Tài liệu Xã hội học truyền thông pdf

X· héi häc vÒ truyÒn
th«ng ®¹i chóng

Cấu trúc môn học
Cấu trúc môn học

Xác định đối tợng, vị trí của môn học
Xác định đối tợng, vị trí của môn học

Khái niệm truyền thông đại chúng
Khái niệm truyền thông đại chúng

Các đặc trng cơ chính của truyền thông
Các đặc trng cơ chính của truyền thông
đại chúng
đại chúng

Các chức
Các chức
năng
năng
của truyền thông đại
của truyền thông đại
chúng
chúng

Lịch sử các nghiên cứu

Lịch sử các nghiên cứu

Nguyên tắc xác định đối tợng nghiên
Nguyên tắc xác định đối tợng nghiên
cứu của xã hội học TT C
cứu của xã hội học TT C
Đối tợng nghiên cứu
của khoa học Xã hội
học
Khách thể nghiên
cứu của khoa học Xã
hội học
Khách thể nghiên cứu
của Xã hội học về
TTĐC
Đối tợng nghiên cứu
của Xã hội học về
TTĐC

đối tợng Xã hội học TT C
đối tợng Xã hội học TT C



Xã hội học về Truyền thông đại chúng là một
Xã hội học về Truyền thông đại chúng là một
lĩnh vực của xã hội học có đối tợng nghiên cứu
lĩnh vực của xã hội học có đối tợng nghiên cứu
là:
là:

cấu trúc;
cấu trúc;

các đặc điểm;
các đặc điểm;

các qui luật;
các qui luật;

và vị trí của
và vị trí của
TT
TT


C
C
trong tổ chức xã hội.
trong tổ chức xã hội.



Mối quan hệ của các khoa học nghiên
Mối quan hệ của các khoa học nghiên
cứu về TT C
cứu về TT C
Xã hội học
Chính trị
học

Xã hội học
D luận Xã
hội
Xã hội học
Truyền thông
đại chúng
Truyền
thông
đại
chúng
Tâm lý
học xã hội
D
luận
xã
hội

Chức năng của nghiên cứu xã hội
Chức năng của nghiên cứu xã hội
học về truyền thông đại chúng
học về truyền thông đại chúng

Nhận thức về bản chất xã hội, các qui luật, cấu trúc
Nhận thức về bản chất xã hội, các qui luật, cấu trúc
và chức năng của hệ thống các phơng tiện TT C
và chức năng của hệ thống các phơng tiện TT C

Nghiên cứu xã hội học về TT C đóng góp tích cực
Nghiên cứu xã hội học về TT C đóng góp tích cực
cho công tác quản lý

cho công tác quản lý

Nghiên cứu xã hội học về TT C đóng góp tích cực
Nghiên cứu xã hội học về TT C đóng góp tích cực
cho công tác t tởng
cho công tác t tởng

Chức năng của nghiên cứu xã hội
Chức năng của nghiên cứu xã hội
học về truyền thông đại chúng (tiếp)
học về truyền thông đại chúng (tiếp)

XHH về TT C cho ta biết về mối quan hệ của
XHH về TT C cho ta biết về mối quan hệ của
TT C với các thiết chế xã hội khác.
TT C với các thiết chế xã hội khác.

XHH về TT C cung cấp cho chúng ta thông tin
XHH về TT C cung cấp cho chúng ta thông tin
về mức độ thâm nhập của media vào đời sống xã
về mức độ thâm nhập của media vào đời sống xã
hội
hội

XHH về TT C cung cấp cho chúng ta những
XHH về TT C cung cấp cho chúng ta những
thông tin về các qui luật tác động của media đến
thông tin về các qui luật tác động của media đến
công chúng (audience)
công chúng (audience)

Chức năng của nghiên cứu xã hội
Chức năng của nghiên cứu xã hội
học về truyền thông đại chúng (tiếp)
học về truyền thông đại chúng (tiếp)



Các đảng phái chính trị, nhà quản lý, các doanh
Các đảng phái chính trị, nhà quản lý, các doanh
nghiệp, các hãng quảng cáo, các chính trị gia
nghiệp, các hãng quảng cáo, các chính trị gia
, cỏc c
, cỏc c
quan chớnh ph v phi chớnh ph
quan chớnh ph v phi chớnh ph
có thể tìm thấy
có thể tìm thấy
những lợi ích từ những nghiên cứu XHH về TT C
những lợi ích từ những nghiên cứu XHH về TT C

Hoàn thiện hoạt động của hệ thống Mass media
Hoàn thiện hoạt động của hệ thống Mass media

Sơ lược về lịch sử nghiên cứu
Sơ lược về lịch sử nghiên cứu
XHH TTĐC
XHH TTĐC

Sơ lợc lịch sử phát triển của XHH

Sơ lợc lịch sử phát triển của XHH
về TT C
về TT C

Max Weber l
Max Weber l
à ngời đầu
à ngời đầu
tiên đề xuất thuật ngữ Xã
tiên đề xuất thuật ngữ Xã
hội học báo chí
hội học báo chí

