Tài liệu Phòng và chữa đau vùng thắt lưng ppt

Phòng và chữa đau vùng thắt lưng

Hơn 80% số người trên 30 tuổi hay bị đau thắt lưng. Ở phụ nữ, nhất là
sau tuổi mãn kinh, tỷ lệ này còn cao hơn. Nhiều nhà khoa học cho rằng đây là
bệnh riêng của loài người; tư thế đứng thẳng trên 2 chân khiến trọng lượng
cơ thể đè lên cột sống, nhất là vùng thắt lưng.
Cột sống con người gồm 7 đốt sống cổ, 12 đốt sống lưng, 5 đốt sống thắt
lưng, 5 đốt sống cùng và 5 đốt sống cụt. Chúng nối lại với nhau bằng 4 dây chằng:
dây chằng dọc trước, dây chằng dọc sau, dây chằng vòng và dây chằng liên gai
sống. Điểm đặc biệt trong cấu trúc của dây chằng dọc sau là có chứa nhiều thụ thể
thần kinh cảm giác nên khi chạm vào đấy dễ gây đau.
Giữa hai đốt sống là đĩa đệm giúp chống dằn, chống xóc Bên trong đốt
sống có ống sống chứa tủy. Tủy sống chứa nhiều điểm xuất phát của rễ thần kinh
vận động và cảm giác. Đây là nơi dẫn truyền thông tin giữa não và các cơ quan
trong cơ thể. Do đó, chấn thương vùng cột sống không chỉ ảnh hưởng đến sự
chuyển động và khả năng chống đỡ trọng lượng cơ thể mà còn có thể gây đau, mất
cảm giác hoặc liệt ở phần cơ thể tương ứng.
Những người hay bị đau thắt lưng
Đau vùng thắt lưng không chỉ xảy ra ở người cao tuổi, mà còn thấy ở người
tuổi trung niên và cả thanh thiếu niên.
Ở nhóm tuổi dưới 30, đau thắt lưng thường gặp ở học sinh, sinh viên, thư
ký đánh máy; nói chung là những người hay ngồi lâu, ngồi cong lưng, không đúng
tư thế, hoặc khi đứng không đặt trọng lượng đều trên cả hai chân. Tư thế ngồi hoặc
đứng không hợp lý đó làm cơ căng mỏi và cuối cùng gây đau thắt lưng.
Đối với phụ nữ, đau thắt lưng còn liên hệ đến chu kỳ kinh nguyệt, thường
đau thắt lưng trước khi hành kinh.
Nhiều người nội trợ ngồi làm thức ăn, rửa chén bát, những người thợ mộc,
thợ rèn, người lái xe (ngồi trên quãng đường dài) đều có nhiều nguy cơ đau thắt
lưng.
Còn đau thắt lưng do nguyên nhân bệnh lý thường hay gặp ở những bệnh
nhân thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương, lao đốt sống, bệnh lý ác tính (như

