van minh thanh lich cua nguoi Ha Noi

KẾ HOẠCH DẠY HỌC
TÀI LIỆU GIÁO DỤC NẾP SỐNG
VĂN MINH THANH LỊCH NGƯỜI HÀ NỘI
Tuần Tiết Bài
1
2
3
4
5
6

1
2
3
4
5
6

Ngày soạn:
Ngày giảng

1
2
3
4

Tên bài/chủ đề dạy
Thanh lịch, văn minh – nét đệp của người Hà Nội.
Cách ăn uống của người Hà Nội.
Cách ăn uống của người Hà Nội (tiếp theo)
Trang phục của người Hà Nội.

Trang phục của người Hà Nội (tiếp theo)
Nơi ở của người Hà Nội.

Ghi chú /
Điều chỉnh


Tiết 1 - Bài 1
THANH LỊCH, VĂN MINH – NÉT ĐẸP CỦA NGƯỜI HÀ NỘI
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS:
- Thế nào là người thanh lịch, văn minh. Những biểu hiện thanh lịch, văn minh
trong đời sống của người Hà Nội. Ý nghĩa của việc thực hiện nếp sống thanh lịch,
văn minh.
- Tự hào về truyền thống thanh lịch, văn minh của người Hà Nội.
- Có ý thức thực hiện các hành vi ứng xử thanh lịch, văn minh, đấu tranh loại trừ
biểu hiện xấu, thiếu văn hóa để xây dựng một Hà Nội thanh lịch, văn minh.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Tư liệu, bài viết tham khảo về người Hà Nội thanh lịch, văn minh.
- Tranh ảnh, băng hình … về người Hà Nội thanh lịch, văn minh.
2. Học sinh:
- Sưu tầm một số tranh ảnh về Hà Nội
III. Tiến trình tổ chức dạy học:
1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút) Lớp trưởng báo cáo sĩ số và tình hình chung của
lớp.
2. Giáo viên khái quát nội dung chương trình của tài liệu. (2 phút)
3. Bài mới: (38 phút)
* Giới thiệu bài: (5 phút)
- GV cho cả lớp khởi động với trị chơi “Hãy làm theo tơi nói – Khơng làm theo tơi
làm”…

- GV dẫn dắt vào bài: GV đọc câu:
“Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An”
- GV gọi một số em giải thích câu ý nghĩa câu ca dao đó, đồng thời trình bày
những suy nghĩ của em về truyền thống tốt đẹp này.. GV tổng hợp ý …
Ngày nay, trong thanh niên đang hình thành lối sống ăn chơi đua đòi. Họ chạy theo
những thị hiếu nhất thời, những màu sắc lịe loẹt lạ mắt của nếp sống xơ bồ mà lầm
tưởng là hiện đại. Họ quên đi những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Họ thường
đánh giá con người bằng vẻ bề ngồi mà khơng nghĩ đến phẩm chất tâm hồn bên
trong. Để nhắc nhở cháu con biết sống đẹp, các bậc cao niên ở Thủ đô ta thường hay
nói tới câu ca dao xưa với vẻ rất tự hào:
Chẳng thơm củng thể hoa nhài.
Dẫu không thanh lịch củng người Tràng An,
Nói rằng “chẳng thơm”, nói rằng “khơng thanh lịch” chỉ là cách nói phủ định để
khẳng định một nét đẹp của người Thủ đô Thăng Long – Hà Nội: nét thanh lịch…
Hoa nhài là một loài hoa giản dị, mộc mạc, với sắc trắng ngần. Nó không lộng lẫy
kiêu sa như hoa hồng, và cũng không rực rỡ như hoa phong lan. Nhưng sắc trắng
của hoa mới thanh cao làm sao. Trắng là màu sắc bên ngoài, đồng thời cũng gợi ra
sự trong trắng bên trong: sự kín đáo, dịu dàng của hương thơm. Hương hoa nhài
không sực nức nồng nàn mà chỉ thoang thoảng, nhưng lâu bền.
Còn Tràng An là nơi tụ hội kết tinh của những nét đẹp văn hóa cả nước khơng đâu
sánh bằng, là biểu tượng của nét đẹp kinh kì; được sử dụng như một danh từ chung,
đồng nghĩa với kinh kì, kinh đơ. Bởi vậy, cụm từ “người Tràng An” trong câu ca có
nghĩa là nói kinh đơ, người Thăng Long. Người kinh đơ Thăng Long có lối song rất


tao nhã, thanh cao, cử chỉ rất văn minh, lịch sự. Lối sống đó đã trở thành bản sắc;
dù có đi xuôi về ngược, vào Nam ra Bắc, bản sắc đó cũng khơng thay đổi. Dù ở đâu
nguời ta vẫn có thể nhận ra người Hà Nội, cũng như người ta nhận ra hương nhài
giữa “rừng hương”, ở đất kinh kì này, phụ nữ thì trang phục thanh nhã, dáng đi nhẹ

