Hoa 9 Tiet 48 Tuan24

Trường THCS Liêng Trang

Năm học 2017-2018

Tuần : 24
Tiết : 48

Ngày soạn: 29/01/2018
Ngày dạy : 02/02/2018

BÀI 39: BENZEN
Công thức phân tử : C6H6

-

Phân tử khối: 78 đvC

I. MỤC TIÊU: Sau bài này HS phải:
1. Kiến thức: Biết được:
 Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của benzen.
 Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước, khối lượng riêng, nhiệt độ sơi, độc
tính.
 Tính chất hóa học: Phản ứng thế với brom lỏng (có bột Fe, đun nóng), phản ứng cháy, phản ứng
cộng hiđro và clo.
 Ứng dụng: Làm nhiên liệu và dung môi trong tổng hợp hữu cơ.
2. Kĩ năng
 Quan sát thí nghiệm, mơ hình phân tử, hình ảnh thí nghiệm, mẫu vật, rút ra được đặc điểm về
cấu tạo phân tử và tính chất.
 Viết các PTHH dạng cơng thức phân tử và CTCT thu gọn
 Tính khối lượng benzen đã phản ứng để tạo thành sản phẩm trong phản ứng thế theo hiệu suất.
3. Thái độ

Giúp HS yêu thích môn học để vận dụng vào trong cuộc sống.
4. Trọng tâm
Cấu tạo và tính chất hóa học của benzen. Học sinh cần biết do phân tử benzen có cấu tạo vịng
sáu cạnh đều trong đó có ba liên kết đơn CC luân phiên xen kẽ với ba liên kết đôi C=C đặc biệt
nên benzen vừa có khả năng cộng, vừa có khả năng thế (tính thơm).
5. Năng lực cần hướng đến
- Năng lực thực hành.
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học.
- Năng lực giải quyết vấn đề thơng qua mơn Hóa học.
- Năng lực tính tốn.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên và học sinh
a. Giáo viên:
- Mơ hình phân tử benzen dạng rỗng.
- Benzen, nước, dầu ăn, cốc, ống hút, đũa thủy tinh.
- Tranh ảnh về thí nghiệm benzen tác dụng với brom và cháy trong khơng khí (hoặc video)
b. Học sinh: Xem trước nội dung bài mới.
2. Phương pháp: Vấn đáp - Thảo luận nhóm - Trực quan – Đàm thoại.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp (1’)
Lớp Sĩ số
Tên HS vắng học
Lớp Sĩ số
Tên HS vắng học
9A1
9A3
9A2
9A4
2. Kiểm tra bài cũ (15’):
Câu 1(3đ): Viết công thức cấu tạo của metan CH4, axetilen C2H2, etilen C2H4.

Câu 2(7đ): So sánh cấu tạo và tính chất hóa học của metan, axetilen, etilen.
Đáp án:
Câu 1: ( Mỗi đáp án đúng đạt 1đ).
Giáo án Hóa học 9

Giáo viên Ngơ Thị Thanh Bình


Trường THCS Liêng Trang

Năm học 2017-2018

H
+

H

CTCT: H C H

H
C

C

H

H
Metan:
, axetilen: H-C≡C-H hoặc HC≡CH, etilen: H
hoặc

CH2=CH2
Câu 2: So sánh cấu tạo và tính chất hóa học của metan, axetilen, etilen theo bảng sau:
Metan
Etilen
Axetilen
Cấu tạo phân tử
- Có liên kết đơn - Có liên kết đơi - Có liên kết ba (0,25đ)
(0,25đ)
(0,25đ)
to
to
to
Phản ứng cháy
CH4 +2O2   CO2 C2H4+3O2   2CO2 2C2H2 +5O2  
+2H2O (1đ)
+2H2O (1đ)
4CO2 + 2H2O (1đ)
to
Phản ứng thế
Không
CH4+Cl2   CH3Cl Không
(0,25đ)
+ HCl (1đ)
to
to
Phản ứng cộng
Không
C2H4 + Br2  
C2H2 +2Br2  
C2H4Br2 (1đ)

