cơhộiởđâylàgì?-Vịbácsĩhỏi.Rồikhơngđợichàngtrảlờiơngnóiln
-Nghĩalàchúngưngmọisuynghĩkháclại,tĩnhlặngvàbắtđầulắngnghe
tiếng nói bên trong mình. Rồi chú tự hỏi: Liệu mình có thể làm gì khác để
giúpbảnthânmìnhtốthơnlúcnàykhơng?Vàthườngthìchúlntìmcâutrả
lời,rồisauđó,chúcốgắnghếtsứcđểlàmtheo.
-ThếcịnNgườikhácthìsaoạ?-Chàngtraitịmị-Làmthếnàochỉtrong
mộtphútmàvẫncóthểnhậnravàquantâmđếncáitơicủangườikhác?
-Chúcháumìnhvànhữngngườikhácđềunhưnhauthơi,đềucócáitơicủa
riêngmình.Chúlntơntrọngvàđánhgiácaonhữngngườibiếtuqbản
thân.Cũngnhưchú,cháuhãythửdànhmộtphútđểtựhỏicâuhỏitươngtự:
Liệucháucóthểlàmgìkhácđểgiúpmìnhcảmthấytốthơnlúcnàykhơng?
Chỉmìnhcháumớicócâutrảlời.Khơngaigiúpcháuđược.Vàchúngta,ai
cũng có quyền và xứng đáng để một lúc nào đó đặt bản thân mình lên trên
những người khác. Và chỉ bằng cách quan tâm đến bản thân, ta mới có thể
họcđượccáchquantâmđếnngườikhác.
- Nhưng làm sao có thể chia sẻ với tất cả mọi người? Phần chúng ta ấy?
Hìnhnhưucầuđólàqcaosovớikhảnăngmỗingười?
-Đểlàmđượcđiềuđó,mỗingườichúngtacầnphảinỗlực.Mọingườiphải
tựđặtranhữngcâuhỏi:Cóphảivìqquantâmđếnbảnthânmàmìnhđãcó
những địi hỏi q đáng, vượt q mức thân tình với những người xung

quanh?Haylàmỗingườicầnphảibiếtquantâmngườikhácnhiềuhơn?Có
nhưvậy,mốiquanhệgiữaconngườivớinhaumớicócơhộiđượccảithiện
vàtrởnêntốtđẹphơn.
-Cháucảmthấycóvẻnhưmọichuyệnqđơngiản?-Chàngtraihỏi,vẫn
vớigiọngđầyhồnghi.
-Vìtrongmộtphútngắnngủiđó,cháucócơhộitựnhìnlạibảnthân,đánh
giátháiđộcủamình.Rồitựkhắc,sựnhạycảmvàtrựcgiácsẽgiúpcháutìm
ranhữnggiảiphápthíchhợp.

15


Việcbỏramộtphút,vàilầntrongmộtngày,cũnggiốngnhưviệccháuphải
dừnglạitrướcngãtưđườngkhigặpđènđỏ.Dừnglạikhiđènđỏlàmộtviệc
cầnthiếtmàaicũngphảitnthủnếuđếnnơiantồn.Cháuđãbaogiờbị
bệnhnặngphảivàobệnhviệnchưa?À,cũngcóýnghĩalắmđấy.Nhiềungười
đã khun chúng ta nên có một đơi lần nằm trên giường bệnh ở bệnh viện.
Hơimâuthuẫnphảikhơng?Ailạikhunmìnhphảivàobệnhviện.Nhưng
thậtsựcóíchđấy.Cháucócảmnhậnđượcđiềugìkhiởtronghồncảnhnhư
vậykhơng?
-Hồimớitốtnghiệp,cómộtlầncháubịốmnặng,sốtcaophảivàobệnh
viện.Ởđấythậttĩnhlặng,thờigiantrơiquarấtchậmtheonhịprơicủanhững
giọtnướctừchaitruyềndịch.Khơnggianntĩnhđếnmứccháucóthểsuy
nghĩ về mọi việc và mong có những người bạn thân vào thăm để được trị
chuyện.Cảmgiáccủacháulúcđólàmìnhđangđượcchămsóc.Cóphảivậy
khơng?
-Đúngmộtphần.Trongkhoảngthờigianbuộcphảinằmmộtchỗntĩnh
đó,conngườimớicódịpsuyngẫmvềcuộcsống,vềnhữngviệcmìnhđãlàm,
vềnhữngmốiquanhệvớingườikhác,vềconđườngmìnhđanglựachọnmột
cáchsâusắchơn.Đểtừđócónhữngcảmnhậnmới,nhữngđiềuchỉnhthay

