Giáo án bài sơn tinh, thủy tinh, bài 6 sách kết nối tri thức

Văn bản SƠN TINH THUỶ TINH (Truyền thuyết)


? Sắp xếp các nhân vật của truyện thành các nhóm theo u cầu:
a, Nhân vật chính- nhân vật phụ.
b, Nhân vật lịch sử- nhân vật hư cấu.

Sơn tinh
Thuỷ tinh

Mị Nương
người dân
Hùng
Vương

Lạc Hầu

Lạc Tướng


Nhân vật chính

Sơn tinh
Thuỷ tinh

vì các nhân vật này được nhắc
đến trong tồn bộ tác phẩm có
quan hệ với tất cả các nhân vật
khác và xuất hiện trong các sự
kiện trong tác phẩm đồng thời
các nhân vật góp phần thể hiện

chủ đề chung của tác phẩm, xuất
hiện ngay nhan đề của tác phẩm.


Nhân vật phụ.

Tuy là nhân vật phụ không phải là họ
khơng có vai trị gì trong câu chuyện,
các nhân vật phụ có vai trị làm nổi
bật nhân vật chính làm cho câu
chuyện trở nên sống động và hấp dẫn
hơn

Mị Nương
Hùng
Vương

người dân

Lạc Hầu

Lạc Tướng


Nhân vật lịch sử

Sơn tinh
Thuỷ tinh

Là nhân vật có thật trong lịch sử

được ghi chép lại trong sử sách


Nhân vật hư
cấu.

là sản phẩm của trí tưởng tượng
của tác giả dân gian

Mị Nương
Hùng
Vương

người dân

Lạc Hầu

Lạc Tướng


PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Thể loại

 

Nhân vật

 

Cốt truyện

 

Bố cục

 


I. ĐỌC VĂN BẢN
- Thể loại: Truyện cổ tích
- Nhân vật: Sơn tinh, Thuỷ Tinh, Mị Nương, người dân, Lạc Hầu,
Lạc Tướng, Hùng Vương.
- Cốt truyện:
1. Vua Hùng kén rể.
2. Sơn Tinh-Thuỷ Tinh đến cầu hôn và thi tài.
3. Thuỷ Tinh thua cuộc, đuổi đánh Sơn Tinh bị thần núi đánh bại.
4. Năm năm báo oán, đời đời đánh ghen.
- Bố cục:
Phần 1: Từ đầu đến “mỗi thứ một đôi”. Hùng Vương thứ mười tám
kén rể cho con gái.
Phần 2: Tiếp theo đến “Thần nước đành rút quân”. Sơn Tinh, Thủy
Tinh đến cầu hôn và cuộc giao đấu của hai vị thần.
Phần 3: Còn lại. Sự trả thù hàng năm của Thủy Tinh và sự chiến
thắng của Sơn Tinh.


? Trong các chi tiết sau, chi tiết, sự việc nào mang tính chất
hoang đường, kì ảo?

- Vua Hùng tìm chồng cho Mị Nương
- Sơn Tinh Thuỷ Tinh đại chiến giành Mị Nương.
- Sơn Tinh Thuỷ Tinh thi tài.
- Hàng năm, Thuỷ Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh.


- Tóm tắt: Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên
là Mị Nương, người đẹp như hoa tình nết hiền dịu. Nhà vua hết
mực thương yêu nàng và muốn kén cho con một người chồng
thật xứng đáng. Một hơm có hai chàng trai đến cầu hơn. Một
người là chúa vùng non cao, người ta gọi chàng là Sơn Tinh.
Một người là vua vùng nước thẳm, người ta gọi chàng là Thủy
Tinh. Vua Hùng đưa ra điều kiện ngày mai ai mang lễ vật đến
trước sẽ lấy được Mị Nương làm vợ, lễ vật gồm có một trăm
ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà gà chín
cựa ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi. Hôm sau, Sơn Tinh
mang lễ vật đến trước được rước Mị Nương về núi. Thủy Tinh
đến sau, không lấy được Mị Nương đùng đùng nổi giận, dâng
nước đánh Sơn Tinh. Hai bên đánh nhau ròng rã mấy tháng trời,
cuối cùng Sơn Tinh vẫn vững vàng mà sức Thủy Tinh đã cạn
kiệt, thần nước đành rút quân. Hằng năm, Thủy Tinh đều dâng
nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thất bại.


KHÁM PHÁ VĂN BẢN
1, Vua Hùng kén rể

1, Vua Hùng kén rể trong bối cảnh nào?
2, Hành động kén chồng cho cơng chúa
nhằm mục đích gì?

3, Sau khi Vua Hùng loan tin kén rể ai là
người đến cầu hôn?
4, Tại sao nhà vua không hỏi ý kiến con gái
mà hỏi ý kiến các Lạc Hầu?


1, Vua Hùng kén rể

Nước đã yên bình
nhưng dẫn vẫn phải
vất vả chống thiên tai,
lụt lội

Bối
cảnh

Nhà vua chỉ có một
người con gái xinh
đẹp, dịu hiền đã đến
tuổi lấy chồng

-> Cần người tài
giúp dân giúp
nước

-> Cần tìm người
xứng đáng với
cơng chúa.

1, Vua Hùng kén rể

Việc kén chồng cho
công chúa: Là việc
nhà:

-> cha kén
chồng cho con

Bối
cảnh
Là việc nước:

-> vua tìm người
tài cho nước.


