Tài liệu Mạng máy tính (Computer Network) ppt

MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 1
MC LC
Phân loi mng máy tính theo phm vi đa lý 3
H điu hành mng – NOS (Network Operating System) 16
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 2
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS)
V c bn, mt mng máy tính là mt s các máy tính đc ni kt vi nhau
theo mt cách nào đó. Khác vi các trm truyn hình ch gi thông tin đi,
các mng máy tính luôn hai chiu, sao cho khi máy tính A gi thông tin ti
máy tính B thì B có th tr li li cho A.
Nói mt cách khác, mt s máy tính đc kt ni vi nhau và có th trao đi
thông tin cho nhau gi là mng máy tính.
T nhiu máy tính riêng r, đc lp vi nhau, nu ta kt ni chúng li thành
mng máy tính thì chúng có thêm nhng u đim sau:
• Nhiu ngi có th dùng chung mt phn mm tin ích.
• Mt nhóm ngi cùng thc hin mt đ án nu ni mng h s dùng
chung d liu ca đ án, dùng chung tp tin chính (master file) ca đ
án, h trao đi thông tin vi nhau d dàng.
• D liu đc qun lý tp trung nên an toàn hn, trao đi gia nhng
ngi s dng thun li hn, nhanh chóng hn.
• Có th dùng chung thit b ngoi vi him, đt tin (máy in, máy v, ).
• Ngi s dng trao đi vi nhau th tín d dàng (E-Mail) và có th s
dng h mng nh là mt công c đ ph bin tin tc, thông báo v
mt chính sách mi, v ni dung bui hp, v các thông tin kinh t
khác nh giá c th trng, tin rao vt (mun bán hoc mun mua mt
cái gì đó), hoc sp xp thi khoá biu ca mình chen ln vi thi
khoá biu ca nhng ngi khác,
• Mt s ngi s dng không cn phi trang b máy tính đt tin (chi
phí thp mà chc nng li mnh).
• Mng máy tính cho phép ngi lp trình  mt trung tâm máy tính

này có th s dng các chng trình tin ích ca mt trung tâm máy
tính khác đang ri, s làm tng hiu qu kinh t ca h thng.
• Rt an toàn cho d liu và phn mm vì phn mm mng s khoá các
tp tin (files) khi có nhng ngi không đ quyn hn truy xut các
tp tin và th mc đó.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 3
PHÂN LOI MNG MÁY TÍNH THEO PHM VI A LÝ
Mng máy tính có th phân b trên mt vùng lãnh th nht đnh và có th
phân b trong phm vi mt quc gia hay quc t.
Da vào phm vi phân b ca mng ngi ta có th phân ra các loi mng
nh sau:
• GAN (Global Area Network) kt ni máy tính t các châu lc khác
nhau. Thông thng kt ni này đc thc hin thông qua mng vin
thông và v tinh.
• WAN (Wide Area Network) - Mng din rng, kt ni máy tính trong
ni b các quc gia hay gia các quc gia trong cùng mt châu lc.
Thông thng kt ni này đc thc hin thông qua mng vin thông.
Các WAN có th đc kt ni vi nhau thành GAN hay t nó đã là
GAN.
• MAN (Metropolitan Area Network) kt ni các máy tính trong phm
vi mt thành ph. Kt ni này đc thc hin thông qua các môi
trng truyn thông tc đ cao (50-100 Mbit/s).
• LAN (Local Area Network) - Mng cc b, kt ni các máy tính trong
mt khu vc bán kính hp thông thng khong vài trm mét. Kt ni
đc thc hin thông qua các môi trng truyn thông tc đ cao ví
d cáp đng trc thay cáp quang. LAN thng đc s dng trong ni
b mt c quan/t chc Các LAN có th đc kt ni vi nhau thành
WAN.
Trong các khái nim nói trên, WAN và LAN là hai khái nim hay đc s
dng nht.

