Tóm tắt lịch sử Việt Nam

Tóm tắt lịch sử Việt Nam, Học lịch sử Việt Nam trong 10 phút
- Thời đại tiền sử > Thời kỳ đồ đá cũ > Thời kỳ đồ đá mới > Thời kỳ đồ đồng
>Thời kỳ đồ sắt
- Sự hình thành Nước Văn Lang và Nước Âu Lạc
+ Các Vua Hùng Vương đã thay nhau trị vì nước Vãn Lang
+ Đến thế kỷ thứ 3 trước công nguyên, An Dương Vương lập nên nước âu Lạc và
vết tích Thành Cổ Loa vẫn còn tồn tại đến ngày nay.
- Giai đoạn Bắc thuộc: Từ năm 207 trước công nguyên đến Thế kỷ thứ 10 sau
công nguyên:
Vào nam 179 trước công nguyên, nước Âu Lạc bị xâm chiếm bởi Triệu Đà là Vua
nước Nam Việt bên. Sau đó vào nãm 111 trước công nguyên, Nước Âu Lạc bị nhà
Hán đô hộ. Âu Lạc bị phân chia thành hai Quận: Giao Chỉ và Cửu Chân. Việt Nam
tiếp tục bị Trung Hoa đô hộ trong suốt 11 thế kỷ. Trong giai đoạn nầy nhiều anh
hùng dân tộc đã dấy binh khởi nghĩa đấu tranh giành độc lập như :
➞ Khởi nghĩa Hai Bà Trưng của hai chi em Trưng Trắc Trưng Nhị năm 40 - 43
➞ Khởi nghĩa Bà Triệu của bà Triệu Thị Trinh năm 248
➞ Khởi nghĩa của Lý Nam Đế hay cịn gọi Lý Bơn hay lý Bí năm 542 - 602 lấy tên
nước là Vạn Xuân kinh đô tại Long Biên (Long Biên Hà Nội ngày nay)
➞ Khởi nghĩa Mai Thúc Loan còn gọi Mai Hắc Đế năm 722
➞ Khởi nghĩa Phùng Hưng năm 766 - 791
Và Ngô Quyền với trận đại thắng vang dội quân Nam Hán trên Sông Bạch đằng
Năm 938 , đã chấm dứt 1000 nãm đô hộ và giành lại chủ quyền cho Việt Nam.
Lịch sử các Triều đại phong kiến Việt Nam:
Trang sử mới của lịch sử Việt Nam được mở ra vào đầu thế kỷ thứ 10 khi mà các
triều đại Ngô, đinh, Tiền Lê đã vững chắc, đồn kết và có đủ sức mạnh để bảo vệ
nền độc lập tự chủ của đất nước
Triều đại Ngô: ( 939 - 965 ) 26 năm với 5 vị Vua tên nước Vạn Xuân kinh độ tại
Cổ Loa
1. Tiền Ngô Vương - Ngô Quyền ( 939-944):
2. Dương Bình Vương - Dương Tam Kha (Là em vợ là cướp ngôi) (944-950)
3. Nam Tấn Vương - Ngô Xương Căn (con thứ hai của Ngô Quyền) (950-965)

4. Thiên Sách Vương - Ngô Xương Ngập (Cháu Ngô Quyền) 951-959)
Trong giai đoạn 951 - 959 nước ta có 2 Vua
5. Ngơ Sứ Qn - Ngơ Xương Xí (965)
Kể từ khi Dương Tam Kha cướp ngôi nhà Ngô năm 944, các nơi không chịu thuần
phục, các thủ lĩnh nổi lên cát cứ một vùng và đem quân đánh chiếm lẫn nhau.
Loạn 12 sứ quân kéo dài hơn 20 năm (944-968) và kết thúc khi Đinh Bộ Lĩnh
thống nhất đất nước, lập ra nhà nước Đại Cồ Việt - nhà nước phong kiến tập
quyền đầu tiên trong lịch sử.
Triều Đinh: ( 968 - 980) 12 năm với 2 đời vua có tên Quốc hiệu là Đại Cồ Việt
kinh đô tại Hoa Lư
1. Đinh Tiên Hoàng - Đinh Bộ Lĩnh (968-979)
2. Đinh Phế Đế - Đinh Toàn (979-980)
Đinh Toàn mới lên 6 tuổi, được triều thần đưa lên ngơi vua. Nhân cơ hội đó nhà
Tống cho quân sang xâm lược nước ta. Vì lợi ích của dân tộc, Thái hậu Dương
Vân Nga (vợ của Đinh Tiên Hoàng, mẹ đẻ của Đinh Toàn), thể theo nguyện vọng
các tướng sĩ, đã trao áo "Long Cổn" (biểu tượng của ngơi vua) cho Thập đạo
Tướng qn Lê Hồn, tức là Lê Đại Hành.


