Modul 14 :
Năng lực quản lý hoạt động dạy học theo một số mơ hình tổ chức dạy
học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đối với cấp tiểu học
A. Hoạt động dạy học theo một số mơ hình tổ chức dạy học 01 buổi/ngày; 02
buổi/ngày; cả ngày; VNEN theo yêu cầu đổi mới giáo dục.
I/ HĐDH THEO MÔ HÌNH 1 BUỔI
1 - PHÂN PHỐI THỜI GIAN
Tiểu học có 5 năm học (từ lớp 1 đến lớp 5), mỗi năm học có 35 tuần lễ, mỗi tuần lễ có
5 ngày học. Dạy học các môn học bắt buộc trong mỗi ngày học kéo dài không quá 4
giờ (tức 240 phút) và chia thành các tiết học. Mỗi tiết học kéo dài trung bình 35 phút.
Giữa hai tiết học, học sinh nghỉ 10 phút. Mỗi buổi học có 25 phút nghỉ, vui chơi và tập
thể dục.
2 - KẾ HOẠCH GIÁO DỤC
Các trường tiểu học dạy học 5 buổi mỗi tuần lễ (tức 1 buổi/ ngày) hoặc dạy học nhiều
hơn 5 buổi mỗi tuần lễ (tức có những ngày dạy học cả ngày hay 2 buổi/ ngày) đều thực hiện kế
hoạch dạy học tối thiểu như sau:
MÔN HỌC VÀ
HOẠT ĐỘNG GIÁO
DỤC
A - MƠN HỌC
Tiếng Việt
Tốn
Đạo đức
Tự nhiên và Xã hội
Khoa học
Lịch sử và Địa lí
Nghệ thuật
Âm nhạc
Mĩ thuật
Kĩ thuật
Thể dục
B - Hoạt động tập thể
Tổng cộng A và B:
1
LỚP/ TIẾT
2
3
4
11
4
1
1
10
5
1
1
3
1
1
22
3
2
1
23
9
5
1
2
5
8
5
1
8
5
1
2
2
2
2
1
1
2
2
1
25
1
1
2
2
1
25
3
2
1
23
II HĐDH THEO MƠ HÌNH 2 BUỔI/NGÀY
1. Ngun tắc tổ chức dạy học cả ngày
a. Nguyên tắc tổ chức dạy học
- HS có nhu cầu, cha mẹ tự nguyện;
- Nhà trường đảm bảo CSVC, TTBDH;
- Đảm bảo GV;
- Công khai, minh bạch thu chi
- Đảm bảo cho sự phát triển hài hòa nhân cách học sinh.
2. Nội dung dạy học cả ngày
Đảm bảo kế hoạch giáo dục và thực hiện chương trình giáo dục phổ thông. Đảm
bảo việc tổ chức dạy học sao cho nhẹ nhàng, tự nhiên, phát huy tính tích cực, chủ động
của học sinh, lồng ghép các nội dung: Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục, Hoạt động tập thể
thành hoạt động tổng hợp có định hướng theo chủ đề, tăng cường các hình thức học
theo nhóm, như nhóm Vẽ, Hát-Múa, Thể thao, Tiếng Anh, Tin học,…
Các nội dung khác:
+ Thực hành kiến thức đã học và tổ chức học sinh tham gia các hoạt động thực
tế tại địa phương;
+ Giúp đỡ học sinh yếu kém vươn lên hoàn thành yêu cầu học tập,
+ Bồi dưỡng học sinh có năng khiếu mơn Tiếng Việt, mơn Tốn, các mơn năng
khiếu;
+ Dạy học các môn học và nội dung tự chọn được quy định trong CT (Ngoại
ngữ, Tin học, Tiếng dân tộc…);
+ Tổ chức các HĐ GD NGLL: các câu lạc bộ, hoạt động dã ngoại.
a) Môn Tiếng Anh và Tin học:
Dạy học theo tài liệu in sẵn của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Tiếng Anh dạy học
theo chương trình mới 4 tiết/tuần; Tin học dạy học theo tài liệu của Bộ: Cùng học Tin
học quyển 1, quyển 2, quyển 3).
b) Môn Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục:
Nên học theo các nhóm năng khiếu, tổ chức thành các hoạt động. Ví dụ: học
hát, múa, trị chơi âm nhạc, nghe nói chuyện và giao lưu về nghệ thuật âm nhạc,…; thi
vẽ tranh theo chủ đề, vẽ tranh tập thể, thi tìm hiểu về mĩ thuật, làm quen với màu sắc,
xé dán,…; trò chơi vận động, các môn thể thao tự chọn.
