Tải bản đầy đủ (.pdf) (20 trang)

Tài liệu Mạng máy tính (Computer Network) ppt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (811.47 KB, 20 trang )

MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 1
MC LC
Phân loi mng máy tính theo phm vi đa lý 3
H điu hành mng – NOS (Network Operating System) 16
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 2
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS)
V c bn, mt mng máy tính là mt s các máy tính đc ni kt vi nhau
theo mt cách nào đó. Khác vi các trm truyn hình ch gi thông tin đi,
các mng máy tính luôn hai chiu, sao cho khi máy tính A gi thông tin ti
máy tính B thì B có th tr li li cho A.
Nói mt cách khác, mt s máy tính đc kt ni vi nhau và có th trao đi
thông tin cho nhau gi là mng máy tính.
T nhiu máy tính riêng r, đc lp vi nhau, nu ta kt ni chúng li thành
mng máy tính thì chúng có thêm nhng u đim sau:
• Nhiu ngi có th dùng chung mt phn mm tin ích.
• Mt nhóm ngi cùng thc hin mt đ án nu ni mng h s dùng
chung d liu ca đ án, dùng chung tp tin chính (master file) ca đ
án, h trao đi thông tin vi nhau d dàng.
• D liu đc qun lý tp trung nên an toàn hn, trao đi gia nhng
ngi s dng thun li hn, nhanh chóng hn.
• Có th dùng chung thit b ngoi vi him, đt tin (máy in, máy v, ).
• Ngi s dng trao đi vi nhau th tín d dàng (E-Mail) và có th s
dng h mng nh là mt công c đ ph bin tin tc, thông báo v
mt chính sách mi, v ni dung bui hp, v các thông tin kinh t
khác nh giá c th trng, tin rao vt (mun bán hoc mun mua mt
cái gì đó), hoc sp xp thi khoá biu ca mình chen ln vi thi
khoá biu ca nhng ngi khác,
• Mt s ngi s dng không cn phi trang b máy tính đt tin (chi
phí thp mà chc nng li mnh).
• Mng máy tính cho phép ngi lp trình  mt trung tâm máy tính


này có th s dng các chng trình tin ích ca mt trung tâm máy
tính khác đang ri, s làm tng hiu qu kinh t ca h thng.
• Rt an toàn cho d liu và phn mm vì phn mm mng s khoá các
tp tin (files) khi có nhng ngi không đ quyn hn truy xut các
tp tin và th mc đó.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 3
PHÂN LOI MNG MÁY TÍNH THEO PHM VI A LÝ
Mng máy tính có th phân b trên mt vùng lãnh th nht đnh và có th
phân b trong phm vi mt quc gia hay quc t.
Da vào phm vi phân b ca mng ngi ta có th phân ra các loi mng
nh sau:
• GAN (Global Area Network) kt ni máy tính t các châu lc khác
nhau. Thông thng kt ni này đc thc hin thông qua mng vin
thông và v tinh.
• WAN (Wide Area Network) - Mng din rng, kt ni máy tính trong
ni b các quc gia hay gia các quc gia trong cùng mt châu lc.
Thông thng kt ni này đc thc hin thông qua mng vin thông.
Các WAN có th đc kt ni vi nhau thành GAN hay t nó đã là
GAN.
• MAN (Metropolitan Area Network) kt ni các máy tính trong phm
vi mt thành ph. Kt ni này đc thc hin thông qua các môi
trng truyn thông tc đ cao (50-100 Mbit/s).
• LAN (Local Area Network) - Mng cc b, kt ni các máy tính trong
mt khu vc bán kính hp thông thng khong vài trm mét. Kt ni
đc thc hin thông qua các môi trng truyn thông tc đ cao ví
d cáp đng trc thay cáp quang. LAN thng đc s dng trong ni
b mt c quan/t chc Các LAN có th đc kt ni vi nhau thành
WAN.
Trong các khái nim nói trên, WAN và LAN là hai khái nim hay đc s
dng nht.

