Tài liệu Phân tích kỹ thuật: Giới thiệu chung về phân tích kỹ thuật doc

1
PHÂN TÍCH K THUT: GII THIU CHUNG V PHÂN TÍCH K THUT
T ng phân tích k thut trong lnh vc th trng chng khoán có mt ngha hoàn toàn khác vi ngôn ng
thông dng. Phân tích k thut là nghiên cu các hành đng hành vi ca bn thân th trng, khác vi vic phân
tích hàng hoá trên th trng. Phân tích k thut là khoa hc ghi chép biu đ di dng đ th các giao dch c
phiu hoc nhóm c phiu trong quá kh và t đó v ra đc bc tranh v xu th trong tng lai.
 th là công c ca nhà phân tích k thut.  th có th biu th bt k s vic gì xy ra trên th trng
hoc các ch s tính ra t các đi lng đó.  th có th theo đn v tháng, đn v tun, ngày, gi.  th có th
biu th đi lng t l gia doanh thu trên giá chng khoán, đi lng giá trung bình ca các c phiu đc mua
bán nhiu nht v.v Nói cách khác là các ch s đc tính ra t các đi lng thng kê v các giao dch trên S
giao dch chng khoán. Trên đ th ngi ta c gng tìm ra quy lut v các tín hiu báo trc v s thay đi ca xu
th giá. Trong thc t ch cn có các đ th biên đ giá giá cao nht, giá thp nht, giá đóng ca và khi lng giao
dch trong ngày.  th theo ngày s đc b sung bi các đ th theo tun, theo tháng. Cn chú ý rng giá đóng
c
a đc bit quan trng, còn giá m ca ch có ý ngha cho vic m đu giá cho mt ngày giao dch.
Ngi ta cho rng vic tính ra giá tr ni ti ca mt c phiu là không có ý ngha. Tt nhiên, các thng kê
ca phân tích c bn đã đc phn ánh trong phng trình cung - cu. Nhng còn có nhiu nhân t khác tác đng
lên cung - cu. Giá th trng không ch phn ánh các nhn đnh khác nhau v giá c ca nhng ngi phân tích,
mà còn phn ánh tt c các hy vng, lo lng, phng đoán và trng thái tâm lý ca hàng trm nghìn ngi mua,
ngi bán tim tàng, cng nh các nhu cu và các ngun lc tài chính ca h, tt c các nhân t mà thng kê cha
phn ánh đc, nhng li đc tng hp, cân nhc và đc phn ánh cui cùng bng mt giá tr chính xác mà
ngi mua và ngi bán gp g nhau và thc hin giao dch. Giá c là đim duy nht h quan tâm
.
Nh
ng nhà phân tích k thut cho rng các con s thng kê phân tích c bn là thuc vào quá kh, đã lc
hu, vì th trng không quan tâm đn quá kh hoc ngay c hin ti. Th trng luôn nhìn vào phía trc, c gng
x th vi các din bin trong tng lai, cân nhc, đánh giá và cân bng li tt c các đánh giá, các phng đoán
ca hàng trm nghìn các nhà đu t là nhng ngi nhìn vào tng lai t các góc đ khác nhau và qua ng kính
khác nhau. Nói tóm li, giá hin ti đc xác lp trên th trng đã kt hp tt c các thông tin c bn mà các nhà
phân tích thng kê mun tìm hiu.
M

t s tht hin nhiên đc công nhn là các giá c bin thiên theo xu th và rng xu th có chiu hng
tip tc cho đn khi có mt cái gì đó xy ra làm thay đi s cân bng cung - cu. Các thay đi đó có th nhn bit
qua các hành vi ca bn thân th trng. Mt s quy lut, hình dáng, mc đ có th xut hin trên đ th và có mt
ý ngha nào đó và có th s dng đ phân tích din bin trong tng lai. Nhng chúng cng không phi là chân lý
tuyt đi không h có sai sót.
Nhà phân tích k thut thm chí có th phân tích đ th mà không cn bit đó là c phiu gì, vi điu kin
các thông tin v giao dch là đúng và bao quát mt thi gian đ dài đ h có th nghiên cu các hành vi ca th
trng. H có th mua bán mt loi chng khoán mà không cn bit v công ty, v ngành ngh, v sn phm công
2
ty cung cp. Tuy vy ch nhng chuyên gia phân tích có kinh nghim mi đ kh nng thc hành các giao dch loi
chng khoán này.
C S LÝ LUN CA PHÂN TÍCH K THUT- LÝ THUYT DOW
C s ca phân tích k thut là lý thuyt Dow. Bn thân Charler H. Dow, cha đ ca lý thuyt Dow lúc khi
đu không coi lý t
huyt ca mình là công c đ d báo th trng c phiu hoc là công c hng dn cho các nhà
đu t, mà ch xem xét chúng nh là mt hàn th biu v xu th chung ca th trng. William P.Hamilton, ngi
k nghip, đã biên son li thành lý thuyt Dow hin đi ngày nay. Thut ng xu th chung ca th trng đc
hiu là ch s giá trung bình ca mt s c phiu đi din.
LÝ THUYT DOW A RA CÁC TIN  C BN SAU:
a. Ch s trung bình phn ánh tt c các hành vi ca th trng. Nó phn ánh toàn b hot đng th
trng gp li ca tt c các nhà đu t, nó bao gm nhng ngi có cái nhìn sâu sc và có thông tin tt nht v
xu th và các s kin, nó trung bình hoá li tt c các bin đng tng ngày, tt c nhng cái gì din ra và các điu
kin tác đng lên cung và cu các c phiu, k c nhng quyt đnh đu t bt ng không d đoán đc cng đc
phn ánh vào ch s trung bình.
b. Ba xu th th trng
Xu th dài hn ca giá các c phiu đc gi là xu th cp mt. Xu th này biu th s đi lên, đi xung kéo
dài trong mt hoc vài nm và kt qu là có s tng hoc gim giá 20%. Trên đng din bin xu th cp mt xut
hin các giai đon b ngt quãng bi xu th cp hai đi ngc vi xu th cp mt, nó là các phn ng hoc các điu
chnh khi xu th cp mt tng hoc gim quá mc trong mt gai đon nào đó. Xu th cp hai li bao gm các xu
th cp ba, thng là các bin đng ngày này qua ngày khác, là xu th không có vai trò quan trng đi vi th

