Thực trạng kinh doanh của nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa XNK vận chuyển bằng đường biển tại Công ty cổ phần bảo hiểm Petrolimex

Lu n v n t t nghi p

1

Khoa Kinh t B o hi m

LU N V N T T NGHI P
TÀI: “TH C TR NG KINH DOANH
C A NGHI P V B O HI M HÀNG HÓA
XNK V N CHUY N B NG Ư NG BI N
T I PJICO.”

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


2

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

M CL C
DANH M C T

VI T T T ...................................................................5

DANH M C B NG, BI U, S
L IM

.......................................................6

U ..........................................................................................7

CHƯ NG I: LÍ LU N CHUNG V B O HI M HÀNG HÓA XNK
V N CHUY N B NG Ư NG BI N ..................................................9
1.1 Gi i thi u khái quát v b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
ng bi n..................................................................................................... 9
1.1.1

c i m c a q trình XNK hàng hóa v n chuy n b ng

ng bi n

và s c n thi t c a b o hi m. ..................................................................... 9
1.1.2 Tác d ng ......................................................................................... 11
1.1.3 L ch s ra

i và phát tri n c a b o hi m hàng hóa. ........................ 12

1.2 Các r i ro và t n th t............................................................................ 13
1.2.1 R i ro

i v i hàng hóa XNK v n chuy n b ng

ng bi n ........... 13

1.2.2 T n th t và chi phí .......................................................................... 15
1.3 N!i dung cơ b n c a b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
ng bi n................................................................................................... 20

1.3.1

i t

ng b o hi m. Ng

i tham gia b o hi m. Ng

i

c b o

hi m. ........................................................................................................ 20
1.3.2 Giá tr b o hi m, s ti!n b o hi m, phí b o hi m............................. 21
1.3.3 Các i!u ki"n b o hi m ................................................................... 23
1.3.4 Th i h#n b o hi m .......................................................................... 28
1.4 H#p $ng b o hi m ............................................................................... 28
1.4.1 Khái ni"m ....................................................................................... 28
1.4.2 Các lo#i h p $ng b o hi m ............................................................ 29
1.5 Qui trình kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
ng bi n................................................................................................... 31
1.5.1 Qui trình khai thác .......................................................................... 31
Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


3

Lu n v n t t nghi p

1.5.3 Qui trình b$i th

Khoa Kinh t B o hi m

ng........................................................................ 39

1.6 Các ch% tiêu ánh giá k&t qu và hi u qu kinh doanh nghi p v' b o
hi m. ............................................................................................................ 42
1.6.1 Nhóm ch% tiêu ph n ánh k t qu kinh doanh.................................... 42
1.6.2 Nhóm ch% tiêu ph n ánh hi"u qu kinh doanh .................................. 42

CHƯ NG II: TH(C TR)NG KINH DOANH C*A NGHI P V
B O HI M HÀNG HÓA XNK V N CHUY N B NG

Ư NG

BI N T)I PJICO................................................................................... 44
2.1 Vài nét v Công ty c ph+n b o hi m Petrolimex................................ 44
2.2 Khái quát chung v th, tr
b ng

ng b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n

ng bi n t-i Vi t Nam th i gian qua. ........................................... 47

2.2.1 Khái quát chung v! tình hình kinh t xã h&i và ho#t &ng XNK ...... 47
2.2.2 Th tr

ng b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng

ng bi n t#i

Vi"t Nam. ................................................................................................ 48
2.2.3 Thu n l i và khó kh'n khi tri n khai nghi"p v . ............................. 54
2.3 Th.c tr-ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
ng bi n t-i PJICO. ................................................................................ 58
2.3.1 Công tác khai thác. .......................................................................... 59
3.3.2 Công tác giám

nh và b$i th

ng................................................... 64

2.3.3 Công tác ch ng tr c l i b o hi m. ................................................... 69
2.3.4 Công tác ! phòng, h#n ch t n th t. ............................................... 70
2.4

ánh giá th.c tr-ng h/at !ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK

v n chuy n b ng

ng bi n t-i PJICO.................................................... 73

2.4.1 K t qu và hi"u qu kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n
chuy n b ng

ng bi n. ......................................................................... 73

2.4.2 Các t$n t#i và nguyên nhân. ............................................................ 76

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


4

Lu n v n t t nghi p

CHƯ NG III: M0T S

Khoa Kinh t B o hi m

GI I PHÁP PHÁT TRI N B O HI M

HÀNG HÓA XNK V N CHUY N B NG

Ư NG BI N T)I

PJICO. .................................................................................................... 79
3.1

,nh h

ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng

ng bi n c a PJICO trong th i gian t i. ............................................... 79
3.2 Các gi i pháp. ........................................................................................ 80
3.2.1 Nâng cao hi"u qu và (y m#nh ho#t &ng khai thác. .................... 80
3.2.2 Th c hi"n t t khâu giám

nh, b$i th

ng. ...................................... 84

3.2.3 Công tác ch ng tr c l i b o hi m. ................................................... 86
3.2.5 Các gi i pháp h) tr khác. ............................................................... 88
3.3 M!t s1 ki&n ngh, v i các cơ quan nhà n

c v ho-t !ng kinh doanh

b o hi m. ..................................................................................................... 93
3.3.1 V! phía Nhà n

c. .......................................................................... 93

3.3.2 V! phía Hi"p h&i b o hi m Vi"t Nam.............................................. 95

K T LU N ............................................................................................ 97
TÀI LI U THAM KH O ..................................................................... 98

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


5

Lu n v n t t nghi p

DANH M C T

Khoa Kinh t B o hi m

VI T T T

T* vi t t+t

N&i dung

XNK

Xu t nh p kh(u

H BH

H p $ng b o hi m

DNBH

Doanh nghi"p b o hi m

LBH

#i lí b o hi m

MGBH

Mơi gi i b o hi m

TBH

Tái b o hi m

GTBH

Giá tr b o hi m

STBH

S ti!n b o hi m

STBT

S ti!n b$i th

TTBP

T n th t b& ph n

TTTB

T n th t toàn b&

TTC

T n th t chung

TTR

T n th t riêng

ng

VKT

ơn v khai thác

VG

ơn v giám

nh

KTV

Khai thác viên

BTV

B$i th

ng viên

G V

Giám

nh viên

BHHH

B o hi m hàng hóa

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


Lu n v n t t nghi p

6

Khoa Kinh t B o hi m

DANH M C B NG, BI U, S

Tên

N&i dung

Trang

B ng 2.1

Kim ng#ch hàng hóa XNK tham gia b o hi m trong n
o#n t* 2003- n 2007

B ng 2.2

Th ph n các doanh nghi"p theo doanh thu phí trên th tr
b o hi m hàng hóa XNK t* 2003- 2007

B ng 2.3

Tình hình khai thác b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n
b ng
ng bi n t#i PJIC- (2003- 2007)

60

B ng 2.4

Tình hình th c hi"n k ho#ch doanh thu phí hàng hóa XNK .
PJICO giai o#n 2003 n 2007

60

B ng 2.5

T% l" doanh thu phí c a nghi"p v so v i doanh thu phí tồn
cơng ty (2003- 2007)