đổicầnthiết.Cónhiềungườixemđóchínhlàđiểmdừngcầnthiếtvàhữuích
củacuộcsống,cũngcầnthiếtnhưvàichụcgiâydừngkhigặpđènđỏtạimột
ngãtưvậy.
Chàngtraichợthiểu:
- Vậy hóa ra việc dừng lại và xem xét sẽ giúp ta tránh khỏi tình trạng di
chuyển quá nhanh, căng thẳng để rồi “đâm sầm” vào các vấn đề và tự làm
mìnhtổnthương?
-Đúngthế!Khibiếtdừnglại,chúngtasẽcónhiềucơhộilựachọn:đitiếp
conđườnghoặcđổihướng,haylàmbấtcứđiềugìkhácmàtacảmthấylàtốt
nhấtchomình.
Cũngnhờvậymàchúngtacóthểnhậnranhữngviệcmìnhlàmđãgâyảnh
hưởngđếnngườikhácthếnào.Làmnhưvậylàkhơngnhữngchúngtađang
quantâmchínhmìnhmàcịnquantâmđếnngườikhácnữađây.
Phútnhìnlạimình,choriêngmìnhđãtrởthànhnguntắcsốngbìnhdịvà
giá trị với những ai biết sống, biết trải nghiệm. Ban đầu, với vốn sống của
mình,chúrấttựtinvànghĩrằngchẳngviệcgìmìnhphảicầnđếnmộtphút
nhưvậy;chúsốngmộtcuộcsốngrấtsơiđộng,bảnlĩnh,nghĩlàlàm.Nhưng
saunày,chúnhậnra:chỉvớimộtphútnhìnlạimình,chúngtasẽnhậnrađược
điều gì là tốt nhất cho bản thân, sẽ biết cách tự điều chỉnh mình. Nhờ thế,
trongmọitìnhhuống,chúlntìmđượccâutrảlời-câutrảlờixuấtpháttừ
tráitim,từlươngtâm.

16


Ngườibácsĩtiếptụcgiảithích:
-Hãyquaylạithờiđiểmkhivừamớinhậnbiếtđượctầmquantrọngcủasự
tơntrọngchínhmình.Quamộtthờigian,khiđãhọcđượccáchquantâmđến
bảnthân,chúngtasẽbướcsangmộtgiaiđoạnmới:biếtquantâmđếnngười
khácvàchiasẻvớitấtcảmọingười.Cháusẽhiểurarằngphảicóđủbayếu

tốtrênthìbảnthânchúngtamớitìmđượcsựcânbằngtrongtinhthầnvànhờ
vậy,sốnghạnhphúchơn.
-Cócáchnàođượcnhưthếnhỉ?Ýcháulà…
-Sẽdễthơikhichúngtabiếtrõmìnhcầnphảilàmgì.Dựatrênnguntắc
phút nhìn lại mình, chú tìm ra được rất nhiều điều mới. Chỉ có điều là chú
phải cố gắng làm sao để mình ln nhớ và áp dụng ngun tắc đó thường
xunhơn.Khilàmđiềugìđóchobảnthân,chú-vàchúnghĩngườikhác
cũngthế-cảmthấymìnhđangđượcuthương,tơntrọng.
Dĩ nhiên, mỗi người có một cách u thương bản thân riêng, khơng ai
giốngai,miễnsaomìnhthấythoảimáivớicáchcủamìnhlàđược…Điềunày
cũng thú vị lắm đây! Nhiều lúc, cháu muốn quan tâm mình theo cách này
những người khác lại khơng thích như vậy, có khi cịn phủ nhận cách của
cháu.Vàcũngkhơngphảilúcnàocháucũngquantâmmìnhtheocùngmột
cách.Hồncảnhsẽkhiếncháutìmranhữngcáchthứckhácnhauđểtựgiúp
mình.Riêngchú,chúthayđổihàngtuầnđấy,cóđiều,chúlnbắtđầutheo
cùngmộtcách-bằngmộtcâuhỏi:“Mìnhphảilàmgìđâyđểtựgiúpbảnthân
mìnhtốthơn?”.
Rồitùytìnhhuống,tùycáchsuynghĩvàhànhđộng,chúsẽtìmthấycâutrả
lờiphùhợp.Từđó,cáchnhìnnhậnvấnđề,cảmnhậncuộcsống,tháiđộứng
xử,kểcảsuynghĩcủachúcũngsẽthayđổitheo.
Chàngtraihỏi,giọngkhơnggiấuđượcvẻtịmị:
-Chúkểmộtvàiviệccụthểđi!
-Dạođó,khichúkhơngthểtìmđâurathờigianchoriêngmình,chúcảm
thấyrấtkhóchịu.Chúdànhmộtphútđểtìmcâutrảlời.Cuốicùng,chúnghĩ,
thàrằngmỗingàymìnhdậysớmhơnmộttiếngđểcóthờigianlàmnhữnggì
mìnhthích,cịnhơnlàcứơmmãinỗibựcdọctronglịng.
Nóiđếnđây,ơngngưnglạimộtlúcvàmỉmcười:
-Nhưngmà…chúkhơngthểnàothựchiệnđược.Buổisángđầutiên,chú
khơngthểnhấcmìnhrakhỏigiườngsớmhơnvìcứmệtmỏi.Trongcơnbuồn
ngủ,chútựhỏi:“Chẳnglẽmìnhchịuthuasao?”.

