Tài liệu An ninh môi trường doc

Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
1
AN NINH MÔI TRƯỜNG
AN NINH MÔI TRƯỜNG
•
Seminar tại INFOTERRA
Seminar tại INFOTERRA
VietNam
VietNam
•
Tháng 11/2009
Tháng 11/2009
PGS.TS. Nguyễn Đình Hoè
PGS.TS. Nguyễn Đình Hoè
Khoa Môi trường
Khoa Môi trường
Đại học Quốc gia Hà Nội
Đại học Quốc gia Hà Nội
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
2
1. Các mốc lịch sử hình thành khái niệm
1. Các mốc lịch sử hình thành khái niệm
ANMT
ANMT
•
Khái niệm ANMT xuất hiện lần đầu năm 1953, trong những
Khái niệm ANMT xuất hiện lần đầu năm 1953, trong những
tranh luận về mối liên quan giữa biến đổi môi trường với an ninh.
tranh luận về mối liên quan giữa biến đổi môi trường với an ninh.

•
1977: CIA thiết lập một Trung tâm Môi trường để nghiên cứu mối
1977: CIA thiết lập một Trung tâm Môi trường để nghiên cứu mối
liên hệ giữa Môi trường và An ninh.
liên hệ giữa Môi trường và An ninh.
•
1977: Xuất phát từ những thiệt hại Môi trường do Mỹ rải chất diệt
1977: Xuất phát từ những thiệt hại Môi trường do Mỹ rải chất diệt
cỏ trong chiến tranh Việt Nam, xuất hiện Văn bản bổ sung I cho
cỏ trong chiến tranh Việt Nam, xuất hiện Văn bản bổ sung I cho
Hiệp nghị Giơnevơ 1949 về “Bảo vệ các Nạn nhân chiến tranh vũ
Hiệp nghị Giơnevơ 1949 về “Bảo vệ các Nạn nhân chiến tranh vũ
trang Quốc tế”, phản ánh mối quan tâm của Quốc tế đến sự
trang Quốc tế”, phản ánh mối quan tâm của Quốc tế đến sự
xuống cấp môi trường nghiêm trọng ở Việt Nam do chiến tranh.
xuống cấp môi trường nghiêm trọng ở Việt Nam do chiến tranh.
•
1977: Hiệp ước quốc tế hậu chiến Việt Nam thứ 2 “Ngăn chặn
1977: Hiệp ước quốc tế hậu chiến Việt Nam thứ 2 “Ngăn chặn
việc sử dụng các kỹ thuật làm thay đổi môi trường vì mục tiêu
việc sử dụng các kỹ thuật làm thay đổi môi trường vì mục tiêu
quân sự hay vì bất cứ mục tiêu thù địch nào khác” (hiệp định
quân sự hay vì bất cứ mục tiêu thù địch nào khác” (hiệp định
ENMOD
ENMOD
).
).
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
3

•
1989: Westing cho rằng: An ninh bao gồm 2 bộ phận
1989: Westing cho rằng: An ninh bao gồm 2 bộ phận
khăng khít với nhau: An ninh Chính trị (gồm các yếu
khăng khít với nhau: An ninh Chính trị (gồm các yếu
tố quân sự, kinh tế, con người) và An ninh Môi trường.
tố quân sự, kinh tế, con người) và An ninh Môi trường.
•
Gorbachew (nguyên Tổng thống Liên xô cũ): An ninh
Gorbachew (nguyên Tổng thống Liên xô cũ): An ninh
sinh thái phải được đưa lên hàng đầu (phát biểu sau
sinh thái phải được đưa lên hàng đầu (phát biểu sau
thảm hoạ hạt nhân 1986 ở Trenobưn).
thảm hoạ hạt nhân 1986 ở Trenobưn).
•
1990: Christopher W. (Cựu Ngoại trưởng Mỹ): Các
1990: Christopher W. (Cựu Ngoại trưởng Mỹ): Các
vấn đề về tài nguyên thiên nhiên thường có ảnh hưởng
vấn đề về tài nguyên thiên nhiên thường có ảnh hưởng
rất lớn đến mức độ ổn định kinh tế và chính trị của mỗi
rất lớn đến mức độ ổn định kinh tế và chính trị của mỗi
quốc gia.
quốc gia.
•
Host J. (Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Na Uy): Môi
Host J. (Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Na Uy): Môi
trường xuống cấp có thể coi là một phần của xung đột
trường xuống cấp có thể coi là một phần của xung đột
vũ trang vì nó làm các cuộc xung đột thêm nghiêm
vũ trang vì nó làm các cuộc xung đột thêm nghiêm