Tiền Lê: (980 - 1009) 29 năm với 3 đời Vua Quốc hiệu là Đại Cồ Việt kinh đô tại
Hoa Lư
1. Lê Đại Hành - Lê Hoàn (980-1005)
2. Lê Trung Tông - Lê Long Việt (1005)
3. Lê Ngoạ Triều - Lê Long Đĩnh (1005 - 1009)
Lê Long Đĩnh đã làm việc càn dỡ giết Vua cướp ngơi, thích dâm đãng, tàn bạo,
róc mía trên đầu nhà sư... Do chơi bời trác táng quá Lê Ngoạ Triều làm vua được
4 năm (1005 - 1009) thì mất, thọ 24 tuổi. Long Đĩnh mất, con tên là Sạ còn bé,
dưới sự đạo diễn của quan Chi Hậu Đào Cam Mộc, triều thần đã tơn Lý Cơng Uẩn
lên ngơi Hồng đế
Thời Lý: (1009 – 1225 ) 9 đời Vua trong 216 năm

1. Lý Thái Tổ - Lý Công Uẩn (1010 – 1028) năm 1010 dời đô về Thăng Long
2. Lý Thái Tông - Lý Phật Mã (1028 – 1054) năm 1054 đổi tên Quốc hiệu là Đại
Việt kinh đô tại Thăng Long
3. Lý Thánh Tông - Lý Nhật Tôn (1054 – 1072)
4. Lý Nhân Tông - Lý Càn Đức (1072 – 1128)
5. Lý Thần Tơng - Lý Dương Hốn (1128 - 1138)
6. Lý Anh Tông - Lý Thiên Tộ (1138 - 1175)
7. Lý Cao Tông - Lý Long Trát (1176 - 1210)
8. Lý Huệ Tơng - Lý Sảm (1211 - 1224)
9. Lý Chiêu Hồng - Lý Phật Kim (1224 - 1225)
Dưới sự đạo diễn của Trần Thủ Độ, Lý Huệ Tông bị ép đi tu, nhường ngôi vua cho
con gái là công chúa Chiêu Thánh (lúc đó mới 7 tuổi) niên hiệu là Lý Chiêu
Hoàng. Cũng dưới sự đạo diễn của Trần Thủ Độ, Trần Cảnh (8 tuổi) là con ông
Trần Thừa được đưa vào hầu cận Lý Chiêu Hoàng và Trần Thủ Độ tung tin là Lý
Chiêu Hoàng đã lấy chồng là Trần Cảnh.
Ngày 21 tháng 10 năm Ất Dậu (1225), Lý Chiêu Hoàng mở hội lớn ở điện Thiên
An, trước bá quan văn võ, Chiêu Hoàng cởi hoàng bào mời Trần Cảnh lên ngơi
Hồng đế đổi niên hiệu là Kiến Trung năm thứ nhất, dựng lên triều đại nhà Trần
từ đấy.
Đời Trần: (1226 – 1400 ) 174 năm với 12 đời Vua
1. Trần Thái Tông (Trần Cảnh, 1225 - 1258)
2. Trần Thánh Tông (Trần Hoảng, 1258 - 1278)
3. Trần Nhân Tông (Trần Khâm, 1279-1293) Năm 1289 đã phong Trân Hưng Đạo
là Đại Vương
4. Trần Anh Tông (1293 - 1314)
5. Trần Minh Tông (1314 - 1329)
6. Trần Hiến Tông (1329 - 1341)
7. Trần Dụ Tông (1341 - 1369)
8. Trần Nghệ Tông (1370 - 1372)
9. Trần Duệ Tông (1372-1377)

