on tap sinh 11 giua hoc ki II

HƯỚNG DẪN ƠN TẬP GIỮA HỌC KÌ II MƠN SINH HỌC 11
Câu 1: Khái niệm ứng động? Phân biệt ứng động sinh trưởng và ứng động không sinh trưởng?
HD:
- Ứng đơng (vận động cảm ứng) là hình thức phản ứng của cây trước tác nhân kích thích khơng định hướng.
- Phân biệt:
Điểm phân
Ứng động sinh trưởng
Ứng động không sinh trưởng
biệt
Định nghĩa
Là kiểu ứng động liên quan đến tốc độ sinh Là kiểu ứng động khơng có sự phân
trưởng khác nhau của tế bào ở hai phía đối chia và lớn lên của tế bào
diện nhau của cơ quan
Tác nhân kích Tác nhân không định hướng từ ngoại cảnh Tác động cơ học (va chạm), tác nhân
thích
(ánh sáng, nhiệt độ,...)
từ ngoại cảnh (ánh sáng)
Ví dụ
Phản ứng nở hoa, hoạt động ngủ- nghỉ của Phản ứng tự vệ của lá cây trinh nữ, sự
hoa,...
đóng mở khí khổng,...
Cơ chế
Tốc độ sinh trưởng khơng đồng đều của
Có liên quan đến sức trương nước, xảy
các tế bào tại hai phía đối diện của cơ quan ra sự lan truyền kích thích, có phản
có cấu trúc hình dẹt gây nên
ứng nhanh ở các miền chun hóa của
cơ quan
Tốc độ cảm
Tốc độ chậm
Tốc độ nhanh

ứng
Câu 2: Khái niệm cảm ứng ở động vật? Trình bày cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới, dạng
chuỗi hạch?
HD:
a. Cảm ứng ở động vật là phản ứng (trả lời) lại các kích thích từ mơi trường sống để tồn tại và phát triển.
b. Trình bày cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch:
- Động vật có hệ thần kinh dạng lưới:
+ Đại diện: Động vật có cơ thể đối xứng tỏa tròn thuộc ngành ruột khoang.
+ Cấu tạo hệ thần kinh: Các tế bào thần kinh nằm rải rác khắp cơ thể và liên hệ với nhau qua các sợi thần kinh,
tạo thành mạng lưới tế bào thần kinh.
Các tế bào thần kinh có các sợi thần kinh liên hệ với tế bào cảm giác và liên hệ với tế bào biểu mô cơ.
+ Cách thức phản ứng: Khi tế bào cảm giác bị kích thích, thơng tin sẽ được truyền về mạng lưới thần kinh sau
đó đến các tế bào biểu mơ cơ, động vật co tồn thân để tránh kích thích.
+ Hiệu quả phản ứng: khơng chính xác, tiêu tốn nhiều năng lượng
- Động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch:
+ Đại diện: Động vật có cơ thể đối xứng hai bên thuộc ngành giun dẹp, giun tròn, chân khớp.
+ Cấu tạo hệ thần kinh: Các tế bào thần kinh tập trung lại thành hạch thần kinh. Các hạch thần kinh được nối
với nhau bởi các dây thần kinh và tạo thành chuỗi hạch thần kinh nằm dọc theo chiều dài cơ thể. Mỗi hạch thần
kinh là một trung tâm điều khiển hoạt động của một vùng xác định của cơ thể.
+ Cách thức phản ứng: Khi tế bào cảm giác bị kích thích, thơng tin được chuyển tới các hạch thần kinh tương
ứng, các hạch này xử lý thông tin và trả lời các phản ứng bằng cách đưa tín hiệu trả lời theo các dây thần kinh
đến các cơ quan thực hiện. Vì vậy chỉ có một vùng tiếp nhận và trả lời kích thích tương ứng (phản ứng cục bộ)
+ Hiệu quả phản ứng: chính xác hơn so với động vật có hệ thần kinh dạng lưới, tiêu tốn ít năng lượng.
Câu 3: So sánh sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao mielin và sợi thần kinh khơng có
bao mielin?
HD:
- Điểm giống nhau: xung thần kinh lan truyền theo 3 giai đoạn: mất phân cực, đảo cực và tái phân cực từ vùng
này sang vùng khác.
- Điểm khác nhau:
Điểm phân biệt

Sợi khơng có bao mielin
Sợi có bao mielin
Cách lan truyền
Liên tục từ vùng này sang
Nhảy cóc từ eo Ranvie này
vùng khác trên sợi thần kinh
sang eo Ranvie khác
Tốc độ lan truyền
Chậm
Nhanh
Ví dụ
Ở người, trên sợi thần kinh
Ở người, trên sợi thần kinh
giao cảm, tốc độ lan truyền 3- vận động, tốc độ khoảng 100


5m/s

m/s

Câu 4: Xinap là gì? Cấu tạo xinap hóa học? Trình bày quá trình truyền tin qua xinap?
HD:
- Xinap là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần kinh với loại tế bào khác
như tế bào cơ, tế bào tuyến,...
- Cấu tạo xinap hóa học:
+ Chùy xinap chứa ti thể, các bóng (túi) chứa chất trung gian hóa học (axetylcolin, noradrenalin...) và màng
trước xinap.
+ Khe xinap: khoảng trống giữa hai tế bào
+ Màng sau xinap có các thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học.
- Q trình truyền tin qua xinap:

Thông tin truyền dưới dạng xung thần kinh khi đến xinap tiếp tục được truyền qua xinap nhờ chất trung
gian hóa học:
+ Xung thần kinh truyền đến chùy xinap và làm cho Ca2+ đi vào trong chùy xinap.
+ Ca2+ làm cho các bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra, chất trung gian hóa
học gắn vào thụ thể ở màng sau xinap làm xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau.
+ Điện thế hoạt động hình thành lan truyền đi tiếp.
Câu 5: Tại sao tin được truyền qua xinap chỉ theo một chiều từ màng trước qua màng sau mà không
thể truyền theo chiều ngược lại?
HD: Vì màng sau khơng có chất trung gian hóa học để đi về màng trước và ở màng trước khơng có thụ thể để
tiếp nhận chất trung gian hóa học.
Câu 6: Tập tính của động vật là gì? Phân biệt tập tính bẩm sinh và tập tính học được? (Khái niệm, cơ sở
thần kinh, di truyền, tính chất, ví dụ)
HD:
- Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ mơi trường (bên trong hoặc bên ngồi cơ thể),
nhờ đó động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại.
- Phân biệt:
Điểm phân biệt
Tập tính bẩm sinh
Tập tính học được
Khái niệm
Là loại tập tính sinh ra đã có, di truyền từ bố Là loại tập tính được hình
mẹ và đặc trưng cho lồi
thành trong q trình sống của
cá thể, thơng qua học tập và
rút kinh nghiệm
Cơ sở thần kinh Phản xạ không điều kiện mà trình tự của
Phản xạ có điều kiện, quá
chúng trong hệ thần kinh đã được gen quy
trình hình thành tập tính học
định sẵn từ khi sinh ra, nghĩa là cứ có kích

được chính là q trình hình
thích là các động tác xảy ra liên tục theo một thành các mối liên hệ mới
trình tự nhất định
giữa các noron
Di truyền
Di truyền được do kiểu gen quy định
Không di truyền được do hình
thành trong q trình sống
Tính chất
Rất bền vững, khơng thay đổi
Có thể bị thay đổi
Ví dụ
Vịt con sinh ra đã biết bơi, ve sầu kêu vào
Khỉ biết làm xiếc, vẹt học nói
mùa hè,...
tiếng người,...