Giáo án Địa 7 tuần 5 tiết 7 8

Ngày soạn: 14/ 09/ 2018
Tiết 7
Bài 7 : MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Trình bày được sơ bộ ngun nhân hình thành gió mùa ở đới nóng và đặc điểm
của gió mùa mùa hạ, gió mùa mùa đơng.
- Phát biểu được 2 đặc điểm cơ bản của mơi trường nhiệt đới gió mùa (nhiệt độ
lượng mưa thay đổi tuỳ theo mùa gió, thời tiết diễn biến thất thường). Đặc điểm
này chi phối thiên nhiên và hoạt động của con người theo nhịp điệu của gió mùa.
- Phân tích được mơi trường nhiệt đới gió mùa là mơi trường đặc sắc và đa dạng ở
đới nóng.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện cho học sinh kĩ năng đọc bản đồ, ảnh địa lí, biểu đồ nhiệt độ và lượng
mưa nhận biết khí hậu nhiệt đới gió mùa qua biểu đồ.
3. Thái độ.
- HS ham tìm hiểu về đăc điểm các môi trường.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính tốn, hợp tác, giải
quyết vấn đề.
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng bản đồ, sử dụng tranh ảnh.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
Giáo viên:.
- Bản đồ các mơi trường, khí hậu Thế Giới , tranh ảnh về rừng nhiệt đới.
- Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của Mơi trường nhiệt đới gió mùa.
Học sinh:.
Học thuộc bài cũ. Đọc kĩ và trả lời các câu hỏi trong bài mới.
III. PHƯƠNG PHẤP KĨ THUẬT DẠY HỌC
- Tư duy, giải quyết vấn đề, động não, trực quan, nhóm
IV. HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
1.Ổn định lớp (1’)

Lớp
Ngày giảng
Sĩ số
HS vắng
7A
18/09/2018
42
7B
17/09/2018
42
2. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Nêu những đặc điểm của khí hậu nhiệt đới ?
- Tại sao diện tích xavan và nửa hoang mạc ở nhiệt đới đang ngày càng mở
rộng.
3. Bài mới
- Giới thiệu : trong đới nóng, có một khu vực tuy cùng vĩ độ với các môi trường
nhiệt đới và hoang mạc nhưng thiên nhiên có nhiều nét đặc sắc, đó là vùng nhiệt
đới gió mùa .


Hoạt động của GV - HS
Hoạt động 1 : Tìm hiểu khí hậu của mơi trường
nhiệt đới
Mục tiêu: Trình bày được sơ bộ ngun nhân
hình thành gió mùa ở đới nóng và đặc điểm của
gió mùa mùa hạ, gió mùa mùa đông.
- Phát biểu được 2 đặc điểm cơ bản của mơi
trường nhiệt đới gió mùa (nhiệt độ lượng mưa
thay đổi tuỳ theo mùa gió, thời tiết diễn biến
thất thường). Đặc điểm này chi phối thiên nhiên

và hoạt động của con người theo nhịp điệu của
gió mùa
Thời gian 25 phút.
Phương pháp dạy học: nhóm, trực quan.
Kĩ thuật dạy học: động não, tư duy, chia nhóm.
Thảo luận nhóm, mỗi nhóm 4 HS.
Nhóm 1,3,5,7 tìm hiểu hướng gió mùa đơng
Nhóm 2,4,6,8 tìm hiểu hướng gió mùa hạ
(Thời gian 5’)
* Bước 1 : cho HSquan sát hình 7.1 và 7.2, giới
thiệu ký hiệu hai hướng gió bằng mũi tên đỏ và
mũi tên xanh .
- GV xác định cho HS thấy khu vực Nam Á và
Đơng Nam Á .
? Em có nhận xét gì về hướng gió thổi vào mùa
hạ và mùa đơng ở Nam Á và Đông Nam Á ?
( mùa hạ thổi từ biển vào đất liền, mùa đông
thổi từ đất liền ra biển ).
? Giải thích tại sao lượng mưa ở 2 khu vực này
chênh lệch nhau rất lớn giữa mùa hạ và mùa
đông ?
? Tại sao các mũi tên chỉ gió ở Nam Á lại chuyển
hướng cả mùa hạ lẫn mùa đơng ?
( khi gió vượt qua xích đạo, lực tự quay của
Trái Đất làm cho gió đổi hướng ).
* Bước 3 :
? Các em xem hai biểu đồ khí hậu ở Hà Nội và ở
Mum Bai có điểm nào khác nhau ? (Hà Nội mùa
đông xuống dưới 18oC, mùa hạ hơn 30oc, biên
độ nhiệt cao trên 12o . Còn ở MunBai nóng nhất

là 28oC, mát nhất là 23oC =>Hà Nội có mùa
đơng lạnh, cịn MumBai nóng quanh năm)
* Bước 4 :
- HS tự tìm ra sự khác biệt của khí hậu :