62

B ng 2.6

Tình hình giám nh b o hi m hàng hóa XNK . PJICO giai
o#n 2003 n 2007

65

B ng 2.7

Tình hình b$i th ng và gi i quy t b$i th
. PJICO giai o#n 2003 n 2007

66

B ng 2.8

Tình hình chi ! phịng và h#n ch t n th t nghi"p v

71

B ng 2.9

K t qu và hi"u qu kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK .
PJICO giai o#n 2003 n 2007

72

Hình 2.1

Th ph n các doanh nghi"p b o hi m phi nhân th/ n'm 2007

45

Hình 2.2

Doanh thu phí b o hi m hàng hóa tồn th tr
2003- 2007

51

Hình 2.3

TLBT b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
c a PJICO và th tr ng t* 2003- 2007

Sơ $1.1

Quy trình khai thác b o hi m hàng hóa XNK
(d ch v trong phân c p)

31

Sơ $1.2

Quy trình khai thác b o hi m hàng hóa XNK
(d ch v trên phân c p)

32

Sơ $1.3

Quy trình giám

35

Sơ $1.4

Quy trình b$i th

Bùi Th Hi n

c giai

49

ng

52

ng hàng hóa XNK

nh b o hi m hàng hóa XNK
ng b o hi m hàng hóa XNK

ng giai o#n
ng bi n

66

38

B o hi m 46B


7

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

L IM

U

Th ơng m#i th gi i ngày nay m. r&ng không ng*ng, phân công lao &ng
và h p tác qu c t ngày càng phát tri n. Do ó y u t ngo#i th ơng tr. thành
m&t ịi h0i khách quan, m&t y u t khơng th thi u
xu t . t t c các n

c c a quá trình tái s n

c. Và t t nhiên, cùng v i s phát tri n m#nh m1 c a

th ơng m#i qu c t s1 kéo theo d ch v v n chuy n nói chung và v n chuy n
b ng

ng bi n nói riêng ngày càng phát tri n. Hi"n nay hơn 90% t ng l

hàng hóa

c v n chuy n gi2a các n

xu t nh p kh(u v n chuy n b ng
b o hi m hàng h i và

c b ng

ng

ng bi n. B o hi m hàng hóa

ng bi n là m&t nghi"p v truy!n th ng c a

n nay nó ã tr. thàng t p quán th ơng m#i qu c t . S

phát tri n c a nghi"p v b o hi m hàng hóa xu t nh p kh(u v n chuy n b ng
ng bi n ã t#o i!u ki"n cho các nhà xu t nh p kh(u yên tâm m. r&ng quy
mô ho#t &ng,

m b o kh n'ng tài chính c a doanh nghi"p, $ng th i (y

nhanh quá trình thu hút v n

ut n

Vi"t Nam ang trên con

c ngồi.

ng hi"n #i hóa n!n kinh t v i s phát tri n

m#nh m1 c a t t c các thành ph n kinh t .

c bi"t, sau khi Vi"t Nam ra nh p

WTO, h&i nh p vào n!n kinh t qu c t nhi!u hơn n2a thì ho#t &ng xu t nh p
kh(u di3n ra càng m#nh m1 hơn. i!u này ch4ng t0 m&t ti!m n'ng l n v! hàng
hóa XNK c5ng nh ti!m n'ng cho b o hi m hàng hóa hàng xu t nh p kh(u v n
chuy n b ng

ng bi n phát tri n. Tuy nhiên, hi"n t#i ch% có kho ng 5% kim

ng#ch hàng xu t kh(u và 33% kim ng#ch hàng nh p kh(u tham gia b o hi m
trong n

c.

Chính vì th làm th nào
nghi"p b o hi m trong n

giành l#i th ph n nghi"p v cho các doanh

c c5ng nh h#n ch ch y máu ngo#i t" ra n

c ngồi

ang là thách th4c và khó kh'n v i các cơng ty b o hi m Vi"t Nam nói chung
và Công ty c ph n b o hi m Petrolimex nói riêng.
Trong th i gian th c t p t#i Công ty c ph n b o hi m Petrolimex em ã
tìm hi u, nghiên c4u và l a ch/n ! tài:
Bùi Th Hi n

B o hi m 46B

8

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

“Th c tr ng kinh doanh b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
ư ng bi n t i Công ty c ph n b o hi m Petrolimex” cho lu n v'n t t
nghi"p c a mình. Ngồi ph n m.

u và k t lu n, lu n v'n g$m ba ch ơng:

Ch ơng I: Lí lu n chung v! b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
ng bi n.
Ch ơng II: Th c tr#ng kinh doanh nghi"p v b o hi m hàng hóa XNK v n
chuy n b ng

ng bi n t#i PJICO.

Ch ơng III: M&t s gi i pháp
XNK v n chuy n b ng

phát tri n nghi"p v b o hi m hàng hóa

ng bi n t#i PJICO.

Do i!u ki"n th i gian, ki n th4c th c t và kinh nghi"m còn h#n ch nên
lu n v'n c a em s1 khơng tránh kh0i nh2ng thi u sót. Em r t mong nh n
s

óng góp ý ki n c a th y cô giáo và các b#n

lu n v'n c a em

c

c hoàn

thi"n hơn.
Em xin chân thành c m ơn s h
h

ng d6n TS. Nguy3n Th H i

ng d6n, ch% b o nhi"t tình c a cơ giáo

ng, các anh ch làm vi"c . H&i s. Hà N&i

c a Công ty b o hi m c ph n b o hi m Petrolimex.

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


9

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

CHƯ NG I: LÍ LU N CHUNG V B O HI M HÀNG HÓA XNK
V N CHUY N B NG Ư NG BI N
1.1 Gi i thi u khái quát v b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
ng bi n.
1.1.1

2c i m c a q trình XNK hàng hóa v n chuy n b ng

ng

bi n và s. c+n thi&t c a b o hi m.
Các qu c gia khác nhau có n'ng l c s n xu t khác nhau và khi n!n kinh t
phát tri n, cu&c s ng c a con ng

i ngày càng

c nâng cao thì quá trình

XNK hàng hóa càng tr. nên c n thi t và quan tr/ng. Q trình XNK hàng hóa
v n chuy n b ng

ng bi n có nh2ng

Vi"c XNK hàng hóa th
ng

i mua và ng

ng

i bán sang ng

ng

c i m sau:

c th c hi"n thông qua các h p $ng gi2a

i bán. Có s chuy n giao quy!n s. h2u lơ hàng XNK t*
i mua. Hàng hóa XNK th

ng

c v n chuy n qua biên

gi i qu c gia, ph i ch u s ki m soát c a h i quan, ki m d ch…tùy theo qui
c và $ng th i

nh c a m)i n

c v n chuy n ra (ho c vào) qua biên

gi i ph i mua b o hi m theo t p quán th ơng m#i qu c t . Hàng hóa XNK
th

ng

c v n chuy n b ng các ph ơng ti"n v n chuy n khác nhau theo

ph ơng th4c v n chuy n a ph ơng ti"n trong ó có tàu bi n. Hàng hóa XNK
v n chuy n b ng
mua và ng

ng bi n ph i thông qua ng

i bán !u không tr c ti p ki m soát

i v n chuy n t4c c ng

i

c nh2ng t n th t có th

gây ra cho hàng hóa c a mình mà ơi khi nó là do hành &ng c ý c a ng

i

chun tr..
Q trình XNK có liên quan
ng

i bán, ng

i mua, ng

n nhi!u bên, trong ó có b n bên ch y u:

i v n chuy n, ng

nh rõ trách nhi"m gi2a các bên. Vi"c phân

i b o hi m do ó c n ph i phân
nh trách nhi"m gi2a các bên d a

trên ba lo#i h p $ng là: H p $ng mua bán, H p $ng v n chuy n, H p $ng
b o hi m và trách nhi"m này ph thu&c vào i!u ki"n giao hàng c a H p $ng