10. Trần Phế Đế (1377-1388)
11. Trần Thuận Tông (1388-1398)
12. Trần Thiếu Đế (1398-1400)
Tên huý là Trần Án, mưói 3 tuổi lên kế nghiệp tức là Thiếu Đế. Hồ Quý Ly xưng là
Khâm đức Hưng liệt Đại Vương. Ngày 28 tháng 2 năm Canh Thìn - 1400, Hồ Quý
Ly bức Thiếu Đế nhường ngôi, phế làm Bảo Ninh Đại Vương.. Triều Trần kể từ Trần
Thái Tông Đến Trần Thiếu Đế là 12 đời vua, trị vì được 175 năm.


Nhà Hồ (1400 – 1407) 7 năm với 2 đời Vua đổi tên Quốc hiệu là Đại Ngu kinh đô
tai Tây Đơ (Thanh Hóa) (Ngu có nghĩa n Vui)
1. Hồ Quý Ly (1400-1401)
2. Hồ Hán Thương (1401-1407)
Nhà Minh lấy cớ Hồ Qúy Ly cướp ngôi nhà Trần, đem quân sang đánh chiếm nước
ta. Ngày 20 tháng 1 năm 1407, quân Minh hạ thành Đa Bang (Ba Vì), bố con Hồ
Quý Ly bỏ chạy vào Thanh Hoá, đến ngày 17/6/1407, quân Minh bắt được cha
con Hồ Qúy Ly.
Thời Hâu trần: ( 1407 - 1414)7 năm với 2 đời Vua
1. Giản Định Đế - Trần Ngỗi (1407-1409)
2. Trần Trùng Quang - Trần Quý Khoáng (1409-1414)
Tháng 4 năm Giáp Ngọ - 1414, do qn ít khơng thể chống lại được với qn
Minh đã bắt được Trần Quý Khoáng, Đặng Dung, Nguyễn Suý giải về Trung Quốc,
trên đường đi vua tôi nhà Hậu Trần đã nhảy xuống biển tự tử để tỏ rõ khí phách,
nhà Hậu Trần chấm dứt từ đó
Thời kỳ Bắc thuộc:
Sau khi chiếm được Đại Việt, quân Minh chia nước ta thành quận huyện để cai
trị. Chúng bắt nhân dân ta làm tôi tớ, thuế má lao dịch nặng nề, cuộc sống vô
cùng cực khổ. Ngày Mậu Thân, tháng Giêng năm Mậu Tuất (7/2/1418), Lê Lợi
phất cờ khởi nghĩa ở hương Lam Sơn, huyện Lương Giang, trấn Thanh Hố. Có
qn sư Nguyễn Trãi dâng sách Bình Ngơ nhằm thu phục lịng người, cháu nội

