Tải bản đầy đủ (.pdf) (81 trang)

TỘI ĐÁNH BẠC TỪ THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.08 MB, 81 trang )

tai lieu, luan van1 of 98.

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGÔ KIM PHỤNG

TỘI ĐÁNH BẠC
TỪ THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

Hà Nội, năm 2021

document, khoa luan1 of 98.


tai lieu, luan van2 of 98.

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGÔ KIM PHỤNG

TỘI ĐÁNH BẠC
TỪ THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số: 8.38.01.04


NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. BÙI ĐỨC HỨA

Hà Nội, năm 2021

document, khoa luan2 of 98.


tai lieu, luan van3 of 98.

LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan đây ḷn văn là cơng trình nghiên
cứu khoa học của riêng tơi và tơi xin chịu hồn tồn trách nhiệm
về sự trung thực khoa học về nội dung, sớ liệu trong ḷn văn
này. Các sớ liệu, ví dụ và trích dẫn trong ḷn văn đảm bảo đợ
tin cậy, chính xác. Những kết luận khoa học của luận văn chưa
từng được ai cơng bớ trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn:

NGÔ KIM PHỤNG

document, khoa luan3 of 98.


tai lieu, luan van4 of 98.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỘI ĐÁNH BẠC THEO
LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM ......................................................................... 9

1.1 Khái niệm, dấu hiệu pháp lý của tội đánh bạc ............................................. 9
1.2. Khái quát lịch sử hình thành và phát triển các quy định của pháp ḷt
hình sự Việt Nam về các tợi đánh bạc ............................................................. 16
1.3 Pháp ḷt hình sự mợt sớ q́c gia về tội đánh bạc .................................... 23
Chương 2; TỘI ĐÁNH BẠC THEO QUI ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT
HÌNH SỰ VIỆT NAM HIỆN HÀNH VÀ THỰC TRẠNG ÁP DỤNG
TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH........................................ 28
2.1. Định tợi danh và trách nhiệm hình sự của tợi đánh bạc theo quy định
của Bợ ḷt hình sự năm 2015 ........................................................................... 28
2.2. Phân biệt tội đánh bạc với một số tội danh khác trong Bợ ḷt hình sự .... 33
2.3. Thực tiễn áp dụng pháp ḷt hình sự về tợi đánh bạc của Tòa án nhân
dân trên địa bàn Thành phớ Hồ Chí Minh từ năm 2016 đến 2020 ................... 37
Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO ÁP DỤNG ĐÚNG
PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VỀ TỘI ĐÁNH BẠC TỪ THỰC TIỄN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ...................................................................... 56
3.1. Các yêu cầu cơ bản định hướng hồn thiện áp dụng pháp ḷt hình sự
đới với tợi đánh bạc. .......................................................................................... 56
3.2. Một số giải pháp nhằm áp dụng đúng các quy định của pháp luật về
tội đánh bạc ....................................................................................................... 59
KẾT LUẬN ...................................................................................................... 71
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 72

document, khoa luan4 of 98.


tai lieu, luan van5 of 98.

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BLHS:


Bợ ḷt hình sự

CSĐT

Cảnh sát điều tra

ĐNCB

Đợi ngũ cán bợ

ĐTBD

Đào tạo, bồi dưỡng

LHS:

Ḷt hình sự

HSH:

Hình sự hóa

TP.HCM

Thành phớ Hồ Chí Minh

TĐB:

Tội đánh bạc


TTCĐBHGB:

Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc

TPCB:

Tội phạm cờ bạc

QH:

Quốc hội.

TA:

Tòa Án

VKSND:

Viện Kiểm sát nhân dân

document, khoa luan5 of 98.


tai lieu, luan van6 of 98.

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Bảng so sánh về tội đánh bạc với các tội xâm phạm khác xâm phạm trật
tự công cộng (mục 4 chương XXI BLHS) trong 5 năm (2016-2020) trên địa bàn
Thành Phớ Hồ Chí Minh ............................................................................................. 41
Bảng 2.2. Hệ thớng hình phạt áp dụng đới với tợi đánh bạc của TAND TP.HCM

trong thời hạn 05 năm (2016-2020) ............................................................................ 42

document, khoa luan6 of 98.


tai lieu, luan van7 of 98.

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bảo vệ, giữ gìn an tồn cơng cợng, trật tự công cộng là một trong những
nhiệm vụ hàng đầu luôn được mọi quốc gia quan tâm. Đảm bảo mơi trường an tồn
- trật tự trong sinh hoạt cơng cộng có ý nghĩa rất quan trọng đối với quá trình phát
triển kinh tế, xã hợi. Sự ởn định xã hội luôn là tiền đề cần thiết cho sự phát triển
tích cực của xã hợi. Ngày nay, sự ởn định trật tự xã hợi còn là mợt trong những tiêu
chí đánh giá sự văn minh, phát triển của mỗi quốc gia. Để có được an tồn, trật tự
cơng cợng – một môi trường xã hội lành mạnh, Nhà nước sử dụng nhiều cơng cụ
bảo vệ lợi ích của giai cấp thớng trị và tồn xã hợi, trong đó ḷt hình sự là công cụ
sắc bén nhất để bảo vệ lợi ích này.
Đánh bạc là một trong những tệ nạn xã hội làm phát sinh các tệ nạn xã hội
khác và tội phạm này cần phải được xử lý nghiêm khắc với mợt mức hình phạt
tương xứng với hành vi phạm tội. Đây là tội phạm xâm phạm nghiêm trọng đến an
tồn cơng cợng, trật tự cơng cợng và hậu quả của nó đối với xã hội là vô cùng to lớn
và diễn biến của nó ngày càng phức tạp. Chính vì vậy, bên cạnh xử lý hành chính,
pháp ḷt hình sự còn quy định đánh bạc, tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc là tội phạm
và người vi phạm sẽ bị áp dụng mức chế tài nghiêm khắc nhất là hình phạt. Mặc dù
BLHS năm 2015 đã có những sửa đởi, bở sung các tợi phạm xâm phạm an tồn
cơng cộng, trật tự công cộng cho phù hợp với yêu cầu của thực tiễn, trong đó có tội
đánh bạc. So với quy định tại Điều 248 BLHS năm 1999, thì Tợi đánh bạc (Điều
321 BLHS 2015) có thay đởi dấu hiệu định tội là nâng số tiền đánh bạc từ 2 triệu
đồng lên 5 triệu đồng trong cấu thành cơ bản của tội này. Với thay đổi này, nhà làm

luật đã phi tội phạm hóa đối với hành vi đánh bạc với số tiền hoặc tài sản dùng để
đánh bạc trị giá từ 2 triệu đồng đến dưới 5 triệu đồng. Việc phi tội phạm hóa này là
hợp lý phù hợp với sự đánh giá của xã hội hiện nay về tính nguy hiểm của hành vi
đánh bạc cũng như sự trượt giá về trị giá số tài sản dùng để đánh bạc so với khi xây
dựng BLHS năm 1999. Mặc dù vậy, thực tiễn áp dụng tội đánh bạc vẫn còn gặp
nhiều vướng mắc mà các quy định của pháp luật hiện hành chưa đáp ứng được.

document, khoa luan7 of 98.