Mng cc b - LAN
Mng cc b (LAN) là h truyn thông tc đ cao đc thit k đ kt ni
các máy tính và các thit b x lý d liu khác cùng hot đng vi nhau
trong mt khu vc đa lý nh nh  mt tng ca toà nhà, hoc trong mt toà
nhà Mt s mng LAN có th kt ni li vi nhau trong mt khu làm vic.
Các mng LAN tr nên thông dng vì nó cho phép nhng ngi s dng
(users) dùng chung nhng tài nguyên quan trng nh máy in mu,  đa CD-
ROM, các phn mm ng dng và nhng thông tin cn thit khác. Trc khi
phát trin công ngh LAN các máy tính là đc lp vi nhau, b hn ch bi
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 4
s lng các chng trình tin ích, sau khi kt ni mng rõ ràng hiu qu
ca chúng tng lên gp bi.  tn dng ht nhng u đim ca mng LAN
ngi ta đã kt ni các LAN riêng bit vào mng chính yu din rng
(WAN).
Các thit b gn vi mng LAN đu dùng chung mt phng tin truyn tin
đó là dây cáp, cáp thng dùng hin nay là: Cáp đng trc (Coaxial cable),
Cáp dây xon (shielded twisted pair), cáp quang (Fiber optic),
Mi loi dây cáp đu có tính nng khác nhau.
Dây cáp đng trc đc ch to gm mt dây đng  gia cht cách đin,
chung quanh cht cách đin đc quán bng dây bn kim loi dùng làm dây
đt. Gia dây đng dn đin và dây đt có mt lp cách ly, ngoài cùng là
mt v bc bo v. Dây đng trc có hai loi, loi nh (Thin) và loi to
(Thick). Dây cáp đng trc đc thit k đ truyn tin cho bng tn c bn
(Base Band) hoc bng tn rng (broadband). Dây cáp loi to dùng cho
đng xa, dây cáp nh dùng cho đng gn, tc đ truyn tin qua cáp đng
trc có th đt ti 35 Mbit/s.
Dây cáp xon đc ch to bng hai si dây đng (có v bc) xon vào
nhau, ngoài cùng có hoc không có lp v bc bo v chng nhiu.
Dây cáp quang làm bng các si quang hc, truyn d liu xa, an toàn và
không b nhiu và chng đc han r. Tc đ truyn tin qua cáp quang có th

đt 100 Mbit/s.
Nhìn chung, yu t quyt đnh s dng loi cáp nào là ph thuc vào yêu
cu tc đ truyn tin, khong cách đt các thit b, yêu cu an toàn thông tin
và cu hình ca mng, Ví d mng Ethernet 10 Base-T là mng dùng kênh
truyn gii tn c bn vi thông lng 10 Mbit/s theo tiêu chun quc t
ISO/IEC 8802.3 ni bng đôi dây cáp xon không bc kim (UTP) trong
Topology hình sao.
Vic kt ni các máy tính vi mt dây cáp đc dùng nh mt phng tin
truyn tin chung cho tt c các máy tính. Công vic kt ni vt lý vào mng
đc thc hin bng cách cm mt card giao tip mng NIC (Network
Interface Card) vào trong máy tính và ni nó vi cáp mng. Sau khi kt ni
vt lý đã hoàn tt, qun lý vic truyn tin gia các trm trên mng tu thuc
vào phn mm mng.
u ni ca NIC vi dây cáp có nhiu loi (ph thuc vào cáp mng), hin
nay có mt s NIC có hai hoc ba loi đu ni. Chun dùng cho NIC là
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 5
NE2000 do hãng Novell và Eagle dùng đ ch to các loi NIC ca mình.
Nu mt NIC tng thích vi chun NE2000 thì ta có th dùng nó cho nhiu
loi mng. NIC cng có các loi khác nhau đ đm bo s tng thích vi
máy tính 8-bit và 16-bit.
Mng LAN thng bao gm mt hoc mt s máy ch (file server, host),
còn gi là máy phc v) và mt s máy tính khác gi là trm làm vic
(Workstations) hoc còn gi là nút mng (Network node) - mt hoc mt s
máy tính cùng ni vào mt thit b nút.
Máy ch thng là máy có b x lý (CPU) tc đ cao, b nh (RAM) và đa
cng (HD) ln.






Trong mt trm mà các phng tin đã đc dùng chung, thì khi mt trm
mun gi thông đip cho trm khác, nó dùng mt phn mm trong trm làm
vic đt thông đip vào "phong bì", phong bì này gi là gói (packet), bao
gm d liu thông đip đc bao bc gia tín hiu đu và tín hiu cui (đó
là nhng thông tin đc bit) và s dng phn mm mng đ chuyn gói đn
trm đích.
NIC s chuyn gói tín hiu vào mng LAN, gói tín hiu đc truyn đi nh
mt dòng các bit d liu th hin bng các bin thiên tín hiu đin. Khi nó
chy trong cáp dùng chung, mi trm gn vi cáp đu nhn đc tín hiu
này, NIC  mi trm s kim tra đa ch đích trong tín hiu đu ca gói đ
xác đnh đúng đa ch đn, khi gói tín hiu đi ti trm có đa ch cn đn,
đích  trm đó s sao gói tín hiu ri ly d liu ra khi phong bì và đa vào
máy tính.
Các kiu (Topology) ca mng LAN
Topology ca mng là cu trúc hình hc không gian mà thc cht là cách b
trí phn t ca mng cng nh cách ni gia chúng vi nhau. Thông thng
mng có 3 dng cu trúc là: Mng dng hình sao (Star Topology), mng
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 6
dng vòng (Ring Topology) và mng dng tuyn (Linear Bus Topology).
Ngoài 3 dng cu hình k trên còn có mt s dng khác bin tng t 3 dng
này nh mng dng cây, mng dng hình sao - vòng, mng hn hp,v.v
Mng dng hình sao (Star topology)
Mng dng hình sao bao gm mt trung tâm và các nút thông tin. Các nút
thông tin là các trm đu cui, các máy tính và các thit b khác ca mng.
Trung tâm ca mng điu phi mi hot đng trong mng vi các chc nng
c bn là:
• Xác đnh cp đa ch gi và nhn đc phép chim tuyn thông tin và
liên lc vi nhau.
• Cho phép theo dõi và s lý sai trong quá trình trao đi thông tin.

