PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HUYỆN NGA SƠN
Đề chính thức
(Đề thi có 7 câu, gồm 1 trang)
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2016-2017
MÔN THI: SINH HỌC 8
Thời gian làm bài: 150 phút
Ngày thi: 04 tháng 4 năm 2017
Câu I: (3,0 điểm)
1. Xương có tính chất và thành phần hóa học như thế nào ? Nêu thí nghiệm để chứng
minh thành phần hóa học có trong xương .
2. Giải thích ngun nhân có hiện tượng “Chuột rút” ở các cầu thủ bóng đá.
Câu II: (3,0 điểm)
1. Phân biệt đồng hóa và dị hóa. Mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa. Vì sao nói
chuyển hóa vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống?
2. Nêu nguyên nhân gây bệnh và tác hại của bệnh xơ vữa động mạch? Để phòng tránh
bệnh sơ vữa động mạch cần làm gì?
Câu III: (3,0 điểm)
1. Nêu đặc điểm cấu tạo phù hợp với chức năng của phổi.
2. Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hơ hấp thay đổi như thế nào? Giải thích?
Câu IV: (3,0 điểm).
1. HÃy cho biết prôtêin đợc phân giải và hấp thụ nh thế nào trong hệ tiêu hoá của
ngời.
2. Nếu các chất cặn bà trong ruột già vì lí do nào đó di chuyển quá nhanh hoặc quá
chậm so với bình thờng thì sẽ dẫn đến hậu quả gì? Giải thích.
Cõu V: (3,0 điểm).
An, Hùng và Dũng là 3 học sinh nam khối 8, có tầm vóc và sức khỏe tương đương
nhau, trạng thái thần kinh lúc đó gần giống nhau. Cả 3 bạn đều tham gia vào công việc dùng
dây thừng kéo các bao cát lên mái nhà để chống bão, với độ cao 4m. Trong 30 phút mỗi bạn
kéo được như sau:
- An kéo được 20 bao, mỗi bao 5 kg cát.
- Hùng kéo được 15 bao, mỗi bao 15 kg cát.
- Dũng kéo được 5 bao, mỗi bao 25 kg cát.
1. Tính cơng sinh ra từ sự hoạt động của mỗi bạn.
2. Em có nhận xét gì về kết quả sinh công từ hoạt động của mỗi bạn.
Câu VI: (3,0 điểm).
1. Trong quá trình chọc tủy ếch để làm thí nghiệm, bạn Nam vơ tình đã phá hủy một
bộ phận trong não bộ của con ếch làm cho ếch nhảy, bơi lệch về phía bộ phận não bị hủy?
Bạn Nam đã phá hủy bộ phận nào của bộ não con ếch? Chức năng của bộ phận ấy là gì?
2. Giải thích vì sao người say rượu thường có biểu hiện đi siêu vẹo?
Câu VII: (2,0 điểm).
Một người có 5 lít máu, bình thường hàm lượng Hb trong máu khoảng 15 gam/100 ml
máu có khả năng liên kết với 20 ml oxi.
1. Hỏi người bình thường cơ thể có bao nhiêu ml oxi trong máu.
2. Khi người ấy sống ở vùng núi cao thì hàm lượng Hb tăng hay giảm? Vì sao?
------------------------Hết--------------------------Họ và tên............................................................., Số báo danh.......................................
PHỊNG GD&ĐT NGA SƠN
HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI
MƠN SINH HỌC 8
NĂM HỌC: 2016- 2017
Câu I (3,0 điểm)
Nội dung
1. Xương có tính chất và thành phần hóa học như thế nào ? Nêu thí nghiệm để
chứng minh thành phần hóa học có trong xương .
* Xương có 2 tính chất
- Đàn hồi
- Rắn chắc
* Thành phần hóa học của xương.
- Chất hữu cơ (chất cốt giao) đảm bảo cho xương có tính đàn hồi
- Chất vơ cơ chủ yếu là các muối canxi lam cho xương có tính rắn chắc.
* Thí nghiệm chứng minh thành phần hóa học cảu xương.
- Lấy một xương đùi ếch trưởng thành ngâm trong cốc đựng dung dịch axitclohiđric
10% sau 10 – 15 phút lấy ra thấy phần còn lại của xương rất mềm và có thể uốn cong
dễ dàng Xương chứa chất hữu cơ.