c) Môn Tiếng Việt và Toán:
Trên cơ sở sách giáo khoa và các tài liệu dạy học 2 buổi/ngày, giáo viên căn cứ
vào đối tượng học sinh, lựa chọn bài tập phù hợp để thực hành những kiến thức buổi 1
chưa được luyện kĩ; dành nhiều thời lượng cho đối tượng học sinh yếu, chậm về đọc
hiểu; biên soạn nội dung riêng và dành thời gian thích hợp cho đối tượng học sinh khá,
giỏi. Kết hợp tổ chức các hoạt động học vui để học sinh bớt căng thẳng, chẳng hạn
Tiếng Việt: thi đọc diễn cảm, đọc thơ, hùng biện, kể chuyện, viết chữ đẹp,…; mơn
Tốn: thi giải tốn nhanh, tốn vui, ảo thuật tốn học, trị chơi tốn…
d) Hoạt động GDNGLL:
Căn cứ vào chủ đề năm học, chủ đề từng tháng, các nội dung giáo dục lồng
ghép (giáo dục môi trường, giáo dục quyền và bổn phận trẻ em, giáo dục an toàn giao
thông, giáo dục kĩ năng sống,…) và tài liệu hướng dẫn tổ chức hoạt động GDNGLL
do Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn, giáo viên lựa chọn những nội dung phù hợp chủ
đề để tổ chức các hoạt động GDNGLL cho học sinh (Hoạt động thư viện; Trò chơi dân
gian; Hát, múa, đọc thơ, kể chuyện, diễn kịch; Vẽ tranh; Thể dục thể thao; Tổ chức các
ngày Hội; Hoạt động kỉ niệm các ngày lễ lớn; Hoạt động tham quan du lịch; Hoạt
động nhân đạo; Hoạt động giao lưu; Hoạt động môi trường; Hoạt động Đội, Sao; Hoạt
động câu lạc bộ;…).
3/* Hình thức dạy học
+ Thực hiện PPGD tích cực giúp HS nắm vững KT, phát triển tư duy sáng tạoKN
làm việc hợp tác, giao tiếp, KN học tập, ....
+ Thực hiện phân hóa trong DH, phát triển NL cá nhân
+Tổ chức đa dạng các hình thức, PPGD
+ Dành thời gian cho việc tự học của HS với sự hướng dẫn, giúp đỡ của GV.
+ Khai thác, sử dụng có hiệu quả trang thiết bị, CSVC
+ Huy động sự tham gia của CMHS, cộng đồng
+ XD môi trường GDthân thiện, tạo hứng thú, hỗ trợ và thúc đẩy việc học tập của
HS; phát huy tính tích cực, tự giác, vai trị làm chủ ở trường của HS.
+ ND1 được dạy chủ yếu trong 1 buổi, ND 2 -trong buổi cịn lại, nhưng cũng có thể
bố trí linh hoạt.
+ Tổ chức theo hướng các HĐGD phù hợp đối tượng, có thể chia học sinh ở cùng
một khối lớp (hoặc khác khối lớp) theo các nhóm hoạt động trên cơ sở phù hợp khả
năng và nhu cầu.
+ Tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp đối tượng, theo các nhóm phù hợp khả
năng và nhu cầu của học sinh, có thể là:
- Nhóm củng cố kiến thức.
- Nhóm bồi dưỡng năng khiếu, sở thích (giải tốn nhanh, đọc thơ, kể chuyện...)
- Nhóm phát triển thể chất (võ, cờ vua, cầu lơng...)
- Nhóm phát triển nghệ thuật (nhạc dân tộc, đàn oocgan, vẽ, nặn...)
- Nhóm hoạt động xã hội (tìm hiểu, TNXH, lịch sử, địa lý...)
II HĐDH THEO MƠ HÌNH 2 BUỔI/NGÀY(VNEN)
Dự án Mơ hình trường học mới tại Việt Nam (Dự án GPE-VNEN, Global
Partnership for Education – Viet Nam Escuela Nueva) là một Dự án về sư phạm nhằm
xây dựng và nhân rộng một kiểu mơ hình nhà trường tiên tiến, hiện đại, phù hợp với
mục tiêu phát triển và đặc điểm của giáo dục Việt Nam.
Mơ hình trường học mới khởi nguồn từ Cơlơmbia từ những năm 1995-2000 để
dạy học trong những lớp ghép ở vùng miền núi khó khăn, theo nguyên tắc lấy học sinh
làm trung tâm. Mơ hình này vừa kế thừa những mặt tích cực của mơ hình trường học
truyền thống, vừa có sự đổi mới căn bản về mục tiêu đào tạo, nội dung chương trình,
tài liệu học tập, phương pháp dạy – học, cách đánh giá, cách tổ chức quản lí lớp học,
cơ sở vật chất phục vụ cho dạy – học…
Điểm nổi bật của mơ hình này là đổi mới về các hoạt động sư phạm, một trong
những hoạt động đó là đổi mới về cách thức tổ chức lớp học. Theo mơ hình của trường
học mới, quản lí lớp học là “Hội đồng tự quản học sinh”, các “ban” trong lớp, do học
sinh tự nguyện xung phong và được các bạn tín nhiệm. Sự thành lập cũng như hiệu
quả hoạt động của “Hội đồng tự quản học sinh”, các “ban” rất cần sự tư vấn, khích lệ,
giám sát của giáo viên, phụ huynh, sự tích cực, trách nhiệm của học sinh. “Hội đồng tự
quản học sinh” là một biện pháp giúp học sinh được phát huy quyền làm chủ q trình
học tập, giáo dục. Học sinh có điều kiện hiểu rõ quyền và trách nhiệm trong môi
trường giáo dục, được rèn các kĩ năng lãnh đạo, kĩ năng tham gia, hợp tác trong các
hoạt động.