• Thông báo các trng thái ca mng
Các u đim ca mng hình sao:
• Hot đng theo nguyên lý ni song song nên nu có mt thit b nào
đó  mt nút thông tin b hng thì mng vn hot đng bình thng.
• Cu trúc mng đn gin và các thut toán điu khin n đnh.
• Mng có th m rng hoc thu hp tu theo yêu cu ca ngi s
dng.
Nhc đim ca mng hình sao:
• Kh nng m rng mng hoàn toàn ph thuc vào kh nng ca trung
tâm . Khi trung tâm có s c thì toàn mng ngng hot đng.
• Mng yêu cu ni đc lp riêng r tng thit b  các nút thông tin đn
trung tâm. Khong cách t máy đn trung tâm rt hn ch (100 m).
Nhìn chung, mng dng hình sao cho phép ni các máy tính vào mt b tp
trung (HUB) bng cáp xon, gii pháp này cho phép ni trc tip máy tính
vi HUB không cn thông qua trc BUS, tránh đc các yu t gây ngng
tr mng. Gn đây, cùng vi s phát trin switching hub, mô hình này ngày
càng tr nên ph bin và chim đa s các mng mi lp.


MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 7





Mng hình tuyn (Bus Topology)
Theo cách b trí hành lang các đng nh hình v thì máy ch (host) cng
nh tt c các máy tính khác (workstation) hoc các nút (node) đu đc ni
v vi nhau trên mt trc đng dây cáp chính đ chuyn ti tín hiu.
Tt c các nút đu s dng chung đng dây cáp chính này. Phía hai đu dây

cáp đc bt bi mt thit b gi là terminator. Các tín hiu và gói d liu
(packet) khi di chuyn lên hoc xung trong dây cáp đu mang theo đi ch
ca ni đn.
Loi hình mng này dùng dây cáp ít nht, d lp đt. Tuy vy cng có nhng
bt li đó là s có s ùn tc giao thông khi di chuyn d liu vi lu lng
ln và khi có s hng hóc  đon nào đó thì rt khó phát hin, mt s ngng
trên đng dây đ sa cha s ngng toàn b h thng.
Mng dng vòng (Ring Topology)
Mng dng này, b trí theo dng xoay vòng, đng dây cáp đc thit k
làm thành mt vòng khép kín, tín hiu chy quanh theo mt chiu nào đó.
Các nút truyn tín hiu cho nhau mi thi đim ch đc mt nút mà thôi.
D liu truyn đi phi có kèm theo đa ch c th ca mi trm tip nhn.
Mng dng vòng có thun li là có th ni rng ra xa, tng đng dây cn
thit ít hn so vi hai kiu trên. Nhc đim là đng dây phi khép kín,
nu b ngt  mt ni nào đó thì toàn b h thng cng b ngng.
Mng dng kt hp
• Kt hp hình sao và tuyn (star/Bus Topology)

MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 8










Cu hình mng dng này có b phn tách tín hiu (spitter) gi vai trò thit b

trung tâm, h thng dây cáp mng có th chn hoc Ring Topology hoc
Linear Bus Topology.
Li đim ca cu hình này là mng có th gm nhiu nhóm làm vic  cách
xa nhau, ARCNET là mng dng kt hp Star/Bus Topology. Cu hình dng
này đa li s uyn chuyn trong vic b trí đng dây tng thích d dàng
đi vi bt c toà nhà nào.
• Kt hp hình sao và vòng (Star/Ring Topology)
Cu hình dng kt hp Star/Ring Topology, có mt "th bài" liên
lc (Token) đc chuyn vòng quanh mt cái HUB trung tâm.
Mi trm làm vic (workstation) đc ni vi HUB - là cu ni
gia các trm làm vic và đ tng khong cách cn thit.
Các giao thc (Protocol)
Mt tp các tiêu chun đ trao đi thông tin gia hai h thng máy tính hoc
hai thit b máy tính vi nhau đc gi là giao thc (Protocol).
Các giao thc (Protocol) còn đc gi là nghi thc hoc đnh c ca mng
máy tính.
 đánh giá kh nng ca mt mng đc phân chia bi các trm nh th
nào. H s này đc quyt đnh ch yu bi hiu qu s dng môi trng
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 9
truy xut (medium access) ca giao thc, môi trng này  dng tuyn tính
hoc vòng Mt trong các giao thc đc s dng nhiu trong các LAN là:
1. Giao thc tranh chp (Contention Protocol) CSMA/CD
CSMA là vit tt t ting Anh: Carrier Sense Multiple Access, còn CD là
vit tt t: Conllision Detect.

