Bài giảng môn Lịch sử lớp 8 - Chương 3: Châu Á thế kỉ XVIII - đầu thế kỉ XX

TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ BẾN TRE

Giáo viên: Phạm Thị Thủy


CHỦ ĐỀ: CHÂU Á THẾ KỈ 
XVIII – ĐẦU THẾ KỈ XX

 I. ẤN ĐỘ THẾ KỈ XVIII – ĐẦU THẾ KỈ XX
II. TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỶ XIX ­ ĐẦU THẾ KỶ 
XX


Ấn Độ cuối thế kỷ 18 
đến đầu thế kỷ 19

Ấn  Độ  là  một  quốc  gia 
rộng  lớn  có  diện  tích 
khoảng  4tr  km2  và  dân 
số  đứng  thứ  2  thế  giới 
(sau  Trung  Quốc).  Là 
đất  nước  giàu  tài 
nguyên,  thiên  nhiên  như 
than đá, sắt, kim cương, 
dầu  mỏ…là  cái  nơi  sản 
sinh  ra  nhiều  tơn  giáo 
lớn  trên  tg.  Vì  vậy,  là 
miếng mồi ngon mà  các 
nước  tư  bản  phương 
Tây thèm khát

I. ẤN ĐỘ TK­ XVIII – ĐẦU TK XX 

1. Sự xâm lược và chính sách thống trị của  Anh:
   Từ thế kỉ XVI ­ XIX, sự xâm lược phương 
Tây ở Ấn Độ diễn ra như thế nào?  


Quân đội Anh thế kỷ XVIII 

Quân Pháp thế kỷ XVIII 

Thế kỉ XVI, sau khi Vac­xco­đơ –ga­ma vượt mũi Hảo 
vọng tìm tới Ấn độ, các nước Phương Tây đã từng bước 
xâm nhập vào Ấn Độ. 1746­1763 Anh ­ Pháp gây ra chiến 
tranh ngay trên đất Ấn Độ. Kết quả anh độc chiếm Ấn 
độ.


1. Sự xâm lược và chính sách thống trị của Anh
­ Thế kỉ XVIII, Anh độc chiếm Ấn Độ, đến giữa TK XIX 
Anh đã hồn thành xâm lược và đặt ách thống trị ở Ấn Độ. 
­ Chính sách cai trị:


Cuộc sống của nhân dân Ấn Độ dưới chính sách cai trị của thực 
dân Anh 


TÌNH CẢNH  NGHÈO ĐĨI CỦA NGƯỜI DÂN ẤN ĐỘ

Văn hóa giáo 
dục:
Chính sách 
“Ngu dân”­
kìm hãm sự 
phát triển trí 
thức của nhân 
dân. 


Giá trị lương thực 
Số người chết đói
xuất khẩu (li vơ)
1840 858.000
1825­1850 400.000
1858 3.800.000
1850­1875 5.000.000
1901 9.300.000
1875­1900 15.000.000

Qua quan sát hình ảnh và bảng thống kê, 
em có nhận xét gì về chính sách thống trị 
của thực dân Anh và hậu quả của nó đối 
với nhân dân Ấn Độ? 


• Nhận xét:
­ Giá trị xuất khẩu của Ấn Độ tăng nhanh tỉ lệ thuận 

với số người chết đói ngày càng tăng. (chỉ trong vịng 
15 năm số người chết là 15 triệu người)
­ Anh chỉ chú ý tăng cường vơ vét lương thực xuất 
khẩu kiếm lợi mà khơng quan tâm đến cuộc sống của 
nhân dân Ấn Độ.
­ Thực dân Anh trực tiếp cai trị Ấn Độ, với nhiều chính 
sách gây chia rẽ như: “Chia để trị”, kht sâu cách 
biệt về chủng tộc, tơn giáo, đẳng cấp trong xã hội, 
ngu dân. 
=> Hậu quả: Đời sống nhân dân lâm vào cảnh bần 
cùng, chết đói hàng loạt, kinh tế bị kìm hãm…


1. Sự xâm lược và chính sách thống trị của Anh
­ Thế kỉ XVIII, Anh độc chiếm Ấn Độ, đến giữa TK XIX 
Anh đã hồn thành xâm lược và đặt ách thống trị ở Ấn Độ. 
­ Chính sách cai trị:
+ Kinh tế: kìm hãm, bóc lột
+ Chính trị: Anh trực tiếp cai trị, thực hiện chính sách “Chia 
để trị”. 
=> Hậu quả: Đời sống nhân dân lâm vào cảnh bần cùng, 
văn hóa bị hủy hoại…


2. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của 
nhân dân Ấn Độ

K
Kểể tên các phong 
 tên các phong 

trào đ
trào đấấu tranh tiêu 
u tranh tiêu 
bi
biểểu c
u củủa nhân dân 
a nhân dân 
Ấ
Ấn đ
n độộ??