Về phương pháp dạy học tích cực: trong mơ hình VNEN, các hoạt động học tập
được tổ chức, được định hướng bởi GV (hay công cụ học tập), HS không thụ động,
chờ đợi mà tự lực, tích cực tham gia vào q trình tìm kiếm, khám phá, phát hiện,
chiếm lĩnh và giành lấy kiến thức, vận dụng kiến thức trong thực tiễn, qua đó HS được
học tập, sáng tạo và phát triển phẩm chất, năng lực cho bản thân.
Dạy học trên cơ sở hợp tác và giao tiếp ở mức độ cao, HS được học tập theo bản
năng vốn có, đó là được hoạt động, vui chơi (mỗi ngày tới trường là một ngày vui),
được hạnh phúc tự khẳng định mình, ni dưỡng lòng khát khao, mong muốn được
cống hiến sáng tạo. Phương pháp dạy học tích cực khơng chỉ nhấn mạnh tới tính tích
cực hoạt động của HS mà cịn coi trọng tính nhân văn của giáo dục.
Dự án Mơ hình trường học mới tại Việt Nam (Dự án GPE-VNEN, Global
Partnership for Education – Viet Nam Escuela Nueva) là một Dự án về sư phạm nhằm
xây dựng và nhân rộng một kiểu mơ hình nhà trường tiên tiến, hiện đại, phù hợp với
mục tiêu phát triển và đặc điểm của giáo dục Việt Nam.
Mơ hình trường học mới khởi nguồn từ Côlômbia từ những năm 1995-2000 để
dạy học trong những lớp ghép ở vùng miền núi khó khăn, theo nguyên tắc lấy học sinh
làm trung tâm. Mô hình này vừa kế thừa những mặt tích cực của mơ hình trường học
truyền thống, vừa có sự đổi mới căn bản về mục tiêu đào tạo, nội dung chương trình,
tài liệu học tập, phương pháp dạy – học, cách đánh giá, cách tổ chức quản lí lớp học,
cơ sở vật chất phục vụ cho dạy – học…
Điểm nổi bật của mơ hình này là đổi mới về các hoạt động sư phạm, một trong
những hoạt động đó là đổi mới về cách thức tổ chức lớp học. Theo mô hình của trường
học mới, quản lí lớp học là “Hội đồng tự quản học sinh”, các “ban” trong lớp, do học
sinh tự nguyện xung phong và được các bạn tín nhiệm. Sự thành lập cũng như hiệu
quả hoạt động của “Hội đồng tự quản học sinh”, các “ban” rất cần sự tư vấn, khích lệ,
giám sát của giáo viên, phụ huynh, sự tích cực, trách nhiệm của học sinh. “Hội đồng tự
quản học sinh” là một biện pháp giúp học sinh được phát huy quyền làm chủ quá trình
học tập, giáo dục. Học sinh có điều kiện hiểu rõ quyền và trách nhiệm trong môi
trường giáo dục, được rèn các kĩ năng lãnh đạo, kĩ năng tham gia, hợp tác trong các
hoạt động.
Những dấu hiệu đặc trưng của Phương pháp dạy học tích cực bao gồm việc dạy
học thơng qua tổ chức các hoạt động (học và giáo dục) cho HS và chú trọng rèn luyện
phương pháp tự học cho các em; Học tập cá nhân, tự học là chính. Phối hợp với học
hợp tác và học theo nhóm; Dạy học coi trọng hướng dẫn sự tìm tịi, ham mê, hứng thú
của HS, nhu cầu và lợi ích của xã hội.
Công cụ hỗ trợ học tập trong lớp học cũng làm một yếu tố tích cực của VNEN.
Góc học tập, hịm thư chung, thư viện lớp học, góc cộng đồng và bản đồ cộng đồng là
các công cụ hỗ trợ học tập trong lớp học VNEN.
Công cụ hỗ trợ lớp học, có hiệu quả rất rõ rệt khi tổ chức hoạt động học tập cho
HS, giúp các em trực tiếp thực hành học tập thông qua các đồ vật thật. Sự xuất hiện và
triển khai các công cụ hỗ trợ trong, đã sớm làm thay đổi lập tức môi trường lớp học,
thân thiện và hiệu quả.
