2BDAP AN DE OLYMPIC DL 11BINH PHUOC20152016

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ CHÍNH
THỨC
BÌNH PHƯỚC

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI OLIMPIC 19-5
Năm học: 2015 - 2016
Mơn: ĐỊA LÍ - Lớp 11
Thời gian làm bài: 180 phút

(Hướng dẫn chấm gồm 05 trang)

STT

NỘI DUNG

ĐIỂM

Câu 1 a) So sánh sự khác biệt của nền kinh tế công nghiệp và nền kinh tế tri
(4,0 đ) thức. Tại sao nền kinh tế tri thức bắt đầu hình thành ở các nước Bắc Mĩ,
một số nước Tây Âu và Nhật Bản?
*So sánh sự khác biệt của nền kinh tế công nghiệp và nền kinh tế tri thức:
Nền kinh tế
Cơ cấu kinh tế

Công nghệ chủ yếu để
thúc đẩy phát triển
Cơ cấu lao động

Công nghiệp
Công nghiệp và

dịch vụ là chủ yếu
Cơ giới hóa, hóa
học hóa, điện khí
hóa, chun mơn
hóa
Cơng nhân là chủ
yếu

Tỉ lệ đóng góp của
khoa học công nghệ
Lớn hơn 30%
cho tăng trưởng kinh tế
Tầm quan trọng của
Lớn
giáo dục
Vai trị của cơng nghệ
thơng tin và truyền
Lớn
thơng

Tri thức
Dịch vụ là chủ yếu, trong đó
các ngành cần nhiều tri thức
(ngân hàng, tài chính, bảo
hiểm, …) chiếm ưu thế tuyệt
đối.

1,5
(0,25
điểm/

tiêu
chí)

Cơng nghệ cao, điện tử
hóa, tin học hóa, siêu xa lộ
thơng tin, …
Cơng nhân trí thức là chủ
yếu
Lớn hơn 80%
Rất lớn
Quyết định

* Nền kinh tế tri thức bắt đầu hình thành ở các nước Bắc Mĩ, một số nước
Tây Âu và Nhật Bản, vì:
- Các nước cơng nghiệp phát triển mạnh thành cơng trong q trình cơng
nghiệp hóa rất sớm.
- Các tiền đề về cơ sở hạ tầng, trình độ KHKT và trình độ lao động cao:
+ Có nguồn vốn lớn cho nghiên cứu khoa học với các ngành công nghệ cao
phát triển mạnh.
+ Tỉ lệ người sử dụng Internet cao hơn 80% tổng số dân.
+ Hoạt động thương mại điện tử phát triển mạnh.
+ Đội ngũ lao động tri thức cao, từ 60 - 70% tổng lao động xã hội.
+ Tỉ lệ gia tăng các ngành cơng nghiệp trình độ công nghệ cao tăng nhanh
hơn 30%.
- Sản phẩm tri thức đóng góp hơn 75% nhịp độ tăng trưởng kinh tế.

1,5
0,5
0,75

0,25


b) Nguyên nhân làm cho nền kinh tế của hai nhóm nước phát triển và
đang phát triển có sự tương phản nhau:
- Lịch sử phát triển:
+ Nhóm nước đang phát triển: Phần lớn là những nước thuộc địa, mới giành
độc lập và phát triển kinh tế từ những năm cuối thế kỉ XX.
+ Nhóm nước phát triển có lịch sử phát triển lâu đời, tiến hành CNH từ rất
sớm.
- Điều kiện phát triển:
+ Nhóm nước đang phát triển tuy giàu tài nguyên, nhưng hạn chế về KHKT, vốn ít nên gặp nhiều khó khăn. Ngồi ra cịn đơng dân, tăng nhanh, thiên
tai nhiều...
+ Nhóm nước phát triển có ưu thế hơn về vốn, KH-KT, cơ sở vật chất kĩ
thuật và kết cấu hạ tầng, tạo điều kiện phát triển kinh tế nhanh, đầu tư ra nước
ngoài thu nhiều lợi nhuận.