nhàng, ăn nói dịu dàng, lời lẽ giản dị mà lịch sự, nổi tiếng cả nước về vẻ xinh tươi,
đoan trang dịu hiền mà vẫn lanh lợi tinh anh. Người đàn ơng thì thơng minh, nhạy
bén trong giao tiếp lịch sự với những người khác phái và cũng có một sự ưa nhìn
khơng kém.
Ngày nay, tiếp thu nhiều luồng ánh sáng văn minh trên thế giới, người Hà Nội đích
thực vẫn vừa thanh lịch vừa thơng minh, sắc sảo hơn.
Nhưng trong q trình “mở cửa” cũng khơng ít những sản phẩm văn hóa đồi trụy du
nhập vào Thủ đơ ta, làm xuất hiện khơng ít những lối sống kém văn hóa, xóa đi nét
đẹp của con người kinh thành.
Vậy để gìn giữ những truyền thơng tốt đẹp mà ơng cha ta để lại mỗi chúng ta phải
làm gì?
Điều này tùy thuộc vào bản thân mỗi người, tùy thuộc vào sự cố gắng để trở thành
người Tràng An thanh lịch. Trong gia đình, chúng ta cần kính trọng người trên,
nhường nhịn kẻ dưới. Trong quan hệ với hàng xóm, láng giềng, mỗi người đều cần
tôn trọng lẫn nhau, cần cư xử đúng mực ăn nói, hành động lịch sự, nhã nhặn. Có
việc gì xích mích xảy ra cũng phải bình tĩnh giải quyết không nên cãi cọ, chửi bới, ẩu
đả. Ra ngồi thì ăn mặc sao cho đứng đắn. Đi làm, đi học thì nên mặc theo quy định
cua cơ quan nhà trường. Ngày nghỉ, đi chơi, đi dự lễ hội hoặc theo lễ phục dân tộc,
hoặc theo y phục mới cũ cần lựa chọn thích hợp với dáng người, với lứa tuổi… tránh
đua địi.
Ăn chơi theo mẫu mốt khơng thích hợp thực ra cũng khơng đẹp.
Tóm lại và hơn thế nữa là giữ gìn những truyền thống, phong tục tốt đẹp, không để
chúng phôi pha dần theo ngày tháng. Chúng ta cần cố gắng tự rèn luyện để đất nước
có thể tự hào với truyền thống mà qua chặng đường lịch sử lâu dài vẫn giữ được và
lấy đó làm cơ sở để xây dựng một xã hội tươi đẹp, hạnh phúc và có thể sánh vai với
các cường quốc năm châu.
-> Hà Nội không chỉ đẹp về phong cảnh mà Hà Nội còn mang nét đẹp về cốt cách
con người. Một trong những truyền thống góp phần làm nên nét đẹp của người Hà
Nội là nếp sống thanh lịch, văn minh...
* Nội dung: (33 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Nội dung cần đạt

I. Người Hà Nội thanh lịch, văn
minh
1. Thế nào là người thanh lịch,
- GV cho học sinh kể một số câu chuyện hoặc lấy văn minh?
ví dụ về “Người thanh lịch, văn minh”.
- Thanh lịch, văn minh là nét đẹp
Qua những hành vi giao tiếp và ứng xử của các văn hóa của con người có hiểu
nhân vật trong các câu chuyện trên, em hiểu thế biết và tâm hồn trong sáng.
nào là người thanh lịch văn minh?
- Người thanh lịch, văn minh là
- Giáo viên sưu tầm và khái quát.
người có hành vi trong sinh hoạt
(ăn, mặc, ở, nói năng, đi lại...),
giao tiếp, ứng xử lịch sự, nhã
nhặn ở mọi hoàn cảnh và mọi
nơi, mọi lúc.


- Người thanh lịch, văn minh là
người biết học hỏi, chọn lọc, kế
thừa truyền thống, biết tiếp thu
những cái hay, cái mới và thể
hiện trong đời sống hàng ngày.
2. Thanh lịch, văn minh – Nét
đẹp của người Hà Nội
- Giáo viên cho học sinh tự do trình bày quan a. Quan niệm về “Người Hà

niệm của cá nhân về “người Hà Nội”; “Thế nào Nội”
là người Hà Nội?”.
Người Hà Nội là người sống và
- Giáo viên tóm tắt và khái quát lại (trong SGK). ở tại Hà Nội, có hành vi giao
tiếp, ứng xử thanh lịch, văn
minh.
- Học sinh trình bày kết quả sưu tầm (tranh ảnh,
tư liệu, bài viết…) về những biểu hiện thanh lịch,
văn minh của người Hà Nội xưa và nay: Trang
phục, ăn uống, nói năng, đi đứng, giao tiếp, ứng
xử.
- GV nhận xét kết quả sưu tầm của học sinh và
yêu cầu học sinh khái quát về những biểu hiện
thanh lịch, văn minh của người Hà Nội
- GC hỏi: Người thanh lịch, văn minh sẽ nhận
được tình cảm gì từ những xung quanh?
- Giáo viên khái quát về những biểu hiện thanh
lịch, văn minh của người Hà Nội.