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


10

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

mua bán. Theo các i!u ki"n th ơng m#i qu c t có 13 i!u ki"n giao hàng,
c phân thành 4 nhóm E, F, C, D nh sau:
Nhóm E: (ex-work) giao hàng t#i cơ s. c a ng

i bán.

Nhóm F: Cu c v n chuy n chính tr a tr , g$m: FCA, FAS và FOB
Nhóm C: C

c v n chuy n chính ã tr , g$m:CFR, CID, CPT và CIP

Nhóm D: Nơi hàng

n, t4c ng

i bán giao hàng t#i n

c ng

i mua,

bao g$m: DAF, ESQ, DDU và DDP.
Trong các i!u ki"n giao hàng, ngoài ph n giá hàng thì tùy theo t*ng i!u
ki"n c th mà có thêm c

c phí v n chuy n và phí b o hi m. Trong th c t có

ba i!u ki"n giao hàng

c s d ng ch y u là: FOB, CFR và CIF. Theo i!u

ki"n CIF: trách nhi"m mua b o hi m thu&c v! bên bán hàng hóa. Bên bán hàng
hóa s1 th c hi"n ngh7a v mua b o hi m, sau ó chuy n nh
b o hi m cho ng

i mua. Ng

ng quy!n h .ng

i mua hàng ch% có nhi"m v nh n hàng theo

úng h p $ng và nh n gi y t h p pháp có liên quan và gi y ch4ng nh n b o
hi m có kí h u c a ng

i bán. Theo i!u ki"n FOB: ng

nhi"m v i hàng hóa tr

c khi hàng

i bán ch% có trách

c x p lên tàu . c ng x p hàng, trách

nhi"m mua b o hi m cho hàng hóa trong su t quá trình v n chuy n s1 do ng
mua th c hi"n. Còn theo i!u ki"n CFR: ng

i

i mua hàng s1 ch u trách nhi"m

mua b o hi m.
Nh v y, t*

c i m c a q trình XNK hàng hóa v n chuy n b ng

ng bi n có th th y hàng hóa XNK có th g p r t nhi!u r i ro: do các y u t
t nhiên, y u t k7 thu t ho c y u t xã h&i con ng
bi"n pháp h2u hi"u nh t

i phó v i r i ro là b o hi m cho hàng hóa. M c

khác, q trình XNK hàng hóa liên quan
nên b o hi m ra

i và trên th c t cho th y

n nhi!u qu c gia, ch th khác nhau

i không nh2ng áp 4ng nhu c u

m b o an toàn cho các

ch hàng mà cịn góp ph n thúc (y m i quan h" qu c t thơng qua con
th ơng m#i. Vì v y, b o hi m hàng hóa XNK là s c n thi t khách quan,

ng
n

nay ã tr. thành t p quán th ơng m#i qu c t .

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


11

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

1.1.2 Tác d'ng
Cùng v i s phát tri n c a n!n kinh t ho#t &ng ngo#i th ơng ngày càng
phát tri n thì b o hi m hàng hóa XNK c5ng #t

n s chu(n hóa cao hơn. Tuy

nhiên, xét v! t ng th , b o hi m hàng hóa có nh2ng tác d ng cơ b n sau:
Th4 nh t, góp ph n n
v th

nh s n xu t và n

nh

i s ng.

ây là nghi"p

ng có nhi!u h p $ng giá tr l n, n u chuy n hàng g p r i ro có th gây

thi"t h#i tài chính r t l n, th m chí là phá s n doanh nghi"p. Nh có b$i th
v! tài chính các t ch4c, cá nhân có th nhanh chóng n

nh

ng

c s n xu t

kinh doanh, khơi ph c s n xu t nhanh chóng.
Th4 hai, góp ph n ! phòng h#n và ch t n th t. Thông qua vi"c th c hi"n
c5ng nh nh+c nh. ng

i tham gia b o hi m các bi"n pháp ! phòng, h#n ch

t n th t nh m h#n ch s v r i ro và gi m m4c & thi"t h#i $ng th i nâng cao
ý th4c t b o v" hàng hóa, tài s n, tính m#ng c a ng
ph n

i tham gia b o hi m, góp

m b o an tồn xã h&i.

Th4 ba, c5ng gi ng nh tác d ng c a b o hi m nói chung, b o hi m hàng
hóa XNK v n chuy n b ng

ng bi n có kh n'ng t p trung

c ngu$n v n

r t l n cho n!n kinh t , góp ph n t#o vi"c làm, t'ng thu cho ngân sách.
Th4 t , . t m v7 mơ, nâng cao t8 tr/ng hàng hóa XNK tham gia b o hi m
trong n

c có tác d ng góp ph n gi m chi ngo#i t" cho

t n

c, thúc (y

ngành b o hi m và ngành v n t i phát tri n. B.i vì n u nh p kh(u hàng theo
giá FOB, xu t kh(u hàng theo giá CIF thì

tn

c s1 gi2

c d ch v v n t i

và b o hi m, gi m chi ngo#i t".
Th4 n'm, b o hi m hàng hóa XNK góp ph n thúc (y s phát tri n c a
th ơng m#i qu c t , ngành hàng h i và m i quan h" gi2a các n

c thêm b!n

v2ng.
Tóm l#i, b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng

ng bi n là m&t lo#i

hình b o hi m r t quan tr/ng và không th tách r i ho#t &ng th ơng m#i qu c

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


12

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

t b.i nó mang l#i nh2ng tác d ng to l n

i v i các bên liên quan trong quá

trình XNK c5ng nh v i n!n kinh t m)i n

c và th ơng m#i th gi i.

1.1.3 L,ch s3 ra

i và phát tri n c a b o hi m hàng hóa.