1


tai lieu, luan van8 of 98.

Thành phớ Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, chính trị năng đợng bậc nhất
của cả nước. Bên cạnh sự phát triển mạnh về kinh tế là sự gia tăng tội phạm trong
đó có tội đánh bạc. Qua nghiên cứu thực tiễn cho thấy, tình hình tợi phạm về các tợi
đánh bạc trong những năm qua trên địa bàn thành phố Thành phố Hồ Chí Minh
ngày càng gia tăng mạnh về sớ lượng, hình thức, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh
vi, đặc biệt là việc sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi phạm tợi. Chính vì
thế, c̣c đấu tranh phòng chống đánh bạc có thể được xem như một cuộc chiến
quyết liệt, cam go, cần nhiều thời gian và đường lới đúng đắn thì mới có thể đạt
được thắng lợi, đẩy lùi đánh bạc. Mặc dù đánh bạc là tội phạm không mới, nó đã
xuất hiện từ rất lâu ở nước ta nhưng ở mỗi giai đoạn phát triển của xã hợi, tợi đánh
bạc lại biến tướng với tính chất, hành vi, phương thức khác với trước đây.
Vì lý do trên việc nghiên cứu và tìm ra giải pháp hiệu quả nhằm phòng,
chống loại tội phạm này luôn là vấn đề cấp thiết đối với những người làm công tác
pháp luật, các luật gia nói riêng và những người quan tâm đến pháp luật nói chung.
Để có được phân tích chun sâu cũng như cái nhìn tởng quan về tợi đánh bạc cần
nghiên cứu nó qua nhiều góc đợ. Vì vậy, việc nghiên cứu mợt cách tồn diện, có hệ

thớng về tội đánh bạc ở góc độ này sẽ góp phần trong việc hoàn thiện pháp luật và
gia tăng hiệu quả công tác phòng chống, đẩy lùi loại tội phạm này. Nhận thức được
điều đó, tác giả chọn đề tài: “Tội đánh bạc từ thực tiễn tại thành phố Hồ Chí Minh”
làm đề tài luận văn thạc sĩ luật học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Đấu tranh và phòng ngừa tội đánh bạc luôn được nhiều học giả trong và
ngồi nước nghiên cứu ở nhiều khía cạnh lý luận và thực tiễn khác nhau. Cụ thể, tác
giả đã tiếp cận được với những cơng trình nghiên cứu như sau:
2.1. Các luận án, luận văn
-Luận án tiến sĩ Phan Đình Khánh - Học viện Chính trị Q́c gia Hồ Chí
Minh năm 2001, Tăng cường đấu tranh phịng chống tệ nạn xã hội bằng pháp luật
ở Việt Nam”. Trong công trình nghiên cứu này tác giả có đề cập đến tợi đánh bạc
nhìn từ góc đợ đấu tranh phòng chớng tội phạm.

document, khoa luan8 of 98.

2


tai lieu, luan van9 of 98.

-Luận văn thạc sĩ của Cao Thị Oanh, Trường Đại học Luật Hà Nội, “Đấu
tranh phòng chống các tội cờ bạc trên địa bàn thành phố Hà Nội”, năm 2002; Mặc
dù luận văn được nghiên cứu dưới góc độ tội phạm học nhưng tác giả cũng đã
nghiên cứu những vấn đề về lý luận cũng như pháp luật đối với tội đánh bạc theo
BLHS năm 1999.
-Luận văn Thạc sĩ của Bùi Minh Giang, Khoa Luật - Đại học quốc gia Hà
Nội, “Tội phạm đánh bạc theo luật hình sự Việt Nam và thực tiễn xét xử trên địa
bàn tỉnh Hịa Bình”, năm 2013. Đây là ḷn văn được nghiên cứu dưới góc đợ ḷt
hình sự, trong cơng trình này tác giả đã làm sáng tỏ những vấn đề lý luận như dấu

hiệu pháp lý của tợi đánh bạc, phân tích làm sáng tỏ quy định của BLHS năm 1999
về tội đánh bạc.
Khi BLHS 2015 có sự thay đổi về dấu hiệu định tội của tội đánh bạc, theo đó
cũng có những cơng trình khoa học nghiên cứu theo quy định của BLHS năm 2015,
cụ thể có Luận văn thạc sĩ của tác giả Trịnh Tấn Phát (2018), Dấu hiệu định tội của
Tội đánh bạc theo luật hình sự Việt Nam; Luận văn thạc sĩ của tác giả Mã Quế
Khanh (2018), Định tội danh đối với hành vi đánh bạc theo luật hình sự Việt Nam.
Trong 02 luận văn trên tập trung nghiên cứu về việc định tội danh đối với hành vi
đánh bạc dưới dạng mua bán lô đề, cá độ bóng đá; định tội danh theo đồng phạm
đối với hành vi đánh bạc dưới dạng mua bán lô đề, cá độ bóng đá; và xác định tiền
hoặc hiện vật dùng để đánh bạc.

Trong thời gian gần đây còn có các cơng trình nghiên cứu của các tác
giả như: Luận văn "Tội đánh bạc từ thực tiễn tỉnh Bắc Ninh", của Nguyễn
Đình Thành, Học viện KHXH năm 2020; Luận văn "Định tội danh tội đánh
bạc theo luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình
Dương" của Nguyễn Ngọc Hà, Học viện KHXH năm 2019; Luận văn "Tội
đánh bạc theo luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Đồng Nai" của Nguyễn
Anh Tuấn, Học viện KHXH năm 2019; Luận văn "Tội đánh bạc trong luật
hình sự Việt Nam từ thực tiễn trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang" của Hoàng Thị
Yến, Học viện KHXH năm 2018; Luận văn "Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh

document, khoa luan9 of 98.

3


tai lieu, luan van10 of 98.

bạc hoặc gá bạc theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn thành phố Đà