Mng cc b - LAN
Mng cc b (LAN) là h truyn thông tc đ cao đc thit k đ kt ni
các máy tính và các thit b x lý d liu khác cùng hot đng vi nhau
trong mt khu vc đa lý nh nh  mt tng ca toà nhà, hoc trong mt toà
nhà Mt s mng LAN có th kt ni li vi nhau trong mt khu làm vic.
Các mng LAN tr nên thông dng vì nó cho phép nhng ngi s dng
(users) dùng chung nhng tài nguyên quan trng nh máy in mu,  đa CD-
ROM, các phn mm ng dng và nhng thông tin cn thit khác. Trc khi
phát trin công ngh LAN các máy tính là đc lp vi nhau, b hn ch bi
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 4
s lng các chng trình tin ích, sau khi kt ni mng rõ ràng hiu qu
ca chúng tng lên gp bi.  tn dng ht nhng u đim ca mng LAN
ngi ta đã kt ni các LAN riêng bit vào mng chính yu din rng
(WAN).
Các thit b gn vi mng LAN đu dùng chung mt phng tin truyn tin
đó là dây cáp, cáp thng dùng hin nay là: Cáp đng trc (Coaxial cable),
Cáp dây xon (shielded twisted pair), cáp quang (Fiber optic),
Mi loi dây cáp đu có tính nng khác nhau.
Dây cáp đng trc đc ch to gm mt dây đng  gia cht cách đin,
chung quanh cht cách đin đc quán bng dây bn kim loi dùng làm dây
đt. Gia dây đng dn đin và dây đt có mt lp cách ly, ngoài cùng là
mt v bc bo v. Dây đng trc có hai loi, loi nh (Thin) và loi to
(Thick). Dây cáp đng trc đc thit k đ truyn tin cho bng tn c bn
(Base Band) hoc bng tn rng (broadband). Dây cáp loi to dùng cho
đng xa, dây cáp nh dùng cho đng gn, tc đ truyn tin qua cáp đng
trc có th đt ti 35 Mbit/s.
Dây cáp xon đc ch to bng hai si dây đng (có v bc) xon vào
nhau, ngoài cùng có hoc không có lp v bc bo v chng nhiu.
Dây cáp quang làm bng các si quang hc, truyn d liu xa, an toàn và
không b nhiu và chng đc han r. Tc đ truyn tin qua cáp quang có th

đt 100 Mbit/s.
Nhìn chung, yu t quyt đnh s dng loi cáp nào là ph thuc vào yêu
cu tc đ truyn tin, khong cách đt các thit b, yêu cu an toàn thông tin
và cu hình ca mng, Ví d mng Ethernet 10 Base-T là mng dùng kênh
truyn gii tn c bn vi thông lng 10 Mbit/s theo tiêu chun quc t
ISO/IEC 8802.3 ni bng đôi dây cáp xon không bc kim (UTP) trong
Topology hình sao.
Vic kt ni các máy tính vi mt dây cáp đc dùng nh mt phng tin
truyn tin chung cho tt c các máy tính. Công vic kt ni vt lý vào mng
đc thc hin bng cách cm mt card giao tip mng NIC (Network
Interface Card) vào trong máy tính và ni nó vi cáp mng. Sau khi kt ni
vt lý đã hoàn tt, qun lý vic truyn tin gia các trm trên mng tu thuc
vào phn mm mng.
u ni ca NIC vi dây cáp có nhiu loi (ph thuc vào cáp mng), hin
nay có mt s NIC có hai hoc ba loi đu ni. Chun dùng cho NIC là
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 5
NE2000 do hãng Novell và Eagle dùng đ ch to các loi NIC ca mình.
Nu mt NIC tng thích vi chun NE2000 thì ta có th dùng nó cho nhiu
loi mng. NIC cng có các loi khác nhau đ đm bo s tng thích vi
máy tính 8-bit và 16-bit.
Mng LAN thng bao gm mt hoc mt s máy ch (file server, host),
còn gi là máy phc v) và mt s máy tính khác gi là trm làm vic
(Workstations) hoc còn gi là nút mng (Network node) - mt hoc mt s
máy tính cùng ni vào mt thit b nút.
Máy ch thng là máy có b x lý (CPU) tc đ cao, b nh (RAM) và đa
cng (HD) ln.

Trong mt trm mà các phng tin đã đc dùng chung, thì khi mt trm
mun gi thông đip cho trm khác, nó dùng mt phn mm trong trm làm
vic đt thông đip vào "phong bì", phong bì này gi là gói (packet), bao
gm d liu thông đip đc bao bc gia tín hiu đu và tín hiu cui (đó
là nhng thông tin đc bit) và s dng phn mm mng đ chuyn gói đn
trm đích.
NIC s chuyn gói tín hiu vào mng LAN, gói tín hiu đc truyn đi nh
mt dòng các bit d liu th hin bng các bin thiên tín hiu đin. Khi nó
chy trong cáp dùng chung, mi trm gn vi cáp đu nhn đc tín hiu
này, NIC  mi trm s kim tra đa ch đích trong tín hiu đu ca gói đ
xác đnh đúng đa ch đn, khi gói tín hiu đi ti trm có đa ch cn đn,
đích  trm đó s sao gói tín hiu ri ly d liu ra khi phong bì và đa vào
máy tính.
Các kiu (Topology) ca mng LAN
Topology ca mng là cu trúc hình hc không gian mà thc cht là cách b
trí phn t ca mng cng nh cách ni gia chúng vi nhau. Thông thng
mng có 3 dng cu trúc là: Mng dng hình sao (Star Topology), mng
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 6
dng vòng (Ring Topology) và mng dng tuyn (Linear Bus Topology).
Ngoài 3 dng cu hình k trên còn có mt s dng khác bin tng t 3 dng
này nh mng dng cây, mng dng hình sao - vòng, mng hn hp,v.v
Mng dng hình sao (Star topology)
Mng dng hình sao bao gm mt trung tâm và các nút thông tin. Các nút
thông tin là các trm đu cui, các máy tính và các thit b khác ca mng.
Trung tâm ca mng điu phi mi hot đng trong mng vi các chc nng
c bn là:
• Xác đnh cp đa ch gi và nhn đc phép chim tuyn thông tin và
liên lc vi nhau.
• Cho phép theo dõi và s lý sai trong quá trình trao đi thông tin.

