Bai 22 Con co

Tiết 106:

Con cò.
(Chế Lan Viên)

(Hớng dẫn đọc thêm)

I. Đọc - hiểu chú thích


* Tác giả: Chế Lan Viên (1920-1989) tên khai sinh
là Phan Ngọc Hoan, Quê ở Cam Lộ - Quảng Trị.
Ông là nhà thơ xuất sắc của nền thơ hiện đại Việt
Nam, phong cách thơ mang đậm tính triết lý, chất trí
tuệ và tính hiện đại.



* Tác phẩm:

Bài thơ Con cò trích trong tập Hoa ngày
thờng - Chim báo bÃo (1967).
* Chú

thích khác (SGK)


II. Đọc Hiểu văn bản
*Đại ý: Thông qua hình tợng con cò một
hình ảnh quen thuộc của những bài hát ru

trong ca dao - tác giả muốn đề cao tình mẫu
tử thiêng liêng và khẳng định ý nghĩa lời ru
đối với cuộc đời con ngời.
* Thể thơ: Thơ tù do


* Bố

cục: 3 đoạn

Đoạn1: hình ảnh con cò qua những
lời ru tuổi ấu thơ.
Đoạn 2: hình ảnh con cò đi vào tiềm thức
của tuổi thơ trở nên gần gũi và sẽ theo con
đi suốt cuộc đời.
Đoạn 3: từ hình ảnh con cò nhà thơ suy
ngẫm và triết lý về ý nghĩa của lời ru và
tình mẹ đối với cuộc đời mỗi con ngời


1. Hình ảnh con cò qua lời ru của mẹ:
Con còn bế trên tay
Con cha biết con cò
Nhng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò cổng phủ
Con cò Đồng Đăng
Cò một mình cò phải kiếm lấy ăn

Con có mẹ con chơi rồi l¹i ngđ


Con cò ăn đêm ,
Con cò xa tổ,
Cò gặp cành mềm,
Cò sợ sáo măng
Ngủ yên ! Ngủ yên! Cò ơi chớ sợ!
Cành có mềm mẹ đà sẵn tay nâng!
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con cha biết con cò con vạc.
Con cha biết những cành mềm mẹ hát,
Sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng phân vân.


1. Hình ảnh con cò xuất hiện nh thế nào trong lời
ru của mẹ?
2. Hình ảnh con cò thờng xuất hiện trong thể loại
văn học nào? Tác giả vận dụng thể loại văn
học đó vào lời ru nh thế nào?
3. Qua hình ảnh con cò trong lời ru, tác giả
muốn nói với chúng ta điều gì?





+ Cách vận dụng ca dao linh hoạt sáng
tạo, chân thực, giọng thơ thủ thỉ tâm
tình , nhịp thơ ngắn , điệp từ, điệp ngữ.

+ Con cò- hình ảnh ẩn dụ:
- Cuộc

sống bình yên, giàu đẹp của
đất nớc.
- Hình ảnh ngời phụ nữ lao động
nhọc nhằn ,vất vả.
- Tình yêu bao la vµ sù chë che cđa
mĐ hiỊn.


2. Hình ảnh con cò trong cuộc đời mỗi con ngời
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cho cò trắng đến làm quen
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi
Mai khôn lớn con theo cò đi học,
Cánh của cò bay theo gót đôi chân


Lớn lên , lớn lên, lớn lên
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trớc hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn

1. Hình ảnh con cò trong tiềm thức mỗi
ngời đợc diễn tả nh thế nào?
2. Tác giả đà sử dụng những biện pháp
nghệ thuật nào trong đoạn thơ?
3. Hình ảnh con cò gợi cho em suy nghĩ
về ai, về điều g×?




Điệp ngữ, nhân hoá, câu thơ dài
ngắn khác nhau, câu hỏi và câu tự
trả lời.

.
=> Cánh cò trong bài thơ đà đi vào tiềm
thức của tuổi thơ trở nên gần gũi, thân thiết
và theo con trong suốt cuộc đời.


- Từ thuở trong nôi:
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi
- Khi tới trờng:
Mai khôn lớn con theo cò đi học,
Cánh của cò bay theo gót đôi chân.
- Lúc trởng thành:
Lớn lên , lớn lên, lớn lên
Con làm gì?
Con làm thi sĩ!

Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
Trớc hiên nhà
và trong hơi mát câu văn


=> Hình ảnh con cò có ý nghĩa

biểu tợng về lòng mẹ, về sự dìu
dắt nâng đỡ bền bỉ cđa mĐ.


3. ý nghĩa của hình ảnh con cò và lời ru.
Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể
Cò sẽ tìm con
Cò mÃi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con


1. Có ý kiến cho rằng: Hình ảnh con cò
mang hai biểu tợng: Biểu tợng về ngời
mẹ và cuộc đời đúng hay sai? Vì sao?
2. Cách sử dụng từ ngữ trong đoạn thơ
có gì đặc biệt?
3. Suy ngẫm của tác giả về hình ảnh con
cò và lời ru nh thế nµo?

Nhịp thơ dồn dập, điệp từ, phó từ

Tác giả đà khái quát một quy luật của
tình cảm có ý nghĩa bền vững rộng lớn và sâu
sắc.Tình cảm của mẹ mÃi dạt dào và có ý
nghĩa lớn lao với cuộc đời cña con ngêi.