b. Những biểu hiện thanh lịch,
văn minh của người Hà Nội
Người Hà Nội thanh lịch, văn
minh thể hiện từ trong sinh hoạt
cá nhân đến giao tiếp, ứng xử
ngoài xã hội. Thể hiện trong cách
ăn uống, nói năng, trong trang
phục, trong cách đi, đứng, ngồi,
nằm, trong giao tiếp, ứng xử…

II. Xây dựng nếp sống thanh

lịch, văn minh của học sinh Hà
Nội:
- GV hỏi: Là người con của Hà Nội, em tự hào 1. Chúng ta tự hào là người Hà
Nội:
về điều gì?
- Tự hào về vùng đất “địa linh
- Giáo viên kết luận:
nhân kiệt”.
- Tự hào là người Hà Nội thanh
lịch, văn minh.
2. HS Thủ đô xây dựng nếp
sống thanh lịch, văn minh:
- Gìn giữ và phát huy nếp sống
- GV yêu cầu học sinh thảo luận: 2 phút
+ Trách nhiệm của công dân – học sinh đối với văn minh thanh lịch: Trong gia
truyền thống thanh lịch, văn minh của Thủ đơ? đình,trong nhà trường, ngồi xã
+ Kể những việc em đã làm thể hiện trách hội
nhiệm của một học sinh đối với truyền thống ...
thanh lịch văn minh của Thủ đơ?
...
- Mời đại diện các nhóm trình bày
- Giáo viên nhận xét, kết luận:
...
4. Củng cố: (3phút)


- Giáo viên tóm tắt nội dung bài học
- Giải đáp thắc mắc (nếu có).
5. Hướng dẫn học sinh học bài: (1 phút)
- Tìm hiểu về cách ăn uống của người Hà Nội

*******************************

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 2 - Bài 2: CÁCH ĂN UỐNG CỦA NGƯỜI HÀ NỘI
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS :
- Thấy được nét đẹp văn hóa và sự thanh lịch, văn minh trong cách ăn uống của
người Hà Nội.
- Có ý thức thực hiện những hành vi thanh lịch, văn minh trong ăn uống.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- SGK, SGV, TLTK, giáo án. Tư liệu, bài viết tham khảo, tranh ảnh, băng hình về
cách ăn uống của người Hà Nội
2. Học sinh: Tài liệu, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức dạy học


1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
- Thế nào là người thanh lịch, văn minh?
- Là người con của Hà Nội, em tự hào về điều gì?
- Em hãy nêu những biểu hiện thanh lịch, văn minh của người Hà Nội?
3. Bài mới: (38 phút)
* GV thuyết trình: Cách ăn uống của người Hà Nội từ lâu đã trở thành một nét đẹp
văn hóa, được nâng lên thành nghệ thuật - nghệ thuật ẩm thực.
Hoạt động của Thầy và trò
Nội dung cần đạt
I. Vài nét về cách ăn uống của
người HN:
- Người Hà Nội thường lựa chọn món ăn, đồ 1. Cách lựa chọn món ăn, đồ

́ng theo những tiêu chí nào ?
uống:
- Cách chọn món ăn trong bữa ăn thường - Các tiêu chí để lựa chọn món
ngày, trong bữa cơm khách, trong ngày lễ tết ăn : theo mùa, khẩu vị, sức khỏe,
có gì khác nhau ?
điều kiện kinh tế.
GV giảng giải:
- Để lựa chọn đồ uống cũng theo
- Chọn món trong bữa cơm thường ngày khơng hồn cảnh cụ thể. Đồ uống dùng
quá cầu kì (nhất là trong cuộc sống hiện đại), trong bữa ăn được chọn theo đối
thường đảm bảo các yêu cầu : đủ dinh dưỡng, tượng, tính chất bữa ăn. Theo
hợp khẩu vị.
vậy mà chọn rượu, bia hay nước
- Dù ở điều kiện nào đi nữa thì bữa cơm khách ngọt; việc chọn rượu cũng thể
của người Hà Nội vẫn ln thể hiện thái độ đón hiện nét thanh lịch, văn minh
tiếp chu đáo, nhiệt tình.
trong ăn, uống.
- Chọn món ăn trong ngày lễ, tết khơng thể qua - Đồ uống ngoài bữa ăn của
loa, đại khái.
người Hà Nội rất phong phú, đa
dạng.
- Trong chế biến món ăn, người Hà Nội chú
trọng những gì ? Cho ví dụ?
Ví dụ: Nấu nước phở thì không thể bỏ qua
bước luộc xương và hớt bọt vì nếu bỏ chắc
chắn nồi nước phở sẽ khơng có được mùi thơm
và trong đặc trưng.
Ví dụ : Để làm nem, người Hà Nội chỉ dùng thịt
nạc vai vừa mềm vừa không bị khô.
- Trong chế biến đồ ́ng của người HN có gì

