Bai 20 On tap ve van ban thuyet minh

MỞ BÀI:
- Giới thiệu vị trí của di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh đó(đối với đất nước hoặc
đối với thế giới)
- Nêu nét đặc sắc, nổi bật nhất của danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử đó
THÂN BÀI
a. vị trí địa lí cụ thể
b. nguồn gốc
- nêu lịch sử của di tích, danh lam
+ vì sao mà có?
+ Hình thành và phát triển qua những thời kì nào? năm nào?
+ Do ai khởi xướng xây dưng và tơn tạo?
- Có thể giải thích các truyền thuyết lịch sử (nếu có)
c. Cấu tạo (cấu trúc của di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh)
- Gồm những bộ phận nào? Cấu tạo ra sao?
- Các bộ phận có liên quan đến nhau như thế nào?
d. Vẻ đẹp nổi bật nhất của di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh
e. ý nghĩa của di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh?
KẾT BÀI
Bày tỏ thái độ, tình cảm của mình với di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh: tự hào,
yêu quý, trân trọng, giữ gìn, bảo vệ....


Nhà tù Phú Lợi là một trong những nhà tù lớn của Mỹ - Diệm ở miền
Nam được dựng lên năm 1957 để giam cầm và tra tấn các chiến sĩ cách mạng và
những người yêu nước lúc bấy giờ, và tồn tại suốt tám năm (1957-1964).
Nhưng với tinh thần kiên cường bất khuất, các tù nhân Phú Lợi đã đoàn kết anh
dũng đấu tranh thắng lợi.


Với mưu đồ xâm lược miền Nam, bằng thủ đoạn mị dân, khủng bố

đến chiến dịch “tố cộng”, “diệt cộng” chỉ trong vòng 2, 3 năm sau Hiệp định
Giơ – neo –vơ, Mỹ Diệm gây không biết bao tội ác trên cả miền Nam. Bằng
khẩu hiện “thà bắt nhầm hơn bỏ sót”, chúng đã xây dựng thêm nhiều nhà
tù. Từ giữa năm 1957, trại giam Phú Lợi được xây dựng bố trí ngay bên khu
căn cứ quân sự với tổng diện tích khoảng 12 ha. Số tù nhân chúng đưa về Phú
Lợi đầu tiên có 4 nữ và khoảng 100 nam, đến cuối 1957 tăng lên 3.000 tù
nhân. Chúng chia trại giam thành nhiều khu vực: khu hành chánh, khu gia
đình binh sĩ, khu An Trí Viện – gọi là khu “An Trí Viện” nhưng thực chất là
trại giam. Khu trại giam gồm có 3 trại: Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa. Cả 3
trại có 9 phịng giam đánh dấu A,B,C,D,… mỗi trại ngăn cách nhau bằng bức
tường kẽm gai dày đặc. Bao quanh 3 trại là 2 bức tường cao, có mấy lớp kẽm
gai, hệ thống đèn điện chiếu sáng vào ban đêm, hoàn toàn cách biệt với bên
ngoài. Ở giữa trại giam có nhà vịm cao để quan sát tồn khu trại. Xung quanh
có 4 cổng ra vào và 4 lơ cốt canh phịng nghiêm ngặt. Có hai cổng chính:
cổng thứ nhất mang bảng “Trung tâm cải huấn Phú Lợi”, cổng thứ hai mang
bảng “An trí viện”.


Đến cuối năm 1958, số tù nhân lên đến gần 6.000 người, trong đó có
1.000 tù nhân là nữ. Anh chị em tù nhân quê quán ở khắp mọi miền đất nước
chẳng may rơi vào tay giặc và bị chúng tập trung về đây.
Chế độ khắc nghiệt của nhà tù Phú Lợi cũng không khác ở nhiều nhà
tù khác lúc bấy giờ, ăn gạo mục cá ươn, muối hạt, nước mắm có dịi… Sống
bẩn thỉu, thiếu nước, nằm xà lim, chuồng cọp, lao động khổ sai bệnh tật không
thuốc chữa trị… và những đòn điều tra đánh đập dã man… và chúng đặt ra “24
điều cấm” rất khắc nghiệt để lấy cớ đánh đập tù nhân. Và những tên “chúa
ngục” nổi tiếng gian ác như: Nguyễn Văn Bông, Trần Vĩnh Đắc, Hồ Văn Tần,
…
Trước những thủ đoạn vừa khủng bố vừa mị dân, những cảnh tra tấn
dã man đày ải cực hình, anh chị em trong tù vẫn giữ được lịng kiên định và ý

chí kiên cường chiến đấu. Sau đó, các nhóm Đảng viên các chi bộ bí mật lần
lượt được thành lập. Đầu năm 1958, Đảng ủy Trung tâm Phú Lợi ra đời lãnh
đạo các tù nhân đứng lên đòi quyền lợi cơ bản.


