Tuan 6 Li 8 Tiet 6

Tuần: 06
Tiết : 06

Ngày soạn: 25-09-2017
Ngày dạy : 27-09-2017

B ài 6:
LỰC MA SÁT
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: - Nêu được ví dụ về lực ma sát trượt.
- Nêu được ví dụ về lực ma sát lăn.
- Nêu được ví dụ về lực ma sát nghỉ.
2. Kĩ năng: - Đề ra được cách làm tăng ma sát có lợi và giảm ma sát có hại trong một số trường
hợp cụ thể của đời sống, kĩ thuật.
3. Thái độ: - Rèn tính cẩn thận trung thực, chính xác, ý thức làm việc theo nhóm.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Tranh vẽ phóng to hình 6.1; 6.3; 6.4 SGK, vịng bi.
2. HS: - Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 1 lực kẽ, 1 thanh gỗ, 1 vòng bi.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp: (1’)
8A1:.....................................................................................................
8A2:.....................................................................................................
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15’.
ĐỀ:
Câu 1:(5đ) Thế nào là 2 lực cần bằng? Một vật đang đứng yên hoặc đang cuyển động
nếu chịu tác dụng của lực cân bằng thì sẽ như thế nào?
Câu 2:(5đ) Búp bê đang đứng trên xe. Bất chợt đẩy xe chuyển động về phía trước. Hỏi búp bê sẽ
chuyển động về phía nào? Tại sao?
ĐÁP ÁN:
Câu 1: Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật, có cường độ bằng nhau, cùng phươn nhưng
ngược chiều nhau. (3đ)

Một vật đang đứng yên chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì vẫn tiếp tục đứng yên. Một vật đang
chuyển động nếu chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. (2đ)
Câu 2: Ngã về phía sau. (2đ)
vì khi đẩy xe chân của búp bê chuyển động cùng với xe, do có qn tính nên thân búp bê và đầu búp
bê chưa kịp chuển đơng vậy búp bê ngã về phía sau. (3đ)
3. Tiến trình:
GV tổ chức các hoạt động

Hoạt động của học sinh
Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: (1’)
- Vì sao bánh xe phải khía - HS suy nghĩ và dự đoán câu trả
rảnh, các ổ trục lại có bi hoặc lời câu hỏi của GV.
vịng bi. Để hiểu được nội
dung vừa nêu trên hôm nay ta
nghiên cứu bài hôm nay để
cùng nghiên cứu .
Hoạt động 2: Tìm hiểu về lực ma sát: (10’)
- Khi bánh xe đạp đang quay - Có lực tác dụng lên vành của I. Khi nào có lực ma sát:
nếu bóp nhẹ phanh thì bánh xe bánh xe.
1.Lực ma sát trượt:


chuyển động chậm lại vì sao?
- Thơng báo lực sinh ra do ma
phanh ép sát lên vành bánh - Thu thập thông tin
xe, ngăn cản chuyển động của
vành được gọi là lực ma sát
trượt.
- Nếu bóp mạnh phanh xe thì

có hiện tượng gì xảy ra? Vì - Bánh xe ngừng quay và trượt
sao?
trên mặt đường, khi đó xuất hiện
lực ma sát trượt giữa bánh xe và
- Lực ma sát trượt sinh ra khi mặt đường.
nào?
* Lực ma sát trượt sinh ra khi
một vật trượt trên bề mặt của vật
- Cho hs trả lời C1?
khác
C1: Cá nhân tìm ví dụ về lực ma
sát trượt trong đời sống và trong
- GV dùng hòn bi lăn trên nền kĩ thuật.
lớp học y/c hs quan sát và trả - Quan sát và trả lời câu hỏi:
lời câu hỏi sau:
+ Hịn bi có tiếp tục chuyển
động nữa không?
+ CĐ chậm dần rồi dừng lại.
+ Nguyên nhân nào làm cho
hịn bi dừng lại?
+ Có lực ma sát đã tác dụng lên
+ Hòn bi chuyển động như thế hòn bi.
nào trên mặt sàn?
+ Hòn bi chuyển động lăn trên
Thông báo: Lực do mặt bàn mặt sàn.
tác dụng lên hòn bi, ngăn cản - HS chú ý lắng nghe.
chuyển động lăn của hòn bi
gọi là lực ma sát lăn.
- Lực ma sát lăn sinh ra khi
nào?

- Lực ma sát lăn sinh ra khi một
- Cho hs làm việc cá nhân trả vật lăn trên bề mặt của vật khác.
lời C2?
- C2:Tìm ví dụ về ma sát lăn
- Cho hs hoàn thành C3?
trong đời sống và trong kĩ thuật.
C3:- H.a là ma sát trượt.
- H.b là ma sát lăn
- Cường độ của lực ma sát trượt
lớn hơn cường độ lực ma sát
- Cho hs làm thí nghiệm theo lăn.
hình 6.2 và hồn thành C4?
- Làm việc theo nhóm tiến hành
- Trong trường hợp trên lực thí nghiệm và trả lời C4.
ma sát nghỉ có tác dụng gì ?
C4: Vì có lực ma sát nghỉ.
- Thơng báo: Lực cần bằng *Lực ma sát nghỉ giữ cho vật
với lực tác dụng nhưng trạng không trượt (không chuyển
thái của vật vẫn đứng yên gọi động) khi vật bị tác dụng của
là lực ma sát nghỉ
lực khác.
- Cho hs trả lời C5?