trng.
c. Xu th cp mt
ó là xu th chung v s đi lên hoc đi xung kéo dài trong mt hoc thm chí vài nm. Mi đt giá tng
mi li đt mc cao hn đt giá tng ln trc và c mi đt phn ng giá reaction, xu hng gim giá vn  mc
cao hn đt phn ng giá ln trc, nhng xu th cp mt vn là xu th tng giá
. Xu th cp mt này đc gi là
th trng con bò tót. Ngc li, mi đt mi giá gim li đt mc thp hn đt giá gim ln trc và mi đt tng
giá tip theo không đ sc đa mc giá tr v mc tng giá đt trc thì xu th cp mt là xu th gim giá. Xu th
cp mt này đc gi là th trng con gu.
3
d. Xu th cp hai
ó là các phn ng làm ngt quãng quá trình tng hoc gim ca xu th cp mt. Chúng là các đt gim
hoc điu chnh trung gian xy ra trên th trng con bò tót hoc các đt tng giá phn nghch hoc hi phc trung
gian trên th trng con gu. Thng thì xu th này kéo dài t ba tun đn vài tháng. Chúng thng đo chiu giá
tr khong 1/3 đn 2/3 đi vi các đt tng gim ln trc trong quá trình din bin ca xu th cp mt. Trong th
trng con bò tót giá tính theo ch s bình quân ngành công nghip có th tng đu đn, có s ngt quãng nh, vi
vic tng giá khong 30% so vi đt điu chnh ca xu th cp hai ln trc. S điu chnh này có th đa đn kt
qu gim giá 10 đim đn 20 đim trc khi đt tng giá trung gian mi ca th trng con bò tót li bt đu
Nh vy, chúng ta có hai tiêu chun đ nhn bit xu th cp hai. Bt k s din bin giá c đi ngc li vi
xu th cp mt và kéo dài trong ba tun và đa đn gim giá trên 1/3 ca đt gim giá ln trc trong xu th cp
mt đc coi là xu th cp hai
e. Xu th cp ba
ó là các bin đng nh thng thì trong 6 ngày, ít khi kéo dài trên 3 tun và đi vi các nhà lý thuyt Dow
thì chúng không có tm quan trng. Thng thì trong các đt trung gian, trong xu th cp hai hoc gia hai xu th
cp hai có khong 3 đt sóng nh có th phân bit đc. Xu th cp ba ch là mt trong ba xu th và chúng d b
thao túng
f. Th trng con bò tót
Xu th cp mt tng giá đc chia thành ba giai đon ba đt.
Giai đon mt là giai đon tích t, trong thi gian này ngi đu t có tm nhìn s cm nhn đc rng
tình hình th trng tuy đang b đè nén và bi quan nhng s đo chiu, và h sn sàng mua tt c các c phiu

đc chào bán bi các nhà đu t đang có tâm l
ý bi quan. H s tng giá chào mua t t mt khi khi lng c
phiu chào bán gim. Các báo cáo tài chính vn phn ánh tình hình ti t ca th trng trong giai đon này. Hot
đng th trng  mc trung bình nhng bt đu các đt tng giá đt tng giá nh.
Giai đon hai là giai đon tng giá mnh và hot đng th trng cng tng lên do có các thông tin tt lành
v tình hình kinh doanh và do có xu th tng thu nhp trên mt c phiu ca công ty, gây nên s chú ý ca công
chúng. Chính là trong giai đon này các nhà phân tích k thut thu hoch đc li nhun cao nht
Giai đon ba là khi th trng cháy bng và công chúng lao vào sàn giao dch. Tt c các tin tc tài chính
đu tt đp, giá tng đt bin và các tin tc giá c đc đa lên trang đu ca báo chí. S c phiu các đt phát
hành mi đc đa ra hàng lot. n giai đon này ngi ta ngh rng th trng đã tng trong hai nm và đã đn
4
lúc phi đt li câu hi: có nên bán c phiu đi không?  giai đon sôi đng này khi lng giao dch vn tng, giá
các c phiu ít giá tr trc đây tng đt ngt, nhng giá các c phiu đ tín nhim cao li không tng na
g. Th trng con gu:
Xu th cp mt gim giá này đc chia thành ba giai đon. Giai đon mt gi là giai đon phân phi nó bt
đu t giai đon ba ca th trng con bò tót trc đó.  giai đon này ngi đu t có tm nhìn cm nhn đc
rng li nhun đã đt mc đc bit cao và bt đu bán c phiu mình nm gi. Khi lng giao dch vn cao nhng
có xu hng gim trong đt tng
giá, công chúng vn sôi đng nhng đã bt đu có du hiu chp chn vì hy vng
v li nhun bt đu tt dn
Giai đon hai là giai đon hong lon:
S ngi mua gim đi đáng k, còn nhng ngi bán thì mt bình tnh. Xu hng gim giá gia tng đt ngt,
trong khi khi lng giao dch tng không bình thng
Sau giai đon hong lon là mt giai đon tng đi lâu ca xu th cp hai hi phc hoc cng c, và sau đó
là đn giai đon ba
Giai đon ba đc trng bi vic bán bt buc ca nhng ngi nm gi c phiu trong giai đon hong
lon, hoc đã mua trong giai đon hong lon vì giá c phiu lúc đó có v là r so vi my tháng trc đó. Các tin
tc v tình hình kinh doanh bt đu xu đi.  giai đon ba này vic gim giá c phiu không đt ngt nh  giai
đon
hong lon, nhng vì còn có nhng ngi phi bán bt buc vì h cn tin cho các nhu cu khác. Các c

phiu có đ tín nhim cao gim giá t tn hn, và trong giai đon cui này th trng con gu tp trung s chú ý
vào các c phiu này
Th trng con gu kt thúc khi mi kh nng v các tin tc xu đã đc đón nhn ht, và th trng kt
thúc trc khi các tin tc xu chm dt.
Cn chú ý rng th trng con bò tót ln sau không ging hoàn toàn th trng con bò tót ln trc, cng vy
đi vi các th trn
g con gu, vì chúng có th không qua tt c các giai đon nêu trên
Th trng con gu ngn ngi có th không có giai đon hong lon. Giai đon th ba ca th trng con bò
tót, giai đon đu c sôi đng, có th kéo dài hn mt nm hoc ch xây ra trong mt hai tháng. Giai đon hong
lon cng có th ch xy ra trong mt hai tun.
5
h. Hai ch s trung bình phi cùng xác nhn cho nhau:
Nguyên lý này là mt nguyên lý khó gii thích nhng đã đc thc t kim chng. Nhng ai coi nh nguyên
lý này đu đã phi hi hn. Nguyên lý này nói rng ch mt loi ch s không thôi cha đ xác nhn tín hiu bc
ngot ca xu th. Ví d trong đ th nêu trên, hai ch s trung bình: ch s công nghip và ch s ngành đng st
Th trng con gu kéo dài trong vài tháng, sau đó ti đim a ch s công nghip bt đu phc hi đn đim
b, tip đó gim xung đim c là đim vn cao hn a sau đó li gia tng đn đim d cao hn b. Nh vy, ch s công
nghip báo hiu s chuyn hng xu th th trng con gu sang th trng con bò tót Nhng ch s ngành đng
st li cho thy vic gim t b xung c đt mc thp hn đnh b. Nh vy, ch s ngành đng st không xác nhn
ch s công nghip. Do đó, xu th cp mt vn phi đc coi là xu th đi xung.
i. Khi lng t l vi xu th:
iu này có ngha rng các hot đng giao dch có xu hng tng lên khi giá hng theo xu th cp mt.
Trên th trng con bò tót thì khi lng giao dch tng lên khi giá tng và gim khi giá gim. Trên th trng con
gu thì khi lng giao dch tng lên khi giá gim và giao dch b ngng tr khi giá hi phc. iu này cng đúng
đi vi xu th cp hai. Chú ý rng tín hiu có tính thuyt phc v đo chiu xu th có th rút ra t phân tích v din
bin giá. Khi lng giao dch ch có tính cht b sung thêm khi còn có nghi vn
j. Các đng r có th thay th cho xu th cp hai:
Các đng r  đây là din bin đi ra ngoài chiu hng ca ch s bình quân, kéo dài trong hai ba tun hoc
vài tháng, trong đó giá dao đng trong biên đ 5%. Vic xut hin các đng r
cho thy rng áp lc mua và bán