1, Vua Hùng kén rể

Hai
chàng
trai cùng
đến cầu
hôn

Sơn Tinh

-> Chúa chốn non cao->
dời non chuyển núi.

Thuỷ Tinh

-> Vua miền nước thẳm->
gọi gió hơ mưa.

=> Ngang tài, ngang sức, xứng
đáng làm rể vua Hùng.


1, Vua Hùng kén rể

Đặt nghĩa nước cao hơn tình nhà

Vua họp
cùng các
Lạc Hầu

Hùng Vương quyết định trên cương
vị của nhà vua chứ khơng phải người
cha

-> Đặt lợi ích của nhân dân của
đất nước lên trên hết.


1, Vua Hùng kén rể

Vua
ra
điều

kiện
sính
lễ

Voi chín ngà, Gà chín cựa,
ngựa chín hồng mao, trăm
ván cơm nếp, trăm tệp bánh
chưng-> mỗi thứ một đơi
Kết quả:

-> q hiếm vơ cùng,
nhiều về số lượng,
thời gian chuẩn bị
ngắn

-> Sơn Tinh đến trước, được cưới
Min Nương. Thuỷ Tinh đến sau,
đánh Sơn Tinh, cướp Mị Nương.

=> Lựa chọn của nhà vua cũng là lựa chọn của
dân tộc, là mong ước của nhân dân.


2. Sơn Tinh đại chiến Thuỷ
Tinh
HOÀN THÀNH PHIẾU HỌC TẬP

Nhân vật

Hành động

Ý nghĩa

Thuỷ Tinh

 .............

SơnTinh

 ...............

 
…………
 ...........


2. Sơn Tinh đại chiến Thuỷ
Tinh

Hơ mưa gọi gió, làm thành dông bão. Dâng
nước sông lên cuồn cuộn.

Thuỷ
Tinh

- Nước ngập ruộng đồng
- Nước ngập nhà cửa, thành Phong Châu
nổi trên biển nước.
Ý nghĩa: Lí giải nguồn gốc của hiện tượng thiên
tai, lũ lụt. Sự tàn phá của lũ lụt với cuộc sống

của nhân dân


2. Sơn Tinh đại chiến Thuỷ
Tinh
Không hề nao núng. Bốc từng quả đồi, dời
từng dãy núi. Dựng thành luỹ đất, ngăn chặn
dịng nước lũ.

Sơn
Tinh

- Khơng hề nao núng
- Bốc từng quả đồi , dời từng dãy núi.
- Dựng thành luỹ đất, ngăn chặn dòng
nước lũ.
Ý nghĩa: Ca ngợi sức mạnh của con người trước
thiên nhiên. Mơ ước, khát vọng của cha ông
muốn chế ngự thiên tai.


? Truyền thuyết cũng thường lí giải nguồn gốc các sự vật,
hiện tượng hoặc nguyên nhân của một hiện tượng thời tiết
trong năm. Theo em, truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh lí giải hiện
tượng tự nhiên nào? Tác giả dân gian cho rằng do đâu mà có
hiện tượng tự nhiên đó?

- Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh lý giải hiện tượng lũ lụt.
- Tác giả dân gian cho rằng do oàn nặng thù sâu mà hàng
năm Thủy Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh, khiến cho nước

ngập khắp mọi nơ, gây ra lũ lụt.


? Thử tưởng tượng em là Thuỷ
Tinh và nêu những suy nghĩ,
cảm xúc của nhân vật sau khi
bị thua cuộc.


Chủ đề của truyện Sơn Tinh,
Thuỷ Tinh là gì?

Truyện Sơn Tinh Thủy Tinh đã giải thích nguyên nhân của
hiện tượng thiên nhiên lũ lụt hàng năm xảy ra ở đồng bằng
Bắc Bộ. Đồng thời truyện đã suy tôn ca ngợi công lao dựng
nước của các vua Hùng (Thần núi Tản Viên trở thành con rể
của vua). Qua đó thể hiện sức mạnh đoàn kết và tinh thần
quyết tâm chinh phục thiên nhiên.


IV, Tổng kết.

Nghệ thuật

- Yếu tố tưởng tượng, hoang
đường hấp dẫn.

Nội dung
- Giải thích nguyên nhân
hiện tượng lũ lụt

- Ước mơ trị thuỷ, chế
ngự thiên tai.


LUYỆN TẬP

Bài tập: Đây là tưởng tượng của nhà thơ Nguyễn
Nhược Pháp về hình ảnh Sơn Tinh và Thuỷ Tinh:
Sơn Tinh có một mắt ở trán
Thuỷ Tinh râu ria quăn xanh rì
Một thần phi bạch hổ trên cạn
Một thần cưỡi lưng rồng uy nghi.
(Nguyễn Nhược Pháp, trích Sơn Tinh, Thủy Tinh)
Điều này cho thấy, từ những thông tin về nhân vật trong
câu chuyện, mỗi chúng ta đều có thể tưởng tượng ra
ngoại hình của nhân vật Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo cách
riêng. Hãy ghi lại tưởng tượng của em bằng một đoạn
văn (khoảng 5 - 7 câu).


Bước 1: Xác định yêu cầu của đề
- Dạng bài viết: đoạn văn
- Chủ đề viết: tưởng tượng ra ngoại hình của nhân vật
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo cách riêng
- Dung lượng đoạn văn: 5 – 7 câu (khoảng một phần hai
trang giấy)