Nội dung chính

1. Khí hậu
- Nam Á và Đơng Nam Á
là hai khu vực điển hình của
mơi trường nhiệt đới gió
mùa.(mùa mưa: nóng nhiều
mưa nhiều; và mùa khơ:
lạnh và khơ)

- Khí hậu nhiệt đới gió mùa
có hai đặc điểm nổi bật là :
nhiệt độ, lượng mưa thay
đổi theo mùa gió và thời
tiết diễn biến thất thường .


Hoạt động của GV - HS
+ Nhiệt đới : có thời kì khơ hạn kéo dài khơng
mưa, lượng mưa TB ít hơn 1.500 mm .
+ Nhiệt đới gió mùa : có lượng mưa TB cao hơn
1.500 mm , có mùa khơ nhưng khơng có thời kì
khơ hạn kéo dài
* Bước 5 : cho HS biết thêm khí hậu gió mùa có
tính chất thất thường :

+ Mùa mưa có năm đến sớm, có năm đến muộn.
+ Lượng mưa tuy có nhiều nhưng khơng đều
giữa các năm .
+ Gió mùa mùa đơng có năm đến sớm, có năm
đến muộn, có năm rét nhiều, có năm rét ít.
…………………………………………………
…………………………………………………

Nội dung chính

Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm mơi trường
nhiệt đới gió mùa
Mục tiêu: - Phân tích được mơi trường nhiệt đới
gió mùa là mơi trường đặc sắc và đa dạng ở đới
nóng.
Thời gian: 10 phút.
Phương pháp dạy học: Trực quan, Đàm thoại.
Kĩ thuật dạy học: Động não, tư duy.
Hoạt động cả lớp.
* Bước 1 : GV yêu cầu HS mô tả cảnh sắc thiên
nhiên theo mùa qua hình 7.5 và 7.6 ?(mùa mưa
rừng cao su xanh tốt, cịn mùa khơ lá rụng đầy,
cây khơ lá vàng => môi trường nhiệt đới thay
đổi theo thời gian (theo mùa)
* Bước 2 :
? Về không gian cảnh sắc thiên nhiên thay đổi từ
nơi này đến nơi khác như thế nào ?
? Nơi mưa nhiều, nơi ít mưa cảnh sắc thiên nhiên
khác nhau không? (thiên nhiên nhiệt đới gió mùa
thay đổi theo khơng gian nhưng tuỳ thuộc vào

lượng mưa : từ rừng xích đạo ẩm, rừng nhiệt
đới mưa mùa, rừng ngập mặn, đồng cỏ cao
nhiệt đới ).
* Bước 3 :GV kết luận :
+ Mơi trường nhiệt đới gió mùa là môi trường đa
dạng và phong phú nhất ở đới nóng.
+ Mơi trường nhiệt đới gió mùa là nơi tập trung
đông dân nhất thế giới.

2. Các đặc điểm khác của
mơi trường
- Mơi trường nhiệt đới gió
mùa là kiểu mơi trường đa
dạng và phong phú .
- Gió mùa ảnh hưởng lớn
tới cảnh sắc thiên nhiên và
cuộc sống của con người .
- Nam Á và Đông Nam Á
là các khu vực thích hợp cho
việc trồng cây lương thực
(đặc biệt là cây lúa nước) và
cây công nghiệp ; đây là
những nơi sớm tập trung
đông dân trên thế giới .


Hoạt động của GV - HS
………………………………………………..
………………………………………………..

Nội dung chính

4 . Củng cố (2’)
- Nguyên nhân và ảnh hưởng của gió muà đến khu vực
- Nêu những đặc điểm nổi bật của khí hậu nhiệt đới gió mùa?
- Tại sao nói: “Mơi trường nhiệt đới gió mùa rất đa dạng và phong phú”?
5. Hướng dẫn về nhà (2’)
- Về nhà học bài, làm bài tập 2 trang 25
- Chuẩn bị bài 9: Hoạt động sản xuất nơng nghiệp ở đới nóng
+ Mơi trường xích đạo ẩm có thuận lợi & khó khăn gì đối với sản xuất nơng
nghiệp?
+Để khắc phục những khó khăn đó ta phải làm gì?
+ Nêu những nơng sản chính của đới nóng ? Và xác định các khu vực ở đới nóng
sản xuất nhiều loại nơng sản đó?