Nẵng" của Trương Thùy Trang, Học viện KHXH năm 2018.
2.2. Nhóm sách chun khảo, giáo trình
Nguyễn Xn m, Về sự điều chỉnh pháp luật việc đấu tranh phòng chống
tệ nạn xã hội, chính sách xã hội và những vấn đề pháp lý, Nxb khoa học xã hội, Hà
Nội, 1994; GS.TS Nguyễn Ngọc Hòa, Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, của
Trường Đại học Luật Hà Nội (Chương XXV - Các tội xâm phạm an tồn cơng
cộng, trật tự cơng cộng), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2000; GS.TS Nguyễn
Xuân Yêm, TS. Phan Đình Khánh, Nguyễn Thị Kim Liên, Mại dâm, ma túy, cờ
bạc, tội phạm thời hiện đại, Nxb Cơng an nhân dân, Hà Nợi, 2003; Giáo trình luật
hình sự Việt Nam (Phần các tợi phạm), của Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội,
Nxb Đại học q́c gia Hà Nợi, Hà Nợi, 2003;Bình luận khoa học Bộ luật hình sự
1999 (Phần các tội phạm), của TS. Phùng Thế Vắc, TS. Trần Văn Luyện, ThS.
Phạm Thanh Bình, TS. Nguyễn Đức Mai, ThS. Nguyễn Sĩ Đại, ThS. Nguyễn Mai
Bợ, Nxb Cơng an nhân dân, Hà Nợi, 2001; Bình luận khoa học Bộ luật hình sự, TS.
Trần Minh Hưởng chủ biên, Nxb Lao đợng, Hà Nợi. 2009; Tìm hiểu các tợi xâm
phạm an tồn cơng cợng, trật tự cơng cợng và trật tự quản lý hành chính, TS.
Nguyễn Đức Mai, Nxb Chính trị q́c gia, Hà Nợi, 2014...;
2.3. Nhóm các bài báo khoa học
Ngồi các cơng trình nghiên cứu trên thì tợi đánh bạc còn được nghiên cứu
trong các bài báo khoa học, cụ thể có “Vấn đề hoàn thiện những quy định về các tội
cờ bạc trong Bộ ḷt hình sự 1999, của Cao Thị Oanh, Tạp chí Tòa án nhân dân
(TAND), số 01/2003; Về những vướng mắc khi áp dụng Điều 248, 249 Bợ ḷt hình
sự 1999, của Lê Văn Hưng; Tạp chí TAND, sớ 14/2005; Những bất cập và một vài
kiến nghị hoàn thiện đối với hướng dẫn áp dụng tội đánh bạc, của ThS. Thái Chí
Bình, TAND thị xã Châu Đớc, tỉnh An Giang; Những vướng mắc khi xét xử hành vi
ghi số đề trong tội đánh bạc theo Điều 248 Bợ ḷt hình sự, của Lê Văn Sua,Tạp chí
TAND, sớ 13/2007…

Mợt sớ bài viết như "Một số vấn đề về định tội danh “tổ chức đánh
bạc” đối với hành vi sử dụng mạng Internet để phạm tội theo Bộ luật Hình sự


document, khoa luan10 of 98.

4


tai lieu, luan van11 of 98.

năm 2015" của Cao Việt Hồng, Đặng Văn Huy đăng trên Tạp chí Tồ án
nhân dân. Số 3/2021, tr. 14-17, 48. Bài viết "Một số khó khăn, vướng mắc
trong thực tiễn áp dụng pháp luật để xử lý các tội phạm về đánh bạc" của
Huỳnh Minh Ân đăng trên Tạp chí Nhà nước và Pháp luật. Số 5/2015, tr. 65 –
69; Bài viết "Những vướng mắc khi xử lý hành vi đánh bạc, tổ chức đánh
bạc" của Lê Văn Quang; Tạp chí Kiểm sát – số 24/2019 - tr.40-46; Bài viết
"Tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc theo BLHS 2015 – Những vướng mắc và
kiến nghị" của PGS.TS Phạm Minh Tuyên đăng trên Tạp chí Tịa án online
ngày 04 tháng 04 năm 2020
Tởng quan tình hình nghiên cứu, tác giả nhận thấy rằng ngồi những nợi
dung kế thừa và tiếp tục phát triển thì còn một số vướng mắc trong thực tiễn liên
quan đến tội đánh bạc mà các luận văn trên chưa nghiên cứu như: xác định hành vi
khách quan của tội đánh bạc trong một số trường hợp như đánh bạc với nhau, một
người đánh bạc với nhiều người vẫn còn áp dụng chưa thống nhất; việc xác định
tiền dùng để đánh bạc trong trường hợp mua bán lô đề chưa đúng, chưa phù hợp
như tiền dùng để đánh bạc được xác định là số tiền mà chủ đề thực tế nhận từ con
bạc (sau khi đã trừ đi % hoa hồng hoặc “khuyến mãi”) hay số tiền ghi trên phơi đề
vẫn còn chưa thống nhất … Đây là những vướng mắc mà tác giả cần đặt ra và thực
hiện trong nhiệm vụ nghiên cứu luận văn của mình.
Từ thực tiễn những vướng mắc, bất cập như trên, tác giả chọn đề tài “ Tội
đánh bạc từ thực tiễn tại Thành phố Hồ Chí Minh"
3. Mục đích và nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu
Để góp phần vào đấu tranh phòng chống tội đánh bạc có hiệu quả trên phạm
vi cả nước nói chung và Thành phớ Hồ Chí Minh nói riêng, tác giả nghiên cứu
hướng tới các mục đích sau:
(1) Nghiên cứu, làm sáng tỏ các vấn đề lý ḷn (có kế thừa từ các cơng trình
nghiên cứu trước) về tợi đánh bạc trong Bợ ḷt hình sự.

document, khoa luan11 of 98.

5


tai lieu, luan van12 of 98.

(2) Đánh giả được tổng quan (tích cực và hạn chế) của hoạt đợng của cơ
quan tư pháp (tập trung Tòa án) về thực tiễn giải quyết các vụ án về tội
đánh bạc và liên quan đến tội đánh bạc.
(3) Đề xuất các giải pháp hoàn thiện (hoàn thiện qui định của pháp luật và
hoàn thiện các hoạt động áp dụng pháp luật) để đấu tranh phòng chống có
hiệu quả tội đánh bạc tại địa bàn Thành phớ Hồ Chí Minh.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Từ mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn có những nhiệm vụ chủ yếu sau:
Về mặt lý luận: Trên cơ sở nghiên cứu quy định về tội đánh bạc trong pháp
ḷt hình sự Việt Nam, phân tích các khái niệm, các dấu hiệu pháp lý cơ bản trong
cấu thành tội phạm. Từ đó, làm sáng tỏ bản chất pháp lý đặc trưng của loại tội phạm
này.
Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá thực tiễn việc xét xử và áp
dụng các quy định có liên quan đến các tội phạm liên quan đến đánh bạc về định tợi
danh, quyết định hình phạt ... Đồng thời phân tích những khó khăn, vướng mắc
xung quanh việc quy định các dấu hiệu pháp lý cơ bản của tội phạm trên phương

diện lý luận với thực tiễn áp dụng, nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện các quy
định pháp luật hiện hành về các tội phạm này, nhằm nâng cao hiệu quả phòng ngừa,
xử lý tội phạm trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu tội đánh bạc trong Bợ ḷt hình sự Việt Nam
tiếp cận dưới góc đợ ḷt hình sự, trong đó nhấn mạnh đến các yếu tớ của cấu thành,
trách nhiệm hình sự của tợi đánh bạc trong Bợ ḷt hình sự hiện hành. Đồng thời,
tác giả đối chiếu với thực tiễn đấu tranh phòng chống tội danh này tại địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh, và nghiên cứu các giải pháp phòng chớng phù hợp với thực tiễn
hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Luận văn nghiên cứu về thực tiễn áp dụng pháp ḷt hình sự
của tợi đánh bạc từ địa bàn Thành phớ Hồ Chí Minh chủ yếu từ hoạt động xét xử

document, khoa luan12 of 98.