Thếrồichúcũngdậysớmđược,nhưngchỉhơn15phútsovớibìnhthường.
Đólàtuầnđầutiên.Tuầnthứhai,chúlạidậysớmhơntuầnđầu15phút.Cứ

17


thếchođếnhếttuầnthứtưthìchúđãthựchiệnđượcđiềumìnhmuốn:dậy
sớmhơnlúctrướcmộttiếngđồnghồ-vàchúcoiđónhưlàphầnthưởngcho
sựcốgắngcủamình.
Anhhỏi:
-Trongmộttiếngđồnghồđóchúlàmgìvậy?Cháucócảmgiácmộttiếng
làrấtlâu.
- Có lẽ cháu hiểu hơi sai vấn đề. Thời gian bao nhiêu khơng quan trọng,
chủyếulànhờđómàchúthấymìnhđangđượcquantâmđúngmức.
Ơngnhấnmạnh:
-Thựcra,vấnđềkhơngphảicháuđãlàmgì,màchínhlàởnhữngthayđổi
cháu tạo được. Chỉ bằng những việc nhỏ thơi, chúng ta vẫn có thể xoay
chuyểnđượctìnhthế.Cáchcủachúlàđặtcâuhỏi.Nếuđangtrongmộttình
thếgấpgáp,mơhồhaybếtắc,câuhỏichútựđặtrachomìnhsẽlà:“Sựviệc
nàysẽảnhhưởngnhưthếnàođếnmộtvàinămtới?”.
Đếnđâythìchàngtraigậtđầutỏvẻđãhiểu:
-Vâng,cháunghĩlàchúsẽcảmthấybìnhtĩnhhơn,vìtựcâuhỏiđóđãgiúp
hémởphầnnàohướnggiảiquyếtvấnđề.Cũngcóthểnhờđómàchúnhậnra
đượccóvàiviệckhơngđángphảisuynghĩhaybậntâmnhiều.Nhữngkiểu
cơngviệcnhưvậythườnghayđượcchúngtakhốcchovẻngồicấpbáchvà
quantrọng,nhưngthựcrathìkhơngphảithế.
Ơngbácsĩthừanhận:
-Cháuđúngđấy!Vàthườngthìsaukhitựhỏimìnhcâuđó,chúlạiquay
sang cười vào những lo lắng ngớ ngẩn của mình. Vừa tránh đưa ra những
quyếtđịnhtệhại,vừađượcthoảimáitinhthần.À,nóiđếnchuyệncười…Có

lần,chúvơtìnhngheđượcmộtđoạnhàikịchtrênđàiphátthanh.Phảinóilà
nóhómhỉnhvàbuồncườithật.Chúcườiđếngậpcảngườivàthếlà,tựnhiên
mọilolắngbiếnđiđâuhết.Saulầnđó,chúquyếtđịnhtìmmuavàicáiđĩa
hài,mộttậptruyệncườiđểsẵntrongxe.Khơnggìthúvịbằngvừaláixe,vừa
đượccười.
Cịncháu,chúnhớhồitrước,mỗilầngặp,chúđềuthấycháucóvẻlặnglẽ,
trầmtư.Nhưnggiờthìhìnhnhưcháuvuivẻhơnthìphải?
-Đúngạ!Cháumaymắngặpđượcmộtngườibạnkhálàvuitính.Trong
nhữngsựviệcnhỏhằngngày,trongnhậnxét,bìnhluận,anhấyđềucóthểtìm
thấysựkhơihài.Bọncháucùnglàmmộtcơngviệcnhưnhau,cùngchịumột
áplựcnhưngchẳngkhinàocháuthấyanhấycuốnglênnhưcháucả.Cách
sốngcủaanhấyđãgiántiếpdạychocháumộtbàihọcvềgiátrịcủanụcười.
Cólần,khicháuđangrấtchánnản,anhbạnđóđãđếnvàtìmcáchanủi
18