của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán là Trần Nguyên Hãn và nhiều nhân tài, hào kiệt
các nơi tham gia. Ngày 3/1/1428, nghĩa quân hoàn toàn thắng lợi, Lê Lợi lên ngơi
Hồng đế, lập nên triều đại nhà Lê. Sử gọi là Hậu Lê để phân biệt với Tiền Lê
980-1009 do Lê Hoàn sáng lập.
Lê sơ — Hậu Lê (1428-1527) 10 đời vua trong 100 năm đổi tên nước là Đại Việt
kinh đơ tại Đơng Kinh (Hồng thành Thăng Long ngày nay)
Lê Thái Tổ - Lê Lợi (1428-1433)
Lê Thái Tông - Lê Nguyên Long (1433-1442)
Lê Nhân Tông - Lê Bang Cơ (1442-1459)
Lê Thánh Tông - Lê Tư Thành (1460-1497)
Lê Hiến Tông - Lê Sanh (1498-1504)
Lê Túc Tông - Lê Thuần (6/6/1504-7/12/1504)
Lê Uy Mục - Lê Tuấn (1505-1509)
Lê Tương Dực - Lê Oanh (1509-1516)
Lê Chiêu Tông - Lê Y (1516-1522)
Lê Cung Hoàng - Lê Xuân (1522-1527)
Ngày 15 tháng 6 năm Đinh Hợi - 1527, Mạc Đăng Dung đem quân từ Cổ Trai vào
kinh đô Thăng Long ép vua phải nhường ngôi, bắt Vua và Thái hậu tự tử. Như
vậy Lê Cung Hồng ở ngơi được 5 năm, thọ 21 tuổi.
Nhà Mạc (1527 — 1532) đặt kinh đô tại Cao Bình — TP Cao Bằng ngày nay
Mạc Thái Tổ - Mạc Đăng Dung (1527-1529)
Mạc Thái Tông - Mạc Đăng Doanh (1530-1540)
Chiến tranh Lê — Mạc
Lê Trung Hưng — Hậu Lê với 16 đời vua Lê nối tiếp nhau trong 256 năm kinh đơ
tại Đơng Kinh (Hồng Thanh Thăng Long ngày nay)
Trang Tông 1533-1548
Trung Tông 1548-1556


Anh Tơng 1556-1573

Thế Tơng 1573-1599
Kính Tơng 1600-1619
Thần Tơng 1619-1643 và 1649-1662
Chân Tông 1643-1649
Huyền Tông 1663-1671
Gia Tông 1672-1675
Hy Tông 1676-1704
Dụ Tông 1705-1728
Hôn Đức Công 1729-1732
Thuần Tông 1733-1735
Ư Tông 1735-1740
Hiển Tông 1740-1786. Sinh ra công chúa Lê Ngọc Hân sau này là vợ của Nguyên
Huệ
Chiêu Thống 1787-1789
Trịnh Bồng tự lập làm nguyên sối Yến Đơ vương và lấn át nhà vua khiến cho
triều chính rối ren, chém giết lẫn nhau. Nguyễn Huệ khi đó là Bắc Bình Vương
kéo qn ra Bắc dẹp loạn rồi lại rút quân về Phú Xuân.
Để khôi phục lại triều Lê, tháng 7/1788 Hoàng thái hậu nhà Lê sang cầu viện nhà
Mãn Thanh. Dựa vào thế quân Mãn Thanh, Lê Chiêu Thống trở lại kinh đô Thăng
Long đã trả thù tàn bạo những người theo Tây Sơn.
Mồng 5 tết năm Kỷ Dậu (1789), quân đội Tây Sơn do hoàng đế Quang Trung trực
tiếp chỉ huy kéo ra Bắc đã đánh tan 29 vạn quân xâm lược Mãn Thanh ở gò Đống
Đa giành độc lập cho tổ quốc ta. Lê Chiêu Thống, vua bán nước, đã chạy theo
tàn quân nhà Thanh sang Trung Quốc.
Triều đại Tây Sơn (1789 - 1802) - Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ và Nguyễn Huệ kinh
đô tại Qui Nhơn và Phú Xuân (Huế)
Khi vua Quang Trung đang định chuẩn bị đem quân vào Nam đánh Gia Định thì
đột ngột qua đời (1792). Con là Nguyễn Quang Toản cịn nhỏ tuổi lên nối ngơi
khơng có người lãnh đạo đủ năng lực, nhà Tây Sơn nhanh chóng suy yếu. Nội bộ
xảy ra tranh chấp. Giữa năm 1802 Nguyễn Ánh tiến ra chiếm được Thăng Long.