Việc Tổ chức và quản lý lớp học ở mơ hình VNEN theo hướng Tự giác -Tự
quản - Dân chủ và Nhân văn, cơ động, linh hoạt, tổ chức theo yêu cầu, đặc thù môn
học khác nhau. Học sinh có thể học ở ngồi lớp, ngồi nhà trường, với nhiều hính
thức: học theo cá nhân, theo nhóm nhỏ.
Bàn ghế theo chuẩn của Bộ, thuận tiện cho việc sắp xếp, bố trí phù hợp với hoạt
động học của HS.Theo đó, lớp học VNEN hoạt động, kỷ luật tích cực, khơng hình
thức, HS tự chủ, tự quản, dân chủ, thân mật và hợp tác. Tổ chức và sử dụng có hiệu
quả Hội đồng tự quản HS, nhằm giúp HS tham gia vào các vấn đề HS, được quy định
trong Luật trẻ em.
B. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo một số mơ hình tổ
chức dạy học.
I/Một số biện pháp chung trong việc quản lý hoạt động dạy học:
1. Biện pháp quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên :
-Việc thực hiện chương trình dạy học địi hỏi giáo viên phải có sự nghiêm túc trong
hoạt động dạy theo đúng qui định của ngành. Không được tuỳ tiện cắt xén, thêm bớt
của chương trình. Đây cũng là yếu tố quyết định hoàn thành đúng tiến độ kế hoạch
năm học của hiệu trưởng.
-Quản lý về hồ sơ chuyên môn. Yêu cầu giáo viên nghiêm túc thực hiện đủ, đúng
các lọai hồ sơ chuyên môn của giáo viên và tổ chuyên môn như: Kế họach tổ bộ môn,
kế họach dạy học cá nhân. Trong các kế họach phải cụ thể hóa được yêu cầu đối tượng
học sinh: Giỏi, khá, yếu kém, từ đó có phương pháp dạy học sát với đối tượng học
sinh.
-Mỗi giáo viên trước khi lên lớp phải có sự chuẩn bị tốt về giáo án, đồ dùng dạy học.
Chú trọng việc đổi mới phương pháp dạy học từ hai phía giáo viên và học sinh. Tuyệt
đối khơng dạy theo hình thức giáo viên giảng rồi đọc chép hoặc tóm tắt trên bảng cho
học sinh ghi vào vở. Cần quan tâm hơn nữa trong việc hướng dẫn cho học sinh chuẩn
bị bài ở nhà. Nhà trương cho phép thay đổi hình thức lên lớp cho phù hợp với đặc
trưng của bộ mơn, tạo ra khơng khí học tập mới mẻ, nhất là các bộ môn Tiếng Anh,
Lịch sử, Địa lí.
-Thực hiện nghiêm túc các tiết thực hành, thí nghiệm, tiết kiểm tra. Khi trả bài làm
của học sinh, giáo viên phải có nhận xét cụ thể và yêu cầu học sinh lưu lại bài kiểm
tra. Đối với các tiết thực hành, học sinh phải có bài thu họach được lưu lại tại phịng
thực hành, thí nghiệm.
-Về hình thức kiểm tra: Kiểm tra tập trung một số môn, thực hiện các dạng đề chẵn
lẽ, trắc nghiệm và tư luận.
-Hoạt động của tổ chuyên môn bằng nhiều biện pháp như trao đổi, tổ chức thảo luận
giáo viên trong tổ, làm cho mỗi tổ viên nhận thức được những khó khăn về trình độ
học sinh cịn yếu kém. Đây là đặc trưng cơ bản của vùng nông thôn, điều kiện học, ý
thức động cơ cịn thấp. Từ nhận thức đó, để cho mỗi giáo viên chia sẽ được hòan cảnh
thực tế của từng học sinh mà từng bước có biện pháp giáo dục sát hợp hơn.
-Tổ chức dự giờ thao giảng, ít nhất mỗi giáo viên trong năm phải tự đăng ký một tiết
thao giảng cho tổ dự. Ngòai ra còn phải tự xây dựng kế họach dự giờ đồng nghiệp
trong từng tháng .
-Kết hợp với giáo viên bộ môn, hàng tháng phải tổ chức được cuộc họp với giáo
viên bộ mơn của lớp mình chủ nhiệm, thống nhất biện pháp giúp học sinh học sinh
yếu kém vươn lên. Đối với lớp khá, giỏi nhà trường sẽ có kế họach cùng với gia đình
bồi dưỡng học sinh tạo nguồn chuẩn bị cho các kỳ thi tuyển học sinh giỏi và vào Đại
học.