• Thông báo các trng thái ca mng
Các u đim ca mng hình sao:
• Hot đng theo nguyên lý ni song song nên nu có mt thit b nào
đó  mt nút thông tin b hng thì mng vn hot đng bình thng.
• Cu trúc mng đn gin và các thut toán điu khin n đnh.
• Mng có th m rng hoc thu hp tu theo yêu cu ca ngi s
dng.
Nhc đim ca mng hình sao:
• Kh nng m rng mng hoàn toàn ph thuc vào kh nng ca trung
tâm . Khi trung tâm có s c thì toàn mng ngng hot đng.
• Mng yêu cu ni đc lp riêng r tng thit b  các nút thông tin đn
trung tâm. Khong cách t máy đn trung tâm rt hn ch (100 m).
Nhìn chung, mng dng hình sao cho phép ni các máy tính vào mt b tp
trung (HUB) bng cáp xon, gii pháp này cho phép ni trc tip máy tính
vi HUB không cn thông qua trc BUS, tránh đc các yu t gây ngng
tr mng. Gn đây, cùng vi s phát trin switching hub, mô hình này ngày
càng tr nên ph bin và chim đa s các mng mi lp.


MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 7





Mng hình tuyn (Bus Topology)
Theo cách b trí hành lang các đng nh hình v thì máy ch (host) cng
nh tt c các máy tính khác (workstation) hoc các nút (node) đu đc ni
v vi nhau trên mt trc đng dây cáp chính đ chuyn ti tín hiu.
Tt c các nút đu s dng chung đng dây cáp chính này. Phía hai đu dây

cáp đc bt bi mt thit b gi là terminator. Các tín hiu và gói d liu
(packet) khi di chuyn lên hoc xung trong dây cáp đu mang theo đi ch
ca ni đn.
Loi hình mng này dùng dây cáp ít nht, d lp đt. Tuy vy cng có nhng
bt li đó là s có s ùn tc giao thông khi di chuyn d liu vi lu lng
ln và khi có s hng hóc  đon nào đó thì rt khó phát hin, mt s ngng
trên đng dây đ sa cha s ngng toàn b h thng.
Mng dng vòng (Ring Topology)
Mng dng này, b trí theo dng xoay vòng, đng dây cáp đc thit k
làm thành mt vòng khép kín, tín hiu chy quanh theo mt chiu nào đó.
Các nút truyn tín hiu cho nhau mi thi đim ch đc mt nút mà thôi.
D liu truyn đi phi có kèm theo đa ch c th ca mi trm tip nhn.
Mng dng vòng có thun li là có th ni rng ra xa, tng đng dây cn
thit ít hn so vi hai kiu trên. Nhc đim là đng dây phi khép kín,
nu b ngt  mt ni nào đó thì toàn b h thng cng b ngng.
Mng dng kt hp
• Kt hp hình sao và tuyn (star/Bus Topology)

MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 8










Cu hình mng dng này có b phn tách tín hiu (spitter) gi vai trò thit b

trung tâm, h thng dây cáp mng có th chn hoc Ring Topology hoc
Linear Bus Topology.
Li đim ca cu hình này là mng có th gm nhiu nhóm làm vic  cách
xa nhau, ARCNET là mng dng kt hp Star/Bus Topology. Cu hình dng
này đa li s uyn chuyn trong vic b trí đng dây tng thích d dàng
đi vi bt c toà nhà nào.
• Kt hp hình sao và vòng (Star/Ring Topology)
Cu hình dng kt hp Star/Ring Topology, có mt "th bài" liên
lc (Token) đc chuyn vòng quanh mt cái HUB trung tâm.
Mi trm làm vic (workstation) đc ni vi HUB - là cu ni
gia các trm làm vic và đ tng khong cách cn thit.
Các giao thc (Protocol)
Mt tp các tiêu chun đ trao đi thông tin gia hai h thng máy tính hoc
hai thit b máy tính vi nhau đc gi là giao thc (Protocol).
Các giao thc (Protocol) còn đc gi là nghi thc hoc đnh c ca mng
máy tính.
 đánh giá kh nng ca mt mng đc phân chia bi các trm nh th
nào. H s này đc quyt đnh ch yu bi hiu qu s dng môi trng
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 9
truy xut (medium access) ca giao thc, môi trng này  dng tuyn tính
hoc vòng Mt trong các giao thc đc s dng nhiu trong các LAN là:
1. Giao thc tranh chp (Contention Protocol) CSMA/CD
CSMA là vit tt t ting Anh: Carrier Sense Multiple Access, còn CD là
vit tt t: Conllision Detect.