S dng giao thc này các trm hoàn toàn có quyn truyn d liu trên
mng vi s lng nhiu hay ít và mt cách ngu nhiên hoc bt k khi nào
có nhu cu truyn d liu  mi trm. Mi trm s kim tra tuyn và ch khi
nào tuyn không bn mi bt đu truyn các gói d liu.
CSMA/CD có ngun gc t h thng radio đã phát trin  trng đi hc

Hawai vào khong nm 1970, gi là ALOHANET.
Vi phng pháp CSMA, thnh thong s có hn mt trm đng thi truyn
d liu và to ra s xung đt (collision) làm cho d liu thu đc  các trm
b sai lch.  tránh s tranh chp này mi trm đu phi phát hin đc s
xung đt d liu. Trm phát phi kim tra Bus trong khi gi d liu đ xác
nhn rng tín hiu trên Bus tht s đúng, nh vy mi có th phát hin đc
bt k xung đt nào có th xy ra. Khi phát hin có mt s xung đt, lp tc
trm phát s gi đi mt mu làm nhiu (Jamming) đã đnh trc đ báo cho
tt c các trm là có s xung đt xy ra và chúng s b qua gói d liu này.
Sau đó trm phát s trì hoãn mt khong thi gian ngu nhiên trc khi phát
li d liu. u đim ca CSMA/CD là đn gin, mm do, hiu qu truyn
thông tin cao khi lu lng thông tin ca mng thp và có tính đt bin.
Vic thêm vào hay dch chuyn các trm trên tuyn không nh hng đn
các th tc ca giao thc. im bt li ca CSMA/CD là hiu sut ca tuyn
gim xung nhanh chóng khi phi ti quá nhiu thông tin.
2. Giao thc truyn token (Token passing protocol)

ây là giao thc thông dng sau CSMA/CD đc dùng trong các LAN có
cu trúc vòng (Ring). Trong phng pháp này, khi điu khin mng hoc
token đc truyn ln lt t trm này đn trm khác. Token là mt khi d
liu đc bit. Khi mt trm đang chim token thì nó có th phát đi mt gói
d liu. Khi đã phát ht gói d liu cho phép hoc không còn gì đ phát na
thì trm đó li gi token sang trm k tip.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 10


Trong token có cha mt đa ch đích và đc luân chuyn ti các trm theo
mt trt t đã đnh trc. i vi cu hình mng dng xoay vòng thì trt t
ca s truyn token tng đng vi trt t vt lý ca các trm xung quanh
vòng.


Giao thc truyn token có trt t hn nhng cng phc tp hn CSMA/CD,
có u đim là vn hot đng tt khi lu lng truyn thông ln. Giao thc
truyn token tuân th đúng s phân chia ca môi trng mng, hot đng
da vào s xoay vòng ti các trm. Vic truyn token s không thc hin
đc nu vic xoay vòng b đt đon. Giao thc phi cha các th tc kim
tra token đ cho phép khôi phc li token b mt hoc thay th trng thái ca
token và cung cp các phng tin đ sa đi logic (thêm vào, bt đi hoc
đnh li trt t ca các trm).
Các chun ca mng máy tính
 mng đt kh nng ti đa, các tiêu chun đc chn phi cho phép m
rng mng đ có th phc v nhng ng dng không d kin trc trong
tng lai ti lúc lp đt h thng và điu đó cng cho phép mng làm vic
vi nhng thit b đc sn xut t nhiu hãng khác nhau.
Hi đng tiêu chun quc t là ISO (International Standards Organization),
do các nc thành viên lp nên. Công vic  Bc M chu s điu hành ca
ANSI (American National Standards Institude)  Hoa K. ANSI đã u thác
cho IEEE (Institude of Electrical and Electronics Engineers) phát trin và đ
ra nhng tiêu chun k thut cho LAN.
ISO đã đa ra mô hình 7 mc (layers, còn gi là lp hay tng) cho mng, gi
là kiu h thng kt ni m hoc mô hình OSI (Open System
Interconnection).
Chc nng ca mc thp bao gm c vic chun b cho mc cao hn hoàn
thành chc nng ca mình. Mt mng hoàn chnh hot đng vi mi chc
nng ca mình phi đm bo có 7 mc cu trúc t thp đn cao.
• Mc 1: Mc vt lý (Physical layer)
Thc cht ca mc này là thc hin ni lin các phn t ca mng thành
mt h thng bng các phng pháp vt lý,  mc này s có các th tc
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 11
đm bo cho các yêu cu v chuyn mch hot đng nhm to ra các