C2H4Br4 (1đ)
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài (1’): Benzen là hiđrocacbon có cấu tạo khác với metan, etilen, axetilen . Vậy
benzen có cấu tạo và tính chất như thế nào? Cơng thức phân tử và kí hiệu hố học là gì ?Bài học
ngày hơm nay cơ và các em sẽ cùng tìm hiểu.
b. Các hoạt động chính:

Hoạt động củaGV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1. Tìm hiểu tính chất vật lí của benzen (4’)
-GV: Cho HS quan sát bình - HS: Quan sát và nêu tính chất I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
đựng benzen. Yêu cầu HS nêu vật lý của benzen.
- Benzen là chất lỏng, khơng
tính chất vật lý của benzen?
màu, khơng tan trong nứơc,
- GV: Hướng dẫn HS làm các - HS: Các nhóm tiến hành thí nhẹ hơn nước.
thí nghiệm sau :
nghiệm theo hướng dẫn.
- Hoà tan được dầu ăn và nhiều
+ Cho benzen vào nước lắc
chất khác như nến, cao su, iốt,
nhẹ.
…
+ Cho vài giọt dầu ăn vào
- Benzen rất độc.
benzen.
- GV: Gọi đại diện các nhóm - HS: Đại diện nhóm nêu nhận
nhận xét về trạng thái, màu sắc xét các tính chất vật lý của
, tính tan,... của benzen .

benzen.
Hoạt động 2. Tìm hiểu cấu tạo phân tử (5’)
- GV: Cho HS lắp ráp mơ hình - HS: Lắp ráp mơ hình phân tử II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
phân tử benzen.
benzen theo nhóm
Có 6 nguyên tử cacbon liên kết
- GV: Gọi một HS lên viết - HS: Lên bảng viết CTCT của với nhau tạo thành vòng 6 cạnh
CTCT của benzen:
C 6 H6
khép kín đều, có 3 liên kết đôi
- GV: Gọi HS nhận xét về cấu - HS: Nêu nhận xét.
xen kẽ với 3 liên kết đơn.
H
tạo của benzen.
H
C
H
H
- GV: Nhận xét và kết luận.
- HS: Lắng nghe và ghi nhớ.
C
C
C
HC
CH
- GV: Đặt vấn đề: Cấu tạo của - HS: Nêu nhận xét và dự đoán
C
C
H
C

H
HC
CH
benzen khác etilen và axetilen tính chất của benzen.
C
H
H
Hoặc
ở điểm nào? Từ đó hãy dự
đốn tính chất hố học của
benzen.
Hoặc
Giáo án Hóa học 9

Giáo viên Ngơ Thị Thanh Bình


Trường THCS Liêng Trang

Năm học 2017-2018

Hoạt động 3. Tìm hiểu tính chất hố học của benzen (10’).
- GV: Benzen là HCHC, vậy - HS: Trả lời: Bezen tham III. TÍNH CHẤT HĨA HỌC
benzen có cháy khơng?
gia phản ứng cháy.
1. Benzen có cháy được hay
- GV: Thơng báo: Benzen dễ
khơng?
cháy. Khi benzen cháy trong - HS: Lắng nghe và lên bảng C6H6 cháy ngồi sinh ra CO2 và
khơng khí, ngồi CO2, H2O viết PTHH.

H2O cịn có muội than.
cịn sinh ra muội than. Yêu cầu
2C6 H 6 +5O2  t 2CO2 +6H 2 O+10C
HS lên viết PTHH xảy ra.
(Phụ đạo HS yếu kém)
2. Benzen có phản ứng thế với
- GV: Cho HS quan sát tranh - HS: Khi đun nóng hỗn hợp Brom hay khơng?
H
H
vẽ về thí nghiệm phản ứng của benzen và brom có bột sắt,
benzen với dung dịch brom thấy màu da cam của brom H
C
H
H
C
Br
C
C
C
C
Fe, t
+HBr
lỏng (có bột sắt, đun nóng). bị mất màu và có khí HBr
+Br
C
C
C
C
u cầu HS trình bày quá trình bay ra.
H