cháu.Nhưngcháunóilàmuốntựmìnhgiảiquyếtlấyvấnđề,xinđừngaixen
vàochuyệncủacháu.Anhấyliềnbảo:“Cũngkhơngsaocả.Mànày,chỗnhà
cậucócái…nhàkhonàokhơngđấy?”.Cháunóilàcó,thếlàanhấylalên:
“Hayq!Vậylàcậucóđượcmộtnơilítưởngrồiđấy!”.“Đểlàmgìchứ?”,
cháuhỏi.Chúcótưởngtượngđượclàanhấytrảlờithếnàokhơng?“À,đểcậu
tự giải quyết. Chui vào đấy, ăn mặc thật chỉnh tề vào, khóa trái cửa lại rồi
kiếmmộtgócnàođómàngồichođànghồng.Rồitựmàgiảiquyết!”.Cháu
rấtbuồncườivớilờitrêuchọcđó.Nhưngmàcólúcmệtqcháuđãchuivào
gócnhàkhođóthậtđấy.
Ơngbácsĩbậtcười:
-Chà,xemrathìchúcịnkháhơncháuđấy!Chúcịncóthểnhờđếnmấy
cáibănghàichứkhơngnhưcháu,phảidùngđếnmộtxótrongnhàkho.
Chàngtraithừanhận:
-Nóichocùng,họcđượccáchcườivớibảnthâncũnglàmộtcáchhữuhiệu

đểgiúpmìnhthưgiãn.
-Tốthơnnữalàcóthểtựcườivàomình,trongmọilúc,vàotấtcảnhững
sailầm,nhữngdạidột,nóichunglàvàonhữnggìthuộcvềconngườimình,
giốngnhưthừanhậnconngườithậtcủamình.Cũngkhóđấy.Đơilúcchúvẫn
phảidùngđếnvài“mẹovặt”nữađấy.
-Saocơ?
-À,khinàochúthấymìnhqnghiêmtúc,chútưởngtượngđâuđótrên
caođangcómộtvịthầnnhìnxuốngvàbiếttỏngmọisuynghĩtrongchú.Vì
cácvịthầnvẫnthườngphảicoisócngườitrầnmà.Rồichúthấyơngtacười
phálênvànóivớimộtvịthầnkhác:“Nàycậu!Đừngđọcbáonữa,cóvụnày
haylắm!Lạiđâymàxemtruyềnhìnhtrựctiếp!Hãynhìnmộttênlnravẻ
ơngcụnonđanglàmcáigìdướikiakìa.Trơnghắntatỏvẻnghiêmnghịđến
tếu q đi mất! Hắn ta ở dưới trần mà còn nghiêm túc hơn cả thần thánh
chúngmìnhtuluyệnhàngtrămnămtrênnàynữa.Thậtlàuổngphíchođời
hắn.Quổngphí!Phảichimìnhđượcởdướitrầnnhưhắntathì….”
Chàngtraikhơngnhịnđượccười.Trongđầuanhhiệnracảnhơngbácsĩ
đanglúngtalúngtúngđốiphóvớinhữngtràngcườichếgiễucủahaivịthần
hómhỉnh.“Mìnhsẽnhớcâuchuyệnvuinày”,anhtựnhủ.
-Khicườiđượchoặckhicảmthấymìnhđãlàmđượcgìđóchobảnthân,
chúrấtthoảimái-vịbácsĩlạitiếptục-Đểchúnóithêmchocháunghevài
cáchthưgiãncủachú.
Thỉnhthoảng,chúbỏquabữaăntrưađểdànhthờigianđidạo,nhìnngắm
phốphườngvàmuasắm.Chúrấtthíchsắmnhữngthứlặtvặtchomình,móc