trọng hơn, hoặc mở rộng quy mô của các cuộc xung
trọng hơn, hoặc mở rộng quy mô của các cuộc xung
đột đó.
đột đó.
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
4
2. Xác định khái niệm ANMT
2. Xác định khái niệm ANMT
ANMT
ANCT
ANMT có nội hàm rộng hơn và
bao gồm cả AN truyền thống
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
5
•
Định nghĩa ANMT:ANMT là trạng thái AN
Định nghĩa ANMT:ANMT là trạng thái AN
toàn diện, bao gồm AN truyền thống (= AN
toàn diện, bao gồm AN truyền thống (= AN
chính trị) trên cơ sở hệ tài nguyên – môi
chính trị) trên cơ sở hệ tài nguyên – môi
trường được bảo vệ và sử dụng bền vững.
trường được bảo vệ và sử dụng bền vững.
•
ANMT cho rằng chất lượng môi trường và vốn
ANMT cho rằng chất lượng môi trường và vốn
tài nguyên không thể tách rời với An ninh
tài nguyên không thể tách rời với An ninh

truyền thống (an ninh chính trị); môi trường
truyền thống (an ninh chính trị); môi trường
xuống cấp và tài nguyên cạn kiệt chắc chắn
xuống cấp và tài nguyên cạn kiệt chắc chắn
dẫn đến nhiều mâu thuẫn gay gắt trong phát
dẫn đến nhiều mâu thuẫn gay gắt trong phát
triển kinh tế – xã hội và quan hệ quốc tế, đe
triển kinh tế – xã hội và quan hệ quốc tế, đe
doạ phúc lợi và an ninh truyền thống của vùng
doạ phúc lợi và an ninh truyền thống của vùng
lãnh thổ, quốc gia, khu vực, thậm chí toàn cầu.
lãnh thổ, quốc gia, khu vực, thậm chí toàn cầu.
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
6
Những nguyên nhân xã hội của
Những nguyên nhân xã hội của
ANMT
ANMT
•
Nhận thức chưa đủ mức về MT.
Nhận thức chưa đủ mức về MT.
•
Quản lý nhà nước về MT thiếu hiệu quả (yếu
Quản lý nhà nước về MT thiếu hiệu quả (yếu
kém và chính sách, năng lực và trách nhiệm
kém và chính sách, năng lực và trách nhiệm
hành pháp, yếu kém về thị trường ).
hành pháp, yếu kém về thị trường ).
•

Môi trường là vũ khí của chiến tranh sinh thái.
Môi trường là vũ khí của chiến tranh sinh thái.
•
Vai trò tham gia của cộng đồng vào các chính
Vai trò tham gia của cộng đồng vào các chính
sách và dự án phát triển chưa thỏa đáng
sách và dự án phát triển chưa thỏa đáng
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
7
Ví dụ về sự mở rộng khái niệm về
Ví dụ về sự mở rộng khái niệm về
"An ninh"
"An ninh"
•
Từ năm 1991, từng hành động trong chiến lược an ninh quốc
Từ năm 1991, từng hành động trong chiến lược an ninh quốc
gia của Mỹ đều quan tâm đến vấn đề môi trường. Năm 1993,
gia của Mỹ đều quan tâm đến vấn đề môi trường. Năm 1993,
Bộ Quốc phòng Mỹ bổ nhiệm thêm chức thứ trưởng phụ
Bộ Quốc phòng Mỹ bổ nhiệm thêm chức thứ trưởng phụ
trách an ninh môi trường. Quốc hội Mỹ phần bổ hơn 420
trách an ninh môi trường. Quốc hội Mỹ phần bổ hơn 420
triệu USD cho chương trình nghiên cứu và phát triển chiến
triệu USD cho chương trình nghiên cứu và phát triển chiến
lược môi trường.
lược môi trường.
•
Các nhà phân tích tình báo quốc phòng đang được đào tạo để
Các nhà phân tích tình báo quốc phòng đang được đào tạo để