đng truyn thc cho các chui bit thông tin.
• Mc 2: Mc móc ni d liu (Data Link Layer)
Nhim v ca mc này là tin hành chuyn đi thông tin di dng chui
các bit  mc mng thành tng đon thông tin gi là frame. Sau đó đm
bo truyn liên tip các frame ti mc vt lý, đng thi x lý các thông
báo t trm thu gi tr li.
Nói tóm li, nhim v chính ca mc 2 này là khi to và t chc các
frame cng nh x lý các thông tin liên quan ti nó.
• Mc 3: Mc mng (Network Layer)
Mc mng nhm bo đm trao đi thông tin gia các mng con trong
mt mng ln, mc này còn đc gi là mc thông tin gia các mng
con vi nhau. Trong mc mng các gói d liu có th truyn đi theo tng
đng khác nhau đ ti đích. Do vy,  mc này phi ch ra đc con
đng nào d liu có th đi và con đng nào b cm ti thi đim đó.
Thng mc mng đc s dng trong trng hp mng có nhiu mng
con hoc các mng ln và phân b trên mt không gian rng vi nhiu
nút thông tin khác nhau.
• Mc 4: Mc truyn (Transport Layer)
Nhim v ca mc này là x lý các thông tin đ chuyn tip các chc
nng t mc trên nó (mc tip xúc) đn mc di nó (mc mng) và
ngc li. Thc cht mc truyn là đ đm bo thông tin gia các máy
ch vi nhau. Mc này nhn các thông tin t mc tip xúc, phân chia
thành các đn v d liu nh hn và chuyn chúng ti mc mng.
• Mc 5: Mc tip xúc (Session Layer)
Mc này cho phép ngi s dng tip xúc vi nhau qua mng. Nh mc
tip xúc nhng ngi s dng lp đc các đng ni vi nhau, khi cuc
hi thoi đc thành lp thì mc này có th qun lý cuc hi thoi đó
theo yêu cu ca ngi s dng. Mt đng ni gia nhng ngi s
dng đc gi là mt cuc tip xúc. Cuc tip xúc cho phép ngi s
dng đc đng ký vào mt h thng phân chia thi gian t xa hoc

chuyn mt file gia 2 máy.

MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 12
• Mc 6: Mc tip nhn (Presentation Layer)
Mc này gii quyt các th tc tip nhn d liu mt cách chính quy vào
mng, nhim v ca mc này là la chn cách tip nhn d liu, bin đi
các ký t, ch s ca mã ASCII hay các mã khác và các ký t điu khin
thành mt kiu mã nh phân thng nht đ các loi máy khác nhau đu có
th thâm nhp vào h thng mng.
• Mc 7: Mc ng dng (Application Layer)
Mc này có nhim v phc v trc tip cho ngi s dng, cung cp tt
c các yêu cu phi ghép cn thit cho ngi s dng, yêu cu phc v
chung nh chuyn các file, s dng các terminal ca h thng, Mc s
dng bo đm t đng hoá quá trình thông tin, giúp cho ngi s dng
khai thác mng tt nht.
H thng kt ni m OSI là h thng cho phép truyn thông tin vi các h
thng khác, trong đó các mng khác nhau, s dng nhng giao thc khác
nhau, có th thông báo cho nhau thông qua chng trình Pastren đ chuyn
t mt giao thc này sang mt giao thc khác.

Chun IEEE
Tiêu chun IEEE LAN đc phát trin da vào u ban IEEE 802. Tiêu
chun IEEE 802.3 liên quan ti mng CSMA/CD bao gm c 2 version bng
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 13
tn c bn và bng tn m rng. Tiêu chun IEEE 802.4 liên quan ti s sp
xp tuyn token và IEEE 802.5 gm các vòng truyn token.
Theo chun 802 thì móc ni d liu đc chia thành 2 mc con: mc con
điu khin logic LLC (Logical Link Control Sublayer) và mc con điu
khin xâm nhp mng MAC (Media Access Control Sublayer). Mc con
LLC gi vai trò t chc d liu, t chc thông tin đ truyn và nhn. Mc