19


khóa, bật lửa mình thích chẳng hạn. Điều đó tạo cho chú cảm giác là mình
đangđượcchămsóc.
Cónhữngđêm,saukhirờivănphịng,chúlạimộtmìnhchạyxedọcđạilộ,

nhìnngắmvẻthốngđãngcủakhơnggianvềđêm.Đơikhi,chúghévàomột
qncafé,qnănvớikhungcảnhrộngrãi,tĩnhlặngđểtìmcảmgiáctrởvề
vớimình.
Chúcũngthườngtựlênkếhoạchsẽlàmgìđóchomìnhvàonhữngbuổi
chiều.Cólần,chútựhứasẽđithămviệnbảotàng,dựmộtbuổihịanhạcmà
mìnhthíchrồimớiquaytrởlạilàmviệc.Chỉcầnnhưthếlàchúcóthểlàm
việc tốt hơn. Dần dần, chú thấy việc khám phá khơng gian thành phố nơi
mìnhsốngrấtthúvị.Chúlnmuốntìmhiểunhữngnơimìnhchưađếnbao
giờ.Việcnàygiúpchúhiểuđượcmìnhhơn,vìkhiđặtchânđếnmộtnơinào
đómớimẻchúlạitựhỏi:Điềugìởnơinàylàmmìnhấntượngnhất?Cịnnơi
nào như thế nữa khơng? Thế đấy, thành phố vẫn cịn rất nhiều nơi mà chú
chưabiếtđến,nhiềungơitrường,cửahàngmàchúchưamộtlầnghévào…
Vàchútựhứalàsẽdầntìmhiểu.À,màghéthămmộttrườngtiểuhọcgiờra
chơicũngthúvịlắmnhé.Lúcnhìnngắmnhữngembéđangsaysưavuiđùa,
chú nhớ lại thuở nhỏ, mình cũng hồn nhiên như vậy. Ngờ đâu khi trưởng
thành,mìnhlạiphảitrảiquanhiềusónggió.Nămthángquađiđãchovàđể
lạichomìnhcáigìnhỉ?
Nhưngdùsaođinữathìnhữngđiềunàycũngchỉlàmộtphầnnhỏcủabí
quyếtphútnhìnlạimình.Phầnquantrọnghơn,đólà:

*Hãycưxửvớibảnthântheocáchmàbạnthựcsự
mongmuốncáchmàbạnmuốnngườikhácđốixửvới
bạn*
Saumộtlúcsuynghĩvềnhữngđiềuvừamớingheđượctừvịbácsĩ,chàng
trailêntiếng:
-Nhữngđiềuchúnóicháuthấyrấthay,nhưnggiảsửhiệntại,cháuchẳng
thểtĩnhtâmhaythanhthảnđượcthìcóthểnàolàmnhữngviệcnhưchú?
-Thìcháuhãycốgắnggiảiquyếtchoxongcáiđiềuđanglàmcháubậntâm
nhấtấy.
- Về cơng việc hay những mối quan hệ bình thường thì cũng khơng khó

lắm.Nhưngcịnnhữngkhíacạnhsâusắcthuộcvềtìnhcảmthìdùđãcốgắng
hết sức, cháu vẫn khơng thể tài nào giải quyết được - Chàng trai mạnh dạn
bộc bạch - Chú đừng cười cháu nhé, như việc chia tay với người u cháu
chẳnghạn.Lỗitạiai,cháukhơngmuốnnghĩtới,nhưngđơikhi,kíức,kỉniệm
đẹptrongqkhứlạitrởthànhmộtvếtthươnglớnởhiệntại,làmảnhhưởng

