Bai 12 So tu va luong tu

Tiết 52

SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ


Tiết 52: SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I. Số từ:
Ví dụ: SGK/128

a. Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần
sắm những gì, vua bảo: “Một trăm
ván cơm nếp, một trăm nệp bánh
chưng và voi chín ngà, gà chín
cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ
một đôi”.
(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho
những từ nào trong câu?


a. Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần
sắm những gì, vua bảo:
“Một trăm ván cơm nếp,
một trăm nệp bánh chưng và voi
chín ngà, gà chín cựa, ngựa
chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”.


hai, một trăm, chín, một

Đứng trước danh từ, bổ

sung ý nghĩa về số lượng.


b.Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng
Gióng có hai vợ chồng ơng lão chăm chỉ làm ăn
và có tiếng là phúc đức.

? Từ in đậm trong câu trên bổ sung ý
nghĩa cho từ nào trong câu?


thứ sáu
Đứng sau danh từ, bổ sung
ý nghĩa về số thứ tự.


Số từ là những từ chỉ số lượng và
thứ tự của sự vật. Khi biểu thị số lượng
của sự vật, số từ thường đứng trước
danh từ. Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng
sau danh từ

Em hiểu như thế nào là
số từ?


a. Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những
gì, vua bảo: “ Một trăm ván cơm nếp, một
trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà
chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một

đơi”
(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
Câu hỏi thảo luận
- Từ đơi đứng ở vị trí nào trong cụm từ?
- Từ đơi có ý nghĩa gì?
- Từ đơi có phải là số từ khơng?


Đôi: đứng sau số từ
Ý nghĩa: chỉ số lượng là hai
Đơi: khơng phải số từ vì
đơi khơng mang đặc điểm
của số từ


Mơ hình cụm danh từ
Phần trước
Phần trung
Phần sau
tâm

t2

t1

T1

T2

một

đơi

trâu

s1

s2

-Vị trí của danh từ chỉ đơn vị
Trong mơ hình cụm
danh từ, từ đơi
đứng ở vị trí nào?


Khi
Từsử
đơi
dụng
mang
số
Tìm
thêm
các
đặc
từ điểm
cầný lưu
củ từ
có
nghĩa

loại
điều
nào?
gì? và
khái
qt
cơng dụng như
từ đơi?

Đơi là danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa
số lượng.
- Cần phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn
vị gắn với ý nghĩa số lượng.
- Các từ có ý nghĩa khái quát và công dụng
như từ đôi: cặp, tá…


* Ghi nhớ 1: SGK/ 128
- Số từ là những từ chỉ số lượng và
thứ tự của sự vật. Khi biểu thị số
lượng của sự vật, số từ thường
đứng trước danh từ. Khi biểu thị thứ
tự, số từ đứng sau danh từ.
- Cần phân biệt số từ với những
danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa
số lượng.


Bài tập nhanh: Tìm số từ trong đoạn văn
sau:

Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy
nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt vừa
rồi lại chui vào lưới mình. Chàng ném
xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ấy
mắc vào lưới. Lấy làm lạ, Thận đưa thanh
sắt lại cạnh mồi lửa nhìn xem. Bỗng
chàng reo lên:
- Ha ha! Một lưỡi gươm!
( Sự tích Hồ Gươm)


II. Lượng từ
Ví dụ: SGK/129
(…) Các hồng tử phải cởi giáp xin hàng.
Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi
những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh,
quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn
vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu mơi, khơng
muốn cầm đũa.
(Thạch Sanh)


Ví dụ: (…) Các hồng tử phải cởi giáp xin hàng.
Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi
những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ
thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu
cơm tí xíu, bĩu mơi, khơng muốn cầm đũa.
(Thạch Sanh)

Các

Các
từ từ
in đậm
in đậm
đứng
bổ sung
ở vị trí
ý
nào
nghĩa
trong
cho
cụm
những
từ, bổ
từsung
nào?
ý nghĩa gì?


các, những, cả mấy
Đứng trước danh từ, bổ
sung ý nghĩa về lượng (lượng
nhiều hay ít) cho danh từ.


?

Thế nào là lượng từ ?

Lượng từ là những từ chỉ lượng
ít hay nhiều của sự vật.


Xếp các cụm danh từ vào mơ hình cụm
danh từ ?
1. Các hoàng tử 2. những kẻ thua trận
3. cả mấy vạn tướng, quân sĩ
Phần trước
t2

t1

Phần trung tâm
T1

các
những
cả

mấy vạn

T2

Phần sau
s2

hoàng tử
Thua trận

kẻ
tướng lĩnh,
quân sĩ

s2


Mơ hình cụm danh từ
Phần trước

t2

t1

Phần trung tâm

T1

các
những
cả

mấy vạn

T2

Phần sau

s1

hồng tử
kẻ

thua trận
tướng lĩnh,
quân sĩ

s2


Lượng từ chia làm hai nhóm:
tất

- Nhóm chỉ ý nghĩa tồn thể: cả,
cả, tất thảy…

- Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay
phân phối: những, mọi ,mỗi, từng…