Tuy

nhiên, một sự kiện lớn đã diễn ra vào những ngày cuối tháng
11 đầu tháng 12 năm 1958. Như thường lệ mỗi năm Mỹ Diệm tổ chức 4 đợt
đày tù nhân “loại A” ở các nhà tù trong đất liền ra Côn Đảo vào những
tháng 3,6,9,12 dương lịch. Trại giam Phú Lợi, sau khi phân loại có 450 tù
nhân loại A – là đối tượng bị đày ra Côn Đảo vào cuối tháng 11/1958, với ý
đồ bí mật thủ tiêu tù nhân chuyến đi này nên chúng đã chuẩn bị những khẩu
phần bánh mì (có thuốc độc) và thức ăn kèm theo. Song do biển động tàu
không thể ra vùng biển Vũng Tàu- Côn Đảo được. Không từ bỏ dã tâm, Mỹ
Diện thực hiện âm mưu hãm hại tù nhân Phú Lợi trong bối cảnh khác. Đó là
ngày 30/11/1958, là ngày chủ nhật, trại giam vẫn thực hiện “ăn tươi” của tù
nhân gồm bánh mì và các thức ăn khác. Để đủ khẩu phần ăn ngồi số bánh
mì cũ (có thuốc độc) chúng trộn lẫn bánh mì mới vào nhau và cấp phát cho
tù nhân. Số tù nhân bị ngộ độc tăng nhanh đau bụng, nôn mửa, co quắp, …
Đến ngày 01.12.1958, số tù nhân bị ngộ độc tăng lên hàng trăm người,
nhiều người chết, số nằm hôn mê bất tỉnh,… số anh chị em tù nhân bịnh
nặng bị địch khiêng khỏi trại, đến ngày 02/12 và 03/12 số bệnh nhân nặng
và chết càng đông, số người bị vùi tại chỗ, số nặng chuyển đi, nhưng số tù
nhân ấy không thấy được chuyển lại Phú Lợi nữa.


Với tinh thần kiên cường bất khuất, Đảng ủy trại giam quyết định
đấu tranh công khai trực tiếp, các tù nhân Phú Lợi đã tung nóc nhà giam,
phát loa phóng thanh kêu cứu trong ngày bi thảm 01.12.1958. Nhanh như

chớp, tin địch đầu độc tù nhân đã được lan truyền khắp nơi. Đầu tiên nhân
dân xã Phú Hịa, Bình Chuẩn, Hiệp Thành, Phú Văn,.. nổi dậy phối hợp với
tù nhân ở Phú Lợi đấu tranh tố cáo tội ác của Mỹ Diệm.Để chạy tội Mỹ –
Diệm tìm cách phi tang nhân chứng, gây nên làn sóng căm phẩn trong và
ngồi nước. Chỉ sau 1 tháng vụ đầu độc ta nhận được liên tiếp nhiều bức
điện của các tổ chức quốc tế: Liên hiệp cơng đồn thế giới, Hội liên hiệp
học sinh thế giới, Hội luật gia thế giới,… Biến đau thương thành hành động,
khắp nơi trong cả nước dấy lên phong trào hướng về Phú Lợi, từ tiếng gọi
căm thù, tiếng gọi đau thương...“Tuần lễ thi đua” vì Phú Lợi và miền Nam
ruột thịt!....Trong điều kiện mới của chiến tranh diễn ra, đến năm 1964, nhà
tù Phú Lợi khơng cịn nữa. Từ đó hệ thống trại giam chuyển thành tiểu khu
quân sự Mỹ-Ngụy cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng
30/04/1975.


Để tưởng nhớ những người con ưu tú đã chết trong vụ thảm sát, tưởng
nhớ tinh thần quả cảm của các chiến sĩ nên năm 1995 khu di tích đã được Tỉnh
ủy đầu tư tơn tạo lại.Hiện nay, di tích tọa lạc rên đường Một Tháng Mười Hai,
phường Phú Lợi, thị xã Thủ Dầu Một. Tổng diện tích hiện nay là 77.082m2.
Hàng năm khu di tích đón hàng ngàn lượt người tới thăm quan, học tập.

Nhà tù Phú Lợi trở thành một bằng chứng về tội ác của Mỹ – Ngụy tại miền
Nam Việt Nam; nơi đây là biểu tượng cho lòng dũng cảm của cán bộ đảng
viên, các đồng chí cách mạng và đồng bào yêu nước đã ngã xuống trong nhà
tù vì độc lập, tự do, hồ bình, hạnh phúc cho quê hương đất nước.