Ls7t27tuan 14

Tuần 13:
Tiết 27:

Ngày soạn: 13/11/2018
Ngày dạy: 16/11/2018

Bài 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - VĂN HOÁ THỜI TRẦN (Tiết 1)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Trình bày được nét chính sự phát triển kinh tế thời Trần.
2. Tư tưởng: Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước, yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc, biết ơn
tổ tiên.
3. Kỹ năng: HS biết nhận xét và so sánh sự phát triển giữa thời Lý và Trần.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Tranh ảnh về một số thành tựu văn hoá thời Trần.
2. Học sinh: Tư liệu về một số thành tựu văn hố thời Trần.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra sĩ số lớp học
a

Lớp 7 2…………………

a

Lớp 7 5………………

Lớp 7 1…………………
Lớp 7 4………………

a

Lớp 7 3……………..

a

a

Lớp 7 6………………

a

1. Kiểm tra bài cũ: kiểm tra 15 phút
Đề: Nêu ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên?
Đáp án:
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Mơng-Ngun. (2đ)
- Bảo vệ được độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. (2đ)
- Thể hiện sức mạnh của dân tộc. (2đ)
- Góp phần xây dựng truyền thống quân sự Việt Nam. (2đ)
- Để lại bài học vô cùng quý giá. (2đ)
2. Giới thiệu bài mới: Nền kinh tế - văn hoá thời Lý đạt những thành tựu rực rỡ, song đến thời
Trần – mặc dù bị chiến tranh tàn phá nhưng những thành tựu đó ln được giữ gìn và phát
triển hơn trước. Vậy tình hình kinh tế - xã hội nước ta sau chiến tranh như thế nào? (vào bài).
3. Bài mới
I - SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
Hoạt động của GV – HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu tình hình kinh tế sau chiến tranh.
*GV yêu cầu HS dựa vào thơng tin mục 1/68 đàm thoại:
H: Nói đến sự phát triển kinh tế là nói đến những mặt sản
xuất nào?
HS: Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp.
H: Sau chiến tranh, nhà Trần thực hiện các chính sách gì để

phát triển nông nghiệp? ( hs yếu)
=>HS trả lời theo SGK /68, GV chuẩn kiến thức và cùng HS
phân tích:
H: Nhà Trần khuyến khích sản xuất bằng cách nào?
HS trả lời.
H: Dưới thời nhà Trần, ruộng đất được sử dụng ntn?
HS: Các làng xã chia ruộng cho nông dân cày cấy thu thuế

Nội dung cần đạt
1. Tình hình kinh tế sau
chiến tranh

a. Nông nghiệp:
- Khai khẩn đất hoang.
- Thành lập làng, xã.
- Củng cố đê điều.
- Lập điền trang.
- Ban thái ấp cho quý tộc.


=>GV bổ sung: Sau kháng chiến, vua Trần lấy đất hoang và
đất cơng làng xã phong cho người có cơng lớn.
H: Thời Trần, ruộng của địa chủ nhiều là do đâu? ( hs yếu)
HS: Nhà Trần bán ruộng cho nông dân làm ruộng tư nên số
địa chủ đông (quý tộc có điền trang).
GV giải thích các khái niệm “điền trang”, “thái ấp”, “vương
hầu”, “quý tộc”.
=>GV giảng: Trần Hưng Đạo dựa chủ yếu vào ruộng tư để
lấy lương thực nuôi quân.
*GV chia nhóm (2 bàn / nhóm) hướng dẫn HS thảo luận