2. Biện pháp quản lý họat động học của học sinh :
-Tổ chức các họat động thi đua của học sinh trong tồn trường vì đây là mơi trường
rèn luyện trình độ nhận thức và năng lực học tập của học sinh.
-Giáo viên bộ mơn có trách nhiệm hướng dẫn, tổ chức cho học sinh phương pháp
học tập bộ môn như: chuẩn bị bài mới, học bài cũ, làm bài tập ở nhà. Chú trọng
phương pháp đọc sách giáo khoa biết chắt lọc những kiến thức cơ bản. Thống nhất quy
định việc ghi chép, phát biểu, làm bài trên lớp.
-Giáo viên chủ nhiệm, xây dựng lớp tự quản như: dùng 15 phút đầu giờ trong tuần
và giờ sinh họat chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm đóng vai trị hướng dẫn, tổ chức,
trọng tài cho các em kiểm điểm, nhận xét, xếp lọai đóng góp họat động trong tuần, đề
ra kế họach họat động của tuần tới.
-Tổ chức kiểm tra đánh giá hoạt động học của học sinh từng học kì và cả năm học
thơng qua các kì thi và q trình học tập của các em theo qui định bằng cách đánh giá
kết quả xếp loại 02 mặt giáo dục của học sinh : học lực-hạnh kiểm.
3. Biện pháp quản lý các hoạt động hỗ trợ dạy học :
-Nhằm tạo động lực cho giáo viên và học sinh trong phong trào thi đua ‘’Dạy tốt Học tốt’’, nhà trường thành lập Ban thi đua, có kế họach cụ thể cả năm, từng đợt thi
đua, thường xuyên phát động các đợt thi đua theo chủ điểm. Từ đó, có sơ kết, tổng kết,
đánh giá, xếp lọai, khen thưởng, phê bình và kiểm điểm. Qua các đợt thi đua, chọn
những giáo viên hoàn thành nhiệm vụ cao, có tinh thần trách trách nhiệm sẽ được nhà
trường đề cử học các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn hoặc sau đại học,
đề nghị về Chi bộ kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam.
-Xây dựng kế họach mua sắm và tự làm đồ dùng dạy học, sử dụng có hiệu quả
những trang thiết bị hiện có, tổ chức hội thi tự làm đồ dùng dạy học.
-Tổ chức các họat động tham quan thực tế cho học sinh học tập theo đặc trưng của
bộ môn.
-Tranh thủ với Hội Cha Mẹ học sinh trong việc khen thưởng giáo viên, học sinh đạt
thành tích cao trong các kỳ thi của Sở và mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm học mà
nhà trường giao phó.
4. Biện pháp quản lý công tác thanh kiểm tra nội bộ trường học:
Thực hiện tốt kế họach kiểm tra được đề ra trong đầu năm học. Ngoài kiểm tra toàn
diện giáo viên, chú trọng hơn nữa kiểm tra chuyên đề việc đổi mới phương pháp dạy
học (Người dạy – và tổ chức cho học sinh học bộ môn). Củng cố tổ kiểm tra dự giờ
giúp hiệu trưởng đánh giá, xếp loại chuyên môn của giáo viên.
5. Biện pháp cải tiến công tác quản lý của hiệu trưởng :
-Sửa đổi, hoàn chỉnh các quy chế làm việc của từng bộ phận. Đẩy mạnh hơn nữa
hoạt động của tổ chuyên môn theo hướng đổi mới nội dung, phương pháp dạy học,
phát huy tối đa vai trị của Đồn thể, nhất là Đồn TNCS HCM trong việc giáo dục
học sinh. Tăng cường kiểm tra các hoạt động dạy học, giáo dục. Kết hợp với các ban
ngành, Đòan thể huyện và thị trấn trong việc tuyên truyền giáo dục về tình hình bỏ
học, trốn học, vi phạm tệ nạn xã hội, an tồn giao thơng và tuyên truyền phòng chống
ma túy, AIDS, …
-Tranh thủ sự chỉ đạo và giúp đỡ của Huyện ủy, UBND huyện, thị trấn và Sở GD –
ĐT những công việc cụ thể sau: hoàn thành kế hoạch nhiệm vụ năm học, xây dựng lộ
trình trường đạt chuẩn Quốc Gia, quản lý học sinh trọ học ngoài nhà trường, chế độ
khen thưởng cho giáo viên, học sinh.
II. Các biện pháp cụ thể người quản lý cần phải làm:
1. Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn.
a. Mục tiêu:
-Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trường là tạo
điều kiện cho giáo viên hồn thành nhiệm vụ của mình trong q trình dạy học và giáo
dục đồng thời tạo môi trường học tập nghiên cứu nâng cao tay nghề.