1,0

Câu 2 a) Vai trị của cơng ty xun quốc gia đối với nền kinh tế - xã hội thế giới:
(4,0 đ) - Thúc đẩy thương mại thế giới: Chiếm 30% tổng giá trị GDP tồn thế giới,
2/3 bn bán quốc tế.
- Thúc đẩy đầu tư nước ngoài (hơn 75% đầu tư trực tiếp nước ngoài) và trên
75% việc chuyển giao cơng nghệ, khoa học kĩ thuật trên phạm vi tồn thế
giới.
- Phát triển nguồn nhân lực và tạo việc làm: Giữa những năm 1970 tạo ra
khoảng 45 triệu lao động, đến năm 1998 tạo ra khoảng 86 triệu lao động. Đây
là đội ngũ lao động quan trọng để phát triển nguồn lực lao động của nền kinh
tế thế giới, nhất là các nước đang phát triển.

1,0
0,25

0,5

0,5

0,25

0,5

Năm 2012 nếu chỉ tính trong phạm vi 100 công ty xuyên quốc gia hàng đầu
thế giới và 50 công ty xuyên quốc gia lớn nhất các nước đang phát triển thì
đã tạo ra được 16,875 nghìn việc làm ở các nước phát triển và 10,179 nghìn
việc làm ở các nước đang phát triển (chủ yếu là việc làm trong ngành CN và
DV).
b) Hội nghị COP21:
- Là hội nghị Thượng đỉnh Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 21.
- Thời gian diễn ra hội nghị: 30/11/2015 đến 12/12/2015 tại thủ đô Paris của
Pháp.
- Số quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia: 196
- Thảo luận về vấn đề biến đổi khí hậu tồn cầu mà mục tiêu chính là hạn chế
sự nóng lên toàn cầu dưới mức 2 0C trong thế kỷ này và xuống cịn 1,50C so
với thời kỳ tiền cơng nghiệp.

1,0
0,25
0,25

c) Tại sao biến đổi khí hậu trở thành vấn đề cấp bách hiện nay? Những

biện pháp ứng phó của Việt Nam đối với biến đổi khí hậu.

2,0

*Biến đổi khí hậu trở thành vấn đề cấp bách hiện nay, vì:
Sự thay đổi khí hậu đang diễn ra với tốc độ nhanh chưa từng có bởi một khối
lượng khổng lồ khí CO2, CH4 và các khí khác gây hậu quả nghiêm trọng:

1,0

0,25
0,25


- Ảnh hưởng đến sức khỏe con người như: Gây ung thư da, mù mắt…
- Ảnh hưởng đến mùa màng, sinh vật: Nghề làm muối bị mất mùa, dịch bệnh
hại cây trồng vật nuôi…
- Băng tan gây ngập lụt, mất đất nông nghiệp, đe dọa thiếu lương thực.
- Nhiều thiên tai nghiêm trọng xảy ra không theo một quy luật nào (bão,
lụt…).
- Mưa axit ảnh hưởng đến tài nguyên đất, nước, các cơng trình xây dựng…
* Những biện pháp ứng phó của Việt Nam đối với biến đổi khí hậu:
- Lập kế hoạch, phân vùng, đánh giá nguy cơ rủi ro phòng chống thiên tai.
- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cộng đồng về biến đổi khí hậu và
bảo vệ môi trường.
- Thu hút đầu tư, hợp tác quốc tế, huy động nguồn lực cho phòng chống thiên
tai.
- Xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng phòng chống và ứng phó với thiên tai.
Câu 3 a) Vẽ biểu đồ:
(4,0 đ) - Biểu đồ kết hợp cột và đường (tỉ lệ tăng trưởng GDP/năm: đường;