S dng giao thc này các trm hoàn toàn có quyn truyn d liu trên
mng vi s lng nhiu hay ít và mt cách ngu nhiên hoc bt k khi nào
có nhu cu truyn d liu  mi trm. Mi trm s kim tra tuyn và ch khi
nào tuyn không bn mi bt đu truyn các gói d liu.
CSMA/CD có ngun gc t h thng radio đã phát trin  trng đi hc

Hawai vào khong nm 1970, gi là ALOHANET.
Vi phng pháp CSMA, thnh thong s có hn mt trm đng thi truyn
d liu và to ra s xung đt (collision) làm cho d liu thu đc  các trm
b sai lch.  tránh s tranh chp này mi trm đu phi phát hin đc s
xung đt d liu. Trm phát phi kim tra Bus trong khi gi d liu đ xác
nhn rng tín hiu trên Bus tht s đúng, nh vy mi có th phát hin đc
bt k xung đt nào có th xy ra. Khi phát hin có mt s xung đt, lp tc
trm phát s gi đi mt mu làm nhiu (Jamming) đã đnh trc đ báo cho
tt c các trm là có s xung đt xy ra và chúng s b qua gói d liu này.
Sau đó trm phát s trì hoãn mt khong thi gian ngu nhiên trc khi phát
li d liu. u đim ca CSMA/CD là đn gin, mm do, hiu qu truyn
thông tin cao khi lu lng thông tin ca mng thp và có tính đt bin.
Vic thêm vào hay dch chuyn các trm trên tuyn không nh hng đn
các th tc ca giao thc. im bt li ca CSMA/CD là hiu sut ca tuyn
gim xung nhanh chóng khi phi ti quá nhiu thông tin.
2. Giao thc truyn token (Token passing protocol)

ây là giao thc thông dng sau CSMA/CD đc dùng trong các LAN có
cu trúc vòng (Ring). Trong phng pháp này, khi điu khin mng hoc
token đc truyn ln lt t trm này đn trm khác. Token là mt khi d
liu đc bit. Khi mt trm đang chim token thì nó có th phát đi mt gói
d liu. Khi đã phát ht gói d liu cho phép hoc không còn gì đ phát na
thì trm đó li gi token sang trm k tip.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 10


Trong token có cha mt đa ch đích và đc luân chuyn ti các trm theo
mt trt t đã đnh trc. i vi cu hình mng dng xoay vòng thì trt t
ca s truyn token tng đng vi trt t vt lý ca các trm xung quanh
vòng.

Giao thc truyn token có trt t hn nhng cng phc tp hn CSMA/CD,
có u đim là vn hot đng tt khi lu lng truyn thông ln. Giao thc
truyn token tuân th đúng s phân chia ca môi trng mng, hot đng
da vào s xoay vòng ti các trm. Vic truyn token s không thc hin
đc nu vic xoay vòng b đt đon. Giao thc phi cha các th tc kim
tra token đ cho phép khôi phc li token b mt hoc thay th trng thái ca
token và cung cp các phng tin đ sa đi logic (thêm vào, bt đi hoc
đnh li trt t ca các trm).
Các chun ca mng máy tính
 mng đt kh nng ti đa, các tiêu chun đc chn phi cho phép m
rng mng đ có th phc v nhng ng dng không d kin trc trong
tng lai ti lúc lp đt h thng và điu đó cng cho phép mng làm vic
vi nhng thit b đc sn xut t nhiu hãng khác nhau.
Hi đng tiêu chun quc t là ISO (International Standards Organization),
do các nc thành viên lp nên. Công vic  Bc M chu s điu hành ca
ANSI (American National Standards Institude)  Hoa K. ANSI đã u thác
cho IEEE (Institude of Electrical and Electronics Engineers) phát trin và đ
ra nhng tiêu chun k thut cho LAN.
ISO đã đa ra mô hình 7 mc (layers, còn gi là lp hay tng) cho mng, gi
là kiu h thng kt ni m hoc mô hình OSI (Open System
Interconnection).
Chc nng ca mc thp bao gm c vic chun b cho mc cao hn hoàn
thành chc nng ca mình. Mt mng hoàn chnh hot đng vi mi chc
nng ca mình phi đm bo có 7 mc cu trúc t thp đn cao.
• Mc 1: Mc vt lý (Physical layer)
Thc cht ca mc này là thc hin ni lin các phn t ca mng thành
mt h thng bng các phng pháp vt lý,  mc này s có các th tc
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 11
đm bo cho các yêu cu v chuyn mch hot đng nhm to ra các