Ho#t &ng b o hi m b+t

u t* l7nh v c hàng h i. B o hi m hàng h i ã ra

u tiên ánh d u s ra

i c a b o hi m th ơng m#i trên th gi i, nh m

i

m b o cho các r i ro cho hàng hóa v n chuy n, cho tàu bi n và cho trách
nhi"m dân s ch tàu. Có nhi!u ý ki n bàn lu n khác nhau v! b o hi m hàng
h i ra

u . âu. Nh ng các ý ki n ó !u cho r ng, b o

i khi nào và b+t

hi m hàng h i ã ra

u tiên . n

i

c Ý vào gi2a th k% XIV. 9 n

ó ang th nh hành m&t hình th4c cho vay
m#o hi m” theo ó trong tr
ti!n vay c v n l6n lãi. Ng
hoá

c bi"t, ó là hình th4c “cho vay

ng h p x y ra t n th t

hố trong q trình v n chuy n, ng

c Ý th i

i vay s1

i v i con tàu và hàng

c mi3n không ph i tr kho n

c l#i h/ s1 ph i tr m&t lãi su t r t cao khi hàng

n b n an toàn, nh v y có th hi u lãi su t cao này là hình th4c sơ khai

c a phí b o hi m. Song s v t n th t x y ra ngày càng nhi!u làm cho các nhà
kinh doanh cho vay v n c5ng lâm vào th nguy hi m và thay th nó là hình
th4c b o hi m ra

i. Nh v y, b o hi m hàng h i ã ra

i

u tiên t#i Ý. Sau

ó cùng v i vi"c phát hi"n ra :n & d ơng và tìm ra Châu M;, ngành hàng h i
nói chung và b o hi m hàng hóa nói riêng ã phát tri n r t nhanh. Theo à
chuy n
t* n

i trung tâm buôn bán th ơng mai, ho#t &ng b o hi m hàng h i c5ng

c Ý chuy n qua B$

4c.

n th k8 17, n

ào Nha, Tây Ban Nha, ti p

c Anh ã chi m v trí hàng

hàng h i qu c t v i Luân
giao d ch, trao

i chuyên ch., ng

ib o

i tin t4c, bàn lu n tr c ti p v i nhau. N'm 1692,

Edward Lloyd’s m. quán cafe t#i Luân

ôn. Quán cafe này là nơi g p g< c a

các nhà buôn v n chuy n hàng c a mình b ng

ng bi n và

ra cịn là trung tâm cung c p thông tin v n chuy n
Bùi Th Hi n

u trong buôn bán và

ôn là trung tâm ph$n th nh nh t.. Các ti"m cà phê

là nơi g p g< c a các nhà buôn, ch ngân hàng, ng
hi m …

n là Hà Lan, Anh,

ng b&, ngoài

ng bi n. N'm 1770,
B o hi m 46B


13

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

quán cafe này ã tr. thành m&t t ch4c c a các nhà b o hi m có t cách pháp
nhân và

i tên g/i là “Lloyd’s” T ch4c này ho#t &ng v i t cách là t ch4c

t nhân

n n'm 1871 thì h p nh t l#i theo lu t Qu c h&i và tr. thành H&i

$ng Lloyd’s và sau này ã tr. thành nơi giao d ch kinh doanh b o hi m và
hãng b o hi m l n nh t th gi i.
n nay, b o hi m hàng h i ã phát tri n phát tri n r&ng kh+p th gi i và
\

c h u h t các qu c gia tri n khai. M&t s th tr

c a th gi i là: Anh, M7,

tr

4c, Nh t B n, Pháp, Trung Qu c…Trong ó, th

ng b o hi m London là th tr

ngành b o hi m c a nhi!u n
c các th tr

ng b o hi m hàng h i l n

ng l n nh t th gi i và là m6u m c cho

c. Các i!u kho n, lu t l", t p quán c a London

ng b o hi m khác áp d ng, nh t là Lu t b o hi m hàng h i

n'm 1906 và các i!u kho n thông d ng nh : các i!u kho n b o hi m hàng
hóa, các i!u kho n b o hi m thân tàu và các h p $ng b o hi m hàng hóa
theo m6u c a Lloyd’s c a Vi"n nh2ng ng

i b o hi m London ILU. H p $ng

m6u Lloyd’s Plicies c a Anh là h p $ng m6u lâu
các t ch4c b o hi m c a Anh dùng cho

i nh t t* 1779 và

n t n cu i n'm 1981. Cho

c

n 1982,

ITU m i cho ra m6u h p $ng m i, kèm theo các i!u ki"n c a h p $ng m i
(ICC 1982)

thay th m6u h p h p $ng c5 và các i!u kho n c5 (ICC 1963).

1.2 Các r i ro và t n th t
1.2.1 R i ro 1i v i hàng hóa XNK v n chuy n b ng

ng bi n

R i ro hàng h i là nh2ng r i ro do thiên tai, tai n#n b t ng trên bi n gây
ra làm h h0ng hàng hóa và ph ơng ti"n chuyên ch..
Có hai cách phân lo#i r i ro hàng h i ph bi n.
1.2.1.1 C n c vào ngu n g c sinh ra r i ro
N u c'n c4 vào ngu$n g c sinh ra r i ro, r i ro hàng h i có th phân thành
các lo#i sau:

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


14

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

R i ro do thiên tai: thiên tai là nh2ng hi"n t

ng do thiên nhiên gây ra nh

bi n &ng, bão, l c, sét ánh, th i ti t x u, sóng th n, &ng
con ng

i khơng ch ng l#i

t, núi l a…mà

c.

R i ro do tai h/a c a bi n: là nh2ng r i ro x y ra v i con tàu . ngoài bi n,
nh cháy n , chìm +m, m+c c#n, âm va (hai tàu âm va nhau, âm va ph i á
ng m, âm va ph i v t th khác), tàu b l t úp m t tích…Nh2ng r i ro này
c g/i là nh2ng r i ro chính.
R i ro do các tai n#n b t ng khác: là nh2ng thi"t h#i do tác &ng ng6u
nhiên bên ngồi khơng thu&c nh2ng tai h/a c a bi n nói trên. Tai n#n b t ng
khác có th x y ra trên bi n (nh ng nguyên nhân không ph i m&t tai h/a c a
bi n), trên b&, trong quá trình v n chuy n, x p d<, giao nh n, l u kho, b o
qu n nh hàng b cong, b=p, th i h p hơi, thi u h t, m t tr&m, m t c+p, không
giao hàng…Nh2ng r i ro này
R i ro do các hi"n t

c g/i là r i ro ph .

ng chính tr , xã h&i ho c do l)i c a ng

i

cb o

hi m gây nên nh các r i ro chi n tranh (chi n tranh, n&i chi n, kh.i ngh7a),
hành &ng thù

ch ho c tàu và hàng b b+t, b t ch thu chi m gi2, thi"t h#i do

bom mìn, th y lơi..; r i ro ình cơng ( ình cơng c m x .ng, b#o &ng, n i lo#n
c a dân chúng ho c do hành vi c a ng

i ình cơng) và các hành &ng kh ng

b .
R i ro do b n ch t ho c tính ch t

c bi"t c a hàng hóa

R i ro gây ra thi"t h#i nh làm m t th tr

c b o hi m.

ng, s t giá…mà nguyên nhân

tr c ti p là ch m tr3.
1.2.1.2 C n c theo theo trách nhi m c a b o hi m
Theo trách nhi"m b o hi m có th chia ra: r i ro thơng th
hi m, r i ro ph i b o hi m riêng và r i ro không

R i ro thông th
cách bình th

ng

ng

c b o hi m.