N
N
m ra i:
m ra i:
1910, nhng có
1910, nhng có
nguồn gốc
nguồn gốc
từ cuối thế kỷ
từ cuối thế kỷ
XIX
XIX



Sự phát triển của XHH
Sự phát triển của XHH

TT C gắn rất chặt với việc
TT C gắn rất chặt với việc
nghiên cứu về tuyên truyền
nghiên cứu về tuyên truyền
trong chiến tranh thế giới lần
trong chiến tranh thế giới lần
I và II.
I và II.
XHH BC nghiên cứu: những
vấn đề kinh tế đảm bảo sự tồn
tại của báo chí, các đặc điểm
của DLXH; các nguồn tin và
thái độ với thông tin bao gồm
cả những suy tởng về sự cần
thiết của việc phân tích định l
ợng các báo chí

C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña
C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña
XHH vÒ TT CĐ
XHH vÒ TT CĐ

Tr
Tr
íc 1910
íc 1910

1910 ®Õn 1920
1910 ®Õn 1920


Tõ nh÷ng n¨m 20 ®Õn
Tõ nh÷ng n¨m 20 ®Õn
chiÕn tranh thÕ giíi II
chiÕn tranh thÕ giíi II

Thêi k× chiÕn tranh
Thêi k× chiÕn tranh
thÕ giíi II
thÕ giíi II

Nh÷ng n¨m 50-60
Nh÷ng n¨m 50-60

Tõ nh÷ng n¨m 60 ®Õn
Tõ nh÷ng n¨m 60 ®Õn
nay
nay
Nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu thực nghiệm

M
M
ột số lý thuyết chính
ột số lý thuyết chính
của XHH TTĐC
của XHH TTĐC

Giai đoạn 1920 1930
Giai đoạn 1920 1930

Một số quan điểm lý thuyết
Một số quan điểm lý thuyết

Quan điểm của Harold Lasswell
Công chúng là một đám đông thụ động và
Công chúng là một đám đông thụ động và
không cỡng lại đợc các động của các
không cỡng lại đợc các động của các
nhà truyền thông
nhà truyền thông

Quan điểm của
Quan điểm của
Walt
Walt
er
er


Lippman
Lippman
Cá nhân không thể tự m
Cá nhân không thể tự m
ì
ì
nh nắm bắt mọi
nh nắm bắt mọi
sự kiện xã hội, và do đó, họ ph
sự kiện xã hội, và do đó, họ ph

ả
ả
i tiêu dùng
i tiêu dùng
các thông tin do các nhà truyền thông đa
các thông tin do các nhà truyền thông đa
ra, v
ra, v
ì
ì
thế, họ chịu tác động của nh
thế, họ chịu tác động của nh
ữ
ữ
ng chủ
ng chủ
ý tuyên truyền.
ý tuyên truyền.

Giai đoạn 1920 1930
Giai đoạn 1920 1930
Lý thuyết nh
Lý thuyết nh
ữ
ữ
ng viên đạn thần kỳ
ng viên đạn thần kỳ

Quan điểm của W. Schramm
Quan điểm của W. Schramm

:
:
Công chúng nh là tấm bia, các
Công chúng nh là tấm bia, các
thông điệp truyền thông trong đó
thông điệp truyền thông trong đó
chứa đựng các giá trị, định kiến
chứa đựng các giá trị, định kiến
tuyên truyền của các nhà truyền
tuyên truyền của các nhà truyền
thông là viên đạn, đợc bắn ra từ
thông là viên đạn, đợc bắn ra từ
các nhà truyền thông.
các nhà truyền thông.

Giai ®o¹n 1920 1930–
Giai ®o¹n 1920 1930–
Lý thuyÕt nh
Lý thuyÕt nh
÷
÷
ng viªn ®¹n
ng viªn ®¹n
C«ng
chóng
C¸c quan
®iÓm, c¸c
gi¸ trÞ, c¸c
®Þnh kiÕn
cña nhµ

truyÒn
th«ng
Media có thể bắn viên đạn thần
(thông điệp) vào công chúng và họ
sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp và ngay
lập tức. Công chúng thụ động tiếp
nhận thông điệp theo một cách
giống nhau và họ phản ứng theo
một cách giông nhau.

Giai đoạn chiến tranh
Giai đoạn chiến tranh
thế giới lần thứ II
thế giới lần thứ II
Trờng phái Yale của Carl Hovland
Trờng phái Yale của Carl Hovland
-
-

Carl Hovland là một ngời theo trờng phái hành vi mới hay
Carl Hovland là một ngời theo trờng phái hành vi mới hay
hành vi xã hội (Social behaviorism).
hành vi xã hội (Social behaviorism).
Kích
thích
S
Nhân
tố
trung
gian

Phản
ứng
R

Giai đoạn chiến tranh
Giai đoạn chiến tranh
thế giới lần thứ II
thế giới lần thứ II
Trờng phái Yale của Carl Hovland
Trờng phái Yale của Carl Hovland





Hovland và nhóm nghiên cứu của ông đã chứng
Hovland và nhóm nghiên cứu của ông đã chứng
minh đợc tính gián tiếp của các phơng tiện
minh đợc tính gián tiếp của các phơng tiện
truyền thông đại chúng và sự thu nhận thông tin.
truyền thông đại chúng và sự thu nhận thông tin.