đng truyn thc cho các chui bit thông tin.
• Mc 2: Mc móc ni d liu (Data Link Layer)
Nhim v ca mc này là tin hành chuyn đi thông tin di dng chui
các bit  mc mng thành tng đon thông tin gi là frame. Sau đó đm
bo truyn liên tip các frame ti mc vt lý, đng thi x lý các thông
báo t trm thu gi tr li.
Nói tóm li, nhim v chính ca mc 2 này là khi to và t chc các
frame cng nh x lý các thông tin liên quan ti nó.
• Mc 3: Mc mng (Network Layer)
Mc mng nhm bo đm trao đi thông tin gia các mng con trong
mt mng ln, mc này còn đc gi là mc thông tin gia các mng
con vi nhau. Trong mc mng các gói d liu có th truyn đi theo tng
đng khác nhau đ ti đích. Do vy,  mc này phi ch ra đc con
đng nào d liu có th đi và con đng nào b cm ti thi đim đó.
Thng mc mng đc s dng trong trng hp mng có nhiu mng
con hoc các mng ln và phân b trên mt không gian rng vi nhiu
nút thông tin khác nhau.
• Mc 4: Mc truyn (Transport Layer)
Nhim v ca mc này là x lý các thông tin đ chuyn tip các chc
nng t mc trên nó (mc tip xúc) đn mc di nó (mc mng) và
ngc li. Thc cht mc truyn là đ đm bo thông tin gia các máy
ch vi nhau. Mc này nhn các thông tin t mc tip xúc, phân chia
thành các đn v d liu nh hn và chuyn chúng ti mc mng.
• Mc 5: Mc tip xúc (Session Layer)
Mc này cho phép ngi s dng tip xúc vi nhau qua mng. Nh mc
tip xúc nhng ngi s dng lp đc các đng ni vi nhau, khi cuc
hi thoi đc thành lp thì mc này có th qun lý cuc hi thoi đó
theo yêu cu ca ngi s dng. Mt đng ni gia nhng ngi s
dng đc gi là mt cuc tip xúc. Cuc tip xúc cho phép ngi s
dng đc đng ký vào mt h thng phân chia thi gian t xa hoc

chuyn mt file gia 2 máy.

MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 12
• Mc 6: Mc tip nhn (Presentation Layer)
Mc này gii quyt các th tc tip nhn d liu mt cách chính quy vào
mng, nhim v ca mc này là la chn cách tip nhn d liu, bin đi
các ký t, ch s ca mã ASCII hay các mã khác và các ký t điu khin
thành mt kiu mã nh phân thng nht đ các loi máy khác nhau đu có
th thâm nhp vào h thng mng.
• Mc 7: Mc ng dng (Application Layer)
Mc này có nhim v phc v trc tip cho ngi s dng, cung cp tt
c các yêu cu phi ghép cn thit cho ngi s dng, yêu cu phc v
chung nh chuyn các file, s dng các terminal ca h thng, Mc s
dng bo đm t đng hoá quá trình thông tin, giúp cho ngi s dng
khai thác mng tt nht.
H thng kt ni m OSI là h thng cho phép truyn thông tin vi các h
thng khác, trong đó các mng khác nhau, s dng nhng giao thc khác
nhau, có th thông báo cho nhau thông qua chng trình Pastren đ chuyn
t mt giao thc này sang mt giao thc khác.

Chun IEEE
Tiêu chun IEEE LAN đc phát trin da vào u ban IEEE 802. Tiêu
chun IEEE 802.3 liên quan ti mng CSMA/CD bao gm c 2 version bng
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 13
tn c bn và bng tn m rng. Tiêu chun IEEE 802.4 liên quan ti s sp
xp tuyn token và IEEE 802.5 gm các vòng truyn token.
Theo chun 802 thì móc ni d liu đc chia thành 2 mc con: mc con
điu khin logic LLC (Logical Link Control Sublayer) và mc con điu
khin xâm nhp mng MAC (Media Access Control Sublayer). Mc con
LLC gi vai trò t chc d liu, t chc thông tin đ truyn và nhn. Mc

con MAC ch làm nhim v điu khin vic xâm nhp mng. Th tc mc
con LLC không b nh hng khi s dng các đng truyn dn khác nhau,
nh vy mà linh hot hn trong khai thác.
Chun 802.2  mc con LLC tng đng vi chun HDLC ca ISO hoc
X.25 ca CCITT.
Chun 802.3 xác đnh phng pháp thâm nhp mng tc thi có kh nng
phát hin li chng chéo thông tin CSMA/CD. Phng pháp CSMA/CD
đc đa ra t nm 1993 nhm mc đích nâng cao hiu qu mng. Theo
chun này các mc đc ghép ni vi nhau thông qua các b ghép ni.
Chun 802.4 thc cht là phng pháp thâm nhp mng theo kiu phát tín
hiu thm dò token qua các trm và đng truyn bus.
Chun 802.5 dùng cho mng dng xoay vòng và trên c s dùng tín hiu
thm dò token. Mi trm khi nhn đc tín hiu thm dò token thì tip nhn
token và bt đu quá trình truyn thông tin di dng các frame. Các frame
có cu trúc tng t nh ca chun 802.4. Phng pháp xâm nhp mng này
quy đnh nhiu mc u tiên khác nhau cho toàn mng và cho mi trm, vic
quy đnh này va cho ngi thit k va do ngi s dng t quy đnh.
Mng ETHERNET
Ethernet là mng cc b do các công ty Xerox, Intel và Digital equipment
xây dng và phát trin. Ethernet là mng thông dng nht đi vi các mng
nh hin nay. Ethernet LAN đc xây dng theo chun 7 lp trong cu trúc
mng ca ISO, mng truyn s liu Ethernet cho phép đa vào mng các
loi máy tính khác nhau k c máy tính mini. Ethernet có các đc tính k
thut ch yu sau đây:
• Có cu trúc dng tuyn phân đon, đng truyn dùng cáp đng trc,
tín hiu truyn trên mng đc mã hoá theo kiu đng b
(Manchester), tc đ truyn d liu là 10 Mb/s.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 14
• Chiu dài ti đa ca mt đon cáp tuyn là 500m, các đon tuyn này
có th đc kt ni li bng cách dùng các b chuyn tip và khong

