Giáo án hóa học 10 hạt nhân nguyên tử nguyên tố hoá học đồng vị

BÀI 2
HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ-

NGUYÊN TỐ HÓA HỌCĐỒNG VỊ


NỘI DUNG

I

HẠT NHÂN NGUYÊN
TỬ

II NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
III

ĐỒNG VỊ


I

HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ
1 Điện tích hạt nhân:
– Nếu hạt nhân có Z proton thì điện tích hạt nhân là Z+.
– Số đơn vị điện tích hạt nhân Z = số proton =
số electron ( nguyên tử trung hòa về điện)
Vd: Al có 13 proton => Al có điện tích hạt nhân Z=13+
=> Z = p = e = 13


Xác định điện tích hạt nhân của các nguyên tố sau:

•Cacbon có 6 electron:
•Canxi có 20 proton:
•Nito có 7 proton
•Lưu huỳnh có 16 proton
•Oxi có 8 electron


2 Số khối :
– Số khối (A) = tổng số hạt proton và notron
A=Z+N

Vd: Na có 11p và 12n => A = p + n = 11 + 12 = 23
– Vậy A và Z sẽ đặc trưng cho nguyên tử, vì khi
biết Z và A ta sẽ biết được p, e, n
Vd: Clo có Z=17 và A=35  p = e = Z = 17
 n = A – Z = 35 -17 =18


Xác định số khối của các ngun tử sau.
•Cacbon có 6 electron và 6 notron
•Canxi có 20 proton và 20 notron
•Nito có 7 proton và 7 notron
•Lưu huỳnh có 16 proton và 16 notron
•Oxi có 8 electron và 8 notron


II

Nguyên tố hóa học:
1 Định nghĩa:

– Nguyên tố hóa học là những ngun tử có
cùng điện tích hạt nhân
VD: Những nguyên tử có số đơn vị ĐTHN là Z= 8+
đều thuộc cùng nguyên tố oxi.


2 Số hiệu nguyên tử:
– Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử của
một nguyên tố được gọi là số hiệu ngun tử của
ngun tố đó, kí hiệu là Z.
=> Vậy Z = p = e = số hiệu nguyên tử


3 kí hiệu ngun tử:
– Ngun tố X có số khối A và số hiệu nguyên tử Z được
kí hiệu như sau:
Số khối 
Số hiệu nguyên tử 
VD 1:

23

A
Z

Na
cho
biết
?
11

X

 Tên nguyên tố hóa học

Na có số hiệu nguyên tử là 11, ĐTHN là 11+
có 11 proton, 11 electron, 12 nơtron (23- 11= 12).


VD 2:

37

Cl .

17

Cho biết : ĐTHN = 17+
Z = p = 17
e = 17
n = A – Z = 20


Nguyên tử
O

Số proton
(p)
8

Na
Na

11
11

K
K
Mg
Mg
Br
Br
P
P
H
H

Số notron Số electron
(n)
(e)
8
8

Số khối
(A)
16

8+

23

23

11+

19

12
20
20

11
19
19

39

12

12
12

12

24

35

44

15

1
1

16

35
15
15

79
31
31
1
1

0

1

Điện tích
hạt nhân

19+
12+
12+
35+
16+
1+

Kí hiệu

nguyên tử


III

Đồng vị:
1 Định nghĩa:
– Đồng vị là những nguyên tử có cùng số proton nhưng
khác nhau về số nơtron, do đó số khối A khác nhau.
VD: Cacbon có 3 đồng vị:
12

C
6

: có 6 proton, 6 nơtron

13

: có 6 proton, 7 nơtron

14

: có 6 proton, 8 nơtron

C
6
C
6

– Hầu hết các nguyên tố hóa học trong thực tế đều là
hỗn hợp của các đồng vị.
– Tất cả đồng vị của mọi ngun tố đều có tính
chất hóa học như nhau.
VD: Clo có 2 đồng vị bền:
: có 17 proton, 18 nơtron
: có 17 proton, 20 nơtron


2

Nguyên tử khối:
– Nguyên tử khối là khối lượng tương đối của nguyên tử

A = mp + m n
–. Nguyên tử khối trung bình là khối lượng được tính
bằng trung bình các đồng vị.

Ā: nguyên tử khối trung bình.
A1, A2, …: Số khối của mỗi đồng vị.
x1, x2, …: % mỗi đồng vị.
x1 + x2 + x3 +... =100%


VD: Clo có 2 đồng vị:
35

Cl : 75,53%

17

37

Cl : 24,47%

17

Nguyên tử khối trung bình của clo là:
35 . 75,53 + 37 . 24,47 = 35,4894 đvC
ĀCl =
100
≈ 35,5 đvC


Bài tập củng cố:
Bài 1: Một nguyên tử có 8 proton, 8 nơtron và 8 electro
n. Chọn nguyên tử đồng vị với nó:
• A. 8 proton, 8 nơtron, 9 electron
• B. 8 proton, 9 nơtron, 9 electron
• C. 9 proton, 8 nơtron, 9 electron
• D. 8 proton, 9 nơtron, 8 electron


Bài 2: Trong tự nhiên Brom có 2 đồng vị bền. chiếm 50,69% và
chiếm 49,31%. Hãy tìm nguyên tử khối trung bình của Brom?
A1 = 79
A2 = 81
x1 = 50,69%
x2 = 49,31%

ĀBr
<=> ĀBr
<=> ĀBr

(và x1 + x2 = 100)


Bài 3: Khối lượng nguyên tử của đồng là 63,54. Đồng có 2 đồng
vị làvà . Tìm phần trăm về số nguyên tử của mỗi đồng vị.
Ā

A1 =63
A2=65
Ā =63,54

<=> 6
<=> 6
=>

(mà x1 + x2 = 100)


Bài 4: Trong tự nhiên nguyên tố Mg có 3 đồng vị, trong đó đồng vị
24
Mg (78,6%) và 26Mg (11,3%). Tìm số khối của đồng vị cịn lại
biết rằng khối lượng của 20 nguyên tử Mg là 486,54u.
Ā = 486,54 : 20 = 24,327

A1 = 24

A2= 26

Ā

x1 = 78,6%
x2 = 11,3%

<=> 2
<=> A

(mà x1 + x2 + x3= 100)


Các em hãy tìm tên ngun tố khi biết
• Z=6
• Số thứ tự nguyên tử bằng 8
• Số P= 20 =Z=e=STT
•

Số e= 7

•

Điện tích hạt nhân =16+

•

Đơn vị điện tích hạt nhân= 29

•

Số khối =56

•

Số khối bằng 27

•

Số P= 1

•

Số electron= 6

•

Điện tích hạt nhân = 17+