đặc biệt?
- Cách trình bày món ăn, đồ ́ng của người
Hà Nội có gì đặc biệt ?
GV phân tích: Ví dụ các món cá thường được
bày vào loại đĩa bầu dục, uống trà túi lọc thì
dùng cốc thành cao, miệng rộng …
Các loại rau gia vị thường được bày thêm vào
các món ăn tạo nên sự hài hòa về màu sắc đồng
thời gia tăng hương vị đặc trưng.
- Người HN thưởng thức món ăn, đồ ́ng
như thế nào?

2. Chế biến món ăn, đồ uống:
Ngồi gia vị, người Hà Nội rất
chú ý đến các khâu trong quá
trình chế biến món ăn.
Chế biến món ăn của người Hà
Nội còn tinh tế ở chỗ dùng đúng
nguyên liệu cho món ăn.

- Trong chế biến đồ uống, người
Hà Nội thể hiện rất rõ sự khéo
léo và tinh tế.

3. Trình bày món ăn, đồ uống:
- Để trình bày món ăn, đồ uống,


- GV nhận xét, phân tích

người Hà Nội rất chú ý dùng
đúng loại bát, đĩa, cốc, tách phù
hợp.
- Ngoài ra, để tạo sự hấp dẫn
cho món ăn, đồ uống, các loại
phụ liệu cũng thường được sử
dụng kèm theo.
4. Thưởng thức món ăn, đồ
uống:
- Cách thưởng thức món ăn, đồ
uống của người Hà Nội là sự kết
hợp cảm nhận của nhiều giác
quan. Đặc biệt sự kết hợp thưởng
thức các món ăn làm nên đặc
trưng riêng trong nghệ thuật ẩm
thực của người Hà Nội.

4. Củng cố: (4 phút)
- GV khái quát bài dạy.
- GV nhấn mạnh : Văn hóa ẩm thực là nét đẹp truyền thống của Thủ đô, mỗi người
Hà Nội cần biết trân trọng, giữ gìn.
5. Hướng dẫn học sinh học bài (1 phút)
- Tìm hiểu cách ăn uống của người Hà Nội.
- Giờ học sau tiếp tục tìm hiểu về cách ăn uống của người Hà Nội.
****************************************

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 3 - Bài 2: CÁCH ĂN UỐNG CỦA NGƯỜI HÀ NỘI (tiếp theo)
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS :

- Thấy được nét đẹp văn hóa và sự thanh lịch, văn minh trong cách ăn uống của
người Hà Nội.
- Có ý thức thực hiện những hành vi thanh lịch, văn minh trong ăn uống.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- SGK, SGV, TLTK, giáo án. Tư liệu, bài viết tham khảo, tranh ảnh, băng hình về
cách ăn uống của người Hà Nội
2. Học sinh: Tài liệu, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
- Người Hà Nội thường lựa chọn món ăn, đồ ́ng theo những tiêu chí nào?
- Trong chế biến món ăn, người Hà Nội chú trọng những gì ? Cho ví dụ?
- Cách trình bày món ăn, đồ ́ng của người Hà Nội có gì đặc biệt ?


- Người HN thưởng thức món ăn, đồ ́ng như thế nào?
3. Bài mới: (38 phút)
* GV vào bài:
Hoạt động của Thầy và trò
Nội dung cần đạt
II. Thanh lịch, văn minh
trong cách ăn uống của người
GV đặt vấn đề
HN:
- Bữa cơm gia đình có vai trị như thế nào?
1. Thanh lịch, văn minh trong
- Trong bữa cơm gia đình người Việt nói cách ăn của người HN:
chung, người Hà Nội nói riêng, lời mời có ý a) Trong bữa cơm gia đình
nghĩa như thế nào ? Cách mời thế nào cho