Ngày soạn: 14/ 09/ 2018
Tiết 8
Bài 9 : HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT
NƠNG NGHIỆP Ở ĐỚI NĨNG
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Trình bày được các mối quan hệ giữa khí hậu với nơng nghiệp và đất trồng, giữa
khai thác đất đai và bảo vệ đất.
- Phát biểu được 1 số cây trồng, vật nuôi ở các kiểu môi trường khác nhau của đới
nóng.
- Luyện tập cách mơ tả hiện tượng địa lí qua tranh liên hồn và cũng cố thêm kĩ
năng đọc ảnh địa lí cho học sinh.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng phán đốn địa lí cho HS ở mức độ cao hơn về mối quan hệ

giữa khí hậu với nơng nghiệp và đất trồng, giữa khai thác với bảo vệ đất trồng .
*) Kĩ năng sống
- Tìm kiếm và xử lí thơng tin qua bài viết, biểu đồ, tranh ảnh về đặc điểm sản xuất
nông nghiệp và các sản phẩm chủ yếu ở đới nóng.
- Phản hồi, lắng nghe tích cực
- Tự tin khi trình bày kết quả làm việc nhóm.
3. Thái độ
- Hs tích cực trong học tập, yêu lao động
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính tốn, hợp tác, giải
quyết vấn đề.
- Năng lực chuyên biệt: sử dụng bản đồ, sử dụng tranh ảnh.
II. CHUẨN BỊ
Giáo viên
Máy chiếu có hình ảnh:
- Biểu đồ nhiệt độ lượng mưa ở mơi trường xích đạo ẩm.
- Tranh ảnh về hoạt động sản xuất nông nghiệp ở đới nóng
Học sinh
Học thuộc bài cũ. Đọc kĩ và trả lời các câu hỏi trong bài mới.
III. PHƯƠNG PHẤP KĨ THUẬT DẠY HỌC
- Tư duy, giải quyết vấn đề, động não, thảo luân nhóm, đàm thoại.
IV. HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
1.Ổn định lớp (1’)
Lớp
Ngày giảng
Sĩ số
HS vắng
7A
19/09/2018
42

7B
19/09/2018
42
2. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Nêu những đặc điểm nổi bật của khí hậu nhiệt đới gió mùa?
- Tại sao nói: “Mơi trường nhiệt đới gió mùa rất đa dạng và phong phú”?


3. Bài mới : - Giới thiệu : đăc điểm khí hậu đới nóng là nắng nóng quanh
năm và mưa nhiều, tập trung theo mùa . Những đặc điểm này tạo điều kiện thuận
lợi cho cây trồng tăng trưởng quanh năm đất dễ bị xói mịn cuốn trơi hết lớp đất
màu trên bề mặt đất và sinh ra nhiều dịch bệnh, côn trùng hại cây trồng, vật nuôi.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung chính
Hoạt đơng 1 : Đặc điểm sản xuất nơng nghiệp
Mục tiêu: - Trình bày được các mối quan hệ giữa
khí hậu với nơng nghiệp và đất trồng, giữa khai
thác đất đai và bảo vệ đất.
Thời gian: 20 phút.
Phương pháp dạy học: Nhóm, đàm thoại.
Kĩ thuật dạy học: Chia nhóm, động não, phân tích.
Thảo luận nhóm (cặp)
* Bước 1:
- GV : yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm của
+ Khí hậu xích đạo (nóng ẩm quanh năm)
+ Khí hậu nhiệt đới (nhiệt độ cao quanh năm
trong năm có một thời kì khơ hạn (từ tháng 3
đến tháng 9) càng gần chí tuyến thì khơ hạn
càng kéo dài .
+ Nhiệt đới gió mùa : nhiệt độ, lượng mưa thay

đổi theo mùa thời tiết diễn biến thất thường .
 Đới nóng là nắng nóng, mưa nhiều quanh năm.
? Các đặc điểm khí hâu này thuận lợi gì đối với
cây trồng và mùa vụ như thế nào? (Cây trồng phát
triển quanh năm, có thể trồng xen canh, gối vụ)
? Kiểu khí hậu như vậy có khó khăn gì trong sản
xuất nông nghiệp. ( Sâu bệnh phát triển gây hại
cây trồng, vật ni )
- GV : treo biểu đồ hình 9.1
- GV cho HS quan sát hình 9.2 các em có nhận xét
gì ?
(Do nhiệt độ và độ ẩm cao lượng mưa
nhiều  đất bị xói mịn, sườn đồi trơ trụi với các
khe rãnh sâu )
? Ở vùng đồi núi có độ dốc cao, mưa nhiều thì lớp
mùn ở đây như thế nào ? (Lớp mùn thường
không dày do bị cuốn trơi )
? Ngun nhân dẫn đến xói mịn đất ở mơi trường
xích đạo ẩm? (lượng mưa nhiều và khơng có cây
cối che phủ
? Biện pháp khắc phục như thế nào? (bảo vệ,
trồng rừng)
? Các em hãy cho ví dụ sự ảnh hưởng của khí hậu