c b o hi m: là các r i ro

c b o hi m m&t

ng theo các i!u ki"n b o hi m g c A, B, C. ây là nh2ng r i ro

có tính ch t b t ng , ng6u nhiên, x y ra ngoài ý mu n c a ng
Bùi Th Hi n

cb o

i

cb o

B o hi m 46B


15

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

hi m nh thiên tai, tai h/a c a bi n, tai n#n b t ng khác, t4c g$m c r i ro ph
và r i ro chính. Trong ó, 4 r i ro chính (cháy n , m+c c#n, chìm +m, âm va)
ln

c b o hi m theo c 3 i!u ki"n A, B,C. Các r i ro ph nh : r i ro m t

tích, rách, v<, cong, b=p, g%, h p hơi, dây b(n, va

p vào hàng hóa khác, giao

thi u hàng, hay m t nguyên ki"n hàng, m t tr&m, m t c+p…ch%

c b o hi m

theo i!u ki"n A(b o hi m m/i r i ro), còn n u mua theo i!u ki"n B, C và
mu n

c b o hi m thêm b.i m&t trong s nh2ng r i ro này thì ph i mua kèm

theo các i!u ki"n b o hi m ph .
R i ro ph i b o hi m riêng: là nh2ng r i ro mu n
th0a thu n thêm, ch4 không

c b$i th

c b o hi m thì ph i

ng theo các i!u ki"n b o hi m g c

A, B, C. Lo#i r i ro này bao g$m r i ro chi n tranh, r i ro ình cơng, kh ng b ,
c b o hi m theo các i!u ki"n b o hi m riêng.
R i ro không

c b o hi m: là nh2ng r i ro không

hi m nh n b o hi m ho c b$i th

ng trong m/i tr

ng h p.

c ng

i b o

ó là các r i ro

ơng nhiên x y ra, ch+c ch+n x y ra, ho c các thi"t h#i do n&i t>, do b n ch t
c a hàng hóa, do l)i c a ng

i

c b o hi m, thi"t h#i mà nguyên nhân tr c

ti p là ch m tr3, nh2ng r i ro có tính ch t th m h/a mà con ng
tr

ng

c quy mô, m4c & và h u qu c a nó.

c

Các r i ro

c b o hi m ph i là nguyên nhân tr c ti p gây ra t n th t.

Ch% nh2ng t n th t nào có nguyên nhân tr c ti p là r i ro
m i

i không l

c b$i th

c b o hi m gây ra

ng.

1.2.2 T n th t và chi phí
T n th t trong b o hi m hàng hóa là thi"t h#i x y ra v i hàng hóa

cb o

hi m do r i ro gây ra, g$m: m t mát, h h#i v! hàng hóa và nh2ng chi phí b t
th

ng liên quan

n s m t mát và h h#i ó.

1.2.2.1 C n c vào qui mô, m c
T n th t
ph n c a

it

Bùi Th Hi n

t n th t

c chia ra t n th t b& ph n và t n th t toàn b&. TTBP là m&t
ng

c b o hi m theo H p $ng b o hi m b m t mát, h
B o hi m 46B


16

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

h0ng, thi"t h#i. Các d#ng c th c a t n th t b& ph n bao g$m: gi m v! s
l

ng, gi m v! tr/ng l

TTTB là tồn b&

ng, gi m th tích, ph(m ch t ho c giá tr .
it

ng

c b o hi m theo H p $ng b o hi m b h

h0ng, m t mát, thi"t h#i. T n th t toàn b& có th là t n th t tồn b& th c t ho c
t n th t tồn b&

c tính.

+ TTTB th c t : là toàn b&

it

c b o hi m theo H p $ng b o

ng

hi m b h h0ng, m t mát, thi"t h#i ho c b bi n ch t, bi n d#ng khơng cịn nh
lúc m i

c b o hi m hay b m t i, b t

c o#t không l y l#i

c n2a. T n

th t tồn b& th c t bao g$m:
Hàng hóa b h y ho#i hồn tồn;
Hàng hóa b t

c o#t hồn tồn khơng l y l#i

c;

Hàng hóa khơng cịn là v t th b o hi m;
Hàng hóa . trên tàu mà tàu
+ TTTB

c tính: là tr

c tuyên b m t tích.

ng h p

it

ng

c b o hi m b thi"t h#i, m t

mát ch a t i m4c t n th t tồn b& th c t nh ng khơng th tránh kh0i t n th t
toàn b& th c t , ho c n u b0 thêm chi phí ra
hơn GTBH. Mu n

c b$i th

c4u ch2a có th b ng ho c l n

ng t n th t TTTB

c tính, ch hàng ph i g i

thơng báo t* b0 hàng. Thông báo t* b0 hàng ph i

c l p thành v'n b n và

th hi"n ý chí s?n sàng chuy n tồn b& quy!n s. h2u v! hàng hóa cho ng
b o hi m. N u TTTB

i

c tính thu&c trách nhi"m b o hi m và doanh nghi"p

b o hi m ch p nh n thông báo t* b0 thì STBT trong tr

ng h p này úng b ng

STBH c a hàng hóa. Doanh nghi"p b o hi m có quy!n t* ch i ch p nh n
thơng báo t* b0 và b$i th

ng t n th t hàng hóa theo t n th t b& ph n.

1.2.2.2 N u phân lo i theo trách nhi m c a các bên liên quan trong
m t hành trình
T n th t

c chia ra: t n th t chung và t n th t riêng.

a/ T n th t riêng (TTR).
T n th t riêng là t n th t do r i ro b t ng ho c hành vi sơ su t, không ph i

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


17

Lu n v n t t nghi p

do hành vi c ý vì l i ích chung gây ra cho

Khoa Kinh t B o hi m
it

ng b o hi m. T n th t riêng

ch% gây ra thi"t h#i cho m&t ho c m&t s quy!n l i c a các ch hàng và ch tàu
trên m&t con tàu. T n th t này thu&c bên quy!n l i nào thì bên ó ph i ch u. T n
th t riêng có th là t n th t b& ph n ho c t n th t toàn b&.
b/ T n th t chung.
T n th t chung là t n th t x y ra trong tr
chi phí b t th

ng

ng h p có m&t s hi sinh hay

c ti n hành m&t cách h2u ý hay h p lí vì an tồn chung

nh m m c ích c4u tàu và hàng hóa ch. trên tàu thốt kh0i m&t s nguy hi m
chung th c s

i v i chúng. Mu n có TTC ph i có hành &ng TTC. Có hành

&ng TTC khi và ch% khi có s hi sinh ho c chi phí b t th

ng

c ti n hành

m&t cách c ý và h p lí vì an toàn chung nh m c4u các tài s n kh0i m&t tai h/a
trong m&t hành trình chung trên bi n. Trong b o hi m hàng hóa, các tr
h p

c coi là t n th t chung ph i có các

c tr ng sau:

- Hành &ng TTC ph i là hành &ng t nguy"n, h2u ý c a nh2ng ng
trên tàu theo l"nh c a thuy!n tr .ng ho c ng
- Hi sinh ho c chi phí ph i

ng

c bi"t b t th

i

i thay m t thuy!n tr .ng;

ng; ph i h p lí và vì an tồn

chung cho t t c các quy!n l i trong hành trình.
- Nguy cơ e d/a tồn b& hành trình ph i nghiêm tr/ng và th c t ;
- Thi"t h#i ho c chi phí ph i là h u qu tr c ti p c a hành &ng TTC;
- TTC x y ra trên bi n;