20


rấtnhiềuđếncháu.Vìnhữnggìđãquavànhữnggìđangdiễnrađốinghịch
nhauhồntồn.
-Chúhiểurồi,chuyệnnghiêmtrọngđấy!Đâylàmộtvấnđềtinhtếcủatâm
hồn.Vàcháubănkhoănlàkhơngbiếtcónêngiữnhữngkíức,kỉniệmđẹpđó
khơngchứgì?
- Chú tài thật! Thật sự trước đây,những hồi tưởng lãng mạn đi cùng với
nhữngkỉniệmrấtdễthươngđóđãđộngviêncháurấtnhiều.Đãcómộtthời
giandài,cháunhìncuộcđờiqualăngkínhmàuhồngđầythơmộngcủamối
tìnhđó.
Nếugiờđây,cháuxóabỏnhữngkỉniệmấythìcuộcsốngnàyvớicháusẽ
làmộtmàuxámngắtrấtđángchán.Màđãvậythìcháucũngkhơngcịnlà
cháunữa.Cịnnếugiữnhữngkíứcđóngunvẹnnhưxưathìnỗiđaulạiập
đến - bởi hiện thực và con người đã đổi thay. Chú có hiểu điều cháu đang
muốnnóiđếnkhơngạ?
Vịbácsĩvớitaylấyhộpthuốcvàchâmmộtđiếu.Saumộthồitrầmngâm,
ơngngướcnhìnchàngtraimỉmcười,ánhmắtchợtsánglênmộttiasángtrẻ
trung:
-Vấnđềcủacháuthúvịthật,chứngtỏcháulàngườirấtsâusắc.Chúrất
hiếmkhihútthuốc,nhưnglúcnàythìphálệlàmmộtđiếuvậy…Việccháuđề
cậplàmchúnhớlạichuyệncủachínhmình.
Trướcđây,mốitìnhđầucủachúcũnggầngiốngnhưcháuvậy,vàchođến

bâygiờ,chúvẫngặprấtnhiềungườirơivàotrườnghợptươngtự.Vàolúcđó,
chúđãphảiloayhoay,vấtvảmộtthờigiandài,thậmchícịnbỏcảcơngviệc
đilangthangđâuđóđểtìmcâutrảlời.Cónêngiữngunvẹnhayxóanhịa
tấtcả?Phảicốqnhaycầnđượcnhớ?
Saucùng,chúđãtựphântíchvàtìmđượcgiảipháptốtnhất,hợpvớimình
nhất.Rấtnhiềungườiđãkhơngphântíchđượcđểrồicứsốngmãitrongcảm
giácbịtổnthương,cólúchọcịnthấynhưđãmấttấtcả.Cháuhãychiakíức
thànhnhiềugiaiđoạn,phầnnàođẹpnhất,dễthươngnhấtthìhãygiữ.Cháucó
quyềngiữ!Vìnóđãthuộcvềcuộcsốngcủacháurồi.
Vàquantrọngnhấtlàcháuphảihiểurằng:dùngườiucủacháukhơng
cịnnhưxưanữa,thậmchíđãthaylịngđổidạ,thìtìnhucủacháuđốivới
ngườiấyvẫnlncịn-chotớimộtthờiđiểmnàođó,khimàbảnchấtmối
quanhệgiữahaingườikhácđi.Tìnhulàmộtsựchođi,cólúckhơngcần
nhậnlại.
-Ồ,thếmàcháukhơngnghĩra.Cháuhiểurồi.Cháusẽsuynghĩvềnhững
lờichúnói.Nhưngnếuchiataymàdolỗiởphíamìnhthìsaoạ?

21


- Trong cuộc sống, có những sai lầm cịn có cơ hội để sửa chữa. Nhưng
cũng có những lỗi lầm khơng thể cịn cơ hội để sửa chữa - chẳng lẽ lúc đó
mọingườituyệtvọnghếtsao?Cáchtốtnhấtlàchúngtabiếtthànhthậtnhìn
lạilỗilầmcủamình,đểthấylịngthanhthảnhơn,rồitừđórútranhữngkinh
nghiệmthựctếqbáu,đểtránhlặplạisailầmvàcũngđểnhìnlạimìnhrõ
hơn.Cháuhãysuynghĩkĩvềđiềunày:

* Bạn khơng bao giờ cảm thấy Mất đi khi u
thươngvàChođi.BạnchỉMấtkhicốGiữlại.Biếtgiữ
gìnkíức,kỷniệmđẹpcủatìnhbạnvàtìnhulàmột