Nguyễn Ánh đã trả thù những người theo Tây Sơn vô cùng tàn bạo: Mộ của vua
Thái Đức và vua Quang Trung bị quật lên, hài cốt bị giã thành bột nhồi vào thuốc
súng và bắn đi. Nữ tướng Bùi Thị Xuân và con gái bị voi giày, Trần Quang Diệu bị
chém đầu.
Triều Nguyễn (1802-1945) đổi tên nước là Việt Nam kinh đo tại Huế
Nguyễn Ánh lên ngôi nãm 1802 và lập ra triều Nguyễn với 13 đời Vua trong 143
năm
1. Nguyễn Phúc Ánh (1802-1820) Sáng lập nhà Nguyễn
2. Nguyễn Phúc Đảm - Minh Mạng (1820 - 1841) quốc hiệu được đổi thành Đại
Nam
3. Nguyễn Phúc Miên Tông - Thiệu Trị (1841 - 1847)
4. Nguyễn Phúc Hồng Nhậm - Tự Đức (1847-1883)
5. Nguyễn Phúc Ưng Chân - Dục Đức (1883)
6. Nguyễn Phúc Hồng Dật - Hiệp Hòa (1883)
7. Nguyễn Phúc Ưng Đăng - Kiến Phúc (1883-1884)
8. Nguyễn Phúc Ưng Lịch - Hàm Nghi (1884-1885)
9. Nguyễn Phúc Ưng Kỷ - Đồng Khánh (1885-1889)


10. Nguyễn Phúc Bửu Lân - Thành Thái (1889-1907)
11. Nguyễn Phúc Vĩnh San - Duy Tân (1907 - 1916)
12. Nguyễn Phúc Bửu Đảo - Khải Định (1916 - 1925)
13. Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy - Bảo Đại (1925 - 1945)
Lịch sử Việt Nam Nam trong thời kỳ Pháp thuộc
1858 Quân Pháp chiếm đà Nẵng, đánh dấu sự đô hộ của Pháp ở đông Dương.
Phong trào Cần Vương do vua Hàm Nghi lãnh đạo
1860 – 1887 Cuộc khởi nghĩa của Mai Xuân Thưởng ở Bình định
1884-1889 Cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Thiện Thuật ở Bãi Sậy
1885-1895 Cuộc khởi nghĩa của Phan đình Phùng ở Nghệ Tĩnh
1886-1887 Cuộc khởi nghĩa của đinh Công Tráng ở Thanh Hóa

1887-1913 Cuộc khởi nghĩa của Hồng Hoa Thám ở Yên Thế
1904-1908 Phong trào đông Du của Phan Bội Châu và phong trào đông Kinh của
Phan Châu Trinh.
Tháng 12/1927 Cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Thái Học ở Yên Bái
Ngày 03/02/1930 Thành lập đảng Cộng Sản đông Dương (đảng Cộng Sản Việt
Nam ngày nay)
Tháng 05/1930 – tháng 04/1931 Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh
Tháng 09/1940 Quân Nhật đến đông Dương
Tháng 09/1940 Khởi nghĩa Bắc Sơn
Ngày 23/11/1940 Khởi nghĩa Nam Kỳ
Ngày 19/05/1941 Thành lập mặt trận Việt Minh
Ngày 09/05/1945 Nhật hất cẳng Pháp khỏi đông Dương
Ngày 19/08/1945 Quyết định Tổng khởi nghĩa của mặt trận Việt Minh ở Tân Trào
Ngày 02/09/1945 Hồ Chủ Tịch tuyên bố độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân
chủ Cộng hịa thủ đơ là Hà Nội
Sau Cách mạng tháng 8 dân tộc Việt Nam tiếp tục chịu đựng sự xâm lãng của
quân ngoại bang.
Ngày 19/12/1946 Phong trào chống quân Pháp được phục hồi
Tháng 10/1947 Chiến dịch Thu đông ở Việt Bắc
Mùa Thu-đông nãm 1950 Quân Pháp thất bại ở biên giới Việt – Trung
Tháng 10/1952 Quân Pháp thất bại trong chiến dịch Tây Bắc
13/03/1954-7/5/1954 Quân Pháp bại trận ở điện Biên Phủ
Ngày 21/07/1954 Hiệp định Geneva được ký kết nêu rõ: thừa nhận các quyền
dân tộc của người Việt Nam, Lào và Cambodia, không can thiệp vào nội bộ của
các nước này, thực hiện lệnh ngừng bắn ở cả hai bên, tập trung quân tại vĩ tuyến
17 (ranh giới tạm thời giữa hai miền Nam – Bắc Việt Nam), tổng tuyển cử vào
nãm 1956.
Lịch sử Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ
Sau khi thực dân Pháp rút khỏi miền Bắc, Việt Nam bị tạm thời chia cắt làm hai
miền tại vĩ tuyến 17. Miền Bắc (Việt Nam dân chủ cộng hòa) bắt đầu xây dựng

