Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời trần (4)

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 : Vì sao cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông –
Nguyên của nhà Trần lại giành thắng lợi ?
Câu 2 : Ý nghĩa của ba lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên ?


CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN
( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)

III. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HÓA THỜI
TRẦN


CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN
( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)

III. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HĨA THỜI TRẦN

TÌNH HÌNH KINH TẾ SAU

TÌNH HÌNH XÃ HỘI SAU

CHIẾN TRANH

CHIẾN TRANH


CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)
III. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ -VĂN HĨA THỜI TRẦN

1. Sự phát triển kinh tế:

a.Tình hình kinh tế sau chiến tranh.


Sau chiến tranh nhà Trần đã đề ra chính sách gì để phát triển kinh tế nơng
nghiệp?

- Chính sách khuyến khích sản xuất
- Mở rộng diện tích trồng trọt
- Đẩy mạnh khai hoang->thành lập làng xã, các điền trang, thái ấp.
- Củng cố đê điều.

SLIDESMANIA.COM


- Dưới thời Trần, công cuộc khai hoang, lập làng xã ngày càng mở rộng, các vương hầu quý
tộc vẫn chiêu mộ dân nghèo khai hoang, lập điền trang.
- Sau kháng chiến, vua Trần lấy đất hoang hoặc đất của làng xã phong cho những người có
cơng lớn.
- Nhà Trần cịn bán ruộng đất tư vì vậy số địa chủ càng đông (Trần Hưng Đạo dựa chủ yếu
vào ruộng tư để lấy lương thực nuôi quân).
- Sau kháng chiến nhiều quý tộc có điền trang rất lớn.

SLIDESMANIA.COM


SLIDESMANIA.COM

Tranh vẽ cảnh đắp đê thời Trần

SLIDESMANIA.COM

Thái ấp thời Trần


Nhờ những chính sách ấy nền kinh tế thời Trần như thế nào?

- Nền nông nghiệp thời Trần được phục hồi và
phát triển nhanh chóng.

SLIDESMANIA.COM


CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)
III. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ -VĂN HĨA THỜI TRẦN

1. Sự phát triển kinh tế:
a.Tình hình kinh tế sau chiến tranh.
* Nơng nghiệp: Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích:
+ Khai khẩn đất hoang -> thành lập làng, xã.
+ Đê điều được củng cố.
+ Các vương hầu, quý tộc chiêu tập dân nghèo đi khai hoang lập điền trang.

=> Nền nông nghiệp thời Trần được phục hồi và phát triển nhanh chóng.


Nhận xét ruộng đất của nước ta thời Trần?

- Ruộng đất cơng làng xã chiếm phần lớn diện tích-> chia cho
dân

- Ruộng tư của địa chủ ngày càng nhiều.
- Ruộng của các vương hầu, quý tộc (điền trang, thái ấp )

SLIDESMANIA.COM


So với thời Lý ruộng đất thời Trần có gì thay đổi?

- Ruộng tư tăng. Thời Trần ruộng tư của địa chủ ngày càng nhiều.
- Ruộng tư có nhiều hình thức : ruộng tư của nông dân, địa chủ, quý tộc.

SLIDESMANIA.COM


Loại ruộng
đất

Sở hữu

Cách sử dụng

Của nhà
Đất công làng

Chia cho dân cày

-Ban cấp cho vương
hầu, quý tộc, quan
lại…(điền trang)

- Của vương
SLIDESMANIA.COM

Đất tư hữu

hầu, quý tộc
- Của địa chủ

-

- Phải đóng thuế, lao dịch
cho nhà nước.

cấy

nước

xã

Quyền lợi và nghĩa vụ

- Hưởng một đời, có quyền
thu thuế của dân, đóng thuế
cho nhà nước

-Thu địa tô của tá điền
Giao cho tá
không phải nộp thuế cho

điền canh tác

triều đình.


CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)
III. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ -VĂN HĨA THỜI TRẦN

1. Sự phát triển kinh tế:
a.Tình hình kinh tế sau chiến tranh.
* Nơng nghiệp: Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích:
+ Khai khẩn đất hoang -> thành lập làng, xã.
+ Đê điều được củng cố.
+ Các vương hầu, quý tộc chiêu tập dân nghèo đi khai hoang lập điền trang.