cáchđểtựquantâmvàtrởvềvớiChínhmình*
Chàngtrainhưhiểuravấnđề:
-Nhữngđiềuchúnóicháuchưangheainóiđếncả,nhưngquảthậtlàđơi
lúc,cháucũnglờmờcảmnhậnđượcnhưvậy.Giờđâycháuđãtìmrahướng
đithựcsựchomìnhrồi.
Saumộtlúc,ngườibácsĩtiếptục:
- Bất cứ khi nào cảm thấy người khác thiếu tơn trọng mình, chú lập tức
nhìnlạicáchmìnhđangđốixửvớibảnthân.Cuộcsốnghiệntạicủachúrất
tốtđẹp.Đólànhờchúđãbiếtcáchquantâmbảnthân,ởnhiềuphươngdiện.
Dĩnhiên,cónhữnglúcchúcảmthấydườngnhưmìnhchưađượcxemtrọng
đúngmức.Chỉlàchuyệnnhỏthơi,nhưngcũngđủkhiếntaphiềnlịng.Chẳng
ailạicảmthấybìnhthườngđượckhibịngườikhácxemnhẹ.
Chàngtraithơngcảm:
-Cháucóthểhiểuđượccảmgiácđó.
-Nhưngchỉsaumộtlúc,chúthơikhơngnghĩvềnhữngđiềuđónữa.Miễn
làmìnhđúng,màcósaiđinữathìcósaonào-aimàchẳngcólúcsai.Phải
phân biệt đâu là lời góp ý chân tình, đâu là lời châm chọc, định kiến. Chú
nghĩcólẽchúđangtựbiếnmìnhthànhnạnnhâncủanhữnglờibìnhphẩm.
Cócâungạnngữ:“Trênđườngđi,nếucứmỗilầnnghetiếngchósủamàbạn
dừnglạithìbạnsẽchẳngbaogiờđếnđíchcả”.Nhưngđólàđốivớinhững
bình phẩm, chỉ trích khơng thiện chí mà thôi. Rồi cuối cùng, chú cũng xác
định được kẻ đã gây rắc rối cho mình. Đơi khi khơng phải là người nào
khác…
-Màlàchínhchú,cóphảikhơng?
-Quảđúngnhưvậy!Aicũngcóquyềnlựachọncáchcưxửvớibảnthân:
hoặc trở thành người bạn tốt nhất, hoặc là tự biến mình thành kẻ thù tồi tệ
nhất của chính mình. Điều này hồn tồn tùy thuộc vào suy nghĩ và hành

22

độngcủachúngta.
-Chúcóthểnóirõhơnkhơng?
-Cónhiềulúc,ngườikhácsẽthấychúđãkhơngsốngtheođúngnhưmong
đợicủahọ,vàhọphảnứnglại.Điềuđóphầnnàolàmchochúkhóchịu.Vì
thế, chú ln cố gắng làm hài lịng hết mọi người. Nhưng rồi như thế cũng
khơnglàmchúthấythoảimái,vìchúkhơnghồntồnsốngthựcvớimình.
Mãivềsau,chúmớihiểurađượcchútítvềtínhcầutồn.Đừngbaogiờ
trơngmongmộtngàyhồnhảonhưmộtbữatiệcđầythứcănngon,bánhhoa
tươivànến.Cũngchẳngthểnàotìmđượctrênđờinàynhữngngườibạnhồn
tồnhiểumìnhvàcóthểchiasẻvớimìnhtấtcảmọiviệc.
Điềuduynhấtchúcóthểlàmđểđượchạnhphúchơnlàphảihọccáchbiết
ơnnhữnggìmìnhđangcó.Lịngbiếtơnthậtsựđấy.
Chàngtraitrẻkếtluận:
- Như vậy, nỗi thất vọng hay sự buồn bực của con người đều là do: hiện
thựcchúngtaphảitrảiquakhácxasovớinhữnggìchúngtamongmuốn.
-Đúngvậy!Chonêngiờđây,thayvìngồisosánhthựctếvàướcmơ,chú
đãcóthểnhìnthẳngvàohiệntạivàthầmbiếtơnnhữngđiềutốtđẹpmàcuộc
sốngđãbantặng.Dùcịnnhiềuướcmơmàchúchưathựchiệnđược,nhưng
nhữnggìchúđangcócũngđãtốtđẹprồi:mộtcơngviệcuthích,ngườithân
ubêncạnh,nhữngngườibạntincậy,nhữngđồngnghiệpcởimở,mộtngơi
nhàxinhxắn,ấmcúng….
Rõràng,cảmgiácmuộnphiềnlàdochínhchútựtạora.Chúđãqđểý
đếnsựkhácbiệtgiữathựctạivàướcmuốncủamình.Ítailạicóđượcmột
cuộcsốngtrọnvẹnđúngnhưmongước.Cáchtốtnhấtđểđượcthoảimáilà
loạibỏsựkhácbiệtđó,đừngđểýđếnnóvàhãytậptrungvàohiệntại.
Ngừngmộtlúc,ơngbácsĩtiếptục:
-Cóthểcháuđãbiết,nhữnggìchúngtamuốnvànhữnggìchúngtacần
hồntồnkhácnhau.Đểcóthểchămsóctốtbảnthân,ngườitanênquantâm
đếnnhữngđiềuhọcần.