TTC bao g$m hai b& ph n ch y u: hi sinh TTC và chi phí TTC. Hi sinh
TTC là nh2ng thi"t h#i ho c chi phí do h u qu tr c ti p c a m&t hành &ng
t n th t chung.Ví d , v4t b0 hàng vì lí do an tồn c a tàu,
thay nhiên li"u, dùng hàng hóa
hàng do dùng n

t v t ph(m trên tàu

b p l) th ng trên tàu..hay chi phí s y khơ

c d p t+t l a làm h h0ng hàng hóa xung quanh…

Chi phí TTC là nh2ng chi phí ph i tr cho ng

i th4 ba trong vi"c c4u tàu

và hàng thốt n#n ho c chi phí làm cho tàu ti p t c hành trình. Chi phí t n th t

chung bao g$m: chi phí c4u n#n nh chi phí làm n i tàu khi ã b m+c c#n, chi

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


18

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

phí thuê kéo, lai, d+t tàu khi b n#n…và chi phí t#i c ng lánh n#n nh chi phí ra
vào c ng, chi phí x p d<, tái x p, l u kho hàng…vì an tồn chung ho c

s a

ch2a t#m th i; ti!n l ơng cho thuy!n tr .ng, thuy!n viên l ơng th c, th c
ph(m tiêu th t#i c ng lánh n#n; …
Th t c gi y t liên quan

n TTC: Khi x y ra TTC, ch tàu ho c thuy!n

tr .ng ph i ti n hành m&t s công vi"c sau:
- Tuyên b TTC;
- M i giám

nh viên

giám

nh t n th t c a tàu và hàng (n u có);

- G i cho các ch hàng b n cam oan óng góp TTC
ng

ch hàng và

i b o hi m i!n vào và xu t trình khi nh n hàng;
- Ch%

nh m&t chuyên viên tính tốn, phân b TTC;

- Làm kháng ngh hàng h i (n u có liên quan

n ng

i th4 ba).

Cịn ch hàng ph i làm các vi"c sau:
- Kê khai giá tr hàng hóa n u ch tàu yêu c u;
- Nh n b n cam oan óng góp TTC, i!n vào và g i cho công ty b o
hi m. Cơng ty b o hi m s1 kí vào gi y cam oan óng góp TTC và tr l#i
ch hàng nh n hàng. N u hàng không

c b o hi m thì ch hàng ph i kí qu;

b ng ti!n m t ho c xin b o lãnh c a ngân hàng, thuy!n tr .ng m i giao hàng.
Nói chung khi có TTC x y ra, ng

hi m

ch

i

c b o hi m ph i báo cho công ty b o

ng d6n làm th t c, khơng t ý kí vào b n cam oan óng

góp TTC.
Lu t l" gi i quy t TTC: Khi có TTC, các quy!n l i trong hành trình có
trách nhi"m óng góp vào TTC. Nh ng phân b

óng góp nh th nào, theo

tiêu chu(n, quy t+c nào thì các bên ph i th0a thu n trong h p $ng v n t i. Cho
n nay, h u nh t t c các v n ơn

ng bi n và h p $ng thuê tàu !u qui

nh là khi có TTC x y ra s1 gi i quy t theo qui t+c York- Antwerp 1974.

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


19

Lu n v n t t nghi p

Ngoài thi"t h#i v t ch t v! hàng hóa
hóa

Khoa Kinh t B o hi m
c phân lo#i nh trên thì khi hàng

c b o hi m g p r i ro, còn có th phát sinh thêm các thi"t h#i chi phí

sau:
Chi phí ! phịng h#n ch t n th t: bao g$m các chi phí c n thi t và h p lí
mà ng

i

c b o hi m ã chi nh m ng'n ng*a t n th t ho c b o v" cho hàng

hóa khơng b t n th t khi g p r i ro b o hi m. T ng c a nh2ng chi phí này
khơng v

t qt STBH, th

ng bao g$m các chi phí nh chi phí óng gói, thay

bao bì, c4u hàng, l u kho bãi, …Theo i!u 16 “ i!u kho n trách nhi"m c a
ng

i

c b o hi m” có nhi"m v b o v" hàng hóa trong q trình v n

chuy n, $ng th i qui

nh nhà b o hi m hàng hóa ph i tr m/i chi phí h p lí

liên quan

y.

n nhi"m v

Chi phí g i hàng ti p: là kho n chi phí t'ng thêm mà ng
hồn tr l#i cho ng

i

h p lí và th0a áng

c b o hi m khi ng

i

i b o hi m s1

c b o hi m chi ra m&t cách

d< hàng l u kho và g i hàng t i nơi nh n thu&c ph#m vi

b o hi m mà nguyên nhân là do vi"c v n chuy n k t thúc t#i m&t c ng ho c

m&t nơi khác không ph i nơi nh n có tên trong H BH.
Chi phí TTR: là nh2ng chi phí b o qu n hàng hóa

gi m b t h h#i ho c

kh0i h h#i thêm, nh : chi phí x p d<, g i hàng, óng gói l#i… . b n kh.i
ng, n u nh2ng chi phí x y ra . b n ích thì khơng

hành và d/c
th

c b$i

ng. Có t n th t chi phí riêng s1 h#n ch và gi m b t TTR.
Chi phí c4u n#n: là ti!n công tr cho ng

i c4u n#n khi ã b0 ra công s4c,

v t t k7 thu t và b ng m/i bi"n pháp c n thi t

c4u tài s n ang b

b.i r i ro. C5ng có th coi ây là kho n ti!n th .ng cho ng

e d/a

i ã c4u n#n

mình.
Chi phí

c bi"t, g$m:

- Chi phí ch4ng minh t n th t: Là chi phí ph i b0 ra cho vi"c ch4ng nh n
ho c giám

nh hàng hóa t n th t. Ngồi ra, chi phí

chi phí khơng

Bùi Th Hi n

nh tr

c

c bi"t cịn bao g$m các

c cho vi"c ch4ng nh n ho c giám

nh hàng hóa

B o hi m 46B


20

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

t n th t. Lu t b o hi m hàng h i 1906 c a Anh qui

nh r ng chi phí

c bi"t

c tính thêm vào t n th t riêng khi so sánh TTR v i s ti!n mi3n !n.

khơng

- Chi phí tái ch phát sinh t#i b n ích: Khi hàng t i c ng ích n u g p t n
th t thì có th ti n hành các bi"n pháp ng'n ch n vi"c hàng h h0ng thêm nh
chi phí tách riêng ph n hàng t n th t kh0i hàng nguyên, chi phí t(y r a n
bi n… !u
v

c ng

i b o hi m b$i th

c

ng b sung vào TTR nh ng không

t quá STBH.