=> Nền nông nghiệp thời Trần được phục hồi và phát triển nhanh chóng.

* Thủ cơng nghiệp :


Bát men ngọc thời Lý

SLIDESMANIA.COM


Quan s¸t H.35,36.SGK so víi H.23 “B¸t men ngäc thêi Lý” em cã nhËn xÐt gi vỊ trinh
®é kÜ tht thủ công nghiệp thời Trần?

Hỡnh 35 Thp gm hoa nâu thời Trần (thế kỉ XIII-

H.23-Bát men ngọc thời Lý

XIV)

- Phát triển nhiều ngành nghề, kĩ thuật cao, trình độ kĩ thuật
thời Trần tinh xảo
- Hoa văn mềm mại uyển chuyển, nước men láng, kiểu dáng
phù hợp với sinh hoạt đời sống bình thường.
=> Ngày càng đẹp, tốt do trình độ kĩ thuật được nâng cao.
SLIDESMANIA.COM

Hình 36- Gạch đất nung chạm khắc nổi thời Trần (thế kỉ XIIIXIV)


Dáng thạp to, vững chắc, cốt gốm dày dặn; tráng men ngọc.
Quanh miệng thạp trang trí một vịng cánh sen dày dặn, bốn
góc vai thạp gắn bốn núm tai cách đều nhau.Thân thạp trang trí
hoa văn theo lối khắc họa tơ nâu, giản dị, thống đạt. Quanh
phần chân thạp, khắc vẽ những đường cong đơn giản hình móc
câu nối tiếp, uốn lượn nhấp nhơ. Thạp gốm hoa nâu nói riêng,
đồ gốm hoa nâu nói chung sản xuất ra chủ yếu phục vụ nhân
dân trong nước chứ không bán ra nước ngồi. Gốm hoa nâu
khơng chỉ có giá trị sử dụng mà về nghệ thuật độc đáo tạo nên

Hình 35 – Thạp gốm hoa nâu thời
SLIDESMANIA.COM

Trần (thế kỉ XIII-XIV)

phong cách rất Việt Nam và mang đậm nét nghệ thuật dân gian.

Những viên gạch này được tìm thấy rất nhiều ở khu
Thiên Trường (Nam Định), Quần Ngựa (Thăng
Long), chùa Hoa Yên (ng Bí – Quảng Ninh). Loại
gạch này có nhiều hình dáng, kích thước khác nhau,
hoa văn trang trí phong phú, gồm hình rồng,
phượng, hoa lá (sen, cúc – biểu tượng của Phật giáo)
được khắc chìm nổi trên mặt gạch. Bố cục trang trí
rất linh hoạt. Bố cục trọn vẹn trong một viên gạch
vuông mỗi cạnh dài 35 – 40 cm. Phần lớn các bộ
phận trang trí này làm bằng đất nung già để mộc, có

Hình 36- Gạch đất nung chạm khắc nổi
thời Trần (thế kỉ XIII-XIV)

màu đỏ tươi, ít khi phủ men. Gạch dùng để lát nền
nhà (đặc biệt để lát ở chùa) hoặc ốp trang trí mặt
tường.

SLIDESMANIA.COM


SLIDESMANIA.COM


- Thủ công nghiệp thời Trần do nhà nước quản lí và đang được mở rộng.
- Thủ cơng nghiệp do nhà nước quản lý có các nhiều nghề khác nhau: đồ gốm tráng men, dệt vải, lụa, chế tạo vũ
khí, đóng thuyền đi biển...=> ngày càng được mở rộng.
- Thủ cơng nghiệp trong nhân dân có các nghề đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy và khắc bản in, nghề mộc, xây
dựng và khai khoáng=> rất phổ biến và phát triển.
- Ngồi ra một số thợ thủ cơng cùng nghề tụ họp lại lập thành các làng ngề hoặc phường nghề.

SLIDESMANIA.COM


SLIDESMANIA.COM

Nghề dệt lụa


SLIDESMANIA.COM

Nghề đúc đồng


SLIDESMANIA.COM

Nghề làm giấy


SLIDESMANIA.COM

VÁN IN THỜI TRẦN


SLIDESMANIA.COM

Bản in gỗ