-Qua đó hiệu trưởng sẽ nắm sâu sát hơn hoạt động của giáo viên nhằm phát huy cao
độ sự thống nhất giữa hiệu trưởng với các thành viên trong tập thể hội đồng sư phạm
thực hiện tốt hoạt động dạy học trong nhà trường.
b. Nội dung và cách thức thực hiện:
-Bằng nhiều biện pháp như trao đổi, tổ chức tự học và bồi dưỡng thường xun, làm
cho tổ viên tìm và phân tích được những nguyên nhân cơ bản về trình độ yếu kém của
học sinh. Từ đó, làm cho giáo viên chia sẽ được hoàn cảnh thực tế của từng học sinh
mà từng bước có biện pháp giảng dạy và quản lý sát hợp với từng đối tượng.
-Đổi mới nội dung sinh hoạt tổ, mỗi buổi họp tổ sinh hoạt chuyên đề nhỏ, tập trung
giải quyết những vấn đề chung về yêu cầu nội dung, kiến thức và phương pháp giảng
dạy từng bài, chương, thể lọai trong sách giáo khoa để giáo viên rút ra được kinh
nghiệm giảng dạy ở những đối tượng học sinh với lượng kiến thức phù hợp và mang
lại hiệu quả của giờ dạy.
-Tổ chuyên môn tổ chức dự giờ thao giảng, ít nhất mỗi giáo viên trong một học kỳ
phải tự đăng ký một tiết thao giảng cho tổ dự.
-Mỗi tổ phải có kế họach cụ thể trong việc bồi dưỡng giáo viên kế thừa, dạy được
toàn cấp. Qua đó xác định được giáo viên cốt cán trong tổ để có biện pháp bồi dưỡng,
đào tạo phù hợp.
2. Biện pháp tăng cường kiểm tra đánh giá việc giáo dục hạnh kiểm, tinh thần, thái
độ, động cơ học tập đúng đắn cho học sinh.
a. Mục tiêu:
-Thực tế cho thấy, một trong những nguyên nhân dẫn đến học sinh học yếu kém và
thường xuyên vi phạm nội qui nhà trường, thì nguồn gốc sâu xa là các em chưa định
hướng được động cơ học tập đúng đắn. Từ đó, các em khơng nhẫn nại chịu khó, khơng
kiên trì học tập; tập trung với những bạn bè lười biếng trốn học.
-Nhằm khơi dậy động cơ hứng thú học tập ở học sinh cũng như tăng cường việc
kiểm tra đánh giá tinh thần thái độ học tập của học sinh một cách nghiêm túc để cho
học sinh xác định đúng nhiệm vụ học tập của mình trong nhà trường để giúp các em
trở thành con ngoan, trò giỏi, hữu dụng trong gia đình, có ích xã hội.
b. Nội dung và cách thức thực hiện:
-Chỉ đạo việc sinh hoạt lớp thông qua hình thức tự quản. Tự các em xây dựng kế
hoạch hoạt động của lớp, xây dựng các chỉ tiêu, biện pháp thực hiện. Thành lập các
nhóm học tập để các em tự giúp đỡ lẫn nhau, trong đó giáo viên chủ nhiệm đóng vai
trị là người hướng dẫn, tổ chức.
-Tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm. Dùng tiết sinh hoạt dưới cờ
tổ chức hoạt động thảo luận, trao đổi theo chủ đề như phương pháp học tốt; học tập có
lợi ích gì? Chủ đề tình bạn, tình yêu; ước mơ lựa chọn nghề nghiệp tương lai, …
-Quan tâm việc giáo dục học sinh có ý thức xây dựng môi trường giáo dục lành
mạnh; tổ chức viết bài dự thi do trường đề ra với nội dung theo từng tháng nhằm xây
dựng cho các em ý thức việc học tập; đẩy mạnh phong trào thi đua trang trí trường
lớp; thi đua trồng cây xanh, cây cảnh, tạo vẻ mỹ quan cho nhà trường; góp phần xây
dựng nhà trường ngày càng thêm Xanh – Sạch – Đẹp.
-Đồng thời, cũng thơng qua giờ dạy của mình, giáo viên bộ mơn góp phần giáo dục
các em về tinh thần, thái độ học tập bằng cách kiểm tra đánh giá việc chuẩn bị bài ở
nhà trước khi đến lớp.
-Tăng cường giáo dục hanh kiểm, đạo đức, lối sống, biết và thật sự tôn trọng thầy
cô, ngay cả thầy cô không dạy lớp mình, người lớn tuổi, hịa nhã với bạn bè, giúp đỡ
bạn khi gặp khó khăn, khơng nói tục chửi thề, không sử dụng ma túy và các tệ nạn xã
hội, giáo dục truyền thống quê hương, truyền thống cách mạng. Tập trung vào giáo
dục động cơ học tập theo phương châm “Ngày nay học tập - ngày mai lập nghiệp”.