1.3 N!i dung cơ b n c a b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng

ng

bi n.
1.3.1

1i t #ng b o hi m. Ng

i tham gia b o hi m. Ng

i

#c b o

hi m.
Trong h p $ng b o hi m tài s n nói chung bao gi c5ng có m&t tài s n
ho c m&t v t th b
t

e d/a b. các r i ro, tài s n hay v t th

ng b o hi m. Vì v y,

v n chuy n b ng
chuy n t*

it

ó

c g/i là

i

ng b o hi m trong b o hi m hàng hóa XNK

ng bi n là hàng hóa XNK ang trong q trình v n

a i m này

n

a i m khác (bao g$m c th i gian l u kho, ch

x p lên ph ơng ti"n v n chuy n, trung chuy n ho c ch ch hàng nh n l#i
hàng theo qui

nh c a i!u kho n b o hi m). Theo lu t Hàng b o hi m hàng

h i Anh 1906 ghi rõ “hàng hóa” có ngh7a là “hàng hóa v i tính ch t th ơng
c cá nhân hay l ơng th c d tr trên tàu. N u

m i và khơng bao g m
khơng có t p qn trái ng

c hàng hóa ch trên boong khơng th g i chung là

hàng hóa”.
Trong b o hi m hàng hóa XNK v n chuy n b ng
b o hi m có th là ng

i mua ho c ng

ng bi n, ng

i mua

i bán hàng, tùy thu&c vào th0a thu n

trong h p $ng mua bán hàng hóa. N u trong h p $ng mua bán hàng hóa, ti!n
hàng mà ng
ng

i mua có ngh7a v tr cho ng

i bán bao g$m c phí b o hi m thì

i bán có ngh7a v mua b o hi m cho hàng hóa. Ng

Bùi Th Hi n

c l#i, n u ti!n hàng

B o hi m 46B


Lu n v n t t nghi p

21

ch a bao g$m phí b o hi m thì ng

i mua b o hi m cho hàng hóa là ng

Khoa Kinh t B o hi m
i

mua hàng.
N u ng

i mua b o hi m cho hàng hóa là ng

i bán hàng, h/ là ng

i có

quy!n l i b o hi m cho t i th i i m chuy n giao r i ro c a hàng hóa. K t*
th i i m, ranh gi i chuy n giao r i ro t* ng
quy!n l i b o hi m là ng
hàng, thông th

i bán sang ng

i mua hàng. N u ng

i mua, ng

i mua b o hi m là ng

i có
i bán

ng h/ có ngh7a v tham gia b o hi m cho hàng hóa theo i!u

ki"n, i!u kho n, s ti!n b o hi m thích h p, $ng th i ph i làm th t c kí h u
chuy n quy!n l i b o hi m cho ng
hi m cho hàng hóa, ng

i mua. Ng

i nào 4ng ra mua b o

i ó có ngh7a v thanh tốn phí b o hi m.

it

ng

tham gia b o hi m hàng hóa r t a d#ng có th là cá nhân, cơ quan t ch4c,
công ty xu t nh p kh(u, các doanh nghi"p t nhân, công ty c ph n, trách
nhi"m h2u h#n, các công ty giao nh n, hãng v n t i- nh2ng ng
b o hi m liên quan
Ng
b o hi m

i

n hàng hóa XNK.

c b o hi m là ng
m b o. Ng

hi m x y ra thì d6n h/
i

i có quy!n l i b o hi m

i có quy!n l i b o hi m là ng

c m&t cơng ty

i mà khi có s c b o

n m&t t n th t, m&t trách nhi"m pháp lý hay làm m t

i c a h/ nh2ng quy!n l i
hàng hóa XNK, ng

i có l i ích

c pháp lu t th*a nh n. Vì v y, trong b o hi m
c b o hi m thông th

ng là nh2ng ng

i mua hàng

hóa ó.
1.3.2 Giá tr, b o hi m, s1 ti n b o hi m, phí b o hi m.
1.3.2.1 Giá tr b o hi m
Giá tr b o hi m (GTBH) là giá tr th c t c a lơ hàng, th

ng là giá CIF,

nó bao g$m: giá hàng hóa ghi trên hóa ơn bán hàng (ho c giá th c t t#i nơi
g i hàng n u khơng có hóa ơn), c&ng c

c phí v n chuy n, phí b o hi m và

các chi phí liên quan.
Cơng th4c xác

nh giá CIF: Ta có CIF = C+I+F; I = R.CIF

=> CIF = (C+F) / (1-R)
Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


22

Lu n v n t t nghi p
GTBH

c xác

Khoa Kinh t B o hi m

nh theo công th4c:

V= (C + F)/ (1 – R)

Trong ó: V - Giá tr b o hi m;
F-C

c phí v n chuy n;

C - Giá FOB c a hàng hóa;
R - T8 l" phí b o hi m.
1.3.2.2 S ti n b o hi m
S ti!n b o hi m (STBH) là s ti!n
$ng b o hi m. S ti!n b o hi m

c xác

Hóa ơn hàng là tài li"u ch+c ch+n nh t
khi có th0a thu n khác, n u ng
có th tính g&p c ti!n lãi
cv

c 'ng kí b o hi m, ghi trong h p
nh d a trên cơ s. giá tr b o hi m.
xác

nh GTBH c a hàng hóa. Tr*

i tham gia b o hi m yêu c u, ng

i b o hi m

c tính vào STBH. Tuy nhiên, ti!n lãi này không

t quá 10% GTBH.

V! nguyên t+c s ti!n b o hi m ch% có th có th nh0 hơn ho c b ng giá tr
b o hi m. Giá tr b o hi m là giá CIF, vì v y n u STBH b ng giá CIF g/i là
tham gia b o hi m ngang giá tr , cịn th p hơn thì g/i là b o hi m d
N u STBH bao g$m c ti!n lãi

i giá tr .

c tính g/i là b o hi m trên giá tr . Khi b o

hi m trên giá tr thì ph n l n hơn ó v6n có th ph i n&p phí b o hi m nh ng
khơng

c b$i th

ng khi t n th t b& ph n x y ra, t4c b$i th

hi m ngang giá tr , cịn t n th t tồn b& x y ra s1
b o hi m. Trong th c t , ch hàng th

c b$i th

ng nh b o

ng b ng s ti!n

ng mua b o hi m ngang giá tr .