KHỞI
KHỞINGHĨA
NGHĨABINH
BINHLÍNH
LÍNHXI
XIPAY
PAY1857-1859
1857-1859

­ 60.000 lính Xi­pay cùng nhân dân nổi dậy
­  Cuộc  khởi  nghĩa  lan  rộng  khắp  Miền  Bắc  và 
một phần Miền Trung.
­ Nghĩa qn đã lập được chính quyền ở các thành 
phố lớn


Nông  dân  và  công  nhân  nổi  dậy  đấu  tranh  đã 
thức tỉnh ý thức dân tộc của tư sản Ấn Độ.

PT Đ
PT ĐẤẤU TRANH C
U TRANH CỦ
ỦA GCTS 
A GCTS ẤẤN Đ
N ĐỘ
Ộ ( Đ
 ( ĐẢẢNG 
NG 
QU
QUỐ
ỐC Đ
C ĐẠẠI)I)

Cuối năm 1885, giai cấp tư sản thành lập Đảng Quốc đại.
Trong q trình đấu tranh đảng này phân hóa thành 2 phái: phái 
“ơn  hịa”  chủ  trương  thỏa  hiệp,  phái  “cấp  tiến”  kiên  quyết 
chống Anh.


Tháng 7/1905, Anh chia đôi xứ Ben gan dựa trên sự chia rẽ tôn 
giáo làm cho phong trào đấu tranh nổ ra mạnh mẽ. Tiêu biểu là 
cuộc bãi công ở Bom­bay (tháng 7/1908)


Phong trào công nhân 
Phong trào công nhân ởở Bom­bay (tháng 
 Bom­bay (tháng 

7/1908)
7/1908)


2. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân 
Ấn Độ:
­ Diễn ra sơi nổi:
+ 1857­1859: khởi nghĩa Xi­pay chống lại chính sách “chia 
để trị” của thực dân Anh.
+ 1875­1885: phong trào đấu tranh của nơng dân và cơng 
nhân Ấn Độ.
+ 1885: Đảng Quốc Đại được thành lập, là chính đảng của 
giai cấp tư sản, đấu tranh giành quyền tự trị, phát triển kinh 
tế dân tộc.
+ 7/1908, nhiều cuộc đấu tranh chính trị của cơng nhân ở 
Bombay
­ Kết quả: Các cuộc khởi nghĩa lần lượt bị thất bại
­ Ý nghĩa: tạo cơ sở cho thắng lợi sau này


II. TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỶ XIX - ĐẦU THẾ KỶ XX
1. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ
­ Trung Quốc là nước lớn, đông dân, giàu tài nguyên, chế độ 
phong kiến suy yếu.

Chiến tranh thuốc phiện 1840 ­ 1842


1. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ
­ Trung Quốc là nước lớn, đông dân, giàu tài nguyên, chế độ 

phong kiến suy yếu.
­  1840  ­  1842,  Anh  gây  ra  “Chiến  tranh  thuốc  phiện”,  mở 
đầu cho quá trình xâm lược Trung Quốc.
 => Các nước đế quốc xâu xé Trung Quốc
=> Trung Quốc ngày càng phụ thuộc vào các nước đế quốc


ANH

Bản đồ các nước đế quốc xâu xé Trung Quốc

NGA

PHÁP
NGA­ NHẬT

MƠNG 
CỔ

Cáp Nhĩ Tân

MÃN CHÂU

ĐỨ C

Vì sao khơng 
phải một 
nước mà 
nhiều nước 
xâm lược TQ?

 Vì ... khơng nước nào 
đủ sức xâm lược TQ 
nên cần phải hợp sức 
lại.

BẮC KINH
Thiên Tân
Trực Lệ
SƠN TÂY

Hoàng Hà

Tây An
THIỂM    TÂY

Cơn Minh
VÂN NAM

QUẢNG TÂY

Tế Nam
SƠN ĐƠNG

ng T
S. Dươ

ử

Phúc Châu
PHÚC KIẾN

Kiêm Điền

QUẢNG CHÂU
Châu Giang
QUẢNG ĐƠNG

LÊ HỮU PHONG TRƯỜNG
PTDT NỘI TRÚ MANG YANG


Hình 42. Các nước đế quốc xâu xé “cái bánh ngọt ” Trung 


2. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối TK 
XIX đầu TK XX


STT
1

2
3

4

Thời gian

Sự kiện

1840­1842

Cuộc kháng chiến chống 
Anh

1851­ 1864
1898

  1900

Phong trào Thái Bình 
Thiên Quốc
Phong trào Duy tân của 
Khang Hữu Vi và Lương 
Khải Siêu
Phong trào Nghĩa Hịa 
Đồn