Trong cuộc sống hiện đại,
đúng ?
việc duy trì bữa cơm gia đình
- Khi ăn, hành vi như thế nào được coi là thanh hàng ngày càng mang nhiều ý
lịch, văn minh ?
nghĩa vì đó là lúc các thành
- Giáo viên lưu ý học sinh : là bậc con, cháu cần viên thể hiện sự quan tâm đến
phải biết lấy tăm, pha nước mời ông bà, cha mẹ, nhau, là yếu tố quan trọng duy
việc đưa mời phải lễ phép, đúng mực.
trì hạnh phúc gia đình.
- Khi nhà có khách chúng ta cần có thái độ như b. Khi nhà có khách
thế nào trong bữa ăn?
Khi nhà có khách, mọi thành
- GVlưu ý HS: khi tiếp khách, nhất là gắp mời viên trong gia đình đều phải ý
thức ăn không nên gắp quá nhiều một lúc, khi tứ hơn (từ lời mời chào, cách
mời rượu bia, không nên ép uống sẽ gây sự khó tiếp đón,…).
xử cho khách được mời.
- GV hướng dẫn và lưu ý HS : khi dự liên hoan, c. Trong những dịp liên hoan
cưới hỏi, sinh nhật; khi ăn uống ở nơi công cộng và ở nơi công cộng
(nhà hàng, quán sá,…); ăn uống ở bến tàu, xe.
Khi ăn uống trong những dịp
liên hoan và ở nơi công cộng
- GV yêu cầu HS thảo luận về cách uống nước, cần giữ lịch sự, tránh làm phiền
uống bia, rượu, uống trà, cà phê, nước ngọt.
đến người xung quanh, không
- HS thảo luận, trả lời
vứt rác thải bừa bãi, tối kị việc
- GV nhắc nhở HS trẻ em không uống bia, rượu, say xỉn rượu bia, gây sự với
trà, cà phê.
người khác.

2. Thanh lịch, văn minh trong
cách uống của người HN
a. Uống nước: Nên uống từng
ngụm, không nên uống một hơi
qua nhiều
b. Uống trà, cà phê, nước ngọt
Pha trà, mời khách đúng
cách; Khi uống cà phê cần chú
ý cách cầm tách, sử dụng thìa
c. Uống bia, rượu: Người lớn
khi uống bia, rượu tránh say
xỉn.
4. Củng cố: (4 phút)
- Giáo viên tóm tắt nội dung bài học.
- Giải đáp thắc mắc ( nếu có)
5. Hướng dẫn học sinh học bài: (1 phút)


- Thực hiện tốt thanh lịch, văn minh trong cách ăn uống của người HN.
- Tìm hiểu về trang phục của người Hà Nội.
************************************

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 4 - Bài 3. TRANG PHỤC CỦA NGƯỜI HÀ NỘI
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS :
- Thấy được sự thanh lịch, văn minh trong trang phục của người Hà Nội.
- Biết cách và có ý thức lựa chọn, sử dụng trang phục thanh lịch, văn minh trong hoàn
cảnh cụ thể.
II. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:
- SGK, SGV, TLTK, giáo án. Tư liệu, bài viết tham khảo, tranh ảnh, băng hình về
trang phục của người Hà Nội
2. Học sinh: Tài liệu, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
- Khi ăn, hành vi như thế nào được coi là thanh lịch, văn minh?
- Khi nhà có khách chúng ta cần có thái độ như thờ no trong ba n?
- L HS trong ba ăn gia đình chúng ta khơng được ́ng loại đồ ́ng nào? Vì
sao 3. Bài mới: (38 phút)
* GV vào bài:
Cùng với cách ăn uống, cách lựa chọn và sử dụng trang phục của người Hà Nội
từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay,
việc kế thừa và phát huy nét đẹp truyền thống đó có ý nghĩa thiết thực với mỗi
người.


Hoạt động của Thầy và trò

- Em hãy nêu sự khác biệt trong trang phục
của người Hà Nội xưa và nay?
- Trang phục trong từng mùa của người Hà Nội
có sự khác nhau như thế nào?

Nội dung cần đạt
I. Trang phục thanh lịch, văn
minh.
1. Trang phục phù hợp với điều
kiện và hoàn cảnh cụ thể:

a. Trang phục phù hợp với thời
đại
- Trang phục người Hà Nội ngày
nay thể hiện nhiều phong cách, xu
hướng thẩm mĩ khác nhau. Tuy
vậy phần lớn người HN vẫn giữ
được sự chỉnh tề, nền nã trong
cách sử dụng trang phục.