(2’) theo các câu hỏi:
N1,3: So với thời Lý, ruộng tư ở thời Trần có điểm gì khác?
(Ruộng tư có nhiều hình thức của nơng dân, q tộc và địa
chủ nhưng ruộng tư của địa chủ nhiều).
N2,4: Tại sao ruộng tư dưới thời Trần phát triển nhanh và
em có nhận xét gì về tình hình nơng nghiệp Đại Việt sau
chiến tranh?
(Vì có chính sách khuyến khích khai hoang, được nhà nước
quan tâm cấp đất -> nông nghiệp phát triển mạnh).
=>Đại diện nhóm HS trình bày và bổ sung, GV chuẩn kiến
thức và chuyển ý: Ruộng đất công làng xã vẫn chiếm phần
lớn ruộng đất cả nước, là nguồn thu nhập chính của nhà nước
và nơng nghiệp phát triển đã tạo đà cho thủ CN.
H: Cho biết tình hình thủ cơng nghiệp thời Trần? ( hs yếu)
HS: trả lời theo các nghề thủ công do nhà nước và trong
nhân dân.
=>GV chuẩn kiến thức và hướng dẫn HS quan sát hình 35,
36 /69 và 23 /45, sau đó chia nhóm (2 bàn / nhóm) yêu cầu
HS thảo luận (3’): Em có so sánh và nhận xét gì?
=>Đại diện nhóm HS trả lời và bổ sung, GV nhận xét và
chốt lại: Trình độ và kĩ thuật thời Trần tinh xảo hơn.
H: Những người thợ thủ công phát triển ngành nghề ntn?
HS: Họ lập làng nghề và phường nghề.
=>GV giảng: Thời Trần ngoài nghề thủ cơng truyền thống,
phổ biến có 2 ngành thủ cơng đặc sắc (đóng thuyền và chế
tạo các loại súng lớn).
H: Nhận xét về tình hình thủ cơng nghiệp thời Trần?
HS: Ngày càng phát triển.
=>GV chuyển ý: Nông nghiệp và thủ công nghiệp đã tạo đà
cho sự phát triển của thương nghiệp.

H: Cho biết tình hình thương nghiệp dưới thời Trần? ( hs
yếu)
HS: Xuất hiện các thương nhân tập trung ở các đô thị và
thương cảng “trên sông san sát thuyền bè” …
H: Em hãy liên hệ sự phát triển kinh tế với công cuộc xây
dựng đất nước hiện nay của nhân dân ta?
HS liên hệ thực tế.
=>GV chốt lại: Mặc dù bị chiến tranh tàn phá nhưng nền

=>Phục hồi và phát triển.

b. Thủ công nghiệp: rất phát
triển.
- Do nhà nước quản lý.
- Gồm nhiều ngành nghề.

=>Các sản phẩm làm ra ngày
càng nhiều với trình độ kĩ
thuật cao.
c. Thương nghiệp:
- Việc buôn bán được đẩy
mạnh.
- Trung tâm kinh tế lớn
(Thăng Long, Vân Đồn).


kinh tế dưới thời Trần luôn được chăm lo và đạt nhiều thành
tựu rực rỡ, sự phát triển đó đã kéo theo sự thay đổi về xã hội
(mục 2).
2. Tình hình xã hội sau chiến

Hoạt động 2: Tìm hiểu tình hình xã hội sau chiến tranh.
tranh
*GV gợi ý để HS nhắc lại các tầng lớp trong xã hội thời Lý,
sau đó u cầu HS dựa vào thơng tin mục 2 /70 đàm thoại
theo các câu hỏi:
H: Xã hội thời Trần có những tầng lớp nào? ( hs yếu)
* Xã hội phân hoá sâu sắc:
HS: Vua, vương hầu, quý tộc, địa chủ, quan lại, thợ thủ
công, nông dân tá điền, nông nơ và nơ tì.
=>GV hướng dẫn để HS phân tích đời sống của từng tầng - Tầng lớp thống trị: vua,
lớp và chia ra tầng lớp thống trị và bị trị.
vương hầu, quý tộc và địa chủ.
*HS trao đổi bàn (2’): So sánh xã hội thời Lý và Trần về - Tầng lớp bị trị: nông dân, thợ
các tầng lớp xã hội?
thủ công, thương nhân, nông
HS: Các tầng lớp như nhau nhưng mức độ tài sản và cách nô, nô tì.
bóc lột khác nhau.
=>GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Xã hội phân hoá càng
sâu sắc, cụ thể địa chủ ngày càng đơng và nơng nơ nơ tì ngày
càng nhiều …
4. Củng cố: *HS trả lời câu hỏi:
- Trình bày vài nét về tình hình kinh tế thời Trần sau chiến tranh?
- Xã hội thời Trần sau chiến tranh phân hoá như thế nào?
*GV kết luận: Kinh tế phát triển đã kéo theo sự thay đổi về mặt xã hội.
Vậy văn hố thời Trần đạt những thành tựu gì? (tiết sau).
5. Hướng dẫn học tập ở nhà:
- Học bài theo nội dung bài học.
- Đọc trước mục II – bài 15.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………