Chàngtraikhẽnhướnmày:
-Khácnhaunhưthếnàoạ?
-Cần,đólànhữngthứgiúpchúngtaduytrìmộtcuộcsốngantồn,bền
vững.Cịnmuốn,đólànhữnggìmàvớichúng,tahivọngsẽđượcthỏamãn
vàhạnhphúctrongthờiđiểmđó.Tạmhiểusựkhácbiệtđónhưlà“Tơicầncó
khơngkhíđểthở”và“Tơimuốncómộtthanhkẹobạchà”.
Cũng tương tự như thành cơng và hạnh phúc vậy. Nhiều người rất thành

23


cơngnhưnghìnhnhưchẳngbaogiờthấyhạnhphúc.Cuốicùng,cólúchọsẽ
nhậnranhữngthứmàhọđangcốsứctheođuổivàgiànhgiậtlạidườngnhư
khơngphảilàthứgiúphọsốngvuihơn.
Bản thân chú thường thấy mình thành cơng khi có được những-gì-mìnhmuốn.Cịnhạnhphúc,chúlạichỉthấyhạnhphúckhicảmthấymongmuốn
những-thứ-mình-cần.Hơikhóhiểuphảikhơng?
Đólàcáchcủachúđểcóthểnhìnđượcmọiviệcrõhơn.Chỉcầnchúdừng
lạivàxemlạinhữngmongướcmàmìnhđangtheođuổi…
Đếnđây,ngườibácsĩngừnglại,imlặng,hìnhnhươngmuốnchàngtraitập
trunghơnnữavàocâuchuyệncủamình.
-Conngườitachẳngbaogiờbiếtthếnàolàđủ-Ơngnóitiếp-Mộtđiều
nữalà,chúngtasẽkhơngbaogiờcóthểcóđủmọithứmàmìnhmuốncả.
Nóikhácđi,nhữngthứmìnhmuốnlànhữngthứmànhiềulúcmìnhkhơng
thậtsựcầnđến.Tachỉmuốncóchúng,thếthơi.Cũnggiốngnhưtiềnbạcvậy.
Khimộtngườimuốncótiềnthìanhtasẽlàmđủmọicáchxoayratiền,đểrồi
thấyrằngnóchẳnggiúpanhtahạnhphúchơn.Nhưnganhtavẫnmuốncó
nhiềutiềnhơn,vìanhtahivọngmộtngàynàođó,tiềnsẽmanglạichoanhta
sungsướng.
-Vậythìlàmsaochúphânbiệtđượcđâulàcáimìnhmuốnvàđâulàcái
mìnhthậtsựcần?

Vịbácsĩdựamìnhvàoghếvàchậmrãinói:
-Chỉcầnchúchịubỏramộtítthờigianđểxemxétvànhậnrađiềugìthực
sự làm cho mình cảm thấy vui vẻ. Thỉnh thoảng, chú ghi lại những mong
muốn của mình và dần dần tìm cách phân tích chúng. Chú nghĩ về chúng
trongnhữnglầnđidạobộhaykhiởmộtmìnhtĩnhlặng.Cầnnhấtlàphảilắng
ngheđượctiếngnóibêntrong.Chúđãtựhỏi:“Liệunhữngthứmàmìnhđang
theođuổicóthậtsựcầnthiếtvớimìnhkhơng?”.Rồithườnglàsauđó,chú
tìmđủlídođểcóthểloạibớtmộtsốmụctiêu.
Hồicịnnhỏ,chúcótheohọcmộtlớptrượtván.Mộthơm,chúthấycóhai
thầytrịđangtậpluyệnởsântrượt.Cậuhọctrịđangcốgắngthựchiệnmột
cúnhảytừtrêncao,trongkhingườithầyđangđứngdướiđấtkhơngngừng
hétlên:“Cẩnthậnvớimấycáixeđangđậuởkiađấy!…Coichừngtrúngphải
cáixemàuxanhbâygiờ!Cẩnthậnđấy…”.Cháucóđốnđượcchuyệngìxảy
ravớicậuhọctrịkhơng?
Cậutaluốngcuốngnhìnxuốngvàrơisầmvàocáixexanhđó!Lúcđó,thầy
của chú liền quay qua nói với chú: “Em nhớ bài học này nhé:đừng bao giờ
nhìnvàonhữngnơimàemkhơngmuốnđặtchânđến.”.

24