BDTX MODULE 23

* Module 23: Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh.
1. Thầy (cơ) hãy trình bày vai trò, chức năng của kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của của học sinh phù hợp với lí luận dạy học hiện đại.
Trả lời:
* Vai trò của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của của học sinh phù hợp với
lí luận dạy học hiện đại.
Muốn đổi mới căn bản tồn diện chương trình, SGK phổ thơng từ năm 2015
theo u cầu của Bộ GD&ĐT, thì “mắt xích” cần phải tập trung, nỗ lực nhiều nhất, đầu
tư nhiều thời gian, trí tuệ, tiền bạc nhất chính là khâu đổi mới cách thức kiểm tra đánh
giá học sinh. Trước hết chúng ta phải hiểu kiểm tra đánh là bộ phận khơng thể tách rời
của q trình dạy học bởi đối với người giáo viên, khi tiến hành quá trình dạy học phải
xác định rõ mục tiêu của bài học, nội dung và phương pháp cũng như kỹ thuật tổ chức
quá trình dạy học sao cho hiệu quả. Muốn biết có hiệu quả hay khơng, người giáo viên
phải thu thập thông tin phản hồi từ học sinh để đánh giá và qua đó điều chỉnh phương
pháp dạy, kỹ thuật dạy của mình và giúp học sinh điều chỉnh các phương pháp học.
Như vậy, kiểm tra đánh giá là bộ phận khơng thể tách rời của q trình dạy học và có
thể nói kiểm tra đánh giá là động lực để thúc đẩy sự đổi mới quá trình dạy và học.
Đổi mới kiểm tra đánh giá sẽ là động lực thúc đẩy các quá trình khác như đổi
mới phương pháp dạy học, đổi mới cách thức tổ chức hoạt động dạy học, đổi mới quản
lý… Nếu thực hiện được việc kiểm tra đánh giá hướng vào đánh giá quá trình, giúp
phát triển năng lực người học, thì lúc đó q trình dạy học trở nên tích cực hơn rất
nhiều. Q trình đó sẽ nhắm đến mục tiêu xa hơn, đó là nuôi dưỡng hứng thú học
đường, tạo sự tự giác trong học tập và quan trọng hơn là gieo vào lòng học sinh sự tự
tin, niềm tin “người khác làm được mình cũng sẽ làm được”… Điều này vơ cùng quan
trọng để tạo ra mã số thành công của mỗi học sinh trong tương lai.
Tuy nhiên, nếu chúng ta chỉ tập trung đánh giá kết quả như một sản phẩm cuối
cùng của quá trình dạy và học, thì HS chỉ tập trung vào những gì giáo viên ơn và tập
trung vào những trọng tâm giáo viên nhấn mạnh, thậm chí những dạng bài tập giáo
viên cho trước… học sinh chỉ việc thay số trong bài toán mẫu, bắt trước câu văn mẫu…
để đạt được điểm số tối đa theo mong muốn của giáo viên. Và như vậy, kiểm tra đánh
giá đã biến hình khơng cịn theo đúng nghĩa của nó. Bởi khi xây dựng chương trình,

người ta cần làm rõ triết lý kiểm tra đánh giá… tức là xác định rõ mục tiêu của kiểm tra
đánh giá là gì? Kiểm tra đánh giá xem học sinh có đạt mục tiêu học tập, giáo dục, có


đạt được kết quả mong đợi theo chuẩn? Và sử dụng kết quả kiểm tra đó để làm gì?
Làm thế nào để giáo viên cải tiến nâng cao chất lượng q trình dạy và học nếu khơng
có đánh giá phản hồi từ học sinh?
Đánh giá kết quả học tập của học sinh là đánh giá mức độ hoàn thành các mục
tiêu đã đề ra sau một giai đoạn học tập. Nó đóng một vai trị vơ cùng quan trọng trong
q trình giáo dục:
- Thể hiện kết quả của quá trình giáo dục và đào tạo: kết quả từng giai đoạn,
từng học kỳ, từng năm học.
- Tạo cơ sở cho những quyết định sư phạm của giáo viên và nhà trường: giúp
giáo viên trong việc đánh giá xếp loại năng lực học sinh, kịp thời có những quyết định
khen thưởng – kỷ luật hợp lý.
- Giúp bản thân học sinh thấy được kết quả học tập của mình, đồng thời thúc
đẩy họ học tập tiến bộ hơn.
* Để đánh giá được kết quả học tập, người giáo viên cần phải thu thập thông tin,
đối chiếu, so sánh và đi đến kết luận phù hợp.
* Muốn q trình thu thập thơng tin có hiệu quả, giáo viên cần phải quan sát học
sinh, đặt câu hỏi cho học sinh trả lời, cho đề học sinh làm bài. Để có thể đi đến kết luận
chính xác, giáo viên cần phải đối chiếu câu trả lời hay bài làm của học sinh với các đáp
án, thang điểm hợp lý.
* Chức năng của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của của học sinh phù hợp với lí
luận dạy học hiện đại.
Chức năng xác nhận:
-Xác định mức độ của người học, làm căn cứ cho các quyết định phù hợp. Có ý nghĩa quan
trọng về nhiều mặt, đặc biệt là về mặt xã hội. Đánh giá xác nhận bộc lộ tính hiệu quả
của q trình giáo dục và đào tạo.
-Cung cấp những số liệu để thừa nhận hay bác bỏ sự hoàn thành hay chưa hồn thành của