cân bng tng đi. Thc ra thì vic chào bán đã cn kit trong biên đ giá và nhng ngi mun mua c phiu
phi chào mua vi giá cao hn đ các ch s hu c phiu đng ý bán; hoc ngc li, nhng ngi mun bán c
phiu trong biên đ giá đó thy rng nhng ngi mua không còn na và do đó h phi gim giá chào bán đ có
th bán ra c phiu ca mình. Vì vy vic tng giá lên trên biên đ giá ca đng r là tín hiu ca th trng con
bò tót, và ngc li vic gim giá xung di biên đ giá là tín hiu th trng con gu. Nói chung, đng r càng
kéo dài và biên đ càng nh thì càng có nhiu kh nng s xy ra vic đo chiu xu th cp mt
ng r thng phát trin  đnh hoc đáy, báo hiu giai đon phân phi hoc giai đon tích t, nhng có
khi là giai đon điu chnh hoc giai đon cng c ca xu th cp mt đ
ã đc xác lp. Trong các trng hp đó thì
chúng thay th
 xu th cp hai. Chiu hng mà giá s vt ra ngoài đng r không th xác đnh đc trc khi có
các din bin tht s. Biên đ gii hn 5% là theo kinh nghim; trên thc t còn có biên đ gii hn ln hn.
ng r trong nhiu trng hp rt ging vi đnh dng hình bình hành trên đ th ca mt loi c phiu c th
.
6
k. Ch s dng giá đóng ca
Lý thuyt Dow không chú ý đn giá cao nht hoc giá thp nht trong ngày mà ch quan tâm đn giá đóng
ca. ó là do vai trò tâm lý ca giá cui ngày khi v đ th. Ví d có mt xu th cp hai tng trên xu th cp mt và
đt đnh ti 11 gi trong ngày nào đó ti đó
ch s công nghip bình quân là 152,4 đim, sau đó vào cui ngày gim
xung 150,70.  ghi nhn tip tc vic tng giá trong ngày hôm sau, đ chng minh rng xu th cp mt vn là
tng giá th
ì ch cn ghi nhn đim đóng ca 150,70
l. Xu th cn đc coi là vn tip din cho đn thi đim khi vic đo chiu đã đc tín
hiu báo đng đa ra mt cách chc chn
Lý thuyt Dow cnh báo phi thn trng khi nhn đnh v đo chiu ca th trng; không nên chy trc
thi gian. iu này không có ngha là nhà giao dch phi ch đi thêm trong khi đã có tín hiu đo chiu, mà ch
cnh báo rng nhà giao dch s có li khi ch đn lúc thc s chc chn v tín hiu đo chiu, và h phi tr giá đt
khi hành đng mua hoc bán quá sm. Th trng con bò tót không th tng
vô thi hn cng nh th trng con

gu bao gi cng s đt đáy
Các đng lc đ mua, trin vng đ bán c phiu mi mua đ thu hoch li nhun s gim đi khi th trng
con bò tót đã tn ti trong vài tháng so vi tình hình khi xu th cp mt ln đu tiên mi nhn bit. Nhng tin đ
này ca lý thuyt Dow nói rng: Cn phi luôn luôn chun b sn sàng thay đi chiu đt lnh
iu cui cùng là vic đo chiu ca xu th có th xây ra bt k lúc nào ngay sau khi xu th trên đ
ã đc xác
nhn. Vì vy các nhà phân tích k thut phi theo sát th trng trong mi lúc khi h vn còn trong cuc chi. Còn
ti
p
MT S LÝ THUYT GIAO DCH ÁP DNG TRONG PHÂN TÍCH K THUT
Nói mt cách tng quát, phân tích k thut là nghiên cu mi tng quan gia cung và cu ca mt
loi hàng hoá c th nào đó, chng hn nh là c phiu (CP), trái phiu (TP), hp đng quyn la chn
Vic nghiên cu ch yu là xem xét, đánh giá giá c và khi lng giao dch ca chúng.
C s lý lun nn tng ca phng pháp phân tích k thut là gi
c chng khoán (CK) đc quyt
đnh bi cung và cu v CK. Vì vy, các công c áp dng trong phân tích k thut ch yu là đánh giá các
mt nht đnh ca cung và cu. C th các nhà phân tích k thut lp biu đ các ch s tài chính trong quá
kh nh giá c, khi lng giao dch CK, ch s chung ca th trng chng khoán (TTCK)
Trong phng pháp phân tích k thut, ngi ta phi công nhn các gi đnh sau đây:
- Giá tr th trng ca CK đc quyt đnh bi s tác đng h tng gia cung và cu v CK đó.
- Cung và cu đc quyt đnh bi mt s yu t nht đnh. Trong s đó có nhng yu t liên quan
đn nhng thay đi v kinh t do các nhà phân tích cn bn đa ra, xem đó là quan đim và s phng đoán
cho hot đng ca th trng.
7
Di đây là mt s lý thuyt giao dch ch yu trong phng pháp phân tích k thut:
1. Lý thuyt ý kin đi nghch:
Quan đim ca lý thuyt này là nên đi ngc li hành đng ca mt nhóm nhà đu t c th. in
hình ca lý thuyt này là lý thuyt "lô l", theo đó giao dch lô l thng do các nhà đu t không chuyên
vi s vn mua hn ch thc hin. Lý thuyt này cho rng, các nhà đu t nh thng hành đng không
my hiu qu vì vy nên đa ra chin lc đi ngc li vi nhng gì mà các nhà giao dch lô l đang làm.