cách ln nht cho phép gia 2 nút là 2,8 km.
• S dng tín hiu bng tn c bn, truy xut tuyn (bus access) hoc
tuyn token (token bus), giao thc là CSMA/CD, d liu chuyn đi
trong các gói. Gói (packet) thông tin dùng trong mng có đ dài t 64
đn 1518 byte.
Mng TOKEN RING
Ngoài Ethernet LAN mt công ngh LAN ch yu khác đang đc dùng
hin nay là Token Ring. Nguyên tc ca mng Token Ring đc đnh ngha
trong tiêu chun IEEE 802.5. Mng Token Ring có th chy  tc đ 4Mbps
hoc 16Mbps. Phng pháp truy cp dùng trong mng Token Ring gi là
Token passing . Token passing là phng pháp truy nhp xác đnh, trong đó
các xung đt đc ngn nga bng cách  mi thi đim ch mt trm có th
đc truyn tín hiu. iu này đc thc hin bng vic truyn mt bó tín
hiu đc bit gi là Token (mã thông báo) xoay vòng t trm này qua trm
khác. Mt trm ch có th gi đi bó d liu khi nó nhn đc mã không bn.

Các thit b kt ni chính ca LAN
Hub
Hub là mt trong nhng yu t quan trng nht ca LAN, đây là đim
kt ni dây trung tâm ca mng, tt c các trm trên mng LAN đc
kt ni thông qua HUB. Mt hub thông thng có nhiu cng ni vi
ngi s dng đ gn máy tính và các thit b ngoi vi. Mi cng h tr
mt b kt ni dùng cp dây xon 10BASET t mi trm ca mng.
Khi bó tín hiu Ethernet đc truyn t mt trm ti hub, nó đc lp
li trên khp các cng khác ca hub. Các hub thông minh có th đnh
dng, kim tra, cho phép hoc không cho phép bi ngi điu hành
mng t trung tâm qun lý hub.
Có ba loi hub:
• Hub đn (stand alone hub)
• Hub phân tng (stackable hub, có tài liu gi là HUB sp xp)

• Hub modun (modular hub)
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 15
Modular hub rt ph bin cho các h thng mng vì nó có th d dàng
m rng và luôn có chc nng qun lý, modular có t 4 đn 14 khe
cm, có th lp thêm các modun Ethernet 10BASET.
Stackable hub là lý tng cho nhng c quan mun đu t ti thiu ban
đu nhng li có k hoch phát trin LAN sau này.
Chú ý: U ban k thut đin t (IEEE) đ ngh dùng các tên sau đây đ
ch 3 loi dây cáp dùng vi mng Ethernet chun 802.3.
• Dây cáp đng trc si to (thick coax) thì gi là 10BASE5 (Tc đ 10
Mbps, tn s c s, khong cách ti đa 500m).
• Dây cáp đng trc si nh (thin coax) gi là 10BASE2 (Tc đ 10
Mbps, tn s c s, khong cách ti đa 200m).
• Dây cáp đôi xon không v bc (twisted pair) gi là 10BASET (Tc
đ 10 Mbps, tn s c s, s dng cáp si xon).
• Dây cáp quang (Fiber Optic Inter-Repeater Link) gi là FOIRL
Liên mng (internetworking)
Vic kt ni các LAN riêng l thành mt liên mng chung đc gi là
Internetworking. Internetworking s dng ba công c chính là: bridge,
router và switch.
Cu ni (bridge):
Là cu ni hai hoc nhiu đon (segment) ca mt mng. Theo mô hình
OSI thì bridge thuc mc 2. Bridge s lc nhng gói d liu đ gi đi
(hay không gi) cho đon ni, hoc gi tr li ni xut phát. Các bridge
cng thng đc dùng đ phân chia mt mng ln thành hai mng nh
nhm làm tng tc đ. Mc du ít chc nng hn router, nhng bridge
cng đc dùng ph bin.
B dn đng (router)
Chc nng c bn ca router là gi đi các gói d liu da trên đa ch
phân lp ca mng và cung cp các dch v nh bo mt, qun lý lu