con MAC ch làm nhim v điu khin vic xâm nhp mng. Th tc mc
con LLC không b nh hng khi s dng các đng truyn dn khác nhau,
nh vy mà linh hot hn trong khai thác.
Chun 802.2  mc con LLC tng đng vi chun HDLC ca ISO hoc
X.25 ca CCITT.
Chun 802.3 xác đnh phng pháp thâm nhp mng tc thi có kh nng
phát hin li chng chéo thông tin CSMA/CD. Phng pháp CSMA/CD
đc đa ra t nm 1993 nhm mc đích nâng cao hiu qu mng. Theo
chun này các mc đc ghép ni vi nhau thông qua các b ghép ni.
Chun 802.4 thc cht là phng pháp thâm nhp mng theo kiu phát tín
hiu thm dò token qua các trm và đng truyn bus.
Chun 802.5 dùng cho mng dng xoay vòng và trên c s dùng tín hiu
thm dò token. Mi trm khi nhn đc tín hiu thm dò token thì tip nhn
token và bt đu quá trình truyn thông tin di dng các frame. Các frame
có cu trúc tng t nh ca chun 802.4. Phng pháp xâm nhp mng này
quy đnh nhiu mc u tiên khác nhau cho toàn mng và cho mi trm, vic
quy đnh này va cho ngi thit k va do ngi s dng t quy đnh.
Mng ETHERNET
Ethernet là mng cc b do các công ty Xerox, Intel và Digital equipment
xây dng và phát trin. Ethernet là mng thông dng nht đi vi các mng
nh hin nay. Ethernet LAN đc xây dng theo chun 7 lp trong cu trúc
mng ca ISO, mng truyn s liu Ethernet cho phép đa vào mng các
loi máy tính khác nhau k c máy tính mini. Ethernet có các đc tính k
thut ch yu sau đây:
• Có cu trúc dng tuyn phân đon, đng truyn dùng cáp đng trc,
tín hiu truyn trên mng đc mã hoá theo kiu đng b
(Manchester), tc đ truyn d liu là 10 Mb/s.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 14
• Chiu dài ti đa ca mt đon cáp tuyn là 500m, các đon tuyn này
có th đc kt ni li bng cách dùng các b chuyn tip và khong

cách ln nht cho phép gia 2 nút là 2,8 km.
• S dng tín hiu bng tn c bn, truy xut tuyn (bus access) hoc
tuyn token (token bus), giao thc là CSMA/CD, d liu chuyn đi
trong các gói. Gói (packet) thông tin dùng trong mng có đ dài t 64
đn 1518 byte.
Mng TOKEN RING
Ngoài Ethernet LAN mt công ngh LAN ch yu khác đang đc dùng
hin nay là Token Ring. Nguyên tc ca mng Token Ring đc đnh ngha
trong tiêu chun IEEE 802.5. Mng Token Ring có th chy  tc đ 4Mbps
hoc 16Mbps. Phng pháp truy cp dùng trong mng Token Ring gi là
Token passing . Token passing là phng pháp truy nhp xác đnh, trong đó
các xung đt đc ngn nga bng cách  mi thi đim ch mt trm có th
đc truyn tín hiu. iu này đc thc hin bng vic truyn mt bó tín
hiu đc bit gi là Token (mã thông báo) xoay vòng t trm này qua trm
khác. Mt trm ch có th gi đi bó d liu khi nó nhn đc mã không bn.

Các thit b kt ni chính ca LAN
Hub
Hub là mt trong nhng yu t quan trng nht ca LAN, đây là đim
kt ni dây trung tâm ca mng, tt c các trm trên mng LAN đc
kt ni thông qua HUB. Mt hub thông thng có nhiu cng ni vi
ngi s dng đ gn máy tính và các thit b ngoi vi. Mi cng h tr
mt b kt ni dùng cp dây xon 10BASET t mi trm ca mng.
Khi bó tín hiu Ethernet đc truyn t mt trm ti hub, nó đc lp
li trên khp các cng khác ca hub. Các hub thông minh có th đnh
dng, kim tra, cho phép hoc không cho phép bi ngi điu hành
mng t trung tâm qun lý hub.
Có ba loi hub:
• Hub đn (stand alone hub)
• Hub phân tng (stackable hub, có tài liu gi là HUB sp xp)

• Hub modun (modular hub)
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 15
Modular hub rt ph bin cho các h thng mng vì nó có th d dàng
m rng và luôn có chc nng qun lý, modular có t 4 đn 14 khe
cm, có th lp thêm các modun Ethernet 10BASET.
Stackable hub là lý tng cho nhng c quan mun đu t ti thiu ban
đu nhng li có k hoch phát trin LAN sau này.
Chú ý: U ban k thut đin t (IEEE) đ ngh dùng các tên sau đây đ
ch 3 loi dây cáp dùng vi mng Ethernet chun 802.3.
• Dây cáp đng trc si to (thick coax) thì gi là 10BASE5 (Tc đ 10
Mbps, tn s c s, khong cách ti đa 500m).
• Dây cáp đng trc si nh (thin coax) gi là 10BASE2 (Tc đ 10
Mbps, tn s c s, khong cách ti đa 200m).
• Dây cáp đôi xon không v bc (twisted pair) gi là 10BASET (Tc
đ 10 Mbps, tn s c s, s dng cáp si xon).
• Dây cáp quang (Fiber Optic Inter-Repeater Link) gi là FOIRL
Liên mng (internetworking)
Vic kt ni các LAN riêng l thành mt liên mng chung đc gi là
Internetworking. Internetworking s dng ba công c chính là: bridge,
router và switch.
Cu ni (bridge):
Là cu ni hai hoc nhiu đon (segment) ca mt mng. Theo mô hình
OSI thì bridge thuc mc 2. Bridge s lc nhng gói d liu đ gi đi
(hay không gi) cho đon ni, hoc gi tr li ni xut phát. Các bridge
cng thng đc dùng đ phân chia mt mng ln thành hai mng nh
nhm làm tng tc đ. Mc du ít chc nng hn router, nhng bridge
cng đc dùng ph bin.
B dn đng (router)
Chc nng c bn ca router là gi đi các gói d liu da trên đa ch
phân lp ca mng và cung cp các dch v nh bo mt, qun lý lu