ung thư đốt sống…).
Những biện pháp giảm đau
Nằm nghỉ trên giường: Khi đứng dù không thực hiện một động tác gì, các
cơ cạnh cột sống cũng phải làm việc để chịu đựng sức nặng của cơ thể và giữ vững
tư thế. Do đó, để giảm ngay tình trạng đau thắt lưng thì điều đầu tiên và hợp lý
nhất là nên nằm nghỉ tại giường đúng tư thế để các cơ cạnh sống và dây chằng
được nghỉ ngơi. Nên nằm ngửa trên phản cứng có lót đệm mỏng, gối dưới đầu
phải mềm và thấp, co hai chân lại đồng thời lót một gối nhỏ dưới chân.
Đắp nước đá lên vùng đau: Đắp túi nước đá vào vùng đau trong vòng 24
giờ sau khi bị tổn thương, giúp hạn chế tình trạng viêm và đau. Nước đá được cho
vào túi nhựa, sau đó phủ bằng khăn vải bên ngoài rồi đặt trên da trong 30-60 giây.
Sau đó, lấy túi nước đá ra để da bớt lạnh rồi lại tiếp tục đắp. Thời gian đắp nước
đá tổng cộng khoảng 10 phút, mỗi ngày có thể thực hiện 2 đến 3 lần.
Đắp nóng: 1-2 ngày sau cơn đau đầu tiên nên dùng nước nóng áp vào chỗ
đau. Lúc này, nước nóng làm cơ thể giãn, tăng tính đàn hồi và cuối cùng làm giảm
đau lưng. Nước nóng được cho vào chai thủy tinh đóng kín nút hay cho vào túi
nhựa. Trong khi đắp, chú ý tránh bỏng, có thể dùng đèn hồng ngoại hoặc chiếu tia
laser công suất thấp để giảm đau.
Nệm: Nệm không được cao hoặc mềm quá vì cột sống sẽ bị cong, các cơ
cạnh sống căng, làm tình trạng đau lưng xấu hơn. Nên nằm trên một nệm mỏng
thấp, không cao hơn 5 cm, lót trên mặt phẳng cứng.
Ngoài các biện pháp trên, có thể xoa bóp lên vùng đau, thư giãn, xoa thuốc
kháng viêm giảm đau.
Đề phòng đau thắt lưng
Nằm đúng tư thế giúp các cơ và dây chằng được thư giãn, nghỉ ngơi. Nằm
là một tư thế cần quan tâm vì nằm ngủ chiếm 1/3 thời gian của đời sống con
người. Nằm sấp là một tư thế nên tránh, tuy nhiên nếu bạn có thói quen nằm sấp,
nên dùng một gối nhỏ lót ở vùng bụng dưới.
Nằm ngửa: Dùng gối mềm thấp đặt ở dưới đầu. Kê gối dưới hai nhượng
chân nhằm thư giãn cơ đùi và thắt lưng, thư giãn cột sống vùng thắt lưng thẳng

hơn.
Nằm nghiêng: Có thể nằm nghiêng phải, hoặc trái, dưới đầu là gối mềm, có
độ cao vừa phải, 2 chân cong lại, thẳng góc với thân mình và thêm một gối mỏng
giữa hai đầu gối và cẳng chân.
Tư thế ngồi đúng là cột sống phải thẳng, đùi thẳng góc với thân mình và
cẳng chân, hai vai phải cân bằng, đầu thẳng với cột sống. Các tư thế nên tránh là
ngồi tréo chân, lưng cong, ưỡn, cúi đầu về phía trước hay ngửa đầu ra phía sau,
nghiêng phải hoặc nghiêng trái.
Tư thế đứng đúng là cột sống phải thẳng, gối thẳng, đường thẳng nối hai vai
song song với mặt đất, hai mắt nhìn ngang, sức nặng của cơ thể phân phối đều cho
hai chân, tránh các tư thế như gù, ưỡn cột sống.
Khi nâng một vật nặng, cần cong hai gối, lưng luôn thẳng, ôm sát vật nặng
vào người.
Những người phải ngồi trong thời gian dài nên đứng lên ít nhất mỗi giờ một
lần, thư giãn bằng động tác sau đây: Đứng thẳng, đặt hai tay sau thắt lưng, chậm
chậm ưỡn đầu cổ, thân ra phía sau, rồi trở về vị trí ban đầu. Lặp lại động tác trên 5
lần.
Không được khom, ưỡn người (trong khi rửa mặt, đánh răng, sử dụng vi
tính, học bài, đọc sách ) vì làm căng cơ, dây chằng vùng thắt lưng. Điều này dễ
gây đau thắt lưng và làm đau thắt lưng tăng thêm.
Môn thể thao góp phần làm giảm cơn đau là bơi lội vì nó làm mạnh và cân
bằng các cơ ở vùng bụng và lưng. Điều này giữ cho cột sống thẳng, các dây chằng
không bị căng và mỏi.