Hu ht các nhà phân tích theo lý thuyt lô l đu lp ra biu đ t l gia khi lng lô l mua vào trên
khi lng lô l bán ra hàng tun (gi là ch s mua - bán lô l). ng thi vi t l này, các nhà phân tích
còn đa vào chung mt biu đ mt s loi ch s ca th trng nh là cn c v mc giá chung ca th
trng. Ch s mua
- bán lô l cao thng dn đn d đoán giá trên th trng gim và ngc li nu ch s
này thp thng đc coi là có du hiu d đoán giá s lên.
2. Thuyt bán khng khi lng nh
Theo tâm lý chung, nhà đu t s thc hin bán khng khi h mong đi giá CK s gim trong tng
lai. Nhà đu t nh ch có tâm lý bi quan khi giá CK b st gim trong khong thi gian dài tc là ch khi
nào th trng sp sa thay đi theo chiu hng khác.
3. V th tin mt ca qu h tng (hay là đng tin thông minh)
Các qu h tng thng nm gi mt phn giá tr ca danh mc đu t di dng tin mt vì th
nht, qu luôn cn tin mt đ đm bo kh nng thanh toán cho các CK do nhng ngi ch qu bán li
cho qu và th hai là tin thu đc t hot đng kinh doanh CK ca qu có th cha đc đu t kp thi.
Mt qu h tng có lng tin mt cao có th đc coi là mt ch dn đu t giá tng cho nhà đu t, bi
vì kh nng mua vào tim tàng ca nó rt cao và ngc li mt t sut tin mt thp ngha là các qu này
đ
ã mua vào rt nhiu nên kh nng mua vào tip là rt nh mà kh nng bán ra rt cao nh là ch dn đu
t giá h cho nhà đu t.
Khi đó, các nhà phân tích k thut s theo dõi t
ình trng tin mt ca các qu h tng đ thm dò
ho
t đng và s hành đng trái ngc vi các qu h tng, tc khi qu có lng tin mt cao các nhà
phân tích k thut khuyn cáo nhà đu t bán CK ra đ thu li nhun vì lúc này nhu cu mua CK ca các
qu là rt ln và ngc li.
4. S d có trên tài khon môi gii
S d có là phn lãi ca nhà đu t do vic bán chng khoán (CK) mang li, đc đ li trong tài
khon ca mình ti công ty môi gii đ tái đu t. Các nhà phân tích k thut xem s d này nh là mt
kh nng mua tim tàng vì th h gii thích s st gim ca s d có cng tng đng vi vic đu c giá
h bi vì kh nng mua vào ca nhà đu t khi đó s thp. Nói cách khác, các nhà phân tích k thut xem

vic xây dng s d có nh là mt s tng trng trong kh nng mua CK và là du hiu đ đu c giá lên.
5. Các ý kin t vn đu t
Các nhà phân tích k thut cho rng, khi đa s các dch v t vn đu t đu đng lot t vn các
nhà đu t bán CK ra th
ì đó là du hiu cho thy th trng đang tin dn đn đim đáy và bt đu có xu
hng lên giá. Vì vy s ngi bán ra thng nhiu nht khi đ th tin gn đn đim đáy ca th trng.
Các nhà phân tích k thut thng kê và xem t l các dch v t vn bán ra (đu c giá xung) nh là mt
8
ch s đo lng khuynh hng bin đng th trng. Thng khi ch s này đt ti mt t l khong 60%,
tc là th trng đang đi xung khi đó nhà phân tích k thut là ngi theo quan đim đi lp s xem nh
đây là biu hin ca th trng sp đi lên. Ngc
li, khi ch s này đt mc 20% tc là th trng đang
đu c giá lên th
ì nhà phân tích k thut xem nh đây là biu hin ca th trng sp đi xung.
6. T l gia quyn la chn mua và quyn la chn bán (Put/Call option)
ây là công c tng đi mi ca các nhà phân tích k thut theo quan đim đi lp. H s dng các
hp đng v quyn chn bán (Call option: Cho phép ngi nm gi quyn đc bán c phiu vi mt giá
c th trong mt khong thi gian xác đnh khi c phiu có du hiu giá xung) và quyn chn mua (Put
option: Cho phép ngi nm gi quyn đc mua c phiu vi mt giá c th trong mt khong thi gian
xác đnh khi c phiu có du hiu giá lên).
Các nhà phân tích k thut lý gii rng, khi t s Put/Call option thp, tc là th trng đang có xu
hng st giá mà theo h (vi quan đim đi lp) thì đây li là biu hin ca ch th giá lên và ngc li.
Trên th trng, các nhà phân tích k thut đang áp dng quy tc cho rng, khi t s Put/Call option ln
hn 0,70 tc là th trng đang đi lên (nhng đi vi h lúc này th trng s có biu hin sp đi xung).
Ngc li, khi t s Put/Call option bng hoc nh hn 0,70 tc là biu hin ca giá xung (nhng đi vi
h lúc này th trng có biu hin sp đi lên).
7. S d n trên tài khon môi gii
S d n trong tài khon th hin tình trng nhà đu t vay mn CK t công ty môi gii. S d này
đc xem nh là s biu th cho thái đ ca mt nhóm nhà đu t hot đng hiu qu, da trên s chênh
lch ca giá CK. Vì vy, mt s gia tng v s d n s ch cho các nhà phân tích k thut thy có mt s

gia tng v sc mua CK và cung là du hiu ca s lên giá CK.
Trong thc t, phng pháp phân tích k thut thng không đc xem là phng pháp thay th cho
phng pháp phân tích c bn mà chúng đc s dng kt hp vi nhau. Tuy nhiên, phân tích k thut có
đim u vit hn phân tích c bn đó là vic phân tích d hn, nhanh hn và có th cùng lúc thc hin vic
phân tích đng thi vi nhiu loi CK hn.
Mt thun li khác ca phng pháp phân tích k thut là không b l thuc vào các báo cáo tài
chính (tc là da vào s chính xác trong công vic ca k toán viên, kim toán viên khi lp và kim tra các
báo cáo này, mà trong thc t đã có nhiu sai sót xy ra), vì hu ht các d liu đc các nhà phân tích k
thut s dng nh là giá CK, khi lng giao dch và nhng thông tin v giao dch khác đu có ngun gc
t TTCK.
PHÂN TÍCH – D BÁO GIÁ C PHIU
Nhà đu t cn phi nm vng nhng vn đ bn cht nht ca phân tích và d báo giá c phiu,
và do đó phi xem xét toàn din, tng th các ni dung chính yu sau:
1. Tin hành phân tích CP trên th trng vi mc tiêu là đa ra d báo v giá CP và xu hng giá CP
trong tng lai, t
ìm kh nng sinh li cao. ó là mt trong nhng ni dung quan trng - xác đnh giai đon
nào ca chu k CP tng trng - giúp nhà đu t cân nhc đ đi đn quyt đnh đu t CK có hiu qu
nht.
9
2. u t vào CP, vi tính cht sinh li và ri ro cao, nhà đu t thng s dng mt lng tin khá
ln hoc cc ln đ kinh doanh CK, do đó, h rt quan tâm vic d báo din bin giá CP. Nu d đoán giá
c din bin đúng, s mang li thành công ln; và ngc li, s thua thit, thm chí có khi dn đn phá sn.
Chính vì vy, phân tích CP đã tr thành mt ngành kinh doanh ln và có xu hng ngày càng phát trin -
theo đòi hi ngày càng cao ca nhà đu t - vì th trng ngày càng phát trin đa dng và phc tp hn.
3. Mun phân tích CP đ d báo tt v din bin giá c CP, nhà đu t cn phi xem xét, nghiên cu và
tìm ra câu tr li tho đáng các vn đ c th: a/ Các CP nào s lên giá - vì sao?
b/ Các CP đó lên giá bao nhiêu - do đâu?
c/ Trong thi gian bao lâu, thì các CP đó đt mc tng nh vy - vì đâu? Phi phân tích và tìm ra mt u
th cnh tranh nht đnh so vi các đi th khác nh: đc quyn v công ngh, phát minh sáng ch, chim
lnh th trng hoc phng pháp qun lý khoa hc, cht ch, nâng cao hiu qu kinh doanh v.v