hiểu sức ép môi trường là mối đe doạ tiềm tàng đến ổn định
hiểu sức ép môi trường là mối đe doạ tiềm tàng đến ổn định
của chế độ. Cuối cùng, các lực lượng vũ trang và các cơ quan
của chế độ. Cuối cùng, các lực lượng vũ trang và các cơ quan
tình báo đã tham gia vào sứ mạng ứng cứu để giảm nhẹ
tình báo đã tham gia vào sứ mạng ứng cứu để giảm nhẹ
những tổn thất của con người do các thảm hoạ môi trường
những tổn thất của con người do các thảm hoạ môi trường
gây ra.
gây ra.
•
Nguồn: Báo cáo Dự án An ninh và
Nguồn: Báo cáo Dự án An ninh và
Biến động Môi trường, USA, 1996
Biến động Môi trường, USA, 1996


Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
8
3. ANMT liên quan đến sử dụng và tranh
3. ANMT liên quan đến sử dụng và tranh
chấp đất đai
chấp đất đai
•
Xung
Xung


đột

đột


Ả
Ả
rập
rập


–
–


Israel
Israel
.
.
•
Những
Những


vấn
vấn


đề
đề

nhạy
nhạy


cảm
cảm


về
về


đất
đất


đai
đai


ở
ở


Tây
Tây


Nguyên
Nguyên

,
,
Nam
Nam


Trung
Trung


bộ
bộ


và
và


Nam
Nam


bộ
bộ
.
.
•
Nông
Nông

dân
dân


không
không


có
có


đất
đất


do
do


giải
giải


toả
toả
,
,
đền

đền


bù
bù


và
và


tái
tái


định
định


cư
cư
-
-
Trường
Trường


hợp
hợp

Đại
Đại


Từ
Từ
/
/
Thái
Thái


Nguyên, sân golf tràn
Nguyên, sân golf tràn
lan
lan
•
Nghèo
Nghèo


đói
đói


–
–

Suy
Suy


thoái
thoái


đất
đất
/
/
thiếu
thiếu


đất
đất


–
–


và
và


các
các

vấn
vấn


đề
đề


di
di


dân
dân


nội
nội


bộ
bộ


ở
ở

nước
nước


ta
ta
.
.
–
Di
Di


dân
dân


nông
nông


thôn
thôn
-
-
đô
đô


thị

thị
–
Di
Di


dân
dân


nông
nông


thôn
thôn


–
–


nông
nông


thôn
thôn
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009

9
Xung đột đất đai Ảrập - Israel
Xung đột đất đai Ảrập - Israel
•
Thực chất và cốt lõi của cuộc xung đột ảrập - Israel là vấn đề lãnh thổ Palestin.
Thực chất và cốt lõi của cuộc xung đột ảrập - Israel là vấn đề lãnh thổ Palestin.
Cuộc chiến tranh giành lãnh thổ giữa tổ tiên người Palestin và tổ tiên người Do
Cuộc chiến tranh giành lãnh thổ giữa tổ tiên người Palestin và tổ tiên người Do
thái bắt đầu xảy ra từ thế kỷ 19 trước Công nguyên. Con cháu của 2 dân tộc này,
thái bắt đầu xảy ra từ thế kỷ 19 trước Công nguyên. Con cháu của 2 dân tộc này,
cho đến những năm đầu thế kỷ 21 vẫn tiếp tục chiến tranh. Suốt 4000 năm qua,
cho đến những năm đầu thế kỷ 21 vẫn tiếp tục chiến tranh. Suốt 4000 năm qua,
máu vẫn liên tục đổ.
máu vẫn liên tục đổ.
•


Năm 64 trước Công nguyên, đế quốc La Mã xâm lược vùng đất Palestin, hơn 1
Năm 64 trước Công nguyên, đế quốc La Mã xâm lược vùng đất Palestin, hơn 1
triệu người Do Thái bị tàn sát, những người Do Thái sống sót bị đưa sang Châu
triệu người Do Thái bị tàn sát, những người Do Thái sống sót bị đưa sang Châu
Âu, mở đầu cho lịch sử lưu lạc của người Do Thái kéo dài hơn 1.800 năm sau đó.
Âu, mở đầu cho lịch sử lưu lạc của người Do Thái kéo dài hơn 1.800 năm sau đó.
Năm 1896 bắt đầu dấy lên phong trào phục quốc Do Thái. Năm 1916 sau Đại chiến
Năm 1896 bắt đầu dấy lên phong trào phục quốc Do Thái. Năm 1916 sau Đại chiến
I, nước Anh nhận quyền uỷ trị vùng đất Palestin và đã ủng hộ phong trào phục
I, nước Anh nhận quyền uỷ trị vùng đất Palestin và đã ủng hộ phong trào phục
quốc Do Thái, sự ủng hộ này bị người Palestin kịch liệt phản đối, phát động cuộc
quốc Do Thái, sự ủng hộ này bị người Palestin kịch liệt phản đối, phát động cuộc
khởi nghĩa ảrập từ 1936 đến 1939.