1.3.2.3 Phí b o hi m

Phí b o hi m là m&t kho n ti!n do ng
ng

i b o hi m

hàng hóa

i tham gia b o hi m n&p cho
c xác

nh d a

trên cơ s. GTBH ho c STBH và t% l" phí b o hi m. Phí b o hi m (P)

c xác

nh nh sau: P = Sb (a + 1) R

c b o hi m. Phí b o hi m

Trong ó: Sb- S ti!n b o hi m, a- S ph n

tr'm lãi d tính, R- T% l" phí b o hi m.
Trong th c t , ch hàng th

ng mua b o hi m ngang giá tr nên:

P = CIF*R (n u không b o hi m lãi d tính)

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


23

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

Ho c P = CIF*(a+1)*R (n u b o hi m lãi d tính a)
T% l" phí b o hi m

c ghi trong h p $ng b o hi m theo th0a thu n gi2a

i b o hi m và ng

i tham gia b o hi m. R ph thu&c vào các y u t sau:

ng

- Lo#i hàng hóa: Hàng d3 b t n th t nh d3 v<, d3 b m t c+p… thì t% l"
phí b o hi m s1 cao hơn.
- Lo#i bao bì: Bao bì càng ch+c ch+n, t% l" phí b o hi m càng h#.
- Ph ơng ti"n v n chuy n: Hàng

c ch. trên tàu tr@ có t% l" phí th p hơn

trên tàu già.
- Hành trình: T% l" phí t'ng lên

i v i nh2ng hành trình có nhi!u r i ro

ho c hành trình qua nh2ng vùng có xung &t v5 trang…
- i!u ki"n b o hi m: i!u ki"n b o hi m có ph#m vi càng h=p thì t% l" phí
b o hi m càng th p.
Trong m&t s tr

ng h p có nguy cơ gia t'ng r i ro ( ví d hàng

cv n

chuy n trên tàu già…), t% l" phí b o hi m bao g$m hai ph n nh sau:
R = Rph + Rg

c

V i : Rg c là t% l" phí g c
Rph là t% l" phí ph (ph phí tàu già, chuy n t i, chi n tranh, ình
cơng…)
1.3.3 Các i u ki n b o hi m
i!u ki"n b o hi m là nh2ng i!u qui
b o hi m

i v i t n th t c a hàng hóa. Hàng

b o hi m nào, ch% nh2ng r i ro t n th t qui
b$i th

ng. Sau ây là các i!u ki"n

nh2ng ng

nh ph#m vi trách nhi"m c a ng

i

c b o hi m theo i!u ki"n

nh trong i!u ki"n ó m i

c

c dùng ph bi n trên th gi i c a Vi"n

i b o hi m London (Institute of London Underwriters - ILU). Ngày

01/01/1963, ILU xu t b n ba i!u ki"n b o hi m hàng hóa là FPA, WA và AR.
Các i!u ki"n b o hi m này

c áp d ng r&ng rãi trong ho#t &ng th ơng m#i

qu c t . Ngày 01/01/1982, ILU xu t b n các i!u ki"n b o hi m m i thay th

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


24

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

các i!u ki"n b o hi m c5. Trong ó, các i!u ki"n b o hi m hàng hóa bao
g$m:
i!u ki"n b o hi m C – Institute cargo clauses C (ICC C);
i!u ki"n b o hi m B – Institute cargo clauses B (ICC B);
i!u ki"n b o hi m A – Institute cargo clauses A (ICC A);
i!u ki"n b o hi m chi n tranh – Institute war clauses;
i!u ki"n b o hi m ình công – Institute strikes clauses.
So v i các i!u ki"n b o hi m c5, các i!u ki"n b o hi m m i trình bày rõ
ràng, d3 hi u hơn. i!u ki"n b o hi m m i ã kh+c ph c
hi u và ngôn ng2 c

c s m p m , khó

c s d ng trong i!u ki"n b o hi m c5. Tên g/i các

i!u ki"n b o hi m là C, B, A thay cho các tên g/i c5 FPA, WA, AR nên d3
nh , d3 s d ng hơn. Và i!u cơ b n là n&i dung c a các i!u ki"n b o hi m
m i có nh2ng thay

i. Các i!u ki"n b o hi m C, B, A có hi"u l c t* ngày

01/04/1983 và hi"n nay

c áp d ng r&ng rãi trên th tr

ng b o hi m th

gi i. V y nên, . lu n v'n này ch% trình bày n&i dung cơ b n c a c a các i!u
ki"n b o hi m A, B, C c a ICC 1982.
1.3.3.1 i!u ki"n b o hi m C
a/ Ph m vi b o hi m
Ph#m vi b o hi m c a i!u ki"n C bao g$m:
- T n th t hay t n h#i c a hàng hóa

c b o hi m có ngun nhân h p lí

do cháy ho c n ; tàu b m+c c#n, chìm +m, b l t; âm va; d< hàng t#i c ng
lánh n#n, hàng hóa

c b o hi m b m t do tàu ho c ph ơng ti"n ch. hàng

m t tích.
- Hi sinh t n th t chung, ném hàng kh0i tàu, ph n óng góp TTC
- Ph n trách nhi"m mà ng

i

c b o hi m ph i ch u theo i!u kho n

“Hai tàu âm va nhau !u có l)i”. Khi tai n#n âm va x y ra gi2a hai tàu s1
làm phát sinh trách nhi"m dân s c a các ch tàu và

c gi i quy t theo i!u

kho n “Hai tàu âm va nhau !u có l)i”. M4c trách nhi"m dân s phát sinh

Bùi Th Hi n

B o hi m 46B


25

Lu n v n t t nghi p

Khoa Kinh t B o hi m

c tính d a vào m4c & l)i c a ch tàu và t ng giá tr thi"t h#i c a tàu kia
(g$m thi"t h#i thân tàu, con ng
sau khi

c b$i th

i hàng hóa và thi"t h#i kinh doanh). Do ó,

ng trách nhi"m dân s thì ph n trách nhi"m c a ch hàng

ph i ch u là k t qu c a giá tr thi"t h#i hàng hóa nhân v i m4c & l)i c a ch
tàu kia.
b/ Lo i tr b o hi m
b1/ Lo#i tr* chung
Trong b t k> tr

ng h p nào b o hi m này s1 không b o hi m cho:

1.M t mát, h h0ng hay chi phí

c qui cho hành vi x u c ý c a Ng

i

c b o hi m
2.Ð i t

ng

c b o hi m b rị ch y thơng th

ho c gi m th tích thông th

ng, hao h t tr/ng l

ng ho c hao mịn thơng th

ng

ng

3.M t mát h h0ng ho c chi phí gây ra do vi"c óng gói ho c chu(n b cho
it

ng

c b o hi m ch a

y

i!u này vi"c “ óng gói” ph i

ho c khơng thích h p) theo ch ý c a
c coi nh bao g$m c vi"c x p hàng vào

“container” ho c “ki"n g)” nh ng ch% khi nào vi"c x p hàng ó
tr

c khi h p $ng b o hiêm này có hi"u l c ho c
c b o hi m ho c nh2ng ng

c th c hi"n

c ti n hành b.i Ng

i

i làm cơng cho h/)

4.M t mát h h0ng hay chi phí gây ra b.i khuy t t t v n có ho c tính ch t
riêng c a

it

ng

c b o hi m.

5.M t mát h h0ng hay chi phí tr c ti p gây ra b.i ch m tr3 ngay c khi
ch m tr3 do m&t r i ro

c b o hi m gây ra (tr* nh2ng chi phí

c chi tr

theo i!u 2 k trên)
6.M t mát h h0ng hay chi phí phát sinh t* tình tr#ng khơng tr
ho c thi u th n v! tài chính c a Ch tàu, ng

i qu n lý, ng

cn

i thuê ho c ng

i

i!u hành tàu.
7.H h#i ho c phá h y do c ý gây ra cho
b& ph n b t k> c a

Bùi Th Hi n

it

it

ng b o hi m hay m&t

ng ó do hành &ng sai trái c a b t k> ng

i nào.

B o hi m 46B