1. Đặc điểm sản xuất
nơng nghiệp
- Ở đới nóng, việc trồng trọt
được tiến hành quanh năm,
có thể xen canh nhiều loại
cây trồng, nếu có đủ nước

tưới.

- Trong điều kiện khí hậu
nóng, mưa nhiều hoặc mưa
tập trung theo mùa, đất dễ
bị rửa trơi, xói mịn. Vì vậy,
cần bảo vệ rừng , trồng cây
che phủ đất và làm thuỷ lợi
và có kế hoạch phịng
chống thiên tai.


Hoạt động của GV - HS
nhiệt đới và nhiệt đới gió mùa đến SX nơng
nghiệp ?
(lượng mưa tập trung vào 1 mùa gây xói mịn,
lũ lụt … mùa khơ kéo dài gây hạn hán, mất
mùa)
……………………………………………..
……………………………………………..
Hoạt động 2 : Các sản phẩm nông nghiệp chủ
yếu
Mục tiêu: Phát biểu được 1 số cây trồng, vật nuôi
ở các kiểu môi trường khác nhau của đới nóng.
Thời gian: 12 phút.
Phương pháp dạy học: Đàm thoại, thuyết trình.
Kĩ thuật dạy học: Hỏi và trả lời

Nội dung chính

2. Các sản phẩm nơng
? Ở các đồng bằng nhiệt đới gió mùa (châu Á ) có
nghiệp chủ yếu
loại cây lương thực nào quan trọng ? (Cây lúa
nước)
? Ở địa phương em có loại cây lương thực nào
chủ yếu ?
- Cây trồng chủ yếu là cây
? Tại sao khoai lang được trồng ở đồng bằng ? lúa nước , các loại ngũ cốc
Sắn được trồng ở đồi núi ?(khoai lang phù hợp khác (kê, đậu, ngô, lúa nếp,
với đất phù sa, còn sắn phù hợp đất cát)
lúa tẻ) và nhiều cây cơng
- GV nói thêm về cây cao lương (lúa miến, bo bo) nghiệp nhiệt đới có giá trị
là cây lương thực thích nghi với loại khí hậu xuất khẩu cao.
nóng .Hiện nay cao lương là cây lương thực nuôi
sống hàng triệu ngừơi ở châu Phi, Ấn Độ, Trung
Quốc .
? Tại sao vùng trồng lúa nước lại thường trùng với
những vùng đông dân cư bậc nhất trên thế giới ?
(Là vùng đồng bằng,đất đai màu mỡ, điều
kiện sống và giao thông thuận tiện )
- Chăn nuôi chưa phát
? Cây công nghiệp gồm những loại nào ? Phân bố triển bằng trồng trọt, chủ
những khu vực nào ?
yếu là chăn thả năng suất
? Việt Nam có những loại cây cơng nghiệp nào ? thấp.
? Ở đới nóng chăn ni được những loại gia súc
nào? Ở đâu ?
…………………………………………………
…………………………………………………

4 . Củng cố (3’)
- Mơi trường xích đạo ẩm có thuận lợi & khó khăn gì đối với sản xuất nơng
nghiệp ? Để khắc phực những khó khăn đó ta phải làm gì ?


- Nêu những nơng sản chính của đới nóng ? Và xác định các khu vực ở đới nóng
sản xuất nhiều loại nơng sản đó ?
5. Hướng dẫn về nhà (2’)
- Về nhà học bài, làm bài tập trang 32 . SGK
- Chuẩn bị bài 10: Dân số, sức ép của dân số tới tài ngun mơi trường đới
nóng ? Dân số đới nóng chiếm gần 50% dân số thế giới nhưng chỉ tập trung sinh
sống ở một số khu vực, thì sẽ có tác động gì đến nguồn tài ngun và mơi trường ở
những nơi đó ?
? Trong khi tài ngun mơi trường đang bị xuống cấp thì sự bùng nổ dân số ở đới
nóng có tác động như thế nào ?
? Nêu những tác động tiêu cực của dân số đến môi trường ?)