khởi nghĩa ảrập từ 1936 đến 1939.
•


Sau Đại chiến II, Mỹ thay thế ảnh hưởng của Anh tại Trung Đông và tiếp tục ủng
Sau Đại chiến II, Mỹ thay thế ảnh hưởng của Anh tại Trung Đông và tiếp tục ủng
hộ người Do Thái phục quốc. Nhờ đó, năm 1947, hội nghị Liên hợp quốc khoá 2
hộ người Do Thái phục quốc. Nhờ đó, năm 1947, hội nghị Liên hợp quốc khoá 2
thông qua quyết định phân trị vùng lãnh thổ Palestin làm 2 vùng: vùng người ảrập
thông qua quyết định phân trị vùng lãnh thổ Palestin làm 2 vùng: vùng người ảrập
chiếm 43% diện tích Palestin nhưng có đến 2/3 dân số (1,2 triệu), người Do Thái
chiếm 43% diện tích Palestin nhưng có đến 2/3 dân số (1,2 triệu), người Do Thái
lúc đó chỉ có 600 ngàn người nhưng chiếm 57% diện tích, phần lớn là những dải
lúc đó chỉ có 600 ngàn người nhưng chiếm 57% diện tích, phần lớn là những dải
đất ven biển màu mỡ.
đất ven biển màu mỡ.
•
Năm 1948, nước Israel tuyên bố thành lập. 2 ngày sau đó, chiến tranh ảrập - Israel
Năm 1948, nước Israel tuyên bố thành lập. 2 ngày sau đó, chiến tranh ảrập - Israel
bùng nổ cho đến bây giờ.
bùng nổ cho đến bây giờ.
•
Nguồn: Thông Tấn xã Việt Nam: "Cuộc xung đột Israel - ảrập".
Nguồn: Thông Tấn xã Việt Nam: "Cuộc xung đột Israel - ảrập".
Nxb Thông Tấn, Hà Nội, 2002
Nxb Thông Tấn, Hà Nội, 2002


Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009

10
4. ANMT và tài nguyên nước
4. ANMT và tài nguyên nước
•
Xung đột:
Xung đột:
–
Thổ Nhỹ Kỳ – Syria –
Thổ Nhỹ Kỳ – Syria –
Iraq
Iraq
–
Israel – Palestin
Israel – Palestin
–
Ấn Độ – Nepal –
Ấn Độ – Nepal –
Bangladesh – Bhutan
Bangladesh – Bhutan
–
Vấn đề sông Mê kông
Vấn đề sông Mê kông
–
Nước ở Tây Nguyên và
Nước ở Tây Nguyên và
miền Đông Nam Bộ
miền Đông Nam Bộ
Những đập
thủy
Điện trên sông

Mekong
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
11
Xung đột trên những dòng sông xuyên biên
Xung đột trên những dòng sông xuyên biên
giới
giới
•
Hệ thống các sông Tigris-Euphrates chảy qua các nước Thổ
Hệ thống các sông Tigris-Euphrates chảy qua các nước Thổ
Nhĩ Kỳ, Syria và Iraq là cội nguồn tranh chấp của 3 quốc
Nhĩ Kỳ, Syria và Iraq là cội nguồn tranh chấp của 3 quốc
gia này. Dự án Anatoli khổng lồ của Thổ Nhĩ Kỳ năm 1990
gia này. Dự án Anatoli khổng lồ của Thổ Nhĩ Kỳ năm 1990
nhằm xây dựng 20 đập thuỷ điện lớn trên sông Euphrates,
nhằm xây dựng 20 đập thuỷ điện lớn trên sông Euphrates,
đe doạ làm giảm lưu lượng nước chảy sang lãnh thổ Syria từ
đe doạ làm giảm lưu lượng nước chảy sang lãnh thổ Syria từ
30 tỷ m3 xuống 20 tỷ m3. Năm đó, Iraq và Syria lập tức thiết
30 tỷ m3 xuống 20 tỷ m3. Năm đó, Iraq và Syria lập tức thiết
lập liên minh quân sự để trả đũa. Rất may là Thổ đã từ bỏ ý
lập liên minh quân sự để trả đũa. Rất may là Thổ đã từ bỏ ý
định chặn dòng chảy nên đã tránh được một cuộc chiến
định chặn dòng chảy nên đã tránh được một cuộc chiến
tranh đáng tiếc.
tranh đáng tiếc.
•
Cùng chia sẻ sông Jordan nên Israel và Palestin rất khó
Cùng chia sẻ sông Jordan nên Israel và Palestin rất khó