khóa học,chương trình học hoặc mơn học để đi đến quyết định là cấp chứng chỉ, cấp
bằng hoặc cho lên lớp.
-Đánh giá xác nhận cũng có thể nhằm xếp loại người học theo mục đích nào đó nhằm phân
biệt trình độ khác nhau giữa học sinh này với học sinh khác để xếp hạng hay tuyển
chọn, do đó một tiêu chuẩn tối thiểu nào đó cần vượt qua không quan trọng bằng sự đối
chiếu giữa các học sinh với nhau.
-Công cụ để đánh giá xác nhận là các bài kiểm tra, thi xác định trình độ.


-Kết quả của đánh giá xác nhận cũng có thể được đối chiếu với những kết quả đánh giá
đầu tiên. Sự so sánh này không chỉ là để quan sát q trình tiến triển và xu hướng
chung của thành tích mà cịn để chứng minh cho q trình giáo dục và đào tạo có hiệu
quả hoặc chưa có hiệu quả, cịn thiếu sót ở những mặt nào.
Chức năng định hướng:
-Xác định điểm mạnh và điểm yếu của học sinh, giúp giáo viên đưa ra các quyết định có
liên quan đến các kế hoạch, nội dung, phương pháp, sắp xếp nhóm học tập, bồi dưỡng
năng khiếu…
-Việc đánh giá này cũng làm cơ sở cho việc lựa chọn bồi dưỡng năng khiếu, hay xếp nhóm
để có những tác động có hiệu quả.
Chức năng hỗ trợ: Quá trình dạy học là một tiến trình dài. Học sinh thường khó bảo
tồn tồn bộ kiến thức. Vì vậy, kiểm tra - đánh giá góp phần điều chỉnh, hỗ trợ, giúp
cho q trình học tập có hiệu quả.
2. Thầy (cơ) hãy trình bày ưu điểm và hạn chế của phương pháp kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập của học sinh mà bản thân đã vận dụng.
Trả lời:
Việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trong nhà trường hiện nay
thường được tiến hành với nhiều hình thức:
- Phương pháp kiểm tra viết dạng tự luận.
- Phương pháp kiểm tra trắc nghiệm khách quan.
- Phương pháp kiểm tra vấn đáp.

- Phương pháp quan sát.
a) Phương pháp kiểm tra viết dạng tự luận:
* Ưu điểm:
-Khi tiến hành phương pháp kiểm tra viết dạng tự luận, người giáo viên thường cho ít câu
hỏi, mỗi câu hỏi cần nhiều thời gian để trả lời, cho phép một sự tự do tương đối để trả
lời các vấn đề đã đặt ra.
-Phương pháp này có thể đánh giá được mức độ hiểu sâu, khả năng nắm bắt thông tin, khả
năng giải thích hoặc tổng hợp các sự kiện.
* Hạn chế:
-Một bài kiểm tra viết dạng tự luận thường có ít câu hỏi, do đó khó có thể đánh giá tổng
thể một lượng kiến thức cần đánh giá.
-Khi làm bài viết tự luận, học sinh thường chỉ tập trung vào một số chủ đề, thể loại, các


mối quan hệ, cách tổng hợp sắp xếp thông tin.
-Việc chấm điểm một bài tự luận thường gặp 1 số khó khăn và tốn thời gian.
b) Phương pháp kiểm tra trắc nghiệm khách quan:
Sử dụng phương pháp trắc nghiệm khách quan để đánh giá kết quả học tập của học
sinh là 1 phương pháp hiệu quả, có khả năng đo được nhận thức của học sinh (biết,
hiểu, vận dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá). Phương pháp này có ưu điểm và hạn
chế sau:
* Ưu điểm:
-Điểm số có độ tin cậy cao.
-Bài kiểm tra trắc nghiệm thường gồm nhiều câu hỏi, nhiều vấn đề có thể đại diện cho
lượng kiến thức cần đánh giá.
* Hạn chế:
-Khó khăn trong việc đo lường khả năng diễn đạt, sắp xếp, trình bày và đưa ra ý tưởng
mới.
-Việc xây dựng hệ thống câu hỏi đòi hỏi nhiều ở khâu chuẩn bị và tốn thời gian.
c) Phương pháp kiểm tra vấn đáp:

Kiểm tra vấn đáp là 1 phương pháp được sử dụng phổ biến trong kiểm tra, đánh giá
kết quả của học sinh hiện nay. Phương pháp này có ưu điểm và hạn chế sau:
* Ưu điểm:
-Giúp giáo viên thu được tín hiệu từ mọi đối tượng học sinh một cách nhanh chóng, giúp
cả giáo viên và học sinh kịp thời điều chỉnh các hoạt động.
-Phương pháp này thật sự cần thiết, có thể kích thích học sinh học bài mỗi ngày, giúp học
sinh tự kiểm tra tri thức thông qua câu trả lời của mình hoặc của bạn.
-Phương pháp này có thể được sử dụng ở mọi thời điểm trong tiết học, cũng như ở mỗi
cuối học kỳ hoặc cuối năm khi học sinh cần trình bày, diễn đạt bằng ngơn ngữ nói.
* Hạn chế:
-Đòi hỏi người giáo viên phải nêu câu hỏi rõ ràng, dễ hiểu, phải khéo léo trong dẫn dắt học
sinh đi đến trả lời.
-Kiểm tra vấn đáp đôi khi tốn nhiều thời gian, ảnh hưởng khơng ít đến việc thực hiện kế
hoạch của giáo viên và học sinh.
-Kết quả kiểm tra vấn đáp đơi khi cịn phụ thuộc vào yếu tố chủ quan của người hỏi và tâm
trạng hay sự bình tĩnh của người trả lời.
d) Phương pháp quan sát:


* Ưu điểm:
-Thuận lợi trong đánh giá thái độ hoặc kỹ năng của học sinh.
-Phương pháp này hướng các em đi vào các hoạt động, tạo cơ hội cho các em thể hiện
những điều đã học theo những cách khác nhau, qua đó thể hiện được tính sáng tạo của
học sinh.
-Thông qua các hoạt động quan sát, đánh giá thực hành, giáo viên có thể nắm bắt 1 số
thơng tin có giá trị.
* Hạn chế:
-Phương pháp này chỉ thu được những biểu hiện trực tiếp, bề ngoài.
-Kết quả quan sát còn phụ thuộc vào yếu tố chủ quan của người quan sát, số lượng quan
sát không nhiều.

-Giáo viên thường mất nhiều thời gian đầu tư cho các bài tập hay và xây dựng các tiêu chí
đánh giá.
-Học sinh mất nhiều thời gian để hoàn thành nhiệm vụ.
Những nội dung bản thân sẽ vận dụng vào thực tiễn giảng dạy và giáo dục tại đơn
vị: Thầy (cô) hãy đánh giá thực trạng việc thực hiện các yêu cầu về đánh giá kết
quả học tập của học sinh tại đơn vị.
Trả lời:
* Thực trạng việc thực hiện các yêu cầu về đánh giá kết quả học tập của học
sinh tại đơn vị.
Việc thực hiện các yêu cầu về đánh giá kết quả học tập của học sinh tại đơn vị
được thực hiện nghiêm túc theo “đổi mới cách thức kiểm tra đánh giá học sinh”. Giáo
viên phải thu thập thông tin phản hồi từ học sinh để đánh giá và qua đó điều chỉnh
phương pháp dạy, kỹ thuật dạy của mình và giúp học sinh điều chỉnh các phương pháp
học. Kiểm tra đánh giá khơng tách rời q trình dạy học và kiểm tra đánh giá là động
lực để thúc đẩy sự đổi mới quá trình dạy và học.
Đơn vị kiểm tra đánh giá hướng vào đánh giá quá trình, giúp phát triển năng lực
người học, dạy học trở nên tích cực hơn nhắm đến mục tiêu xa hơn, đó là ni dưỡng
hứng thú học đường, tạo sự tự giác trong học tập và gieo vào lòng học sinh sự tự tin,
niềm tin “người khác làm được mình cũng sẽ làm được”…
Giáo viên phải thu thập thông tin, đối chiếu, so sánh và đi đến kết luận phù hợp
để đánh giá được kết quả học tập. Giáo viên phải quan sát học sinh, đặt câu hỏi cho học
sinh trả lời, cho đề học sinh làm bài; giáo viên phải đối chiếu câu trả lời hay bài làm


của học sinh với các đáp án, thang điểm hợp lý từ đó đi đến kết luận chính xác.
Giáo viên hiểu và vận dụng chính xác Thơng tư 58/2011/TT-BGDĐT – Quy chế
đánh giá, xếp loại học sinh THCS, lưu ý về cộng tính điểm và học sinh khuyết tật về trí
tuệ.
Những nội dung khó và những đề xuất về cách thức tổ chức bồi dưỡng nhằm giải
quyết những nội dung khó này: Thầy (cơ) hãy đề xuất biện pháp nâng cao hiệu

quả kết quả học tập của học sinh THCS.
Trả lời:
* Đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả kết quả học tập của học sinh THCS.
Quan tâm giáo dục tồn diện, người giáo viên ln phải có “cái tâm” và dù có
khó khăn nào cũng phải ln đứng vững và nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ. Phải giáo
dục học sinh ý thức về tự đánh giá cá nhân một cách trung thực, khách quan để có một
kết quả đánh giá chính xác và cơng bằng nhất. Đánh giá phải đúng thực chất, khơng
chạy theo thành tích, khơng để xảy ra hiện trạng ngồi nhầm lớp, phải luôn luôn giáo
dục - tạo cho học sinh ý thức phải học, “có làm thì mới có ăn”, phải học mới có tri
thức, “thế giới tiến bộ không ngừng, không học là lùi”, học để sống, để hòa nhập, tồn
tại và phát triển.