6


tai lieu, luan van13 of 98.

của tòa án hai cấp. Trên cơ sở đó, để đánh giá và tìm ra hướng giải quyết hiệu quả
nhằm ngăn chặn, đẩy lùi loại tội phạm này.
Về thời gian nghiên cứu: Luận văn thực hiện nghiên cứu thực tiễn trong giai
đoạn từ năm 2016 đến 2020, đây là khoảng thời gian mà chỉ số về tội đánh bạc có
nhiều biến động tăng đáng kể so với khoảng thời gian trước đó.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về Nhà
nước và Pháp luật kết hợp với một số phương pháp luận nghiên cứu khác của khoa

học xã hội và các phương pháp nghiên cứu riêng của luật học nhằm đạt được hiệu
quả và mục tiêu nghiên cứu đã đề ra.
Các phương pháp nghiên cứu trên được kết hợp một cách nhuần nhuyễn
nhằm đạt được mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đã đề ra của luận văn, cụ thể
phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết thông qua việc tham khảo những
nguồn tài liệu từ giáo trình, sách, các tác phẩm khoa học, tạp chí, và nguồn tài liệu
khác trên các phương tiện thông tin đại chúng … Ở phần tiếp theo của luận văn,
phương pháp nghiên cứu được sử dụng xuyên suốt và xem như nền tảng của luận
văn là nghiên cứu thực tiễn từ phân tích tài liệu, sớ liệu, tình h́ng trong thực tiễn,
kết ḷn của cơ quan chức năng. Ngoài ra, việc đưa ra những nhận xét, đánh giá và
kiến nghị trong luận văn này còn được thực hiện dựa trên những phương pháp khác
như: so sánh, đối chiếu, phân tích lý thuyết và tởng kết kinh nghiệm.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Kết quả nghiên cứu và những đề xuất được nêu trong luận văn có ý nghĩa lý
luận và thực tiễn trong việc nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng ngừa hành vi đánh
bạc và áp dụng các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam trong thực tiễn xét xử.
Những giải pháp đề cập trong đề tài luận văn giúp các cơ quan có thẩm
quyền xem xét, nghiên cứu áp dụng, góp phần nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh
và phòng tội đánh bạc Việc nghiên cứu đề tài này tác giả mong muốn góp phần vào
làm sáng tỏ nền tảng lý luận, hoàn thiện cở sở pháp lý và đấu tranh phòng chống tội
đánh bạc có hiệu quả tại Thành phớ Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung.

document, khoa luan13 of 98.

7


tai lieu, luan van14 of 98.

Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho cán bộ làm công

tác nghiên cứu, giảng dạy về khoa học pháp lý nói chung, khoa học ḷt hình sự, tợi
phạm học nói riêng và các cán bộ thực tiễn đang công tác tại các cơ quan bảo vệ
pháp luật.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo thì luận văn
được kết cấu làm 3 chương, gồm:
Chương 1. Những vấn đề chung về tợi đánh bạc theo quy định của pháp luật
hình sự Việt Nam.
Chương 2. Tợi đánh bạc trong Bợ luật hình sự Việt Nam hiện hành và thực trạng
áp dụng từ Thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3. Mợt số giải pháp đảm bảo áp dụng đúng pháp luật hình sự về tợi
đánh bạc từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh

document, khoa luan14 of 98.

8


tai lieu, luan van15 of 98.

Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỘI ĐÁNH BẠC
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM

1.1 Khái niệm, dấu hiệu pháp lý của tội đánh bạc
1.1.1 Khái niệm và ý nghĩa pháp lý tội đánh bạc
Đánh bạc là vấn đề có tính lịch sử, sự ảnh hưởng của nạn cờ bạc đã được
chính quyền các triều đại phong kiến nhận ra và trừng trị rất nghiêm khắc nhưng
vẫn khơng thể loại trừ mợt cách hồn tồn ra khỏi đời sống xã hội. Pháp luật phong
kiến cho thấy hành vi cờ bạc được quan tâm và trừng trị từ sớm, nhưng với hạn chế

cố hữu của pháp luật phong kiến thường chỉ nêu hành vi cụ thể mà chưa khái quát
hay xác định tợi đánh bạc là gì? Cụ thể: Nghiên cứu tài liệu lịch sử Việt Nam, hành
vi đánh bạc được ghi nhận trong tác phẩm bất hủ Hịch tướng sĩ (1285) Hưng Đạo
Vương Trần Quốc Tuấn đã viết “thấy chủ bị nhục chẳng lấy làm lo, gặp nước bị dơ
chẳng lấy làm thẹn ... kẻ thì chọi gà cho thích, kẻ thì đánh bạc mua vui...” hay “Một
khi giặc Mơng đến nơi, thì cựa con gà nịi khơng thể đâm thủng áo giáp của giặc;
thuật ở bài bạc không thể đem làm mưu mẹo ở trong quân”. Nổi bật và tiêu biểu
nhất trong cổ luật phong kiến Việt Nam là Q́c Triều Hình Ḷt nhà Lê cũng cấm
đoán và xử lý rất nặng hành vi đánh bạc, điều 188 quy định phạt nặng kẻ tổ chức
đánh bạc “Ai tụ tập đánh bạc bị đánh 70 trượng, có quan chức thì biếm ba tư (hạ ba
cấp), phạt ba quan tiền, thưởng cho kẻ tố cáo. Người đứng đầu hay tái phạm bị
tăng một bậc tội. Kẻ a tòng giảm một bậc tội. Tiền trong sòng bạc ăn thua và văn tự
mua bán để đánh bạc đều nhập cơng khố. Đang khi quốc tang mà đánh bạc thì thêm
một bậc tội. Nếu sinh sự khi đánh bạc thì bị xử riêng”[42-91]. Đến thời kỳ nhà
Nguyễn hành vi cờ bạc cũng bị trừng trị trong Điều 343 Hoàng Việt luật lệ với chế
tài nghiêm khắc như đánh bằng roi, tịch thu tài sản, bắt phu dịch …
Ở góc độ tâm lý học, hành vi đánh bạc được xác định có cơ chế gây “nghiện”
gây ra sự ảo tưởng về sức mạnh của tiền bạc bằng các hình thức may rủi, đỏ đen
không cần lao động, vui chơi thoải mái lại kiếm được tiền. Khi một người đã mắc
chứng nghiện cờ bạc thì cơ chế hoạt đợng của não bợ bị rới loạn và kích thích bời

document, khoa luan15 of 98.

9


tai lieu, luan van16 of 98.

các hình thức may rủi, đỏ đen gây ra cảm giác kích thích và người chơi sẵn sàng
mạo hiểm với tài sản đánh bạc với mong ḿn nhận lại những lợi ích cao hơn bỏ ra,