thống nhất việc phân chia lãnh thổ. Còn Ai Cập thì luôn
thống nhất việc phân chia lãnh thổ. Còn Ai Cập thì luôn
luôn lo lắng về hành động của Sudan và Ethiopia đối với
luôn lo lắng về hành động của Sudan và Ethiopia đối với
đòng chảy sông Nin (Nile) vốn là huyết mạch của Ai Cập.
đòng chảy sông Nin (Nile) vốn là huyết mạch của Ai Cập.
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
12
•
ở Nam á, các nước Ấn Độ, Nepal, Bangladesh và Bhutan có bốn điều
ở Nam á, các nước Ấn Độ, Nepal, Bangladesh và Bhutan có bốn điều
giống nhau: đó là đều nằmỞ sườn nam dãy Himalaya, nghèo, nhiều tài
giống nhau: đó là đều nằmỞ sườn nam dãy Himalaya, nghèo, nhiều tài
nguyên nước và luôn luôn mâu thuẫn về nguồn nước.
nguyên nước và luôn luôn mâu thuẫn về nguồn nước.
•
Bhutan và Nepal với lợi thế là quốc gia đầu nguồn, tìm mọi cách để xây
Bhutan và Nepal với lợi thế là quốc gia đầu nguồn, tìm mọi cách để xây
dựng nhiều đập và hồ thuỷ điện. Ấn Độ đưa ra dự án xây kè Ferrakka
dựng nhiều đập và hồ thuỷ điện. Ấn Độ đưa ra dự án xây kè Ferrakka
trên sông Hằng để chỉnh luồng lạch vào cảng Calcuta, dự án này gây hạ
trên sông Hằng để chỉnh luồng lạch vào cảng Calcuta, dự án này gây hạ
thấp mực nước và gia tăng nhiễm mặn ở cửa sông Hằng trên lãnh thố
thấp mực nước và gia tăng nhiễm mặn ở cửa sông Hằng trên lãnh thố
Bangladesh. Để đối phó, Bangladesh (1996) xây dựng một kè khác cũng
Bangladesh. Để đối phó, Bangladesh (1996) xây dựng một kè khác cũng
trên sông Hằng nhằm dồn nước về vùng cửa sông để khắc phục hậu quả
trên sông Hằng nhằm dồn nước về vùng cửa sông để khắc phục hậu quả
của kè Ferrakka.

của kè Ferrakka.
•
Những ví dụ trên đây cho thấy sự tranh chấp nguồn nước có thể leo
Những ví dụ trên đây cho thấy sự tranh chấp nguồn nước có thể leo
thang thành mối đe doạ đến hoà bình và ổn định. Xung đột liên quan
thang thành mối đe doạ đến hoà bình và ổn định. Xung đột liên quan
đến nước sẽ căng thẳng hơn khi sang thế kỷ 21, nguồn nước còn trở nên
đến nước sẽ căng thẳng hơn khi sang thế kỷ 21, nguồn nước còn trở nên
khan hiếm hơn nữa do bùng nổ dân số, do ô nhiễm và do nhu cầu sử
khan hiếm hơn nữa do bùng nổ dân số, do ô nhiễm và do nhu cầu sử
dụng nước tăng nhanh.
dụng nước tăng nhanh.
•
Nguồn: Khánh Phượng và Bùi Minh Tăng
Nguồn: Khánh Phượng và Bùi Minh Tăng
Báo Khoa học và Đời sống tuần 20-26/03/2000
Báo Khoa học và Đời sống tuần 20-26/03/2000
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
13
•
Vấn đề nước và ANMT thế kỷ 21:
Vấn đề nước và ANMT thế kỷ 21:
–
Ô nhiễm theo các dòng sông xuyên quốc gia và xuyên
Ô nhiễm theo các dòng sông xuyên quốc gia và xuyên
vùng
vùng
–
Chỉ số của FAO về sử dụng bền vững tài nguyên nước –