thông
Ging nh bridge, router là mt thit b siêu thông minh đi vi các
mng thc s ln. router bit đa ch ca tt c các máy tính  tng phía
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 16
và có th chuyn các thông đip cho phù hp. Chúng còn phân đng-
đnh truyn đ gi tng thông đip có hiu qu.
Theo mô hình OSI thì chc nng ca router thuc mc 3, cung cp thit
b vi thông tin cha trong các header ca giao thc, giúp cho vic x
lý các gói d liu thông minh.
Da trên nhng giao thc, router cung cp dch v mà trong đó mi
packet d liu đc đc và chuyn đn đích mt cách đc lp.
Khi s kt ni tng thêm, mng theo dng router tr nên kém hiu qu
và cn suy ngh đn s thay đi.
B chuyn mch (switch)
Chc nng chính ca switch là cùng mt lúc duy trì nhiu cu ni gia
các thit b mng bng cách da vào mt loi đng truyn xng sng
(backbone) ni ti tc đ cao. Switch có nhiu cng, mi cng có th h
tr toàn b Ethernet LAN hoc Token Ring.
B chuyn mch kt ni mt s LAN riêng bit và cung cp kh nng
lc gói d liu gia chúng.
Các switch là loi thit b mng mi, nhiu ngi cho rng, nó s tr
nên ph bin nht vì nó là bc đu tiên trên con đng chuyn sang
ch đ truyn không đng b ATM.

H IU HÀNH MNG – NOS
(NETWORK OPERATING SYSTEM)
Cùng vi s nghiên cu và phát trin mng máy tính, h điu hành
mng đã đc nhiu công ty đu t nghiên cu và đã công b nhiu
phn mm qun lý và điu hành mng có hiu qu nh: NetWare ca
công ty NOVELL, LAN Manager ca Microsoft dùng cho các máy

server chy h điu hành OS/2, LAN server ca IBM (gn nh đng
nht vi LAN Manager), Vines ca Banyan Systems là h điu hành
mng dùng cho server chy h điu hành UNIX, Promise LAN ca
Mises Computer chy trên card điu hp mng đc quyn, Widows for
Workgroups ca Microsoft, LANtastic ca Artisoft, NetWare Lite ca
Novell,
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 17
Mt trong nhng s la chn c bn mà ta phi quyt đnh trc là h
điu hành mng nào s làm nn tng cho mng ca ta, vic la chn tu
thuc vào kích c ca mng hin ti và s phát trin trong tng lai, còn
tu thuc vào nhng u đim và nhc đim ca tng h điu hành.
Mt s h điu hành mng ph bin hin nay:
• H điu hành mng UNIX: ây là h điu hành do các nhà khoa hc
xây dng và đc dùng rt ph bin trong gii khoa hc, giáo dc. H
điu hành mng UNIX là h điu hành đa nhim, đa ngi s dng,
phc v cho truyn thông tt. Nhc đim ca nó là hin nay có nhiu
Version khác nhau, không thng nht gây khó khn cho ngi s
dng. Ngoài ra h điu hành này khá phc tp li đòi hi cu hình
máy mnh (trc đây chy trên máy mini, gn đây có SCO UNIX
chy trên máy vi tính vi cu hình mnh).
• H điu hành mng Windows NT: ây là h điu hành ca hãng
Microsoft, cng là h điu hành đa nhim, đa ngi s dng. c
đim ca nó là tng đi d s dng, h tr mnh cho phn mm
WINDOWS. Do hãng Microsoft là hãng phn mm ln nht th gii
hin nay, h điu hành này có kh nng s đc ngày càng ph bin
rng rãi. Ngoài ra, Windows NT có th liên kt tt vi máy ch Novell
Netware. Tuy nhiên, đ chy có hiu qu, Windows NT cng đòi hi
cu hình máy tng đi mnh.
• H điu hành mng Windows for Worrkgroup: ây là h điu hành
mng ngang hàng nh, cho phép mt nhóm ngi làm vic (khong 3-

4 ngi) dùng chung  đa trên máy ca nhau, dùng chung máy in
nhng không cho phép chy chung mt ng dng. H d dàng cài đt
và cng khá ph bin.
H điu hành mng NetWare ca Novell: ây là h điu hành ph bin nht
hin nay  nc ta và trên th gii trong thi gian cui, nó có th dùng cho
các mng nh (khong t 5-25 máy tính) và cng có th dùng cho các mng
ln gm hàng trm máy tính. Trong nhng nm qua, Novell đã cho ra nhiu
phiên bn ca Netware: Netware 2.2, 3.11. 4.0 và hin có 4.1. Netware là
mt h điu hành mng cc b dùng cho các máy vi tính theo chun ca
IBM hay các máy tính Apple Macintosh, chy h điu hành MS-DOS hoc
OS/2.