triệu chứng kích thích gây nghiện này cũng giớng như nghiện rượu chè, ma túy. Các
triệu chứng tâm lý dễ nhận ra ở người nghiện cờ bạc thường: luôn bận tâm suy nghĩ
về các hoạt động cờ bạc như đánh ở đâu, với ai, hình thức gì, sớ tiền cược ra sao; số
tiền đánh càng nhiều và thời gian đánh càng lâu thì cảm giác hồi hợp sẽ tăng cao,
mọi cản trở từ khách quan và chủ quan đến hành vi đánh bạc đều không hiệu quả và
nóng giận khó chịu khi phải cai nghiện cờ bạc.
Ở góc độ quản lý, luật pháp và chính quyền, quản lý nhà nước với hành vi cờ
bạc bằng pháp luật và sự thay đổi trong nhận thức về quản lý là một nhu cầu tất yếu
khách quan đối với mọi xã hội, là sự hài hòa giữa cái tích cực và cái tiêu cực do
hành vi cờ bạc tác động tới xã hội. Quản lý nhà nước bằng pháp luật với hành vi cờ
bạc là nhu cầu tất yếu của bất kỳ quốc gia nào, sự quản lý bằng pháp luật đối với
hành vi cờ bạc phụ thuộc vào lịch sử, văn hóa, triết học, phong tục, tập quán của
từng quốc gia và hội nhập quốc tế để ban hành và thực thi pháp luật một cách phù
hợp trong đó có pháp luật hình sự.
Hành vi đánh bạc đã xuất hiện lâu đời trong đời sống xã hội nước ta như một
trò chơi giải trí, đặc biệt là trong những dịp hợi hè, lễ tết nhằm tạo khơng khí vui vẻ,
cởi mở, lành mạnh, một số cuộc họp mặt cũng thường tổ chức đánh bạc để góp trả
tiền cho các khoản ăn, uống ... Cho nên, đánh bạc thường xuất hiện như là mợt tập
quán, mợt thói quen giao tiếp, giải trí của cộng đồng, là một phần nhu cầu của con
người. Ngày nay, nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam cũng đã thừa nhận hành
vi đánh bạc hợp pháp được tổ chức theo luật định. Tuy nhiên, hành vi đánh bạc đề
cập trọng phạm vi nghiên cứu của tác giả là hành vi đánh bạc trái pháp luật - hành
vi phạm tội.
"Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được qui định trong BLHS, do
người có năng lực chịu trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện
một cách cố ý hay vô ý, xâm phạm đến độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vện
lãnh thổ của Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc
phịng, an ninh, trật tự, an tồn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm

document, khoa luan16 of 98.


10


tai lieu, luan van17 of 98.

phạm đến quyền con người, quyền lợi ích hợp pháp của cơng dân, xâm phạm đến
những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật XHCN mà theo qui định của Bộ luật
này phải bị xử lý hình sự" [1, tr16].
Đánh bạc là tệ nạn phở biến, làm ảnh hưởng đến nếp sống văn minh của
nhân dân, làm tha hóa đạo đức của một bộ phận dân cư, gây ra thiệt hại về vật chất,
tinh thần cho nhiều gia đình. Hành vi đánh bạc trái pháp luật trước hết là tệ nạn xã
hội lâu đời của bất kỳ xã hội nào, trong đó có Việt Nam, là hành vi xâm hại trật tự
công cộng, môi trường xã hội quan trọng cần bảo vệ bằng pháp luật hình sự. Chính
vì vậy, khái niệm tợi phạm trong BLHS là cơ sở pháp lý để xây dựng khái niệm tội
đánh bạc. Như vậy, phạm vi bảo vệ của luật hình sự bảo vệ có trật tự cơng cợng,
trong các khách thể đó trật tự, an tồn xã hợi là mợt khách thể quan trọng, có ý
nghĩa nền tảng, gắn chặt với sự phát triển ổn định chung của xã hợi, là thước đo,
tiêu chí để đánh giá sức mạnh của cơ quan bảo vệ pháp luật, văn minh pháp lý của
cơng dân.
Từ khái niệm tợi phạm, để tìm hiểu và phân tích cụ thể khái niệm, đặc điểm
và các dấu hiệu pháp lý của tợi đánh bạc thì trước hết ta phải hiểu hành vi đánh bạc
là hành vi như thế nào? Theo từ điển luật học cho rằng “Đánh bạc là (hành vi) tham
gia vào trò chơi được tổ chức bất hợp pháp mà sự được (hoặc thua) kèm theo việc
được (hoặc mất) lợi ích vật chất đáng kể (tiền, hiện vật hoặc các hình thức tài sản
khác). Đánh bạc là hành vi nguy hiểm cho xã hội, khơng chỉ ảnh hưởng xấu đến gia
đình và cá nhân người chơi mà cịn có thể là ngun nhân của tệ nạn xã hội và tội
phạm khác” [26-227]. Quan điểm này cũng đã lợt tả được tính trái pháp ḷt, tính
nguy hiểm nhưng vẫn chỉ giới hạn trong phạm vi hành vi của người đánh bạc. Do
vậy, đánh bạc dựa trên những yếu tớ như sự tính toán, cơ hợi và lợi nhuận mà các

bên hướng tới khi tham gia trò chơi này. Hiện nay, khi ứng dụng internet được phở
biến rợng rãi, với sự giao lưu văn hoá tồn cầu nên hành vi đánh bạc được thực hiện
dưới nhiều hình thức khác nhau như: cá đợ, lơ đề, xóc đĩa …
Theo tác giả Đinh Văn Quế: "Đánh bạc là tham gia trị chơi có được thua
bằng tiền hoặc tài sản dưới bất kỳ hình thức nào" [32-176]. Quan điểm này đã phản

document, khoa luan17 of 98.

11


tai lieu, luan van18 of 98.

ánh được đánh bạc là hiện tượng xã hợi nhưng chưa phản ánh được tính nguy hiểm
của hành vi đánh bạc để qui định thành tợi phạm trong Bợ ḷt hình sự.
Về mặt pháp lý, hành vi đánh bạc được quy định trong Luật hình sự Việt
Nam rất sớm. Văn bản pháp luật đầu tiên quy định về tội phạm này là Sắc lệnh số
468 năm 1948. Trước khi có Bợ ḷt hình sự năm 1985, tội đánh bạc được quy định
trong Sắc luật số 03 năm 1976. Trong Bợ ḷt hình sự năm 1985 và năm 1999, tội
đánh bạc đều được quy định thuộc nhóm tội xâm phạm trật tự công cộng. Tuy
nhiên, trong Bợ ḷt hình sự năm 1999, tợi đánh bạc được quy định cụ thể hơn với
những dấu hiệu cụ thể giúp việc phân biệt giữa đánh bạc là tội phạm và đánh bạc là
vi phạm cũng như với các dấu hiệu định khung hình phạt để phân hoá trách nhiệm
hình sự giữa các trường hợp phạm tội đánh bạc.
Theo Nghị Quyết số 01/2010/NQ-HĐTP Hướng dẫn áp dụng một số quy
định tại điều 248 và điều 249 của bợ ḷt hình sự tại Điều 1. Về một số quy định tại
Điều 248 của Bợ ḷt hình sự xác định: “Đánh bạc trái phép là hành vi đánh bạc
được thực hiện hành vi dưới bất kỳ hình thức nào với mục đích được, thua bằng tiền
hay hiện vật mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc được
cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng với quy

định trong giấy phép được cấp” [19, tr.7]. Hướng dẫn trên đã phản ánh khá đầy đủ
tính nguy hiểm của hành vi đánh bạc trong BLHS nhưng chưa phản ánh tính nguy
hiểm của hành vi tở chức đánh bạc hoặc gá bạc cũng là tội phạm được qui định
trong BLHS.
Như vậy, từ góc độ lý luận và pháp luật, đánh bạc được hiểu là hành vi nguy
hiểm cho xã hội do chủ thể có năng lực TNHS thực hiện cách cớ ý dưới bất kỳ hình
thức nào với mục đích được thua bằng tiền hay hiện vật mà không được cơ quan
nhà nước có thẩm quyền cho phép.
Trải qua các giai đoạn lịch sử khác nhau cho đến hiện nay thì khái niệm đánh
bạc vẫn chưa đi đến thớng nhất mợt khái niệm hồn chỉnh bởi hành vi đánh bạc là
một hiện tượng xã hội bị chi phối bởi các điều kiện kinh tế xã hội và nó có thể biến
tướng dưới bất kỳ hình thức nào, tuy nhiên dù các điều kiện kinh tế xã hợi có thay
đởi thì khái niệm đánh bạc về cơ bản vẫn là hành vi được thiết lập một cách trái

document, khoa luan18 of 98.