*Lực ma sát trượt sinh ra khi
một vật trượt trên bề mặt của
vật khác.
C1: HS tự làm.
2. Lực ma sát lăn: Lực ma sát
lăn sinh ra khi một vật lăn trên
bề mặt của vật khác.

C2: HS tự làm.
C3:- H.a là ma sát trượt
- H.b là ma sát lăn.
- Cường độ của lực ma sát
trượt lớn hơn cường độ của
lực mà sát lăn.
3. Lực ma sát nghỉ:
C4: Có lực ma sát nghỉ
*Lực ma sát nghỉ giữ cho vật
không trượt (không chuyển
động) khi vật bị tác dụng của
lực khác.
C5: HS tự làm.


- C5: Hs làm việc cá nhân.
Hoạt động 3: Lực ma sát trong đời sống và trong kĩ thuật: (10’)
- Cho hs làm việc cá nhân trả C6: Hình 6.3 tác hại lực ma sát II. Lực ma sát trong đời
lời C6?
làm bao mòn bề mặt tiếp xúc
sống và trong kĩ thuật:
Ha. Tra dầu, nhớt vào đĩa, xích 1. Lực ma sát có thể có hại:
Hb. Làm trục quay có ổ bi, bơi C6: Hình 6.3 tác hại lực ma
trơn trục ổ bi bằng dầu nhớt.
sát làm bao mòn bề mặt tiếp
Hc. Đẩy thùng đồ bằng bánh xe xúc giữa các vật.
thay ma sát trượt bằng ma sát H a. Bơi nhớt vào xích, đĩa.
lăn.
H b. Bơi trơn trục ổ bi.

- Cho hs trả lời C7?
C7: Nếu khơng có lực ma sát thì H c. Đẩy thùng đồ bằng bánh
Ha. Bảng trơn, nhẵn quá không xe.
thể dùng phấn viết bảng được 2.Lực ma sát có thể có lợi:
=> phải tăng độ nhám của bảng.
C7: Nếu khơng có lực ma sát
Hb. Khơng có ma sát giữa mặt thì:
răng của đai ốc và vít sẽ quay Ha. Bảng trơn khơng viết
lỏng dần khi bị rung động. Khi được.
quẹt diêm nếu khơng có ma sát, Hb. Trục và bulông không
đầu que diêm trượt trên mặt xiết chặt được( tuột ra);
sườn bao diêm sẽ không phát ra Không đánh được diêm.
lữa =>Phải tăng độ nhám của Hc. Ơ tơ khơng phanh được.
sườn bao diêm.
* Lực ma sát có thể có lợi có
Hc. Ơtơ khơng phanh được => thể có hại.
tăng ma sát bằng cách tăng độ
sâu khía rãnh mặt lốp xe ơtơ.
Hoạt động 4: Vận dụng: (6’)
- Cho hs làm việc cá nhân trả C8: a) Vì giữa chân và đá hoa III. Vận dụng:
lời C8, C9?
lực ma sát nghỉ giữa sàn và chân C8: a) Vì giữa chân và đá hoa
- Gọi một vài hs trả lời câu người rất nhỏ, trường hợp này là lực ma sát nghỉ giữa sàn và
hỏi
ma sát có lợi.
chân người rất nhỏ, trường
- Cho hs trả lời C9?
b) Lực ma sát giữa bánh xe và hợp này là ma sát có lợi.
mặt đường nhỏ => ma sát có lợi b) Lực ma sát giữa bánh xe và
c) Vì có lực ma sát giữa đế giầy mặt đường nhỏ => ma sát có

và đường, đây là ma sát có hại
lợi
d) Để tăng độ ma sát giữa lốp và c) Vì có lực ma sát giữa đế
mặt đường, đây là ma sát có lợi giầy và đường, đây là ma sát
e) Để tăng ma sát ở cần kéo nhị, có hại
đây là ma sát có lợi nhờ vậy mà d) Để tăng độ ma sát giữa lốp
đàn kêu to.
và mặt đường, đây là ma sát
C9: Ổ bi có tác dụng giảm ma có lợi
sát, do thay thế ma sát trượt e) Để tăng ma sát ở cần kéo
bằng ma sát lăn của các viên bi, nhị, đây là ma sát có lợi nhờ
nhờ sử dụng ổ bi đã giảm được vậy mà đàn kêu to.
lực cản lên các vật chuyển động C9: Ổ bi có tác dụng giảm ma
khiến cho các máy móc chuyển sát, do thay thế ma sát trượt
động dễ dàng góp phần thúc bằng ma sát lăn của các viên
đẩy sự phát triển của ngành bi, nhờ sử dụng ổ bi đã giảm


động lực học, cơ khí, chế tạo được lực cản lên các vật
máy …
chuyển động khiến cho các
máy móc chuyển động dễ
dàng góp phần thúc đẩy sự
phát triển của ngành động lực
học, cơ khí, chế tạo máy …
IV. Củng cố: (1’) - Cho HS nhắc lại phần ghi nhớ SGK?
- Một vật có KL 1 tấn đặt nằm trên mặt sàn, một người không thể kéo vật chuyển động được. Lực
nào làm cho vật không chuyển động?
V. Hướng dẫn về nhà: (1’) - Học thuộc phần ghi nhớ, đọc phần có thể em chưa biết.
- Chuẩn bị bài mới bài 7 SGK, làm bài tập SBT.

VI. Rút kinh nghiệm:.............................................................................................................................
..................................................................................................................................................................