-Kết hợp với giáo viên bộ môn, hàng tháng phải tổ chức trao đổi với giáo viên bộ
môn của lớp mình chủ nhiệm, thống nhất biện pháp giúp học sinh học sinh yếu kém.
Đối với lớp khá, giỏi nhà trường sẽ có kế họach cùng với gia đình bồi dưỡng học sinh
tạo nguồn chuẩn bị cho các kỳ thi tuyển học sinh giỏi và vào đại học.
-Phối hợp với Đòan thanh niên, Cơng địan tổ chức các họat động ngồi giờ lên lớp
theo chủ điểm như : Tìm hiểu ma túy, AIDS, an tồn giao thơng, sức khỏe sinh sản vị
thành niên.
-Thường xuyên liên lạc với gia đình học sinh nắm tình hình học tập của các em.
Thơng qua ký kết trách nhiệm giữa giáo viên chủ nhiệm và gia đình trách nhiệm quản
lý con em học tập tốt.
3. Biện pháp quản lý giúp đỡ học sinh yếu kém - quản lý mặt bằng chất lượng:
a. Mục tiêu:
-Trong hoạt động dạy học của nhà nhà trường vấn đề chất lượng là một trong những
khâu quan trọng để đánh công tác quản lý của hiệu trưởng, thông thường đánh giá vào
chất lượng dạy học của giáo viên và học sinh.
-Biện pháp quản lý giúp đỡ học sinh yếu kém và quản lý mặt bằng chất lượng nhằm
giúp cho giáo viên nâng cao vai trò giảng dạy và lương tâm nghề nghiệp; giúp cho đối
tượng học sinh yếu kém vươn lên để cùng nhà trường nâng cao chất lượng và giúp
hiệu trưởng quản lý được mặt bằng chất lượng trong nhà trường.
b. Nội dung và cách thức thực hiện:
-Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch giúp đỡ đối tượng học sinh yếu kém vươn lên trong
học tập.
-Sắp xếp bố trí hợp lý nguồn cán bộ - giáo viên hiện có của đơn vị, phân cơng tổ
nhóm chun mơn, xây dựng hồn chỉnh quy chế hoạt động chuyên môn từ cá nhân
đến tổ để có kế hoạch phân cơng bồi dưỡng giảng dạy phù hợp.
-Tổ chức thi khảo sát đầu năm học. Thông qua kết quả khảo sát, hiệu trưởng phân
công cho giáo viên chủ nhiệm lập danh sách phân loại đối tượng học sinh yếu kém báo
cáo cho ban giám hiệu nắm bắt thông tin và số liệu cụ thể.
-Nhà trường giao nhiệm vụ cho Đoàn thanh niên kết hợp với lực lượng giáo viên là
Đoàn viên trực tiếp giúp đỡ học sinh yếu kém.
-Đoàn thanh niên phải xây dựng kế hoạch giúp đỡ một cách cụ thể : Dựa trên số liệu
học sinh yếu kém được thống kê theo từng bộ môn, phân cơng mỗi giáo viên là Đồn
viên trực tiếp quản lý và giúp đỡ 02 học sinh yếu kém trong suốt năm học. Cuối tháng,
học kì và cả năm có sơ kết, tổng kết hoạt động để đánh giá hiệu quả của biện pháp
quản lý đã đề ra.
-Qua đó hiệu trưởng quản lý được mặt bằng chất lượng trong nhà trường để có kế
hoạch điều chỉnh uốn nắn kịp thời đảm bảo được chất lượng dạy học của đơn vị.
4. Biện pháp xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo
a. Mục tiêu:
-Củng cố đội ngũ nhà giáo trong nhà trường có trình độ chun mơn nghiệp vụ, có
năng lực giảng dạy, có đạo đức nghề nghiệp, yêu thương học sinh. góp phần thúc đẩy
hoạt động dạy học của nhà trường nâng cao được chất lượng.
-Giúp hiệu trưởng có được đội ngũ giáo viên cốt cán ở các bộ môn đưa nhà trường
ngày càng phát triển, đồng thời giúp cho công tác quản lý tổ chức, qui hoạch cán bộ
dự nguồn cho ngành giáo dục ở địa phương.
b. Nội dung và cách thức thực hiện:
-Xây dựng và thực hiện kế hoạch đào tạo, nâng cao trình độ giáo viên: Thơng qua
các phiếu điều tra xã hội học phát cho học sinh, xác định từng cá nhân giáo viên có
năng lực chun mơn, uy tín nghề nghiệp để đưa vào đối tượng được thăm dò ý kiến.
-Thông qua phiên họp tổ chuyên môn lấy ý kiến đề xuất của tập thể tổ. Thơng qua
q trình phấn đấu, năng lực chuyên môn nhà trường lưa chọn những cá nhân điển
hình trong đơn vị cử đi học các lớp nâng cao trình độ chun mơn, tập huấn nghiệp vụ,
các lớp quản lý giáo dục, cao học phục vụ cho đơn vị.