lại.
Trong khi đó, miền Nam Việt Nam phải chống lại qn Mỹ và chính quyền Sài
Gịn. Người dân Việt Nam trải qua một cuộc chiến ác liệt gần 20 nãm để dành lại
độc lập dân tộc. Sau khi hiệp định Paris được ký kết vào nãm 1973, quân đội Mỹ
đã rút khỏi Việt Nam.


Chiến dịch Hồ Chí Minh đã giành chiến thắng, lật đổ chính quyền Sài Gịn vào
tháng 04/1975, thống nhất đất nước. Hà Nội trở thành thủ đơ của nước Cộng
Hịa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.
1956 Mỹ ủng hộ chính quyền của Ngơ đình Diệm
1956-1960 Phong trào đồng Khởi
1961-1965 Mỹ thất bại trong chiến lược “chiến tranh đặc biệt” ở miền Nam Việt
Nam.
1965-1968 Mỹ thất bại trong chiến lược “chiến tranh địa phương” ở miền Nam
Việt Nam.
5/8/1964-1/10/1968 Mỹ thất bại trong cuộc chiến leo thang lần thứ nhất ở miền
Bắc
30/1/1968-23/09/1968 Cuộc tổng tấn công nãm Mậu Thân của nhân dân và lực
lượng cách mạng miền Nam.
Ngày 06/061969 Thành lập chính quyền cách mạng lâm thời.
1968-1972 Mỹ thất bại trong cố gắng “Việt Nam hóa”chiến tranh
06/04/1972-10/1972 Mỹ thất bại trong cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai ở
miền Bắc.
18-29/12/1972
Mỹ tấn cơng Hà Nội, Hải Phịng và một số tỉnh khác ở miền Bắc Việt Nam bằng
bom B-52 và máy bay chiến đấu F111.
Ngày 23/1/1973 Hiệp định Paris được ký kết
Ngày 27/01/1973 Hiệp định Paris chính thức cơng nhận Việt Nam là một nước
độc lập, có chủ quyền, tồn vẹn lãnh thổ và yêu cầu quân đội Mỹ rút khỏi Việt

Nam
Ngày 06/01/1975 Giải phóng đường 14 và tỉnh Phước Long, đánh dấu cho việc
tấn cơng và lật đổ chính quyền bù nhìn Sài Gịn.
4-12/03/1975 Thất bại của chính quyền Sài Gịn trong chiến dịch Tây Nguyên
Tháng 03/1975 Các thất bại liên tiếp của chính quyền Sài Gịn ở Huế và đà Nẵng.
Ngày 16/04/1975 Tuyến phòng ngự ở Phan Rang bị thất thủ
Ngày 26/04/1975 Bước vào chiến dịch Hồ Chí Minh
Ngày 30/04/1975 Giải phóng Sài Gịn
Ngày 02/05/1975 Giải phóng các tỉnh đồng bằng sơng Cửu Long và tồn bộ miền
Nam.
Chiến tranh biên giới 1975 — 1979
Chiến tranh biên giới Tây Nam 1975-1978
Chiến tranh biên giới Việt – Trung năm từ ngày 17/2/1979 đến - 16/3/1989
Ngày 02/07/1976 đổi tên nước thành Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
lấy Hà Nội là thủ đơ và đổi tên Sài Gịn là thành phố Hồ Chí Minh.
Sau giải phóng Cả nước khắc phục hậu quả của hơn 30 ăm chiến tranh và bắt
đầu xây dựng đất nước. Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển kinh tế