4.Trong giai đon th nghim này, hu ht ch có s tham gia ca các nhà đu t cá nhân, sau 43 phiên
giao dch, giá liên tc tng quá cao, vt xa giá tr thc ca CP (có loi CP giá th trng hn 3 ln so
mnh giá CP) - vi tác đng ca quan h cung - cu th trng và tâm lý nhà đu t - xu hng giá còn tip
tc tng và giá tng, gim xen k, dn đn ri ro và li nhun xen k, thc s cuc chi "đ, đen", ngi
đc k mt trong kinh doanh CK. Hãy cnh giác vi th trng!
5. Vn đ quan trng là phi xác đnh và la chn CP tng trng - ngha là c phiu đó có th tip tc
tng trng trong tng lai, theo các tiêu chí sau:
a/ a ra các sn phm mi hoc dch v mi, đc đáo, có sc thu hút trên th trng, có kh nng chim
lnh th trng, đt tc đ tng trng trong thi gian dài;
b/ Có chu k doanh thu n đnh, tng mt cách liên tc đu đn;
c/  trong giai đon ca chu k tng trng đ có li nhun cao trong mt thi gian dài;
d/  v th dn đu trong ngành hot đng và có chin lc phát trin thích hp, d đoán đúng xu hng
phát trin trong tng lai;
e/ Có li nhun trên vn cao hn 15%, s dng mt phn li nhun còn li sau khi đã chi tr c tc đ tng
vn ch s ca các c đông - tái đu t phát trin;
f/ Có s li ít, hoc ít nht là có t s n/vn c đnh khong< 20% ngun vn daì hn, s gp khó khn tài
chính trong quá trình tng trng.
6. Cn c vào các tiêu chí trên, cn phân tích k nhng loi c phiu đang lu hành
- tính hoàn thin
cha đ. Mi loi c phiu: Sam, Ree, Hap
- mang sc thái riêng, tng tiêu chí "đm, nht" khác nhau - ni
lên là: công ngh, sn phm, th trng, tái đu t, li tc, t s n và các t chc qun lý.vv , đc bit là
chin lc phát trin trong tng lai.
Cnh giác vi th trng, vì th trng vn hot đng ch vi 4 loi CP giao dch, đu t gn liên vi
đu c, giá tip tc bin đng. Cn tìm ra các gii hn khác nhau ca các loi c phiu đó
- xác đnh mc
đ tín nhim và snh li đ có chin lc đu t c th đi vi tng loi c phiu, bo đm li nhun và
thu nhp hp lý là vn đ khó khn và gii quyt đúng đn ca các nhà đu t, tránh ri ro thua thit.
7/ Trong thc t kinh doanh CK, vic d báo bin đng giá và xu hng giá ngn hn có nhiu thành
công hn và chính xác hn d báo xu hng dài hn, vì tính nhy cm và phc tp ca th trng chng

khoán. Do đó, phi d đoán và x lý các vn đ sau:

a/ Trong dài hn, đu t CP s mang li li tc vt xa các loi đu t khác, yu t quyt đnh nht và
duy nht đn giá CP là li nhun và
ch
t lng CP là quan trng nht;
b/ Trong ngn hn, đu t CP có th nh hng đn tình hình tài chính ca nhà đu t;
10
c/ Li nhun và ri ro luôn t l vi nhau, li nhun cao thì ri ro càng ln; d/ Mc đ bin đng ca CP
ln hn nhiu so vi trái phiu, lãi sut tng s nh hng đn giá trái phiu;
đ/ Danh mc đu t đa dng s ít ri ro hn danh mc đu t tp trung;

e/ Lm phát là mi đe do ln nht đi vi các khon đu t dài hn. ó là nhng vn đ kinh t - tài
chính và nguyên t
c kinh doanh phc tp, có tính tng hp - nh hng do nhiu yu t khác nhau k c
trình đ hiu bit ca các chuyên gia phân tích CK cng nh nhà đu t.
8/ Phân tích c bn CP nhm cung cp thông tin đ đánh giá trin vng tng trng và li nhun trê
n
c s d báo tng lai ca TCPH, ca ngành hot đng, ca nn kinh t quc dân và trong tng lai ca c
nn kinh t th gii. Nó bao gm các ni dung:
a/ ánh giá môi trng kinh doanh tng lai;
b/ D báo thu nhp tng lai ca TCPH;
c/ D báo mc giá CP. Do đó, phân tích c bn là phng pháp tip cn dài hn, còn có nhiu bin s phi
tính đn và không bit trc chc chn đc.
9/ Phân tích k thut CP nhm nghiên cu nhng din bin hay hành vi th trng - thông qua vic
nghiên cu các mô hình giao dch và các hành vi hin ti ca th trng, vn đã phc tp - đ có th bit
đc mt cách sâu sc các hành vi có th xy ra trong tng lai ca th trng. Nhng thông tin v mt
CP, hoc mt ngành, hoc mt th trng đu có th đc các nhà đu t nghiên cu, xem xét, và do đó,
nó phn ánh vào trong giá, c tc, li nhun và mô hình giao dch.
Nhà đu t có th đu t vào mt TCPH khi phân tích c bn và phân tích k thut cùng đa ra kt