- Lấy một xương đùi ếch trưởng thành khác đốt trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi
xương không cháy nữa, khơng cịn khói bay lên, bóp nhẹ phần xương đã đốt thấy
xương vỡ vụn ra đó là các chất khống Xương chứa chất vơ cơ
2. Giải thích nguyên nhân có hiện tượng “Chuột rút” ở các cầu thủ bóng đá.
- Hiện tượng “Chuột rút” là hiện tượng bắp cơ bị co cứng không hoạt động được.
- Nguyên nhân do các cầu thủ bóng đá vận động quá nhiều, ra mồ hơi dẫn đến mất
nước, mất muối khống, thiếu oxi. Các tế bào cơ hoạt động trong điều kiện thiếu oxi
sẽ giải phóng nhiều axit lactic tích tụ trong cơ ảnh hưởng đến sự co và duỗi của cơ
Hiện tượng co cơ cứng hay “Chuột rút”
Điểm
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5
Câu II: (3,0 điểm)
Nội dung
1. Phân biệt đồng hóa và dị hóa.
-
Đồng hóa
Tổng hợp các chất
Tích lũy năng lượng
-
Dị hóa
phân giải các chất
Giải phóng năng lượng
Điểm
0.5
* Mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa.
0.5
Các chất được tổng hợp từ đồng hóa là ngun liệu cho dị hóa. Năng lượng được
tích lũy ở đồng hóa sẽ được giải phóng trong quá trình dị hóa để cung cấp trở lại cho
hoạt động tổng hợp ở đồng hóa. Hai q trình này trái ngược nhau, mâu thuẫn nhau
nhưng thống nhất với nhau. Nếu khơng có đồng hóa thì khơng có ngun liệu cho dị
hóa và ngược lại khơng có dị hóa thì khơng có năng lượng cho hoạt động đồng hóa.
* Vì sao nói chuyển hóa vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống? 0.5
Mọi hoạt động sống của cơ thể đều cần năng lượng, năng lượng được giải phóng
từ q trình chuyển hóa. Nếu khơng có chuyển hóa thì khơng có năng lượng =>
khơng có hoạt động sống.
2. Nêu nguyên nhân gây bệnh bệnh xơ vữa động mạch?
Người lớn tuổi ít vận động cơ bắp, chế độ ăn giàu chất colesteron (có nhiều trong
thịt, trứng, sũa,...)
* Tác hại của bệnh xơ vữa động mạch?
- Làm cho mạch bị hẹp lại, khơng cịn trơn nhẵn => sơ cứng và vữa ra
- Sự vận chuyển máu trong mạch khó khăn, tiểu cầu dễ bị vỡ và hình thành cục máu
đông => tắc mạch (đặc biệt là động mạch vành => các cơn đau tim, động mạch não
=> gây đột quỵ)
- Động mạch dễ bị vỡ => tai biến (xuất huyết dạ dày, xuất huyết não, tử vong)
* Phòng tránh:
- Tập thể dục thường xuyên
- Chế độ ăn uống hợp lí.
0.5
0.5
0.5
Câu III: (3,0 điểm)
Nội dung
1. Nêu đặc điểm cấu tạo phù hợp với chức năng của phổi.
- Phổi là bộ phận quan trọng nhất của hệ hô hấp nơi diễn ra sự trao đổi khí giữa cơ
thể với mơi trường bên ngồi.
- Bao ngồi hai lá phổi có hai lớp màng, lớp màng ngồi dính với lồng ngực, lớp
trong dính với phổi, giữa hai lớp có chất dịch giúp cho phổi phồng lên, xẹp xuống
khi hít vào và thở ra.
- Đơn vị cấu tạo của phổi là phế nang tập hợp thành từng cụm và được bao bởi màng
mao mạch dày đặc tạo điều kiện cho sự trao đổi khí giữa phế nang và máu đến phổi
được dễ dàng.
- Số lượng phế nang lớn có tới 700 – 800 triệu phế nang làm tăng bề mặt trao đổi khí
của phổi.
2. Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hơ hấp thay đổi như thế nào ? Giải
thích?
- Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hơ hấp tăng.
- Giái thích: Khi con người hoạt động mạnh cơ thể cần nhiều năng lượng - Hô hấp tế
bào tăng Tế bào cần nhiều oxi và thải ra nhiều khí cacbonic Nơng dộ cacbonic trong
máu tăng đã kích thích trung khu hô hấp ở hành tủy điều khiển làm tăng nhịp hụ hp.
im
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5
Cõu IV: (3,0 im)
Ni dung
1. Phân giải prôtêin:
- Tiêu hoá ở miệng là cơ học (nghiền nhỏ), dịch dạ dày có axit HCl và enzim pepsin
giúp phân giải một phần prôtêin (cắt thành các đoạn ngắn).
- Dịch tuỵ, dịch ruột có enzim tripsin tiếp tục phân giải prôtêin thành các axit amin
và ruột non chỉ hấp thu đợc các axit amin.
2. NÕu chÊt cỈn b· di chun...
- NÕu chÊt cặn bà di chuyển chậm dẫn đến táo bón vì nớc bị tái hấp thu quá nhiều.
- Nếu di chuyển quá nhanh, tái hấp thu nớc ít dẫn đến đi ph©n láng.
Câu V:(3,0 điểm)
Điểm
0.75
0.75
0.75
0.75
Nội dung
Điểm
1. Tính cơng sinh ra từ sự hoạt động của mỗi bạn.
- Theo cơng thức tính cơng: A= F.s
+ Khối lượng cát An kéo được là: 20 x 5kg = 100kg = 1000N
→ Hoạt động của bạn An sinh ra công là: A = 1000 x 4 = 4000 (J)
+ Khối lượng cát Hùng kéo được là: 15 x 15kg = 225kg = 2250N
→ Hoạt động của bạn Hùng sinh ra công là: A = 2250 x 4 = 9000 (J)
+ Khối lượng cát Dũng kéo được là: 5 x 25kg = 125kg = 1250N
→ Hoạt động của bạn Dũng sinh ra công là: A = 1250 x 4 = 5000 (J)
2. Kết quả sinh công từ hoạt động của 3 bạn có sự khác nhau (Hùng > Dũng > An)
mặc dầu 3 bạn đều có tầm vóc và sức khỏe tương đương, trạng thái thần kinh lúc đó
gần giống nhau. Nên ngoài các yếu tố sức khỏe, tầm vóc, trạng thái thần kinh thì q
trình hoạt động sinh cơng của cơ cịn phụ thuộc vào tính vừa sức (khối lượng phù
hợp). Vì thế trong lao động chúng ta cần phải đảm bảo tính vừa sức để đạt kết quả tốt
nhất, đồng thời bảo vệ được cơ thể phát triển cân đối, khỏe mạnh.
0.5
0.5
0.5
1.5
Câu VI: (3,0 điểm)
Nội dung
1. Bộ phận bị phá hủy là tiểu não.
- Vì tiểu não có chức năng điều hịa phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng
bằng cho cơ thể.
2. Người say rượu thường đi siêu vẹo vì:
- Rượu được ngấm vào máu thông qua ruột non, rượu theo máu lên não.
- Rượu đầu độc tiểu não làm cho tiểu não không thực hiện chức năng giữ thăng bằng
cho cơ thể nên mới có hiện tượng thường đi siêu vẹo.
Điểm
0.5
1.0
0.75
0.75
Câu VII.(2,0 điểm)
Nội dung
Điểm
1. Đổi 5 lít = 5000 ml
Theo bài ra bình thường hàm lượng Hb trong máu là 15g/100ml máu có khả năng 1.0
liên kết với 20 ml oxi. Vậy với người có 5000ml máu thì Hb có khả năng liên kết
được với oxi là:
5000 x 20
=1000 ml
100
2. Khi người ấy sống ở vùng núi cao thì hàm lượng Hb tăng, vì càng lên cao khơng 1.0
khí càng lỗng, nồng độ oxi trong khơng khí thấp, nên để có đủ oxi cho cơ thể thì
hồng cầu phải tăng dẫn đến hàm lượng Hb phải tăng
Lưu ý: - Học sinh làm theo cách khác, nếu đúng vẫn cho điểm như đáp án.