12


tai lieu, luan van19 of 98.

pháp luật giữã các bên nhằm mục đích thắng thua bằng tiền hoặc hiện vật, hành vi
đánh bạc thoả mãn những đặc điểm như sau:
Thứ nhất, Hành vi đánh bạc phải là hoạt động trái pháp luật. Dấu hiệu này là
ranh giới giữa hành vi cờ bạc hợp pháp và cờ bạc bất hợp pháp bị ngăn cấm và xử
lý vởi qui định của pháp luật.
Thư hai, Hành vi (mặt khách quan) đánh bạc là hành vi chơi có được thua
bằng tiền mặt hay không dùng tiền mặt, nhưng thanh toán với nhau bằng tiền ...
Thứ ba, hành vi đánh bạc trái pháp luật phải có giá trị: bằng tiền hay hiện vật
trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng

nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại
Điều 322 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều
322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm. Đặc trưng này để phân
biệt tội đánh bạc với hành vi vi phạm hành chính.
Thứ tư, Hành vi đánh bạc phải được qui định trong Bợ ḷt hình sự. Đặc
trưng này, mợt mặt phản ánh tính nguy hiểm cho trật tự công cộng của hành vi, mặt
khác để phân định giữa tội phạm đánh bạc và tội tổ chức đánh bạc, gá bạc, là cơ sở
pháp lý quan trọng để định tợi danh chính xác.
Thứ năm, Hành vi đánh bạc trái pháp luật được thực hiện bởi chủ thể có năng
lực trách nhiệm hình sự với lỗi cớ ý xâm hại đến trật tự công cộng. Đặc trưng này
cụ thể hóa một cách chi tiết các yếu tố cấu thành tội phạm cờ bạc tương ứng trong
BLHS và áp dụng chính xác BLHS.
Từ các phân tích các khái niệm khác nhau của tội đánh bạc từ các tác giả và
dấu hiệu của tội danh nảy, tác giả xây dựng khái niệm tợi đánh bạc cho nghiên cứu
của mình như sau: “Tội đánh bạc là hành vi cố ý sát phạt trái pháp luật dưới bất kỳ
hình thức nào gây nguy hiểm cho trật tự xã hội do chủ thể có năng lực trách nhiệm
hình sự thực hiện khi thỏa mãn giá trị xác định được qui định trong BLHS và phải
chịu trách nhiệm hình sự”.
Ý nghĩa của tợi đánh bạc trong BLHS: Việc BLHS ghi nhận đánh bạc là
hành vi phạm tợi và ngày càng hồn thiện có ý nghĩa to lớn trong xác định hành
lang pháp lý đối với tội phạm này và đấu tranh phòng chống có hiệu quả. Tội đánh

document, khoa luan19 of 98.

13


tai lieu, luan van20 of 98.

bạc trong BLHS là kết quả của khoa học luật hình sự, khi nghiên cứu về tợi phạm

và hình phạt phải xuất phát từ kết quả nghiên cứu về tội phạm của chuyên ngành tội
phạm học, là ngành khoa học chuyên nghiên cứu về tình hình, đặc điểm, ngun
nhân và điều kiện của tợi phạm. Dưới góc độ truyền thống, hành vi cờ bạc là mợt tệ
nạn và có tính nguy hiểm cho xã hợi, kéo theo nhiều hệ lụy cần nghiên cứu và hình
sự hóa thành tợi danh trong Bợ ḷt hình sự.
Hành vi đánh bạc là một hiện tượng của xã hội, việc xác định tội đánh bạc
thành các tội phạm cụ thể trong Bợ ḷt hình sự cần nhận thức đúng đắn tính chất,
đặc điểm và sự tác đợng tới các quan hệ xã hợi để thấy được tính khách quan về sự
cần thiết phải điều chỉnh bằng quan hệ pháp luật hình sự ở mức đợ phù hợp. u
cầu cơ bản phải đảm bảo các luận chứng khoa học khách quan, có căn cứ và đảm
bảo sức thuyết phục đến mức tối đa khi hiện thực hóa trong luật thực định như phải
căn cứ vào tính chất (chất) hoặc mức đợ (lượng) nguy hiểm của hành vi đánh bạc
khi tác động tiêu cực đối với xã hội; phải dựa vào các yếu tố tâm lý - đạo đức, văn
hóa … của việc qui định tội đánh bạc; tội đánh bạc phải dựa vào trình đợ dân trí,
cũng như trình đợ văn hòa pháp lý của dân chúng, của qui luật khách quan về kinh
tế, xã hội và khoa học công nghệ và quá trình tồn cầu hóa trong giai đoạn hiện nay.
Việc qui định tội đánh bạc không chỉ có ý nghĩa về mặt lý luận, khoa học
pháp lý mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong đấu tranh phòng chống tội phạm này.
Thực tiễn của công tác quản lý, xử lý của cơ quan nhà nước về các tệ nạn xã hội nói
chung và thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm cờ bạc hoặc tội phạm có liên
quan đến đánh bạc cũng là sự phản ánh khách quan hiệu lực, hiệu quả của cơ quan
nhà nước trong đó có hoạt động của cơ quan tư pháp. Vấn đề này đã được qui định
tại thông tư liên tịch số 01/2005/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP ngày 01/07/2005
của Viện kiểm sát nhân dân tối cao - Tịa án nhân dân tới cao - Bợ cơng an - Bộ
quốc phòng hướng dẫn thi hành một số quy định của pháp ḷt trong cơng tác thớng
kê hình sự, thống kê tội phạm đã có nhận định về mục đích của TKHS, TKTP là:
“…Đánh giá chính xác, khách quan tình hình vi phạm pháp luật hình sự, tội phạm,
kết quả hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng trong cơng tác phịng, chống
tội phạm; cung cấp thơng tin đầy đủ, chính xác, kịp thời để phục vụ hoạt động


document, khoa luan20 of 98.