Khuynh hớng tâm lý học xã hội còn đợc phát
Khuynh hớng tâm lý học xã hội còn đợc phát
triển bởi lý thuyết mâu thuẫn nhận thức
triển bởi lý thuyết mâu thuẫn nhận thức
(cognitive dissonance) của L. Festinger, hay lý
(cognitive dissonance) của L. Festinger, hay lý
thuyết tơng ứng (congruity) của Osgood.
thuyết tơng ứng (congruity) của Osgood.

Theo lý thuyết này, các cá nhân có xu h
Theo lý thuyết này, các cá nhân có xu h
ớng tiếp nhận thông tin và hành động phù
ớng tiếp nhận thông tin và hành động phù
hợp với nh
hợp với nh
ữ
ữ
ng suy nghĩ bên trong của họ.
ng suy nghĩ bên trong của họ.



Giai đoạn chiến tranh
Giai đoạn chiến tranh
thế giới lần thứ II
thế giới lần thứ II
Phơng pháp phân tích nội dung
Phơng pháp phân tích nội dung

Ngời đề xuất là H. Lasswell.
Ngời đề xuất là H. Lasswell.

đ
đ
ây là sự lợng hoá các thông tin trên báo chí.
ây là sự lợng hoá các thông tin trên báo chí.

Nó thờng đợc dùng để xác định các nội dung chính

Nó thờng đợc dùng để xác định các nội dung chính
kênh truyền thông
kênh truyền thông

Có hai cách lợng hoá
Có hai cách lợng hoá

Theo tần xuất của thông tin
Theo tần xuất của thông tin

Theo tỷ trọng của từng loại thông tin
Theo tỷ trọng của từng loại thông tin



N
N
ă
ă
m 1943 một toà án Hoà Kỳ đa ra phán quyết đóng
m 1943 một toà án Hoà Kỳ đa ra phán quyết đóng
cửa tờ báo "Ngời Mỹ đích thực" trên cơ sở phân tích
cửa tờ báo "Ngời Mỹ đích thực" trên cơ sở phân tích
nội dung của tờ báo này.
nội dung của tờ báo này.

M« h
M« h
×
×

nh dßng truyÒn th«ng 2 bËc
nh dßng truyÒn th«ng 2 bËc
cña E. Katz
cña E. Katz
C¸c ph¬ng tiÖn
TruyÒn th«ng ®¹i
chóng
C¸c thñ lÜnh ý kiÕn
Opinion leaders
C«ng chóng
TruyÒn th«ng bËc 1
TruyÒn th«ng bËc 2

M« h
M« h
×
×
nh truyÒn th«ng nhiÒu bËc cña
nh truyÒn th«ng nhiÒu bËc cña
W. Schramm
W. Schramm

C¸c ph¬ng tiÖn
TruyÒn th«ng ®¹i
chóng
C¸c thñ lÜnh ý kiÕn
bËc 1
Opinion leaders
C¸c thñ lÜnh ý kiÕn
bËc 2

Opinion leaders
C«ng chóng
TruyÒn th«ng bËc 1
TruyÒn th«ng bËc 2
TruyÒn th«ng bËc N

M« h
M« h
×
×
nh
nh
qu¸ tr
qu¸ tr
×
×
nh TruyÒn th«ng ®¹i
nh TruyÒn th«ng ®¹i
chóng theo H. Lasswell
chóng theo H. Lasswell
cho
ai
Víi
hiÖu
qu¶
thÕ
nµo
Ai
Nãi
g×

B»ng
ph¬ng
tiÖn g×

Nh
Nh
ữ
ữ
ng hớng nghiên cứu mới của xã hội học
ng hớng nghiên cứu mới của xã hội học
về truyền thông đại chúng
về truyền thông đại chúng
1.
1.
Nghiên cứu mắt xích
Nghiên cứu mắt xích
ai nói
ai nói
- nghiên cứu về nhà
- nghiên cứu về nhà
truyền thông
truyền thông
2.
2.
Nghiên cứu mắt xích
Nghiên cứu mắt xích
nói g
nói g
ì
ì

- nghiên cứu nội dung
- nghiên cứu nội dung
thông điệp
thông điệp
3.
3.
Nghiên cứu mắt xích
Nghiên cứu mắt xích
cho ai
cho ai
- nghiên cứu công chúng
- nghiên cứu công chúng
4.
4.
Nghiên cứu mắt xích
Nghiên cứu mắt xích
bằng phơng tiện g
bằng phơng tiện g
ì
ì
- nghiên
- nghiên
cứu kênh dẫn truyền
cứu kênh dẫn truyền
5.
5.
Nghiên cứu mắt xích
Nghiên cứu mắt xích
với hiệu qu
với hiệu qu

ả
ả
nh thế nào
nh thế nào
-
-
nghiên cứu hiệu qu
nghiên cứu hiệu qu
ả
ả


của truyền thông
của truyền thông