- GV nhấn mạnh: Việc mặc phù hợp với điều
kiện thời tiết không phải là đặc trưng của riêng
người HN. Tuy nhiên, với người HN, chọn
trang phục phù hợp với mùa ngoài để đảm bảo b. Trang phục phù hợp với mùa:
- Người HN biết tạo cho mình
sức khỏe cịn là nhu cầu thẩm mĩ.
thói quen mặc phù hợp với diều
- GV giảng giải: Sau khi HN được mở rộng, kiện thời tiết của từng mùa.
dân cư thủ đô gồm nhiều dân tộc anh em. Vì
vậy trang phục của người HN còn mang đặc
điểm là phù hợp với phong tục, tập quán. Điều
này thể hiện rất rõ trong các sinh hoạt văn hóa
cộng đồng của từng vùng, tạo nên sự phong c. Trang phục phù hợp với phong
phú đa dạng, những sắc màu văn hóa khác nhau tục, tập quán:
trong trang phục.
- Trong các sinh hoạt cộng đồng,
trang phục mang đặc điểm văn
hóa, phong tục, tập quán của từng
vùng, từng dân tộc.
- Vì sao trang phục phải phù hợp với điều
kiện kinh tế và hoàn cảnh giao tiếp?

- GV nhấn mạnh: Trang phục thể hiện rõ trình
độ văn hóa, thẩm mĩ của mỗi người. Vì vậy
trong mỗi hoàn cảnh kinh tế cụ thể của bản
thân cần phải biết mặc sao cho phù hợp mà vẫn
toát lên sự thanh lịch, văn minh. Cần tránh sự
đua đòi, chạy theo “mốt” khi điều kiện kinh tế
không cho phép, nhất là đối với lứa tuổi học
sinh. Ngồi ra, trang phục cịn cần phù hợp với
hoàn cảnh giao tiếp cụ thể.
- GV yêu cầu HS thảo luận:
- Để lựa chọn trang phục, người Hà Nội
thường dựa trên những tiêu chí nào?
- Sử dụng trang phục thế nào được coi là
thanh lịch, văn minh?
4. Củng cớ: (4 phút)
- Giáo viên tóm tắt nội dung bài học.
- Giải đáp thắc mắc (nếu có).
5. Hướng dẫn học sinh học bài: (1 phút)

d. Trang phục phù hợp với điều
kiện kinh tế
- Trang phục đắt tiền chưa chăc
đã là trang phục đẹp.
e. Trang phục theo hoàn cảnh
giao tiếp
- Tùy hoàn cảnh giao tiếp mà
cần lựa chọn trang phục cho phù
hợp.
2. Cách lựa chọn và sử dụng
trang phục:

- Lựa chọn chất liệu, màu sắc,
hoa văn, kiểu dáng trang phục
phù hợp giới tính tuổi tác.


- Thực hiện tốt thanh lịch, văn minh trong cách trong cách lựa chọn trang phục của
người HN.
- Tìm hiểu về trang phục của người Hà Nội.
***************************************

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 5 - Bài 3. TRANG PHỤC CỦA NGƯỜI HÀ NỘI (tiếp theo)
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS :
- Thấy được sự thanh lịch, văn minh trong trang phục của người Hà Nội.
- Biết cách và có ý thức lựa chọn, sử dụng trang phục thanh lịch, văn minh trong hoàn
cảnh cụ thể.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- SGK, SGV, TLTK, giáo án. Tư liệu, bài viết tham khảo, tranh ảnh, băng hình về
trang phục của người Hà Nội
2. Học sinh: Tài liệu, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
- Em hãy nêu khái quát vài nét cơ bản về cách ăn uống thanh lịch, văn minh của
người Hà Nội.
3. Bài mới: (38 phút)
* GV vào bài:
Cùng với cách ăn uống, cách lựa chọn và sử dụng trang phục của người Hà Nội từ lâu

đã trở thành một nét đẹp văn hóa. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, việc kế thừa và
phát huy nét đẹp truyền thống đó có ý nghĩa thiết thực với mọi người.
* Nội dung:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
* Hoạt động: Hướng dẫn học sinh cách lựa II. Trang phục của học sinh:
chọn, sử dụng trang phục trong hoàn cảnh cụ
1. Trang phục ở nhà:
thể.
- Tiêu chí hàng đầu của việc
? Trang phục ở nhà phải dảm bảo những tiêu chọn trang phục mặc ở nhà là
chí nào?
phải thoải mái, tiện dụng. Quần


? Trang phục mặc ở nhà của học sinh ở từng áo mặc ở nhà mùa hè khác mùa
mùa có gì khác nhau?
đơng ở chất liệu, kiểu dáng. Với
- HS thảo luận nhóm.
HS THCS, sang tuổi 12, 13 trở đi
bắt đầu có nhiều thay đổi về cơ
thể nên cần chú ý hơn khi sử
dụng trang phục (kín đáo, lịch sự
hơn).
? Bộ đồng phục có ý nghĩa quan trọng như thế 2. Trang phục khi đến trường:
nào?
- Hiện nay nhiều HS mặc đồng
? Sử dụng đồng phục thế nào cho phù hợp?
phục đến trường theo kiểu “đối
phó” nên khơng có ý thức giữ