14


tai lieu, luan van21 of 98.

phòng, chống tội phạm và các hoạt động quản lý, điều hành có liên quan; … giúp
đưa ra những nhận định, đánh giá tổng quát về tình hình tội phạm; tham mưu cho
Đảng và Nhà nước đề ra các chủ trương, giải pháp đấu tranh phịng, chống tội
phạm và góp phần hồn thiện chính sách, pháp luật của Nhà nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam”
1.1.2.Các dấu hiệu pháp lý của tội đánh bạc
Dấu hiệu pháp lý hình sự là cơ sở, điều kiện cần thiết để xác định một hành
vi nào là nguy hiểm cho xã hội bị truy cứu TNHS. Các dấu hiệu pháp lý của tội
đánh bạc có mối quan hệ chặt chẽ với nhau tạo thành cơ sở truy cứu TNHS tội đánh
bạc theo quy định của BLHS Việt Nam, cụ thể:
Khách thể của tội đánh bạc: Khách thể của tợi phạm là các quan hệ xã hợi
được ḷt hình sự bảo vệ bị tội phạm xâm hại bằng cách gây thiệt haị hoặc đe doạ
gây thiệt hại cho xã hội [25,.tr18]. Theo đó, khách thể của tội đánh bạc là trật tự
công cộng của xã hội mà hành vi phạm tội xâm hại tới. Trật tự công cộng cộng này
chính là trật tự, nếp sớng văn minh của xã hội. Hành vi của tội phạm tác động tiêu
cực đến nếp sống văn minh, hủy hoại nhân cách của người phạm tội, gây thiệt hại
về vật chất, tinh thần cho nhiều gia đình, cá nhân từ đó kéo theo sự phát sinh của
nhiều loại tội phạm.
Mặt khách quan của tội đánh bạc: Tội phạm là hành vi của con người nhưng
hành vi ấy phải là hành vi nguy hiểm cho xã hội. Hành vi nguy hiểm cho xã hội là
hành vi gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho những quan hệ được ḷt hình sự
bảo vệ. Đới với tội đánh bạc (Điều 321 BLHS 2015), hành vi khách quan của tội
phạm là “đánh bạc trái phép”. “Đánh bạc trái phép” được hiểu là hành vi đánh bạc

được thực hiện dưới bất kỳ hình thức nào với mục đích được thua bằng tiền hay
hiện vật mà khơng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc được cơ
quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng với quy định
trong giấy phép được cấp. Hành vi đánh bạc được thực hiện dưới những hình thức
sau: (1) Thực hiện mợt trong các hành vi như: mua các ô số lô, số đề, xóc đĩa, tá lả,
tổ tôm, tú lơ khơ, tam cúc, ba cây, tứ sắc, đỏ đen, cờ thế hoặc các hình thức khác, có
tình chất được - thua bằng tiền, hiện vật; (2) Đánh bạc bằng máy, trò chơi điện tử

document, khoa luan21 of 98.

15


tai lieu, luan van22 of 98.

trái phép; (3) Cá cược “cá đợ” bằng tiền hoặc dưới các hình thức khác trong hoạt
đợng thi đấu thể thao, vui chơi giải trí, các hoạt động khác; (4) Bán số đề…
Từ việc nghiên cứu Điều 321 Bợ ḷt Hình sự 2015 và các văn bản khác có
liên quan, tác giả nhận thấy: Tội đánh bạc được xây dựng dưới dạng cấu thành tội
phạm hình thức. Tợi phạm hồn thành khi người phạm tợi đánh bạc với tài sản có
giá trị từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng, đã
bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322
của Bộ luật này hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật
này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm.
Chủ thể của tội phạm: Là người thực hiện hành vi được quy định tại Điều
321 BLHS Việt Nam hiện hành có năng lực trách nhiệm hình sự, đạt đợ t̉i chịu
TNHS theo quy định của pháp ḷt hình sự. Chủ thể của tợi đánh bạc được xác định
có năng lực TNHS tại thời điểm họ thực hiện hành vi phạm tội. Tại thời điểm đó họ
phải nhận thức được tính chất nguy hiểm cho xã hội mà hành vi của họ gây ra, đồng
thời có khả năng điều khiển hành vi theo hướng phù hợp với pháp luật.

Mặt chủ quan của tội phạm: Chủ thể của tội đánh bạc luôn cố ý lựa chọn
việc xử sự gây thiệt hại cho xã hội mặc dù có đủ nhận thức và điều kiện để không
thực hiện hành vi đó. Người đánh bạc đều nhận thức và ḅc phải nhận thức được
hành vi đánh bạc của mình là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm tới khách thể được
ḷt hình sự bảo vệ, nhưng người phạm tợi vẫn cớ tình thực hiện hành vi, khẳng
định thực hiện mong ḿn của chủ thể. Xét về tính chất lỗi, lỗi của các chủ thể
trong tội đánh bạc đều là lỗi cớ ý trực tiếp.
1.2. Khái qt lịch sử hình thành và phát triển các quy định của pháp luật
hình sự Việt Nam về các tội đánh bạc
1.2.1. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về tợi đánh bạc trước năm 1945
Trước năm 1945, thời kỳ phong kiến, vì vậy các hành vi liên quan đến cờ bạc
đều bị nhà nước hạn chế hoặc cấm đoán. Việc cấm đoán này được thể hiện cụ thể
thông qua các quy định của Bộ luật nổi tiếng là Luật Hồng Đức và Hồng Việt Hình
ḷt thời kỳ Gia Long. Trong hai bợ ḷt này của triều đình phong kiến đều quy định
cấm hành vi đánh bạc. Đặc biệt đối với người chủ mưu, cầm đầu việc đánh bạc

document, khoa luan22 of 98.

16


tai lieu, luan van23 of 98.

pháp luật thời kỳ này quy định hình phạt rất nặng. Năm 1698, vua Lê Huy Tông hạ
lệnh cho viên đề lãnh dò xét: “người chứa gá và người đánh gá đều bị phạt nặng, sớ
tiền bị phạt nhiều hay ít tùy theo thứ bậc phẩm trật của từng người”. Hoặc tại điều
188, Bộ Luật Hồng Đức cũng có quy định như sau : “Ai tụ tập đánh bạc thì bị đánh
70 trượng, biếm ba tư, phạt ba quan tiền, thưởng cho kẻ tố cáo. Người đứng đầu
hay tái phạm tội đánh bạc thì tăng một bực tội. Kẻ a từng giảm một bực tội. Tiền
trong sòng bạc ăn thua và văn tự mua bán để đánh bạc đều nhập công khố. Đang

khi quốc tang mà đánh bạc thì thêm một bực tội. Nếu sinh sự trong đánh bạc thì bị
xử riêng”.[2, tr71]
Dưới triều các vua Minh Mạng, vua Thiệu Trị tội đánh bạc bị phạt rất nặng,
khơng cần biết là quan hay lính. Quan phạm tợi thì bị phạt rất nặng, thậm chí bị phạt
treo cổ. Còn những người có trách nhiệm quản lý, theo dõi khi để xảy ra việc đánh
bạc cũng bị phạt giáng chức từ 2 - 4 cấp.
Đến thời kỳ Pháp tḥc, do thi hành chính sách ngu dân chính quyền thực
dân Pháp bảo hợ khuyến khích các loại tệ nạn như rượu, th́c phiện và cờ bạc.
Chính vì vậy, thời kỳ này là thời điểm sôi động nhất của tệ cờ bạc, đặc biệt ở các
thành phố hay các cảng thị. Luật pháp của triều đình phong kiến về việc trừng trị
các tội liên quan đến cờ bạc đã khơng còn hiệu lực, thời kì này đánh bạc và các
hành vi liên quan đến đánh bạc là hợp pháp. Nhà nước Pháp đã cho phép mở các
tiệm hút, chích á phiện, cờ bạc, cũng như cho phép các sòng bài được tự do mở trên
đất nước ta. Trong đó, Sài Gòn là nơi tập trung đông đúc nhất các sịng bài và có
những sòng bài lớn mang tính q́c tế như Đại Thế Giới, Viễn Dương…
1.2.2. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về tợi đánh bạc từ năm 1945 đến
khi ban hành Bợ luật hình sự năm 1985
Sau cách mạng tháng 8 năm 1945, mặc dù mới giành được chính quyền, nhà
nước còn non trẻ, chính quyền cách mạng như ngàn cân treo sợi tóc, bộ máy nhà
nước chưa hoàn thiện, quy định của pháp luật cũng không thể thay thế trong một
sớm một chiều. Trước tình hình đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ đã ra Sắc
lệnh giữ lại những đạo luật có từ thời phong kiến và thực dân mà không trái với các
mối quan hệ của xã hội mới. Trong đó, các quy định hình sự liên quan đến cờ bạc

document, khoa luan23 of 98.