Chỉ số của FAO về sử dụng bền vững tài nguyên nước –
Ngưỡng phát triển.
Ngưỡng phát triển.
–
AN nước
AN nước
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
14
Đập Tiểu Loan trên thượng nguồn Mekong
Đập Tiểu Loan trên thượng nguồn Mekong
•
Sự tan băng hà
Sự tan băng hà
vùng thượng
vùng thượng
nguồn các sông
nguồn các sông
Hồng và Mekong
Hồng và Mekong
cũng như gia tăng
cũng như gia tăng
nhu cầu sử dụng
nhu cầu sử dụng
nước sẽ dẫn đến
nước sẽ dẫn đến
tranh chấp nguồn
tranh chấp nguồn
nước của 2 hệ
nước của 2 hệ

thống sông này:
thống sông này:
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
15
•
Gần 60% nguồn nước của
Gần 60% nguồn nước của
Việt Nam là quá cảnh từ
Việt Nam là quá cảnh từ
nước ngoài, chủ yếu qua
nước ngoài, chủ yếu qua
các hệ thống sông Hồng và
các hệ thống sông Hồng và
sông Cửu Long
sông Cửu Long
Sông Hồng đầu năm 2008
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
16
Cạnh tranh nước ở Việt Nam
Cạnh tranh nước ở Việt Nam
•
Canh tranh giữa Bình
Canh tranh giữa Bình
Định và Gia Lai về dự án
Định và Gia Lai về dự án
thủy điện thượng nguồn
thủy điện thượng nguồn
sông Hà Thanh

sông Hà Thanh
•
Cạnh tranh giữa Bình
Cạnh tranh giữa Bình
Phước và Đắc nông về dự
Phước và Đắc nông về dự
án thủy điện Daksil 3-4 chi
án thủy điện Daksil 3-4 chi
lưu sông Đồng Nai
lưu sông Đồng Nai
•
Cạnh tranh giữa Đồng Nai,
Cạnh tranh giữa Đồng Nai,
Tp HCM và Bình Phước
Tp HCM và Bình Phước
trong dự án đập Phước
trong dự án đập Phước
Hòa, thủy điện Dak my 4,
Hòa, thủy điện Dak my 4,
…
…
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
17
Lưu vực sông Đồng
Nai
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
18
•

Cho đến 2005, tình hình
Cho đến 2005, tình hình
khan hiếm nước trên lưu
khan hiếm nước trên lưu
vực sông Đồng Nai cũng đã đến mức căng thẳng
vực sông Đồng Nai cũng đã đến mức căng thẳng
.
.
Theo dự báo của Cục Thủy Lợi Bộ NN và PTNT thì
Theo dự báo của Cục Thủy Lợi Bộ NN và PTNT thì
năm 2010 chỉ còn ở mức 2098 m3/người/năm (84%
năm 2010 chỉ còn ở mức 2098 m3/người/năm (84%
so với 2005); năm 2020 : 1770 m3/người/năm
so với 2005); năm 2020 : 1770 m3/người/năm
(71,2% so với 2005); năm 2040: 1475
(71,2% so với 2005); năm 2040: 1475
m3/người/năm (59,3% so với 2005) là mức khan
m3/người/năm (59,3% so với 2005) là mức khan
hiếm nước (tiêu chuẩn của Hội TN nước Quốc tế
hiếm nước (tiêu chuẩn của Hội TN nước Quốc tế
thì >4000 m3/người/năm mới là không thiếu nước
thì >4000 m3/người/năm mới là không thiếu nước
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
19
Bình Định
Gia Lai
Sông Hà Thanh
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009