lun chung v xu hng bin đng ca giá và ca TTCK.
Trong nhng trng phái dùng cách phân tích đ bit c phn lên hay xung đang thnh hành
hin nay thì trng phái phân tích k thut đang áp đo nhng trng phái khác.
Nh công ngh thông tin và Internet, cách phân tích k thut ''đng quang'' vì nó cho phép nhng ngi s dng
rành r phng pháp này mua bán mau l vi mt s vn tng đi nh trong mt thi gian ngn.
Mun tr thành tín đ ca trng phái phân tích k thut thì phi chp nhn ''giáo điu'' này:
- Giá c c phn là kt qu ca tt c nhng yu t kinh t nh xu hng th trng, tâm lý khách hàng, môi
trng chính tr, tin tc ln tin đn, kh nng phát trin, li l ca công ty….
Vì vy các 'cao th' trong trng phái phân tích k thut ch chú trng v biu đ, đn s giao đng giá c và s
lng c phiu đc mua bán mà phán đoán s lên xung ca nó, ít khi nào h tn thi gian đ chú tâm vào
công ty c phn này hot đng v lãnh vc gì và cng không cn bit bn báo cáo tài chính nó ra sao.
Ngi càng mun mua bán ngn hn chng nào
thì bn biu đ ca h phi càng có nhiu thông tin v giá c
chng đó.
Biu đ
Sau đây là loi biu đ đn gin nht. Nó ch niêm yt giá c c phn và s lng mua bán mà bn đc  báo chí
ghi li giá cui ngày.
11
ây là biu đ giá c mt nm ca công ty chng khoán hàng đu ca Âu Châu, Euronext ti th trng Paris.
Ch cn 2-3 giây thôi là bn có th nhn thy là xu hng giá c công ty này đang lên so vi đng v màu
xanh MM50 (đng ch giá trung bình ca c phiu).
Biu đ nm thng đc dùng đ xác đnh hng đi chính ca mt chng khoán.
Mt chng khoán có th có xu hng đi lên nhng vn có th gim giá  nhng thi đim nht đnh nhng
thông thng giá không gim qúa mnh và c th là không vt qua mc giá thp nht mà c phiu tng có
trong thi gian gn đây nht.
Mun có mt nhn đnh chính xác hn, bn phi xem mt loi biu đ khác nh biu đ bar-chart.
Bi
u đ di đây ghi li hai tháng giao dch cui cùng ca Euronext.
Biu đ này còn cho bn bit thêm nhng giao đng giá c khác.
Xu hng ngn hn ca nó vn đang lên.

Thay vì mt si dây giá c liên tc, thì ngi ta phân chia ra làm nhng hình tng thng đng đ cung cp
cho bn nhiu tin tc hn.
Mi đng thng đng trng trng cho mt giai đon thi gian, gch ngang bên trái trng tng cho lúc
đu tiên, bên phi cho lúc cui cùng.
12
Trong đó :
«
Opening price » : giá m màn ca giai đon, giây phút đu tiên, gch  bên trái.
«
Closing Price »: Giá lúc giai đon kt thúc, giây phút cui cùng, gch  bên phi.
“
High” for the périod : Giá cao nht trong giai đon này.
“
Low” for the périod: Giá thp nht trong giai đon.
Candlestick
Nh bn đ bar-chart trên bn có th có mt khái nim rõ ràng hn v giá c.
Nhng mà nó không cho bn nhiu thông tin rõ ràng nh là biu đ candlestick japanese (chandelier
japonnaise).

Tng truyn rng biu đ candlestick đc mt thng gia Nht tên Homma phát minh và s dng t th k
18, ông s dng đ phc v cho vic kinh doanh lúa go.
u đim ca biu đ này là nó là rõ ràng, hình tng hn bar-chart, cho phép nhng tay day trader (buôn bán
trong ngày) hay swing trader (buôn bán dao đng giá) xâm
nhp và nhy ra ngoài th trng ht sc mau
chóng.
H
u ht mi day trader đu dùng biu đ Candlestick.
Ngày 19/03/2004,  Paris trc 300 khán gi, chuyên gia chng khoán Phillippe Erb đã dùng kinh nghim đc
biu đ candlestick và thng d dàng đi phng, robot Trade System, mt chng trình vi tính đc ch to đ
mua bán chng khoán.

Ông đã tr thù đc máy tính Big Blue cho Kasparov, k tài v c vua.
Biu đ trên ghi li giá c 3 ngày ca Euronext.
ây là cu trúc ca mt candlestick, bn có th so sánh vì nó cng nh bar-chart nhng nó hình tng hn.
Thng gia Homma gi hình ch nht là thân (body) và đng thng  đu trên hay đu di ca thân là
bóng (shadow).
Ph
n thân th hin giá giao dch m đu và kt thúc ca c phiu trong ngày trong khi phn bóng  bên trên
hoc bên di phn thân th hin phn giá c giao dch nm ngoài phm vi giá m ca và đóng ca.
13
Chng hn mt c phiu có th m đu phiên giao dch vi giá $10 và đóng ca  mc $11. Phn
biu đ candlestick th hin mc giá t 10-11 gi là thân.

Nhng trong ngày c phiu này luôn có th st xung di mc giá m ca, chng hn xung thp
nht là $9 và trc khi kt thúc  mc $11, nhng ngi mua có th đy giá lên mc $12 trong thi
gian giao dch.
Khong t 9-10 và t 11-12 chính là bóng vi phn thân kp  gia.
Khi giá c phn tng trong ngày ngi ta dùng hình trng hoc xanh lá cây đ mô t phn thân.
Trái li khi c phn xung thì ngi ta dùng màu đ hay màu đen.
Khai thác candlestick
Biu đ candlestick đã lu truyn và càng ngày càng thnh hành trong gii đu c vì nó đã hình
tng hóa mt s tht kinh t rt đn gin:
Giá c c phn lên xung do s thng lng gia nhng ngi mun bán và ngi nhng mun
mua.
Khi s
 lng cn mua nhiu hn s lng cung cp thì giá c phiu s lên.
Khi cung nhiu hn cu thì giá s xung.
Tùy theo hình tng màu trng hay đen, bóng và thân dài ngn ra sao mà ngi ta đt tên cho
tng candlestick.
u đim tuyt đi ca candlestick là ch nhìn s s qua nhng hình tng là bn có khái nim rõ
14

ràng v s mnh yu gia hai phe mua và bán, do đó bn có th đoán trc s lên xung c phn
chính xác hn nhiu loi biu đ khác, ít nht là 5- 10 phút tip theo.
i vi nhng ngi day trader, ch cn đoán trc khong chng thi gian đó thôi thì cng đ
kim tin t túi ngi khác trong th trng chng khoán.
Sau đây tôi xin dn chng mt vài hình tng:
Hình tng Marubozu ch có thân mà không có bóng (body without shadow).
Marubuzo
Marubozu màu trng có ngha là bên bán b phe kia mua mnh hn nut trng, có bao nhiêu c phn tung ra
th trng đc mua by nhiêu.
iu này đy giá c phn lên rt nhanh.
Ngc li nu hình Marubozu đen thì s lng c phn bán ra quá nhiu và ngi mua chim th ch đng và
thng đc giá hi.
Marubozu màu đen cho thy c phn st giá trm trng.
Hình tng doji (ngôi sao) hay spinning stop (bông v).
Thân nh mà bóng dài cho ta bit là cuc thng lng ca hai phe mua bán cha phân thng bi, giá c
đang c
òn lng khng.
Khi bn đnh mua hay bán mt c phn mà gp hình tng này thì bn nên chun b nhp lnh đ đi theo xu
hng tip theo khi bên bán hoc bên mua thng th.
Bn cn ti mt trong bn hình tng sau đây xác nhn s thay đi xu hng:
15
Hình hammer (búa t), inverted hammer (búa t ngc), hangging man (ti nhân treo c) và shooting star
(sao bng).
Là bn hình tng có đc đim chung là thân ngn mà mt bóng dài, ít nht phi bng hai ln thân, mt bên
không có hoc có bóng rt nh.
ây là nhng hình tng cho ta bit c phn đang đi ngc xu hng (reversal), cn phi mua hay bán
ngay trc khi tr.
(Xin xem hai biu đ chng minh  cui bài).
C th là hình búa t và búa t ngc đi theo Doji báo hiu s thng th ca ngi mua và giá c t đây có
th s đi hng t gim sang tng, ít nht là trong ngn hn.