thông
Ging nh bridge, router là mt thit b siêu thông minh đi vi các
mng thc s ln. router bit đa ch ca tt c các máy tính  tng phía
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 16
và có th chuyn các thông đip cho phù hp. Chúng còn phân đng-
đnh truyn đ gi tng thông đip có hiu qu.
Theo mô hình OSI thì chc nng ca router thuc mc 3, cung cp thit
b vi thông tin cha trong các header ca giao thc, giúp cho vic x
lý các gói d liu thông minh.
Da trên nhng giao thc, router cung cp dch v mà trong đó mi
packet d liu đc đc và chuyn đn đích mt cách đc lp.
Khi s kt ni tng thêm, mng theo dng router tr nên kém hiu qu
và cn suy ngh đn s thay đi.
B chuyn mch (switch)
Chc nng chính ca switch là cùng mt lúc duy trì nhiu cu ni gia
các thit b mng bng cách da vào mt loi đng truyn xng sng
(backbone) ni ti tc đ cao. Switch có nhiu cng, mi cng có th h
tr toàn b Ethernet LAN hoc Token Ring.
B chuyn mch kt ni mt s LAN riêng bit và cung cp kh nng
lc gói d liu gia chúng.
Các switch là loi thit b mng mi, nhiu ngi cho rng, nó s tr
nên ph bin nht vì nó là bc đu tiên trên con đng chuyn sang
ch đ truyn không đng b ATM.

H IU HÀNH MNG – NOS
(NETWORK OPERATING SYSTEM)
Cùng vi s nghiên cu và phát trin mng máy tính, h điu hành
mng đã đc nhiu công ty đu t nghiên cu và đã công b nhiu
phn mm qun lý và điu hành mng có hiu qu nh: NetWare ca
công ty NOVELL, LAN Manager ca Microsoft dùng cho các máy

server chy h điu hành OS/2, LAN server ca IBM (gn nh đng
nht vi LAN Manager), Vines ca Banyan Systems là h điu hành
mng dùng cho server chy h điu hành UNIX, Promise LAN ca
Mises Computer chy trên card điu hp mng đc quyn, Widows for
Workgroups ca Microsoft, LANtastic ca Artisoft, NetWare Lite ca
Novell,
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 17
Mt trong nhng s la chn c bn mà ta phi quyt đnh trc là h
điu hành mng nào s làm nn tng cho mng ca ta, vic la chn tu
thuc vào kích c ca mng hin ti và s phát trin trong tng lai, còn
tu thuc vào nhng u đim và nhc đim ca tng h điu hành.
Mt s h điu hành mng ph bin hin nay:
• H điu hành mng UNIX: ây là h điu hành do các nhà khoa hc
xây dng và đc dùng rt ph bin trong gii khoa hc, giáo dc. H
điu hành mng UNIX là h điu hành đa nhim, đa ngi s dng,
phc v cho truyn thông tt. Nhc đim ca nó là hin nay có nhiu
Version khác nhau, không thng nht gây khó khn cho ngi s
dng. Ngoài ra h điu hành này khá phc tp li đòi hi cu hình
máy mnh (trc đây chy trên máy mini, gn đây có SCO UNIX
chy trên máy vi tính vi cu hình mnh).
• H điu hành mng Windows NT: ây là h điu hành ca hãng
Microsoft, cng là h điu hành đa nhim, đa ngi s dng. c
đim ca nó là tng đi d s dng, h tr mnh cho phn mm
WINDOWS. Do hãng Microsoft là hãng phn mm ln nht th gii
hin nay, h điu hành này có kh nng s đc ngày càng ph bin
rng rãi. Ngoài ra, Windows NT có th liên kt tt vi máy ch Novell
Netware. Tuy nhiên, đ chy có hiu qu, Windows NT cng đòi hi
cu hình máy tng đi mnh.
• H điu hành mng Windows for Worrkgroup: ây là h điu hành
mng ngang hàng nh, cho phép mt nhóm ngi làm vic (khong 3-

4 ngi) dùng chung  đa trên máy ca nhau, dùng chung máy in
nhng không cho phép chy chung mt ng dng. H d dàng cài đt
và cng khá ph bin.
H điu hành mng NetWare ca Novell: ây là h điu hành ph bin nht
hin nay  nc ta và trên th gii trong thi gian cui, nó có th dùng cho
các mng nh (khong t 5-25 máy tính) và cng có th dùng cho các mng
ln gm hàng trm máy tính. Trong nhng nm qua, Novell đã cho ra nhiu
phiên bn ca Netware: Netware 2.2, 3.11. 4.0 và hin có 4.1. Netware là
mt h điu hành mng cc b dùng cho các máy vi tính theo chun ca
IBM hay các máy tính Apple Macintosh, chy h điu hành MS-DOS hoc
OS/2.