gìn, bảo quản. Để phong cách
văn minh, thanh lịch, ngồi việc
mặc đồngphục nghiêm túc cịn
phải biết giữ đầu tóc gọn gàng, đi
giàu dép có quai hậu,…
? Trang phục khi tham gia các hoạt động xã 3. Trang phục tham gia các
hội khác trang phục khi dự lễ sinh nhật, lế hội hoạt động xã hội:
hoặc đi du lịch, dã ngoại như thế nào?
- Tùy vào tính chất của hoạt
- HS: Thảo luận nhóm.
động để chọn trang phục cho phù
hợp. Tuy nhiên, dù tham gia hoạt
động nào thì trang phục ngồi
tính tiện dụng cịn cần phù hợp
với lứa tuổi và hồn cảnh.
4. Củng cớ: (4 phút)
- Trang phục ngồi ý nghĩa thẩm mĩ cịn thể hiện trình độ văn hóa. Học sinh thủ đơ
cần có ý thức và biết cách lựa chọn, sử dụng trang phục phù hợp trong hoàn cảnh
giao tiếp, thể hiện nét đẹp thanh lịch, văn minh của người Hà Nội.
- Đọc tài liệu tham khảo: Bài thơ áo dài.
5. Hướng dẫn học sinh học bài: (1 phút)
- Về nhà học thuộc bài và biết cách ăn mặc trang phục một cách sao cho phù hợp với
điều kiện, hoàn cảnh thực tế của mình.
********************************


Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 6 - Bài 4. NƠI Ở CỦA NGƯỜI HÀ NỘI
I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS :

- Hiểu được sự cần thiết của nhà ở đối với con người.
- Biết cách sắp xếp ni ở thanh lịch, văn minh.
- Có ý thức chăm sóc, giữ gìn, bảo vệ ngôi nhà thân yêu của gia đình, bản thân.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- SGK, SGV, TLTK, giáo án. Tư liệu, bài viết tham khảo, tranh ảnh, băng hình về nơi
ở của người Hà Nội
2. Học sinh: Sưu tầm một số tranh ảnh về hình dáng của các ngôi nhà, khu phố…
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
- Em hãy nêu một vài cách ăn mặc thể hiện được nét đẹp thanh lịch, văn minh của
người Hà Nội , của mỗi học sinh ?
3. Bài mới: (38 phút)
* GV vào bài:
- Chiếu một số hình ảnh thể hiện cuộc sống sinh hoạt của con người gắn liền với nơi
ở, tùy thuộc vào điều kiện của mỗi gia đình, của mỗi con người.
* Nội dung:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
* Hoạt động : Hướng dẫn HS tìm hiểu sự cần I. Sự cần thiết của nơi ở đối với
thiết của nhà ở đối với con người:
con người:
GV: Giúp HS hiểu nhà ở không chỉ là nơi trú 1. Nhà ở nơng thơn:
ngụ mà cịn là nơi gắn bó mật thiết với bao kỉ - Nhà ở nơng thôn thường xây
niệm cùng người thân, gia đình ( nhà ở là khơng cất theo lối truyền thống, có
gian văn hóa vậ chất, tinh thần đối với mỗi con chung một kiểu khá phổ biến là
người).
nhà ba gian, hoặc rộng hơn là 4
- GV: Chiếu một vài hình ảnh yêu cầu HS quan gian, 5 gian. Những căn nhà này

sát và rút ra nhận xét.
được bố trí theo hàng ngang, có
mặt tiền rộng. Thường người ta
chọn nhà hướng nam. Trước nhà


- GV: Chiếu hoặc dán một vài hình ảnh yêu cầu
HS quan sát và rút ra nhận xét.

* Hoạt động: Hướng dẫn học sinh sắp xếp
nơi ở thanh lịch, văn minh:
? Em hãy nêu kết cấu chung của một ngôi nhà ở
(đơ thị, hoặc nơng thơn): phịng khách, phịng
riêng, phịng thờ, phịng bếp, ….
- HS thảo luận nhóm và rút ra kết luận.
GV: Hướng dẫn HS cách sắp xếp, giữ gìn nhà ở.

có sân, vườn.
- Chính giữa nhà được bố trí làm
nơi thờ cúng và tiếp khách. Ngay
bức tường đối diện với cửa lớn là
bàn thờ tổ tiên. Trước ban thờ,
thường đặt một bộ bàn ghế để
tiếp khách. Hai gian bên kê
giường, tủ quần áo và những vận
dụng cần thiết …, khu bếp và
khu vệ sinh cũng nằm trong
khuôn viên nhưng biệt lập hẳn
với căn nhà.
2. Nhà ở đô thị:

- Nhà ở đơ thị khơng có một kết
cấu chung mà khá phong phú về
kiểu dáng. Thường nhiều tầng.
Kề nhau san sát. Mặt tiền hướng
ra đường phố. Bên cạnh đó có
những khu chung cư, đáp ứng
nhu cầu về nhà ở cho số đông
dân, đồng thời cũng là giải pháp
cho không gian chật hẹp ở đô thị.
- Nhà ở đo thị thường được chia
thành nhiều phòng ứng với
những chức năng riêng như
phòng khách, phogf bếp, phòng
vệ sinh và các phòng nhủ. Đối
với những ngơi nhà chaath hẹp,
người ta có thể kết hợp phịng
khách với phịng ăn hoặc phịng
ngủ tiết kiệm diện tích.
II. Cách sắp xếp nơi ở thanh
lịch, văn minh.
1. Nhà ở:
- Nhà ở đơ thị: Thường có các
phịng chức năng như: phòng
khách, phòng riêng, buồng thờ,
phòng bếp, phòng riêng,..
- Nhà ở nơng thơn: gian chính
giữa làm nơi thờ và tiếp khách,
hai bên làm buồng ngủ và chứa
đồ, khu bếp, khu vệ sinh, sân,
vườn….

- Phòng khách (nơi tiếp khách):
cần phải giữ gìn sạch sẽ,thoáng
mát, đồ đạc phải được kê dọn
gọn gàng, bài trí lịch sự…
- Buồng thờ (ban thờ, nơi thờ
cịng phải được lau dọn sạch sẽ,


* Hoạt động: Hướng dẫn học sinh cách sắp
xếp phòng ở và góc học tập của cá nhân.
GV: Giải thích cho học sinh hiểu đối với mỗi Hs
cần phải có yêu cầu cụ thể về cách bài trí, cách
phối màu sao cho phù hợp với khong gian
chung của ngôi nhà cũng như nếp sinh hoạt
chung gia đình.

- Chính vì vậy, góc học tập phải được sắp xếp
gọn gàng, bàn ghế để ngồi học lúc nào cũng
phải được kê ngay ngắn, giá sách phải được xếp
ngăn nắp, từng loại sách phải được xếp riêng và
gáy sách phải quay ra ngoài cho dễ tìm, vở phải
được bọc lại và dán nhãn cẩn thận…Ở góc học
tập cần phải có thời gian biểu và thời khóa
biểu., ngồi các dung cụ học tập ta có thể trang
trí một cách đơn giản bằng các vận dụng tự làm
để góc học tập được sinh động hơn, có hồn và
cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn mỗi khi ngồi vào
bàn học.

gọn gàng, thể hiện được sự tơn

kính của gia chủ.
- Bếp ăn phải đảm bảo vệ sinh
cũng như an tồn cháy nổ, đồng
thời tạo được khơng khí ấm cùng
trong sinh hoạt gia đình.
2. Phịng ở - Góc học tập:
a. Phòng ở: là nơi sinh hoạt ,
nghỉ ngơi và thường cảm nhận
thấy độc lập, thoải mái hơn.
Phòng cần được sắp xếp hợp lí,
gọn gàng, sạch sẽ vừa mang
những nét riêng của chủ nhân,
vừa hài hịa với khơng gian
chung của gia đình và cũng là
nơi thể hiện rõ tính cách của mỗi
con người.
b. Góc học tập:
Nhìn vào góc học tập, người ta
có thể đánh giá được ý thức học
tập của học sinh đó.
Góc học tập có gọn gàng, ngăn
nắp thì mới tạo được tâm thế học
tập tốt, giúp học sinh ddatj được
kết quả tốt hơn trong học tập.
Trái lại. Nếu góc học tập vừa bừa
bộn, muốn tìm một quyển sách,
một quyển vở hay một cải bút
cũng khố thì không đem lại một
kết quả cao trong học tập.

4. Củng cố: (4 phút)
- Nhà ở không chỉ đơn thuần là nơi ở, nó cịn là chốn đi về, nơi giao lưu, tiếp xúc
giữa những thành viên trong gia đình, đồng thời cũng là nơi để mở rộng quan hệ với
họ hàng, xóm phố. Vì vậy, nhà ở chính là một khơng gian văn hóa vật chất, tinh thần
quan trọng đối với mỗi con người, mỗi gia đình. Do đó, mỗi người cần phải có ý thức
làm cho nhà ở của mình trở thành địa chỉ thanh lịch, văn minh.
- Đọc tài liệu tham khảo; “Sạch nhà mà …bẩn ngõ”.
5. Hướng dẫn học sinh học bài: (1 phút)
- Học thuộc bài, và biết cách áp dụng bài học vào cách sắp xếp bài trí nhà ở của
mình một cách phù hợp với hồn cảnh thực tế nhưng trở nên thanh lịch, văn minh
hơn.
***************************************