-Củng cố bồi dưỡng về tư tưởng, chính trị; chăm bồi phát triển Đảng viên mới, nhất
là lực lượng giáo viên trẻ. Đề nghị Chi bộ chăm bồi giớ thiệu vào hàng ngũ của Đảng
để giáo viên có điều kiện phát triển bản thân, có điều kiện phát huy năng lực chuyên
môn nghiệp vụ.
-Thực hiện định mức dự giờ theo qui định, khuyến khích dự thêm giờ nhằm tăng
cường rút kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau thống nhất trong đội ngũ giáo viên qua đó
giáo viên tự học hỏi nâng cao chun mơn.
-Tiếp tục bồi dưỡng, trẻ hóa đội ngũ cán bộ cốt cán ở trường. Bồi dưỡng giáo viên
kế cận dạy các lớp cuối cấp, phân công trách nhiệm cho giáo viên có thâm niên kiềm
cặp. Tạo điều kiện cho giáo viên tư học, tự nghiên cứu nâng cao trình độ chun mơn,
nghiệp vụ để hồn thành nhiệm vụ Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
5. Biện pháp tăng cường biện pháp quản lý hoạt động dạy trong nhà trường bằng
ứng dụng công nghệ thông tin.
a. Mục tiêu:
-Biện pháp này nhằm hỗ trợ cho hiệu trưởng trong quản lý hoạt động dạy học của
giáo viên và học sinh trong nhà trường một cách hiệu quả và khoa học, chính xác tiết
kiệm được thời và các thủ tục hành chính rờm rà, tiết kiệm được kinh phí hoạt động
của đơn vị.
-Biện pháp này cũng nhằm giúp cho hiệu trưởng cải thiện môi trường làm việc khoa
học và giám sát được các hoạt động giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh
thông quan các thông tin phản hồi từ phí giáo viên và học sinh trong nhà trường.
b. Nội dung và cách thức thực hiện:
+Thông qua bảng phân công chuyên môn được phê duyệt đầu năm nhà trường xếp
thời khóa biểu giảng dạy cho giáo viên ở các lớp, qua đó hiệu trưởng có thể quản lý
toàn bộ giờ giấc giảng dạy của giáo viên như: giờ chính khóa, dạy phụ đạo, tự chọn,
bỏ giờ, dạy thay, dạy bù, đổi giờ, ngày nghỉ...
+Thời khóa biểu phải đảm bảo tính ổn định, điều này làm cho nhịp độ công tác trong
nhà trường được đảm bảo.
+Cách xếp thời kháo biểu bằng công nghệ thông tin thể hiện mối quan tâm đến quỹ
thời gian của giáo viên tạo điều kiện cho họ làm việc hợp lý và có năng xuất cao mà
không bị mệt mỏi quá sức.
+Quản lý quá trình học tập của học sinh sau khi nhập điểm chi tiết các bộ mơn và
hạnh kiểm, tồn bộ tính tốn điểm trung bình, phân loại học lực, xét danh hiệu thi đua
của học sinh được tiến hành hoàn toàn tự động.
III. Kết luận :
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học trong Trường phổ thơng có ý nghĩa rất quan
trọng, trước hết là tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động dạy của giáo viên và hoạt
động học của học sinh đạt hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà
trường. Như vậy, trong quá trình quản lý cần phải có sự phối hợp đồng bộ của nhiều
bộ phận trong nhà trường dựa trên kế hoạch đã được xây dựng. Đồng thời, kết quả của
quá trình giảng dạy và học tập cần phải được nhìn nhận một cách khách quan, cơng
bằng thì mới có thể phát huy được những mặt mạnh cũng như khắc phục được những
mặt yếu kém trong quá trình dạy học. Hơn nữa, việc quản lý hoạt động dạy học trong
nhà trường được tiến hành đúng đắn sẽ củng cố được chất lượng đội ngũ giáo viên và
chất lượng học tập của học sinh, qua đó giúp cho hiệu trưởng nhà trường quản lý được
mặt bằng chất lượng, đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành giáo dục và đáp ứng được
nhu cầu của mục tiệu giáo dục đặt ra.
Tuy nhiên, trong quá trình quản lý điều hành, người hiệu trưởng cần phải có uy tín, có
bãn lĩnh như: phong cách lãnh đạo, năng lực lãnh đạo, trình độ chun mơn nghiệp vụ,
phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp và có tầm nhìn xa, sâu và rộng đối với sự
nghiệp giáo dục. Cần phải có những quyết định đúng đắn trong các biện pháp quản lý
hoạt động của nhà trường, có như thế thì tin chắc rằng hoạt động dạy học nhất định sẽ
nâng cao được chất lượng của nhà trường trong giai đoạn đổi mới hiện nay.