H điu hành này tng đi gn nh, d cài đt (máy ch ch cn thm chí
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 18
AT386) do đó phù hp vi hoàn cnh trang thit b hin ti ca nc ta.
Ngoài ra, vì là mt phn mm ph bin nên Novell Netware đc các nhà
sn xut phn mm khác h tr (theo ngha các phân mm do các hãng phn
mm ln trên th gii làm đu có th chy tt trên h điu hành mng này).
Các Phng tin Kt ni mng liên khu vc (WAN)
Bên cnh phng pháp s dng đng đin thoi thuê bao đ kt ni các
mng cc b hoc mng khu vc vi nhau hoc kt ni vào Internet, có mt
s phng pháp khác:
• ng thuê bao (leased line). ây là phng pháp c nht, là
phng pháp truyn thng nht cho s ni kt vnh cu. Bn thuê
đng dây t công ty đin thoi (trc tip hoc qua nhà cung cp dch
v). Bn cn phi cài đt mt "Chanel Service Unit" (CSU) đ ni đn
mng T, và mt "Digital Service Unit" (DSU) đ ni đn mng ch
(primary) hoc giao din mng.
• ISDN (Integrated Service Digital Nework). S dng đng đin
thoi s thay vì đng tng t. Do ISDN là mng dùng tín hiu s,

bn không phi dùng mt modem đ ni vi đng dây mà thay vào
đó bn phi dùng mt thit b gi là "codec" vi modem có kh nng
chy  14.4 kbit/s. ISDN thích hp cho c hai trng hp cá nhân và
t chc. Các t chc có th quan tâm hn đn ISDN có kh nng cao
hn ("primary" ISDN) vi tc đ tng cng bng tc đ 1.544 Mbit/s
ca đng T1. Cc phí khi s dng ISDN đc tính theo thi gian,
mt s trng hp tính theo lng d liu đc truyn đi và mt s
thì tính theo c hai.
• CATV link. Công ty dn cáp trong khu vc ca bn có th cho bn
thuê mt "ch" trên đng cáp ca h vi giá hp dn hn vi đng
đin thoi. Cn phi bit nhng thit b gì cn cho h thng ca mình
và đ rng ca di mà bn s đc cung cp là bao nhiêu. Cng nh
vic đóng góp chi phí vi nhng khách hàng khác cho kênh liên lc đó
là nh th nào. Mt dng k l hn đc đa ra vi tên gi là mng
"lai" ("hybrid" Network), vi mt kênh CATV đc s dng đ lu
thông theo mt hng và mt đng ISDN hoc gi s s dng cho
đng tr li. Nu mun cung cp thông tin trên Internet, bn phi
xác đnh chc chn rng "kênh ngc" ca bn đ kh nng phc v
cho nhu cu thông tin ca khách hàng ca bn.
MNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORKS) 19
• Frame relay. Frame relay "uyn chuyn" hn đng thuê bao. Khách
hàng thuê đng Frame relay có th mua mt dch v có mc đ xác
đnh - mt "tc đ thông tin u thác" ("Committed Information Rale" -
CIR). Nu nh nhu cu ca bn trên mng là rt "bt phát" (burty),
hay ngi s dng ca bn có nhu cu cao trên đng liên lc trong
sut mt khong thi gian xác đnh trong ngày, và có ít hoc không có
nhu cu vào ban đêm - Frame relay có th s kinh t hn là thuê hoàn
toàn mt đng T1 (hoc T3). Nhà cung cp dch v ca bn có th
đa ra mt phng pháp tng t nh là phng pháp thay th đó là
Switched Multimegabit Data Service.

• Ch đ truyn không đng b (Asynchoronous Trangfer Mode -
ATM). ATM là mt phng pháp tng đi mi đu tiên báo hiu
cùng mt k thut cho mng cc b và liên khu vc. ATM thích hp
cho real-time multimedia song song vi truyn d liu truyn thng.
ATM ha hn s tr thành mt phn ln ca mng tng lai.
• ng vi sóng (Microware links). Nu cn kt ni vnh vin đn
nhà cung cp dch v nhng li thy rng đng thuê bao hay nhng
la chn khác là quá đt, bn s thy microware nh là mt la chn
thích hp. Bn không cn tr quá đt cho cách này ca microware, tuy
nhiên bn cn phi đu t nhiu tin hn vào lúc đu, và bn s gp
mt s ri ro nh tc đ truyn đn mng ca bn quá nhanh.
• ng v tinh (satellite links). Nu bn mun đc chuyn mt
lng ln d liu đc bit là t nhng đa đim t xa thì đng v tinh
là câu tr li. Tm hot đng ca nhng v tinh cùng v trí đa lý vi
trái đt cng to ra mt s chm tr (hoc "b che du") mà nhng
ngi s dng Telnet có th cm nhn đc.

×