GDP/người: cột).
- Yêu cầu: Chính xác, khoa học, đẹp, có khoảng cách thời gian, đơn vị, có tên
biểu đồ, chú giải…
(Tên biểu đồ, chú giải, tính thẩm mỹ nếu thiếu, sai trừ 0,25đ/ý.
Tính chính xác: Tùy vào mức độ sai của HS, giám khảo thống nhất điểm trừ)
b) Nhận xét và giải thích:
- Nhận xét:
Tỉ lệ tăng trưởng GDP và bình quân GDP/người của Nhật Bản giai đoạn 2000
- 2013 tăng, nhưng không ổn định. (Dẫn chứng)
- Giải thích:
+ Tỉ lệ tăng trưởng GDP và bình quân GDP/người của Nhật Bản giai đoạn
2000 - 2013 tăng do nền kinh tế ít biến động, có xu hướng phục hồi, dân số
Nhật Bản đạt mức ổn định.
+ Tỉ lệ tăng trưởng GDP và bình quân GDP/người của Nhật Bản giai đoạn
2000 - 2013 tăng nhưng không ổn định, có biến động (có năm giảm) là do ảnh
hưởng sự biến động kinh tế toàn cầu và thiên tai thường xuyên.
Câu 4 a) Nêu tên và lợi ích của các dự án và sản phẩm trong hợp tác sản xuất và
(4,0 đ) dịch vụ của EU. Vì sao có thể nói việc ra đời đồng tiền chung Euro là
bước tiến mới của sự liên kết EU?
* Tên và lợi ích của các dự án và sản phẩm trong hợp tác sản xuất và dịch vụ
của EU:
- Sản xuất tên lửa đẩy Arian và máy bay Airbus: Tên lửa đẩy Arian đã đưa lên
quỹ đạo hơn 120 vệ tinh nhân tạo. Sản phẩm máy bay Airbus nổi tiếng, cạnh
tranh có hiệu quả với các hãng máy bay chế tạo hàng đầu của Hoa Kì, xuất
khẩu đi nhiều nơi trên thế giới với số lượng lớn.

(4/5 ý
đạt
điểm
tối đa)

1,0
0,25
0,25
0,25
0,25
2,0

2,0
1,0

1,0

2,0

0,5


- Đường hầm qua eo biển Măng sơ nối Anh và phần châu Âu lục địa đã góp
phần vận chuyển hàng hóa trực tiếp giữa Anh và phần lục địa châu Âu mà
không cần phà hay sự hỗ trợ của các ngành giao thông khác như đường thủy,
đường hàng không.
* Việc ra đời đồng tiền chung Euro là bước tiến mới của sự liên kết EU vì:
- Năm 1999: Đồng Euro chính thức lưu thơng, đưa vào giao dịch thanh tốn,
đến năm 2004 đã có 13 thành viên sử dụng.
- Việc ra đời đồng tiền chung Euro là 1 bước tiến mới của sự liên kết EU vì:
+ Nâng cao sức cạnh tranh của thị trường chung châu Âu.
+ Xóa bỏ những rủi ro khi chuyển đổi tiền tệ, thuận lợi việc chuyển vốn trong
EU.
+ Đơn giản công tác kế toán các doanh nghiệp đa quốc gia.

b) Dựa vào lát cắt địa hình sau, nhận xét sự phân hóa địa hình Hoa Kì
(phần lãnh thổ ở trung tâm lục địa Bắc Mĩ). Sự phân hóa đó đã tác động
như thế nào đến sơng ngịi của vùng?
* Qua lát cắt ta thấy địa hình của Hoa Kì (phần ở trung tâm lục địa Bắc Mĩ) có
sự phân hóa từ Đơng sang Tây thành 3 vùng địa hình: Vùng phía Tây, vùng trung
tâm, vùng phía Đơng. Sự phân hóa của địa hình đã làm sơng ngịi cũng có sự phân
hóa đa dạng.

Điều kiện
tự nhiên

Địa hình

Sơng ngịi

Vùng phía Tây
Gồm các dãy núi
cao trên 2000m
chạy song song,
xen kẽ với các
bồn địa và cao
nguyên.
Dốc, nhiều thác
ghềnh, tiềm năng
thủy điện lớn

Vùng Trung tâm

Vùng phía Đơng

Gồm các gò đồi Gồm dãy núi già
thấp và đồng bằng Apalat và các đồng
rộng lớn màu mỡ,.. bằng duyên hải
ven
Đại
Tây
Dương,..