Trong khi đó hai hình tng ti nhân treo c và sao bng cnh báo trc ngi mua có th đã thng th
ngi bán và giá c có nhiu kh nng s đi xung.
ây ch là nhng hình tng tiêu biu ca candlestick, vì bài vit có hn, tôi không th trình bài ht nhng
cái lt léo ca cách đc phng pháp candlestick này.
Quý v nào mun nm vng nó cn phi hc hi nhiu hn.
Cách d nht là vào google.com tìm website có ch “candlestick” hoc là mua cun sách nói v candlestick
do S. Nison và G.L. Morris vit.
Bn cn phi thành tho nhng hình tng mi nên lao vào th trng chng khoán.
Khuyt đim ca mi h thng phân tích k thut (candlestick cng không ngoi l) là nó có th cho chúng
ta nhng du hiu sai lm làm chúng ta mua và bán không đúng thi đim.
Bn có th dùng nó đ buôn bán c phn, ch s (index) mt khi bn đã thành tho.
Bn mua bán càng ngn hn chng nào thì biu đ candlestick càng cho bn đoán trc chính xác chng y.
 khai thác ht u đim ca nó, ngi đu t phi đc công ty trung gian cung cp dch v cho phép h
đc đc bng biu đ candlestick và ban lnh mua bán lp tc.
Nu công ty ca bn không có nhng dch v này, thì bn khó có th thành day trader hay swing trader bt
buc bn mua bán vi giai đon thi gian lâu hn.
Và Vì BBC yêu cu din t chng khoán mang tính cách thi s, tôi xin k li cách mua và bán c phn
Euronext da vào biu đ candlestick vào cui tun va qua.
Tôi dùng hai chin lc khác nhau, swing và day trading.
Swing trading vi cách chi c phn Euronext ngn ngày, mua vào ngày 30/03/2006 vi giá 66,24€/c phiu
16
và đt stop loss  mc 64,45€ và đt lnh bán vi giá đnh sn (sell limit)  mc 69,72€.
Euronext lên đc 3,34 %, giá 68,05€.
Tôi dùng lnh trailing stop lên mc 67,24€/c phiu đ nu c phiu xung ti mc này c phiu s đc t
đng bán đi.
Dù th hai này, Euronext có h giá, thì tôi vn gi đc tin vn sau khi tr đi các chi phí giao dch.
Day trading vi hai phi v mua bán trong ngày th sáu 31/03/2006, ln th nht mua vào Euronext lúc 9h43
vi giá 66,95€/c phiu, bán ra lúc 10h28 vi giá 67,90€/c phiu.
Phi v th hai lúc 15h59 giá 67,50€/c phiu và bán ra vi giá 67,85€ lúc 16h43.
Ba trong bn quyt đnh mua vào, bán ra trong ngày thành công là do tôi nhìn thy hai tng hình hammer

và inverted hammer.
Nhà phân tích k thut trên th trng chng khoán là nhng ngi có th d đoán
giá c phiu trong tng lai bng vic phát hin ra xu hng giá trong quá kh.
1- Biu đ phân tích k thut.
K thut dùng biu đ phân tích k thut đã rt ph bin t cui th k 19, do Charles H. Dow khi xng. Sau
đó, quan đim ca ông đ
ã tr thành "Lý thuyt Dow" ("Dow Theory"), cho rng nhng bin đng th trng vi
mi xu hng đu có th đc d đoán trc trên c s bin đng giá c phiu trên các biu đ.
C s ca vic phân tích là tìm cách xác đnh giá ca c phiu trong tng lai bng vic nhn din và đo lng
giá tr c phn. Các lý thuyt v phân tích k thut cho rng, các hành vi th trng trong quá kh t nó s xác
đnh giá tng lai.
Biu đ phân tích k thut gm hai trc biu th giá và thi gian. Mi mt c phn, th trng và ch s niêm yt
trên bng giao dch đu đc biu th bng mt biu đ minh ho s bin đng giá chng khoán qua các thi k;
mi mt đ th (đng) là tp hp các đim ch giá đóng ca (closing price) ngày giao dch. ng thi, có mt s
liên h gia giá m ca, giá đóng ca, giá cao nht / thp nht.
Phân tích biu đ có th đc áp dng cho tng chng khoán riêng l cng nh mt danh mc đu t. Các nhà
phân tích s dng k nng nghiên cu k thut các biu đ ch s đ nhn đnh th trng đang  trng thái "th
trng bò" hay "th trng gu". Vi các biu đ, các nhà đu t có th đa ra đánh giá tng t v công ty mà
mình la chn.
2- Xu hng.
S dng biu đ đ nhn din xu hng hin ti: xu hng phn ánh t l bin đi trung bình ca giá c phiu
qua thi gian. Các xu hng tn ti trong mi trng thái thi gian và mi th trng. Các nhà đu t hàng ngày
có th xây dng đc xu hng ca c phiu mà h mua (bán) trong vòng vài phút. V dài hn, các nhà đu t
quan sát các xu hng tn ti trong nhiu nm
.
Các xu hng đc phân loi: tng, gim, hoc không đi.
17
Theo xu hng tng, mt c phiu hi phc thng là vi mt giai đon "quá đ" gia tính n đnh và nhng
bin đng gim. Do vy, nó s hình thành lên hàng lot nhng đnh cao hn và đáy thp hn trên biu đ c
phiu, và ngi ta d đoán rng, kh nng tng giá c phiu là có th.