C
H
H
C
H
và nêu hiện tượng xảy ra.
H
H
- GV: Yêu cầu HS viết PTHH. - HS: Viết PTHH.
Viết gọn
(Phụ đạo HS yếu kém ).
 t,Fe
 C6H5Br + HBr
C
6H6 + Br2
- GV thông báo: Benzen - HS: Lắng nghe và ghi nhớ.
không tác dụng với brom trong
3. Benzen có phản ứng cộng
dung dịch chứng tỏ benzen
khó tham gia phản ứng cộng
t , Ni
 C6H12
hơn etilen và axetilen. Tuy
C6H6 + 3H2   
nhiên, trong điều kiện thích
hợp benzen vẫn có thể tham
gia phản ứng cộng với
H2,Cl2…
Kết luận: Do cấu tạo đặc biệt nên
- GV: Hướng dẫn HS viết - HS: Viết PTHH theo benzen vừa tham gia phản ứng thế

PTHH.
vừa tham gia phản ứng công. Tuy
hướng dẫn.
(Phụ đạo HS yếu kém )
nhiên, phản ứng cộng của benzen
- GV: Cho HS nêu kết luận về - HS: Rút ra kết luận
xảy ra khó hơn so với etilen và
tính chất hóa học của benzen.
axetilen.
Hoạt động 4. Tìm hiểu ứng dụng của benzen (3’)
- GV: Yêu cầu HS nghiên cứu - HS: Dựa vào SGK và trả IV. ỨNG DỤNG
SGK và cho biết benzen có lời: Benzen là nguyên liệu - Benzen là nguyên liệu để sản xuất
những ứng dụng gì trong đời để sản xuất chất dẻo, phẩm chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ
sống?
nhuộm, thuốc trừ sâu.
sâu…
- Benzen dùng làm dung mơi trong
cơng nghiệp và phịng thí nghiệm.
4. Củng cố (5’):
- GV yêu cầu HS nhắc lại nội dung chính của bài học và hướng dẫn học sinh làm bài tập sau:
Bài tập: Cho benzen tác dụng với brom tạo brombenzen:
a. Viết phương trình hóa học(ghi rõ điều kiện).
0

0

0

b. Tính khối lượng benzen cần dùng để điều chế được 15,7 gam brombenzen. Bi ết hi ệu su ất ph ản
ứng đạt 80%.

Hướng dẫn giải
a) Viết phương trình hóa học
b) Tính số mol của C6H5Br
Giáo án Hóa học 9

Lời giải
a) C6H6 + Br2
1mol 1mol

Fe
t0

 

C6H5Br + HBr
1mol
1mol

b) Số mol của C6H5Br:
Giáo viên Ngơ Thị Thanh Bình


Trường THCS Liêng Trang

nC6 H5 Br 

Năm học 2017-2018

mC6 H 5 Br

nC6 H 5 Br 

M C6 H 5 Br

+ Dựa vào PTHH tính số mol của C6H6
+ Tính khối lượng của C6H6 theo PTHH
mbenzen = nbenzen . M benzen
+ Tính khối lượng C6H6 tham gia:
mC6 H6 (thamgia ) 

mC6 H 6 (theoPTHH )
H%

x100%

mC6 H5 Br
M C6 H5 Br

15, 7

0,1(mol )
157

+ Dựa vào PTHH tính số mol của C6H6
nC 6 H 6 nC6 H5Cl 0,1mol

+ Khối lượng của C6H6 theo PTHH:
mbenzen = nbenzen . M benzen = 0,1.78 = 7,8 (g)
+ Khối lượng C6H6 tham gia phản ứng:

mC6 H6 (thamgia ) 


mC6 H6 (theoPTHH )
H%

x100%

7,8
x100% 9,75( g )
80

5. Nhận xét - Dặn dò (1’):
- Nhận xét thái độ học tập của HS trong tiết học.
- Bài tập về nhà:1,2,3,4 SGK/125.
- Chuẩn bị bài: “ Dầu mỏ và khí thiên nhiên”.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

Giáo án Hóa học 9

Giáo viên Ngơ Thị Thanh Bình