0,5

0,25
0,75

2,0

0,5

1,5
(0,5
điểm/
vùng)

Sông lớn, giàu phù Ngắn dốc, tiềm
sa, thuận lợi cho sự năng thủy điện
phát triển nông tương đối lớn.
nghiệp, giao thông

Câu 5 a) Cộng đồng kinh tế ASEAN” (viết tắt là AEC):
(4,0 đ) - Khái niệm: AEC là Cộng đồng kinh tế ASEAN với sự hội nhập của các
quốc gia thành viên ASEAN thành một thị trường kinh tế chung.

1,0
0,25

- Thành viên: 10 thành viên ASEAN.

0,25

- Mục tiêu: Có 4 mục tiêu chính, nhưng cơ bản nhất là mục tiêu hình thành
một thị trường đơn nhất và cơ sở sản xuất chung, được thực hiện dựa trên tự
do luân chuyển 5 yếu tố (vốn, hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và lao động lành
nghề).

0,5

(Ngồi ra cịn có các mục tiêu về: Một khu vực kinh tế cạnh tranh; Phát triển
kinh tế cân bằng; Hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu).


b) Việc phát triển giao thông theo hướng Đông - Tây của Đơng Nam Á
lục địa có những ảnh hưởng gì đến sự phát triển kinh tế - xã hội của
khu vực này?
- Địa hình của Đơng Nam Á lục địa bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi chạy
theo hướng Tây Bắc - Đông Nam hoặc Bắc - Nam, nên nếu khơng có những
tuyến giao thơng theo hướng Đơng - Tây thì việc giao lưu về kinh tế - xã hội
giữa các quốc gia, giữa các khu vực lãnh thổ ở phía Đơng và phía Tây của
Đơng Nam Á lục địa sẽ gặp rất nhiều khó khăn, thậm trí không thực hiện
được các mối giao lưu về kinh tế - xã hội.
- Phát triển giao thông theo hướng Đông - Tây sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong
việc thông thương, phát triển kinh tế giữa các quốc gia và giữa các vùng trong

từng quốc gia. Ví dụ: Việt Nam và Lào bị ngăn cách bởi dãy Trường Sơn, nếu
không có các tuyến giao thơng Đơng - Tây như đường số 7, đường số 9 thì
Lào khó có điều kiện để tiếp cận đường biển từ các cảng của Việt Nam.
c) Tài nguyên biển, đảo nước ta cần phải khai thác như thế nào để đạt
được hiệu quả cao nhất? Vì sao?
- Tài nguyên biển, đảo nước ta cần phải khai thác tổng hợp mới đạt được hiệu
quả cao nhất.
- Bởi vì:
+ Hoạt động kinh tế biển rất đa dạng và phong phú, giữa các ngành kinh tế
biển có mối quan hệ và tác động lẫn nhau, chỉ có khai thác tổng hợp thì mới
mang lại hiệu quả kinh tế cao và bảo vệ môi trường.
+ Môi trường biển là khơng thể chia cắt được, vì vậy khi một vùng biển bị ô
nhiễm sẽ gây thiệt hại cho cả vùng bờ biển, các vùng nước và đảo xung
quanh.
+ Môi trường đảo rất nhạy cảm trước tác động của con người, nếu khai thác
mà không chú ý bảo vệ môi trường có thể biến thành hoang đảo.

1,0

0,5

0,5

2,0
0,5

0,5

0,5

0,5

---HẾT--Lưu ý:
- Nếu thí sinh khơng trình bày được như hướng dẫn chấm nhưng vẫn có những ý đúng, độc đáo thì
giám khảo thống nhất cho điểm thưởng. Tuy nhiên, điểm thưởng + điểm phần thí sinh làm đúng theo
hướng dẫn chấm khơng được q số điểm quy định đối với từng câu.
- Trường hợp thí sinh nêu số liệu năm khác, nếu đúng và có trích dẫn năm thì vẫn chấm điểm tối đa
theo quy định ở từng ý./.