Theo xu hng gim, mt c phiu suy yu thng là vi mt giai đon "quá đ" gia tính n đnh và bin đng
tng. Do vy, nó s hình thành lên hàng lot nhng đnh
thp hn và đáy thp hn trên biu đ c phiu, và
ngi ta d đoán rng, kh nng gim giá c phiu là có th.
Xu hng không đi biu th bng s dao đng lên xung trong mt thi gian dài gia các gii hn tng gim
trc quan. S bin đng giá trên biu đ là không rõ ràng và giá c phiu s không thay đi (hoc thay đi
không đáng k).
Xu hng có kh nng n đnh theo thi gian. Mt c phiu vi xu hng tng (gim) (v giá) s tip tc tng
(gim) cho đn khi có bin đng v giá tr hoc các trng thái xy ra. Ngi "đc" biu đ phi đnh v đc các
đnh và đáy
- nhng đim biu th s chm dt kh nng hi phc hay suy yu. La chn ti mt đim gn đnh
hoc đáy có th rt có li.
Mt châm ngôn nói rng, "xu hng là bn ca anh". Vi các nhà kinh doanh và các nhà đu t, tuyên ngôn này
có ý ngha là, bn s đt thành công hn nu la chn v th c phiu theo xu hng ph bin, hn là đi ngc
li vi nó.
Khi lng.
Khi lng c phiu giao dch đánh giá mc đ tham gia ca các nhà đu t.
Các biu đ c phiu cho thy khi lng thông qua đ th hình ct di các ô giá. Thông thng trong các
biu đ này, các đng màu xanh ch các ngày giá lên và nhng đng màu đ là nhng ngày giá xung. Các
nhà đu t và kinh doanh có
th đánh giá đc lãi mua và bán bng vic theo dõi s ln giá lên xung trong
mt đng và mc đ bin đng ca chúng so vi nhng ngày giá bin đng theo chiu hng ngc li thì nh
th nào.
C phiu mua vào vi lãi cao hn khi bán ra đc gi là đang trong trng thái “tích lu”, và ngc li,
trng hp lãi khi bán ra cao hn khi mua vào đc gi là đang trong quá tr
ình “phân phi”. “Tích lu” và “phân
phi” thng dn ti s bin đng ca giá c. Hay nói cách khác, các c phiu đang trong trng thái tích lu
thng s tng giá ch mt thi gian ngn sau khi hành vi mua bt đu. Và ngc li, nhng c phiu đang
đc lu thông thng rt giá mt thi gian sau khi bán ra.
Mt c phiu có th hi phc đc hay không đòi hi s tham gia “nhit tình” ca các nhà đu t. Khi s

hi phc ca mt c phiu không hp dn đc các nhà đu t mi thì nó s rt d rt giá. Các nhà đu t và
kinh doanh s dng các tiêu chí nh trng thái cân bng khi lng đ đánh giá s lng ngi tham gia đang
chm li hay tin trin nhanh hn các đng thái ca giá c.
Các c phiu giao dch thng ngày vi mt khi lng trung bình. Khi lng này có th xác đnh đc
tính lng ca các c phiu đó. Nhà kinh doanh có th rt d dàng mua và bán các c phiu có tính lng cao.
Nhng c phiu không có tính lng cao đòi hi chi phí giao dch rt ln và thng không th nhanh chóng loi
b ra khi mt danh mc đu t. Nhng phép phân tích biu đ c phiu không th áp dng cho c phiu
không có tính lng cao.
Vic giá c phiu gia tng đt bin kéo theo mt khi lng giao dch cao hn rt nhiu so vi mc trung
bình là có li cho s tip tc bin đng ca giá c phiu theo chiu hng đó. Nhng sau mt thi gian dài tng
gim, các c phiu thng có mt ngày có khi lng giao dch rt ln, đt mc đnh đim. Trong nhng ngày
này, ngi mua, hoc ngi bán cui cùng s là nhng ngi đc li nht. Sau đó, giá tr ca c phiu đó s
thay di theo chiu hng ngc li vì s không còn có đ lng ngi tham gia giao dch đ làm cho giá bin
chuyn theo chiu hng đó.
Mô hình và ch s
Làm th nào bn có th bin nhng đng vô tn biu th các d liu trên biu đ thành mt
dng logic mà không cn s can thip ca các thao tác k thut ? Các biu đ cho phép các nhà đu
18
t và kinh doanh nhn bit hành vi giá c th trng c trong quá kh và hin ti đ làm c s hp lý
cho vic d báo cng nh đa ra các quyt đnh khôn ngoan. Nó gn ging nh công c trc giác, trái
ngc vi quan đim ca các
nhà phân tích giá tr.
Biu đ c phiu có kh nng tác đng ti các chc nng ca c hai bán cu não v t duy logic
và tính sáng to. Quan đim này đã gây tranh cãi trong gii phân tích đu t trong sut th k qua.
Dng "nguyên thu" ca vic đc các biu đ là phân tích mô hình. Phng thc này khá ph
bin qua các lý thuyt ca Charles Dow và cun Technical Analysis of Stock Trends (vit ngay sau
Chin tranh th gii II). Dng hin đi hn là phân tích ch s, mt phng pháp kho sát s dng
các công c toán hc trong đó các yu t c bn ca giá và s lng đc xem xét thông qua mt
lot các phép tính nhm d đoán mc tng gim tip theo ca giá c.
Phép phân tích mô hình có đ chính xác cao do các đ th có xu hng lp đi lp li s hình

thành các đng. Nhng mô hình này t lâu đ
ã đc phân loi thành khuynh hng đu c giá lên và
đu c giá xung. Có mt s mô hình đc nhiu ngi bit đn nh u và Vai (HEAD and
SHOULDERS), Tam giác (TRIANGLES), Hình ch nht (RECTANGLES), Hai đnh (DOUBLE TOPS), Hai
đáy (DOUBLE BOTTOMS), và H
ình c (FLAGS). Hn na, các chi tit ca đ th nh các khe h giá
(GAPS) và đng ch xu hng (TRENDLINES) đc coi là có nh hng đáng k đn quá trình din
bin tip theo ca giá.
Phép phân tích ch s s dng các phép tính toán hc đ đánh giá mi quan h gia tình hình
din bin giá  thi đim hin ti vi quá kh. Hu ht các ch s có th đc phân chia thành các
nhóm theo khuynh hng và giao đng. Các ch s theo khuynh hng ph bin là các ch s trung
bình bin đi (MOVING AVERAGES), khi lng cân bng (ON BALANCE VOLUME) và MACD. Ch s
giao đng thông thng bao gm STOCHASTICS, RSI và t l thay đi (RATE OF CHANGE). Ch s
theo xu hng thng phn ng chm hn so vi ch s giao đng. Các ch s này đi sâu vào phân
tích quá kh đ d đoán tng lai. Ch s giao đng nhy cm hn vi các thay đi giá c trong ngn
hn, giao đng qua li gia mc OVERBOUGHT và OVERSOLD.
C hai phng pháp mô hình và ch s đu có th đánh giá đc tâm lý th trng. Các nhà đu
t và giao dch trên th trng hng ngày có xu hng hành đng theo tâm lý chung khi giá c bin
đng. H có khuynh hng bc l các đc tính c hu mà lp đi lp li nhiu ln. Vic gii thích rõ
biu đ có s dng hai công c phân tích quan trng này đã cho thy nhng chn đng tâm lý trong
gii đu t mà rt cc thì cng có th hiu đc là do s bin đng ca giá c.