H điu hành này tng đi gn nh, d cài đt (máy ch ch cn thm chí
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 18
AT386) do đó phù hp vi hoàn cnh trang thit b hin ti ca nc ta.
Ngoài ra, vì là mt phn mm ph bin nên Novell Netware đc các nhà
sn xut phn mm khác h tr (theo ngha các phân mm do các hãng phn
mm ln trên th gii làm đu có th chy tt trên h điu hành mng này).
Các Phng tin Kt ni mng liên khu vc (WAN)
Bên cnh phng pháp s dng đng đin thoi thuê bao đ kt ni các
mng cc b hoc mng khu vc vi nhau hoc kt ni vào Internet, có mt
s phng pháp khác:
• ng thuê bao (leased line). ây là phng pháp c nht, là
phng pháp truyn thng nht cho s ni kt vnh cu. Bn thuê
đng dây t công ty đin thoi (trc tip hoc qua nhà cung cp dch
v). Bn cn phi cài đt mt "Chanel Service Unit" (CSU) đ ni đn
mng T, và mt "Digital Service Unit" (DSU) đ ni đn mng ch
(primary) hoc giao din mng.
• ISDN (Integrated Service Digital Nework). S dng đng đin
thoi s thay vì đng tng t. Do ISDN là mng dùng tín hiu s,

bn không phi dùng mt modem đ ni vi đng dây mà thay vào
đó bn phi dùng mt thit b gi là "codec" vi modem có kh nng
chy  14.4 kbit/s. ISDN thích hp cho c hai trng hp cá nhân và
t chc. Các t chc có th quan tâm hn đn ISDN có kh nng cao
hn ("primary" ISDN) vi tc đ tng cng bng tc đ 1.544 Mbit/s
ca đng T1. Cc phí khi s dng ISDN đc tính theo thi gian,
mt s trng hp tính theo lng d liu đc truyn đi và mt s
thì tính theo c hai.
• CATV link. Công ty dn cáp trong khu vc ca bn có th cho bn
thuê mt "ch" trên đng cáp ca h vi giá hp dn hn vi đng
đin thoi. Cn phi bit nhng thit b gì cn cho h thng ca mình
và đ rng ca di mà bn s đc cung cp là bao nhiêu. Cng nh
vic đóng góp chi phí vi nhng khách hàng khác cho kênh liên lc đó
là nh th nào. Mt dng k l hn đc đa ra vi tên gi là mng
"lai" ("hybrid" Network), vi mt kênh CATV đc s dng đ lu
thông theo mt hng và mt đng ISDN hoc gi s s dng cho
đng tr li. Nu mun cung cp thông tin trên Internet, bn phi
xác đnh chc chn rng "kênh ngc" ca bn đ kh nng phc v
cho nhu cu thông tin ca khách hàng ca bn.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 19
• Frame relay. Frame relay "uyn chuyn" hn đng thuê bao. Khách
hàng thuê đng Frame relay có th mua mt dch v có mc đ xác
đnh - mt "tc đ thông tin u thác" ("Committed Information Rale" -
CIR). Nu nh nhu cu ca bn trên mng là rt "bt phát" (burty),
hay ngi s dng ca bn có nhu cu cao trên đng liên lc trong
sut mt khong thi gian xác đnh trong ngày, và có ít hoc không có
nhu cu vào ban đêm - Frame relay có th s kinh t hn là thuê hoàn
toàn mt đng T1 (hoc T3). Nhà cung cp dch v ca bn có th
đa ra mt phng pháp tng t nh là phng pháp thay th đó là
Switched Multimegabit Data Service.

• Ch đ truyn không đng b (Asynchoronous Trangfer Mode -
ATM). ATM là mt phng pháp tng đi mi đu tiên báo hiu
cùng mt k thut cho mng cc b và liên khu vc. ATM thích hp
cho real-time multimedia song song vi truyn d liu truyn thng.
ATM ha hn s tr thành mt phn ln ca mng tng lai.
• ng vi sóng (Microware links). Nu cn kt ni vnh vin đn
nhà cung cp dch v nhng li thy rng đng thuê bao hay nhng
la chn khác là quá đt, bn s thy microware nh là mt la chn
thích hp. Bn không cn tr quá đt cho cách này ca microware, tuy
nhiên bn cn phi đu t nhiu tin hn vào lúc đu, và bn s gp
mt s ri ro nh tc đ truyn đn mng ca bn quá nhanh.
• ng v tinh (satellite links). Nu bn mun đc chuyn mt
lng ln d liu đc bit là t nhng đa đim t xa thì đng v tinh
là câu tr li. Tm hot đng ca nhng v tinh cùng v trí đa lý vi
trái đt cng to ra mt s chm tr (hoc "b che du") mà nhng
ngi s dng Telnet có th cm nhn đc.