17


tai lieu, luan van24 of 98.


vẫn được giữ lại các giá trị tích cực từ luật pháp phong kiến. Đây cũng là những tiền
đề quan trọng trong các pháp luật hình sự thực định về tợi đánh bạc sau này. Có thể
liệt kê các quy định về các tội đánh bạc như sau: Sắc lệnh số 168/SL ngày 14-41948; Sắc lệnh số 03/SL-76 ngày 15-3-1976; Thông tư 301/VHH-HS ngày
14/2/1957 về vấn đề bài trừ nạn cờ bạc.; Thông tư 2098/VHH-HS ngày 31/5/1957
về việc bài trừ tệ nạn cờ bạc và giải quyết một phần vướng mắc của Sắc lệnh
168/SL. [40, tr 22]
Trong Sắc lệnh số 168/SL ban hành ngày 14-4-1948 quy định về các tội cờ
bạc như sau: “ Những người nào đánh bạc hay dự vào các cuộc chơi nói trên sẽ bị
phạt tù từ một năm đến ba năm và phạt bạc từ 5.000đ đến 50.000đ. Bao nhiêu đồ
trần thiết nơi đánh bạc, các dụng cụ dùng vào việc đánh bạc, tiền nong bắt được
trên bàn hay chiếu đều bị tịch thu. Ngồi ra, các bị can cịn có thể bị quản thúc từ
một năm đến năm năm” [41. tr 13].
Để hoàn thiện hơn nữa các văn bản pháp lý quy định về tội đánh bạc, trong
thời kỳ này Nhà nước ta đã ban hành một số Thông tư 301/VHH-HS ngày
14/2/1957 và Thông tư 2098/VHH-HS ngày 31/5/1957 về việc bài trừ tệ nạn cờ bạc
và giải quyết một phần vướng mắc của Sắc lệnh 168/SL.
Sau đó TANDTC đã có Bản tổng kết số 9/NCLP ngày 08/01/1968 hướng
dẫn đường lối xét xử các tội cờ bạc trong đó đã quy định hành vi nào xử lý bằng chế
tài hình sự, hành vi nào không cần thiết phải xử lý bằng chế tài hình sự và đã đưa ra
khái niệm về các hành vi cờ bạc "Hành vi đánh bạc là hành vi có được thua bằng
tiền mặt hay không dùng tiền mặt nhưng thanh toán với nhau bằng tiền, tuy nhiên
phải có đợng cơ mục đích sát phạt nhau".[37, tr.19]
Sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 15-3-1976, Chính
phủ Cách mạng lâm thời Cợng hòa Miền Nam Việt Nam ra Sắc luật số 03/SL-76.
Tại Điều 9 của Sắc luật này có quy định về tội xâm phạm đến trật tự cơng cợng, an
tồn cơng cợng và sức khỏe của nhân dân với nội dung như sau: "Cờ bạc, tổ chức ổ
mãi dâm, buôn bán, tàng trữ ma túy và các chất độc khác thì bị phạt tù, từ ba tháng
đến năm năm. Trường hợp nghiêm trọng thì bị phạt tù đến mười lăm năm. Trong
mọi trường hợp có thể bị phạt tiền đến 1.000 đồng Ngân hàng".37, Điều 9].


document, khoa luan24 of 98.

18


tai lieu, luan van25 of 98.

Như vậy, pháp luật thời kỳ sau cách mạng tháng 8 đến trước khi ban hành
BLHS năm 1985 cho thấy Nhà nước đã có những quy định nhằm điều chỉnh các
hành vi đánh bạc, đây là tiền đề quan trọng để BLHS năm 1985 kế thừa và phát
triển.
1.2.3. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về tợi đánh bạc trong Bợ luật
hình sự năm 1985
Bợ ḷt hình sự 1985 là văn bản pháp lý đầu tiên pháp điển hóa một cách đầy
đủ và tồn diện về chính sách hình sự của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam trong đấu tranh và phòng chống tội phạm, bộ luật là văn bản pháp lý qui
định về tợi phạm và hình phạt. Lần đầu tiên, ở nước ta Bộ luật xác định rõ: "Chỉ
người nào phạm một tội đã được luật hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm
hình sự". Như vậy, sau khi ban hành BLHS, nguyên tắc tương tự sẽ không được áp
dụng nữa. Với sự ra đời của BLHS 1985 đã khắc phục được những hạn chế như áp
dụng hiệu lực hồi tố được qui định trong các văn bản trước đây, đưa ra định nghĩa
tội phạm làm cơ sở các định các tội phạm cụ thể trong đó có tội đánh bạc. Theo quy
định của BLHS, hành vi đánh bạc được quy định tài Điều 200 với “Tội đánh bạc, tội
tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc”
Mặc dù được qui định trong 01 điều nhưng BLHS 1985 đã hiện rõ 03 tội
danh cụ thể với hành vi khách quan đánh bạc, tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc, lỗi cớ
ý và chủ thế thường thì phạm tợi và chịu mức hình phạt thấp nhất là cảnh cáo và cao
nhất là 07 năm tù. Mặc dù là dấu son trong lịch sử pháp diển hóa ḷt hình sự nhưng
Bợ ḷt hình sự 1895 vẫn khơng thể tránh khỏi những hạn chế nhất định như được

ban hành trong bối cảnh đất nước trải qua nền kinh tế tập trung bao cấp, tình hình
kinh tế xã hợi chưa phát triển so với thời kỳ đổi mới, trinh độ lập pháp chưa hồn
thiện nên vẫn có sự đồng nhất về tính nguy hiểm giữa các hành vi đánh bạc được
qui định trong một tội và cùng một loại trách nhiệm. Kể từ khi được ban hành cho
đến lúc kết thúc sứ mệnh của mình trong 15 năm, BLHS 1985 đã qua bớn lần sửa
đổi vào các năm 1989, 1991, 1992, 1997 với hơn 100 điều luật được sửa đổi trong
bối cánh đất nước bước đầu chuyển sang thời kỳ đổi mới nhưng tội đánh bạc vẫn
được giữ nguyên. Sự hạn chế với tợi đánh bạc còn mang tính “đánh đồng” về tính

document, khoa luan25 of 98.

19


×