20
5. ANMT và an toàn sinh thái
5. ANMT và an toàn sinh thái
•
Tài
Tài


nguyên
nguyên


rừng
rừng


và
và


các
các


cộng
cộng


đồng
đồng

sống
sống


dựa
dựa


vào
vào


rừng
rừng
•
Sự
Sự


xâm
xâm


lấn
lấn


của

của


các
các


sinh
sinh


vật
vật


ng
ng
oại
oại


lai
lai
vào
vào


nước
nước

ta
ta
.
.
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
21
Sinh vật lạ xâm nhập
Sinh vật lạ xâm nhập
•
Cá hoàng đế,
Cá hoàng đế,
•
Cá hổ
Cá hổ
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
22
Tôm thẻ chân trắng và virus Taura
Tôm thẻ chân trắng và virus Taura
•
TSV vốn có nguồn gốc Nam Mỹ như
TSV vốn có nguồn gốc Nam Mỹ như
Ecuador, Columbia, Peru, Brazil, El
Ecuador, Columbia, Peru, Brazil, El
Salvador, Guatemala, Honduras, Belize,
Salvador, Guatemala, Honduras, Belize,
Mexico, Nicaragua, Panama, Costa Rica,
Mexico, Nicaragua, Panama, Costa Rica,

Venezuela cũng như Hawaii, Texas,
Venezuela cũng như Hawaii, Texas,
Florida and South Carolina . Đến Năm
Florida and South Carolina . Đến Năm
1997 TSV bao trùm toàn châu Mỹ nhưng
1997 TSV bao trùm toàn châu Mỹ nhưng
chưa hề xuất hiện ở Châu Á nên được gọi
chưa hề xuất hiện ở Châu Á nên được gọi
là virus Tây bán cầu, Đài Loan là nơi đầu
là virus Tây bán cầu, Đài Loan là nơi đầu
tiên xuất hiện của TSV ở châu Á ,sau đó
tiên xuất hiện của TSV ở châu Á ,sau đó
xuất hiện ở Thailand, Myanmar, China,
xuất hiện ở Thailand, Myanmar, China,
Korea and Indonesia vào 2003.
Korea and Indonesia vào 2003.
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
23
Sinh vật lạ xâm nhập
Sinh vật lạ xâm nhập
Chuột Hamster
Mimosa pigra
Ốc bươu vàng
Đang đẻ trứng
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
24
Chuột Hamster và bệnh sán máng
Chuột Hamster và bệnh sán máng

•
Các nhà khoa học của Hội Vệ sinh Y học Nhiệt đới
Các nhà khoa học của Hội Vệ sinh Y học Nhiệt đới
Hoa Kỳ đã nghiên cứu khả năng nhiễm sán máng
Hoa Kỳ đã nghiên cứu khả năng nhiễm sán máng
của chuột hamster,. Sán trưởng thành sống khoẻ
của chuột hamster,. Sán trưởng thành sống khoẻ
mạnh trong cơ thể chuột nhà và chuột hamster ít
mạnh trong cơ thể chuột nhà và chuột hamster ít
nhất 16 tuần lễ,. Rõ ràng chuột hamster có rất
nhất 16 tuần lễ,. Rõ ràng chuột hamster có rất
nhiều khả năng là động vật tải sán máng.
nhiều khả năng là động vật tải sán máng.
•
Chuột Hamster nhập về Việt Nam chủ yếu từ Trung
Chuột Hamster nhập về Việt Nam chủ yếu từ Trung
Quốc
Quốc
Nguyễn Đình Hòe
tháng 11/ 2009
25
•
Sán máng gây ra các bệnh:
Sán máng gây ra các bệnh:


sốt viêm gan, viêm lách, viêm hệ thống tiết niệu và viêm ruột.
sốt viêm gan, viêm lách, viêm hệ thống tiết niệu và viêm ruột.
Đây là loại bệnh truyềnnhiễm nguy hiểm và lan truyền
Đây là loại bệnh truyềnnhiễm nguy hiểm và lan truyền

nhanh,vắt kiệt sức và làm suy giảm hệ thống miễn dịchcủa
nhanh,vắt kiệt sức và làm suy giảm hệ thống miễn dịchcủa
bệnh nhân.Từ đó, bệnh nhân có thể tử vong, thậm chí do
bệnh nhân.Từ đó, bệnh nhân có thể tử vong, thậm chí do
các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác.Trên thế giới có trên 300
các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác.Trên thế giới có trên 300
triệu người mắc bệnh sán máng, đều ở vùng nhiệt đới. Châu
triệu người mắc bệnh sán máng, đều ở vùng nhiệt đới. Châu
Á (chủ yếu là miền Tây Nam Trung Quốc) chiếm gần ½ số
Á (chủ yếu là miền Tây Nam Trung Quốc) chiếm gần ½ số
người mắc .
người mắc .